Խնկեղեգ ճահճային
| Խնկեղեգ ճահճային | |
 Խնկեղեգ ճահճային | |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Բույսեր (Plantae) |
| Վերնաբաժին | Բարձրակարգ բույսեր (Embryophyta) |
| Տիպ/Բաժին | Անոթավոր բույսեր (Tracheophyta) |
| Ենթատիպ | Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytina) |
| Կարգ | Acorales |
| Ընտանիք | Acoraceae |
| Ցեղ | Խնկեղեգ (Acorus) |
| Տեսակ | Խնկեղեգ ճահճային (A. calamus) |
| Միջազգային անվանում | |
| Acorus calamus | |
| Տարածվածություն և պահպանություն | |
Հատուկ պահպանության կարգավիճակ՝  Քիչ մտահոգող տեսակ  Տաքսոնի տարածվածությունը | |
Խնկեղեգ ճահճային (լատ.՝ Acorus calamus L.), խնկեղեգազգիների ընտանիքին պատկանող ծածկասերմ բույս։ Գրանցված է ՀՀ Կարմիր գրքում։
Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բազմամյա, դեղատու խոտաբույս է, որն օժտված է հականեխիչ հատկությամբ։ Ունի մինչև 1,5 մ բարձրություն, հաստ, սողացող կոճղարմատ և երկար մազարմատներ։ Տերևները գծային– թրանման են, տափակ, թեթևակի դեղնավուն–կանաչ։ Ծաղկաբույլը՝ եզրային, մի կողմ թեքված, 4–6 սմ երկարության։ Ծաղիկները շատ մանր են և երկսեռ։ Պտուղը չոր հատապտուղ է[1]։
Տարածվածություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հայաստանում հանդիպում է միայն Երևանի ֆլորիստիկական շրջանում (Արևշատ, Մխչյան, Ծաղկունք, Փարաքար գյուղերի շրջակայքում)։ Տեսակը տարածված է Կովկասում, մասնավորապես Նախակովկասում, Արևմտյան, Արևելյան և Հարավային Անդրկովկասում, Եվրոպայում, Ասիայում, Սիբիրում, Հեռավոր Արևելքում, Հյուսիսային Ամերիկայում[1]։
Էկոլոգիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Աճում է ստորին լեռնային գոտում՝ ծովի մակարդակից 900–1300 մ բարձրությունների վրա, գետերի ափերին, ճահճացած տեղերում, ոռոգիչ ջրանցքների երկարությամբ։ Ծաղկում է մայիս–հունիս ամիսներին, պտղաբերում՝ հունիս–օգոստոսին[1]։
Պահպանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վտանգված տեսակ է։ Տարածման և բնակության շրջանների մակերեսը 500 կմ²–ից պակաս է։ Բնական աճելավայրերը գտնվում են անմիջական ոչնչացման սպառնալիքի տակ։ Հայաստանի Կարմիր գրքի առաջին հրատարակության մեջ ընդգրկված էր որպես ոչնչացման սպառնալիքի ենթակա տեսակ։ CITES–ի և Բեռնի կոնվենցիաների հավելվածներում ընդգրկված չէ[1]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Հայաստանի Կարմիր գիրք։ Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն։ 2010։ ISBN 978-99941-2-420-6