Խարույկ

Խարույկ անտառում

Խարույկ, վառվող կամ վառելու համար պատրաստվող փայտերի՝ տարբեր տեսակի վառելիքի կույտ։ Սովորաբար իրականացվում է բացօթյա տարածքում և վերահսկվում մարդկանց կողմից։

Խարույկը նաև օգտագործում են օգտակար նպատակների՝ լուսավորման, տաքացման, խոհարարության, աղբի ոչնչացման, ազդանշանային, կողմնորոշման, վայրի կենդաննիներին վախեցնելու համար։

Խարույկի հիմնական բաղադրիչներն են այրվող նյութերը, ածխածինը, ծուխը, բոցը և ածխափոշին։ Խարույկի այրման արագությունն ու ծխի խտությունը կախված են այրվող նյութի որակից և քանակից, եղանակից և տեղանքից, քամու ուղղությունից։

Խարույկը հաճախ եղել և շարունակում է մնալ տոնական արարակարգ։ Հայոց եկեղեցու տոներից մեկի՝ Տյառնընդառաջի հիմնական ծեսը խարույկ վառելն է և այդ խարույկի շուրջ տոնակատարությունն անցկացնելը։ Նախկինում խարույկի վառելանյութ հանդիսացել է ցորենի հասկերը, որի ժամանակ գուշակություններ են արել^[1]։

Խարույկից առաջացած կրակի բոցը, ջերմային ճառագայթումը, գազերը, ծուխը, ածխափոշին մարդու վրա կարող է բացասական ազդեցություն թողնել։ Խարույկ վառելու ժամանակ պետք է խուսափել կրակի տարածումից, որի համար շրջակա տարածքը 1,5-2,0 մետր շառավղով անհրաժեշտ է մաքրել դյուրավառ չոր տերևներից ու թփուտներից^[2]։ Անհրաժեշտ է նկատի ունենալ նաև այն, որ բոցը կարող են բարձրանալ 2-5 մետր և վնասել ու այրել ծառերի տերևներն ու չոր ճյուղերը։ Խարույկի բոցի ու կայծերի տարածումն առավել արագ ու մեծ կարող է լինել քամու առկայության դեպքում։

Գրականությունում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պետին անխոս, ցավը սրտում, կանգնել էր վառվող խարույկների առաջ, միտն էր բերում սև կովը, որ կուրծը կախ էր միշտ, և հանդից գալիս յուղոտ կաթը ծլլում էր։ Երբ խարույկները հանգան, Պետին շիվար ետ դարձավ, կոլոլվեց կարպետի մեջ, պառկեց հերվա չոր խոտի վրա։

- Ակսել Բակունց, «Այու սարի լանջին»