Խաժակ Գյուլնազարյան
Խաժակ Գյուլնազարյան | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | 1918[1][2] |
| Ծննդավայր | Երևան |
| Վախճանվել է | 1995[1][2] |
| Վախճանի վայր | Երևան, Հայաստան |
| Գերեզման | Օշական |
| Մասնագիտություն | արձակագիր և գրականագետ |
| Ազգություն | հայ |
| Քաղաքացիություն |  ԽՍՀՄ և  Հայաստան |
| Կրթություն | ԵՊՀ հայ բանասիրության ֆակուլտետ (1941) |
| Գիտական աստիճան | բանասիրական գիտությունների դոկտոր (1972) |
| Անդամակցություն | ԽՍՀՄ Գրողների միություն |
| Կուսակցություն | ԽՄԿԿ |
| Աշխատավայր | ՀՀ ԳԱԱ գրականության ինստիտուտ |
| Պարգևներ | «Պատվո նշան» շքանշան Հայրենական պատերազմի II աստիճանի շքանշան Հայկական ԽՍՀ մշակույթի վաստակավոր գործիչ և ՀԽՍՀ պետական մրցանակ |
| Խաժակ Գյուլնազարյան Վիքիքաղվածքում | |
| Խաժակ Գյուլնազարյան Վիքիդարանում | |
Խաժակ Մեսրոպի Գյուլնազարյան (1918[1][2], Երևան - 1995[1][2], Երևան, Հայաստան (թաղված է Օշական գյուղում)), հայ արձակագիր, գրականագետ, բանասիրական գիտությունների դոկտոր, ՀԽՍՀ մշակույթի վաստակավոր գործիչ (1985), ՀԽՍՀ պետական մրցանակի դափնեկիր (1972, մանկական ու պատանեկան ստեղծագործությունների համար), ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ 1957 թվականից, ԽՄԿԿ անդամ 1962 թվականից։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1941 թվականին ավարտել է Երևանի պետական համալսարանի բանասիրական ֆակուլտետի հայկական բաժինը։ 1941-1945 թվականներին ծառայել է խորհրդային բանակում, մասնակցել է Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի Արևելյան ռազմաճակատի («Հայրենական մեծ պատերազմ», 1941-1945) գործողություններին։ Զորացրվելուց հետո սովորել և ավարտել է ՀԽՍՀ ԳԱ Մանուկ Աբեղյանի անվան գրականության ինստիտուտի ասպիրանտուրան։ 1950 թվականից եղել է ՀՀ ԳԱԱ գրականության ինստիտուտի ավագ գիտաշխատող։ 1950 թվականին «Հայրենական պատերազմի արտացոլումը խորհրդահայ արձակում» թեմայով դիսերտացիա է պաշտպանել և ստացել բանասիրական գիտությունների թեկնածուի աստիճան։ 1972 թվականին «Հայ քննադատական միտքը 1920-ական թվականներին» թեմայով դիսերտացիա է պաշտպանել և ստացել բանասիրական գիտությունների դոկտորի աստիճան, ինչպես նաև ստացել է ՀԽՍՀ պետական մրցանակ։ 1985 թվականին արժանացել է ՀԽՍՀ մշակույթի վաստակավոր գործիչ կոչմանը[3]։
Խաժակ Գյուլնազարյանի ստեղծագործությունները թարգմանվել և առանձին գրքերով լույս են տեսել ռուսերեն, ուկրաիներեն, էստոներեն, մոլդավերեն, տաջիկերեն, վրացերեն, ղազախերեն, լատիշերեն, լիտվերեն։
Ստեղծագործություններում անդրադարձել է Հայրենական մեծ պատերազմին՝
- «Ոսկի որոնողները», 1964, ժողովածու
- «Ինչ-որ տեղ վերջանում է հորիզոնը», 1966, վեպ
- «Պատվո քարը», 1970, ժողովածու
- «Նռանի», 1971, պատմավեպ
- «Չուղարկված նամակներ», 1975
- «Գիրք անակնկալ», 1985, ժողովածու
Գրել է նաև մանուկների և պատանիների համար՝
- «Լավ ճանապարհորդներ», 1953
- «Օրերի ճանապարհը», 1962
- «Մեռած աշխարհի ակամա բնակիչները», 1968
- «Սինանտրոպ-պիտեկանտրոպ», 1977
- «Հետքեր գետնի վրա և գետնի տակ», 1984
Գրականագիտական աշխատություններից են՝
- «Վախթանգ Անանյան» (1963)
- «Աթաբեկ Խնկոյան» (1968)
- «Հայ քննադատական միտքը 1920-ական թվականներին» (1971)
Մատենագիտություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գրքեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Գրական հարցերը նախառևոլյուցիոն շրջանի հայ պարբերական մամուլում, Երևան, 1954, 159 էջ։
- Կեսօր (վիպակ, պատմվածքներ), Երևան, 1957, 172 էջ[4]։
- Շարքերում (վիպակ, պատմվածքներ), Երևան, 1959, 244 էջ։
- Ակնարկներ հայ մանկական գրականության պատմության, Երևան, 1961, 247 էջ։
- Օրերի ճանապարհը, Երևան, 1962, 392 էջ։
- Ոսկի որոնողները (պատմվածքներ), Երևան, 1964, 391 էջ։
- Հակոբ Հակոբյանի կյանքի և գործունեության տարե-գրությունը (հեղինակակից), Երևան, 1965, 298 էջ։
- Ինչ–որ տեղ վերջանում է հորիզոնը, Երևան, 1966, 408 էջ[5]։
- Մեռած աշխարհի ակամա բնակիչները։ Անտեսանելի ստվերներ, Երևան, 1968, 232 էջ։
- Պատվո քարը (պատմվածքներ, վիպակներ), Երևան, 1970, 348 էջ[6]։
- Նռանի (պատմավեպ), Երևան, 1971, 420 էջ։
- Հայ քննադատական միտքը 1920–ական թվականներին, Երևան, 1971, 368 էջ։
- Չուղարկված նամակներ (պատմվածքներ), Երևան, 1975, 340 էջ։
- Սինանտրոպ-պիտեկանտրոպ, Երևան, 1977, 300 էջ։
- Две повести: Пер. с арм, Дет. лит., 1978, 302 էջ[7]։
- Մոռացկոտ ծերունու հեքիաթը։ Հեքիաթ դպր. կրտսեր տարիքի համար, Սովետական գրող, 1980, 64 էջ[8]։
- Իմ տան բաց պատուհանները (պատմվածքներ, վիպակներ), Երևան, 1981, 436 էջ։
- Օրերի ճանապարհը, Երևան, 1982, 376 էջ։
- Հետքեր գետնի վրա և գետնի տակ (վիպակներ), Երևան, 1984, 216 էջ։
- Դեռ դպրոց չենք գնում (մանկական պատմվածքներ), Երևան, 1987, 238 էջ[9]։
- Իմ նկարիչ Գոռը։ Պատմվածքներ, Արևիկ, 1988, 60 էջ[10]։
- Երկեր, հատ. 1–2, Երևան, 1989։
- Ջրաղաց (վեպ, վիպակ, պատմվածքներ), Երևան, 1989, 560 էջ[11]։
- Մեր գյուղի հանաքները, Երևան, 1991, 112 էջ[12]։
- Ձախորդ Փանոս և Քաջ Նազար (վեպ), Երևան, 2003, 143 էջ։
Մամուլ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Վեցերորդը; Տղան քայլում է պատի վրայով; Զրույց շան հետ (պատմվածքներ)։ «Գարուն», 1967, № 4, էջ 47-54։
Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ՀԽՍՀ պետական մրցանակ, 1972
- ՀԽՍՀ մշակույթի վաստակավոր գործիչ, 1985
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Հայաստանի գրադարանների համահավաք գրացուցակ
- ↑ Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր երկրորդ, Երևան, 2007
- ↑ Գյուլնազարյան Խաժակ Մեսրոպի (1957)։ Կեսօր (հայերեն)։ Հայպետհրատ
- ↑ Գյուլնազարյան Խաժակ, Gyulnazaryan Khazhak (2014-07-22)։ Ինչ-որ տեղ վերջանում էր հորիզոնը։ Where the Horizon Ends (հայերեն)։ Yavruhrat Publishing։ ISBN 9789939011172
- ↑ Գյուլնազարյան Խաժակ Մեսրոպի (1970)։ Պատվո քարը (հայերեն)։ Հայաստան
- ↑ Գյուլնազարյան Խաժակ Մեսրոպի (1978)։ Две повести: Пер. с арм (ռուսերեն)։ Дет. лит.
- ↑ Գյուլնազարյան Խաժակ Մեսրոպի (1980)։ Մոռացկոտ ծերունու հեքիաթը։ Հեքիաթ դպր. կրտսեր տարիքի համար (հայերեն)։ Սովետական գրող
- ↑ Գյուլնազարյան Խաժակ Մեսրոպի (1987)։ Դեռ դպրոց չենք գնում (հայերեն)։ Լույս
- ↑ Գյուլնազարյան Խաժակ Մեսրոպի (1988)։ Իմ նկարիչ Գոռը։ Պատմվածքներ (հայերեն)։ Արեւիկ։ ISBN 9785807700445
- ↑ Գյուլնազարյան Խաժակ Մեսրոպի (1989)։ Ջրաղաց: Վեպ, վիպակներ, պատմվածքներ (հայերեն)։ Արեւիկ։ ISBN 9785807702128
- ↑ Գյուլնազարյան Խաժակ Մեսրոպի (1991)։ Մեր գյուղի հանաքները (հայերեն)։ Հայաստան։ ISBN 9785540014519
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- «Վեցերորդը» պատմվածքը
- Գյուլնազարյան Խաժակ Մեսրոպի
- Գյուլնազարյան Խաժակ Archived 2016-03-05 at the Wayback Machine.
- ԽԱԺԱԿ ՄԵՍՐՈՊԻ ԳՅՈՒԼՆԱԶԱՐՅԱՆ
| ||||||||||||
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 3, էջ 115)։ 
|
- 1918 ծնունդներ
- Երևան քաղաքում ծնվածներ
- 1995 մահեր
- Երևան քաղաքում մահացածներ
- ԵՊՀ բանասիրական ֆակուլտետի շրջանավարտներ
- ԽՍՀՄ գրողների միության անդամներ
- ԽՄԿԿ անդամներ
- «Պատվո նշան» շքանշանի ասպետներ
- Հայրենական պատերազմի 2-րդ աստիճանի շքանշանակիրներ
- ՀԽՍՀ մշակույթի վաստակավոր գործիչներ
- ՀԽՍՀ պետական մրցանակի դափնեկիրներ
- Անձինք այբբենական կարգով
- Գրողներ այբբենական կարգով
- Հայ գրականագետներ
- Բանասիրական գիտությունների դոկտորներ
- Հայրենական մեծ պատերազմի մասնակիցներ
- Ռուսերենից հայերեն թարգմանիչներ
- Հայ արձակագիրներ