Jump to content

Խալիլ բեյ Խասմամեդով

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Խալիլ բեյ Խասմամեդով
ադրբ.՝ Xəlil bəy Hacıbaba oğlu Xasməmmədov
Դիմանկար
Ծնվել էհոկտեմբերի 25 (նոյեմբերի 6), 1873
ԾննդավայրԳանձակ, Կովկասի փոխարքայություն, Ռուսական կայսրություն
Մահացել էօգոստոսի 11, 1945(1945-08-11) (71 տարեկան)
Մահվան վայրՍտամբուլ, Թուրքիա
ԳերեզմանFeriköy Cemetery
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն,  Անդրկովկասյան ԴՖՀ,  Ադրբեջանի Ժողովրդավարական Հանրապետություն և  Թուրքիա
ԿրթությունՄոսկվայի պետական համալսարանի իրավաբանական ֆակուլտետ (1895) և Ganja Men's Gymnasium?
Մասնագիտությունփաստաբան, քաղաքական գործիչ և դիվանագետ
Զբաղեցրած պաշտոններՌուսական կայսրության պետական դումայի անդամ
ԿուսակցությունMusavat (Muslim Democratic Party)?[1], Turkic Federalist Party? և Ittifaq al-Muslimin?
Ստորագրություն
Изображение автографа
 Khalil bey Khasmammadov Վիքիպահեստում

Խալիլ բեյ Հաջիբաբա օղլու Խասմամեդով (ադրբ.՝ Xəlil bəy Hacıbaba oğlu Xasməmmədli, հոկտեմբերի 25 (նոյեմբերի 6), 1873, Գանձակ, Կովկասի փոխարքայություն, Ռուսական կայսրություն - օգոստոսի 11, 1945(1945-08-11), Ստամբուլ, Թուրքիա), Ադրբեջանի Ժողովրդավարական Հանրապետության քաղաքական և պետական գործիչ, 1918 թվականին՝ Ադրբեջանի Դեմոկրատական հանրապետության արդարադատության և ներքին գործերի նախարար[2]։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Խալիլ բեկ Խասմամեդովը (աջից նստած) Երկրորդ Պետդումայի մի խումբ մուսուլմանական պատգամավորների հետ:

Խալիլ բեկ Խասմամեդովը ծնվել է 1873 թվականին Գանձակում։ Նա ստացել է միջնակարգ կրթությունը Գանձակի դասական գիմնազիայում։ Ավարտել է Մոսկվայի համալսարանի իրավաբանական ֆակուլտետը 1895 թվականին։ Մոսկվայում համալսարանն ավարտելուց հետո նա որոշ ժամանակ աշխատել է որպես քննիչ։ Աշխատել է Եկատերինոդար (այժմ ՝ Կրասնոդար) և Ելիզավետպոլ (Գանձակ) շրջանային դատարաններում։ Եղել է «Միություն-մուսուլմանական» կազմակերպության կրոնական և իրավական կոմիտեի անդամ։ 1907 թվականին ընտրվել է Երկրորդ Պետական Դումայի պատգամավոր Ելիզավետպոլ նահանգից։ Խալիլ բեկ Խասմամեդովը Ֆաթալի խան Խոյսկու հետ միասին դարձել են Դումայի ազգային կրոնական հավասարության հանձնաժողովի և երկրորդ բաժնի անդամներ։ 3-րդ Պետդումայում (1907-1912) Խասմամեդովը Ադրբեջանը ներկայացնող միակ պատգամավորն էր։ Խասմամադովը Եղիզավետպոլի քաղաքապետն էր 1913-1917 թվականներին։ Նա եղել է 1917 թվականին անցկացվող Կովկասի և Համառուսաստանյան մուսուլմանների կոնգրեսի մասնակիցը[3]։

Երբ ձևավորվեց Ադրբեջանի Դեմոկրատական Հանրապետությունը, Խալիլ բեկ Խասմամեդովը նշանակվել է արդարադատության առաջին նախարար։ 1920 թվականի ապրիլին նշանակվել է Թուրքիայում Ադրբեջանի Դեմոկրատական հանրապետության դեսպան։

1920 թվականի հունիսի 19-ին Խասմամեդովը Արամ Երկանյանի և Միսակ Կիրակոսյանի Նեմեսիս գործողության շրջանակներում հարձակման ժամանակ վիրավորվել է Թիֆլիսում։ Խան Խոյսկին, որն այդ պահին նրա կողքին էր՝ սպանվել է[4]։

Նա չի վերադարձել Ադրբեջան 1920 թվականի Ադրբեջանի խորհրդայնացումից հետո։ Նա ապրել է Ստամբուլում և զբաղվել է քաղաքական և հրապարակախոսական գործունեությամբ, մահացել է և թաղվել է այնտեղ։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. Ադրբեջաներեն Վիքիպեդիա (ադրբ.) — 2002.
  2. Խալիլ բեկ Խասմամեդով
  3. «Azərbaycanın ilk Ədliyyə naziri - Xəlil Xasməmmədov». Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հունվարի 9-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 10-ին.
  4. Операция "Немезис" » Armenian Art Hall
  • Əd.։ İbrahimli X., Azərbaycan siyasi mühacirəti, B., 1997;
  • Сеидзаде Д. Б., Азербаиджаниские депутаты в Гасударственно Думе России, Б., 1991.
  • Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası, II cild, "Lider nəşriyyat", Bakı-2004, səh.19
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Խալիլ բեյ Խասմամեդով» հոդվածին։