Խաժակ Գյուլնազարյան
Խաժակ Գյուլնազարյան | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | 1918[1][2] |
| Ծննդավայր | Երևան, Երևանի գավառ |
| Վախճանվել է | 1995[1][2] |
| Վախճանի վայր | Երևան, Հայաստան |
| Գերեզման | Օշական |
| Մասնագիտություն | արձակագիր և գրականագետ |
| Ազգություն | հայ |
| Քաղաքացիություն |  ԽՍՀՄ և  Հայաստան |
| Կրթություն | ԵՊՀ հայ բանասիրության ֆակուլտետ (1941) և ՀՀ ԳԱԱ գրականության ինստիտուտ |
| Գիտական աստիճան | բանասիրական գիտությունների դոկտոր (1972) |
| Անդամակցություն | ԽՍՀՄ Գրողների միություն |
| Կուսակցություն | ԽՄԿԿ |
| Աշխատավայր | ՀՀ ԳԱԱ գրականության ինստիտուտ |
| Պարգևներ | |
| Խաժակ Գյուլնազարյան Վիքիքաղվածքում | |
| Խաժակ Գյուլնազարյան Վիքիդարանում | |
Խաժակ Մեսրոպի Գյուլնազարյան (1918[1][2], Երևան, Երևանի գավառ - 1995[1][2], Երևան, Հայաստան (թաղված է Օշական գյուղում)), հայ արձակագիր, գրականագետ, բանասիրական գիտությունների դոկտոր, ՀԽՍՀ մշակույթի վաստակավոր գործիչ (1985), ՀԽՍՀ պետական մրցանակի դափնեկիր (1972, մանկական ու պատանեկան ստեղծագործությունների համար), ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ 1957 թվականից։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1941 թ. ավարտել է Երևանի պետական համալսարանի բանասիրական ֆակուլտետի հայկական բաժինը։ 1941-1945 թթ. ծառայել է խորհրդային բանակում, մասնակցել է Երկրորդ համաշխարհային պատերազմին։ Զորացրվելուց հետո սովորել և ավարտել է ՀԽՍՀ ԳԱ Մանուկ Աբեղյանի անվան գրականության ինստիտուտի ասպիրանտուրան։ 1950 թվականից եղել է ՀՀ ԳԱԱ գրականության ինստիտուտի ավագ գիտաշխատող։ 1950 թ. «Հայրենական պատերազմի արտացոլումը խորհրդահայ արձակում» թեմայով դիսերտացիա է պաշտպանել և ստացել բանասիրական գիտությունների թեկնածուի աստիճան։ 1972 թվականին «Հայ քննադատական միտքը 1920-ական թվականներին» թեմայով դիսերտացիա է պաշտպանել և ստացել բանասիրական գիտությունների դոկտորի աստիճան, ինչպես նաև ստացել է ՀԽՍՀ պետական մրցանակ։ 1985 թվականին արժանացել է ՀԽՍՀ մշակույթի վաստակավոր գործիչ կոչմանը[3]։
Խաժակ Գյուլնազարյանի ստեղծագործությունները թարգմանվել և առանձին գրքերով լույս են տեսել ռուսերեն, ուկրաիներեն, էստոներեն, մոլդավերեն, տաջիկերեն, վրացերեն, ղազախերեն, լատիշերեն, լիտվերեն։ ԽՄԿԿ անդամ 1962 թվականից։
Ստեղծագործություններում անդրադարձել է Հայրենական մեծ պատերազմին՝
- «Ոսկի որոնողները», 1964, ժողովածու
- «Ինչ-որ տեղ վերջանում է հորիզոնը», 1966, վեպ
- «Պատվո քարը», 1970, ժողովածու
- «Նռանի», 1971, պատմավեպ
- «Չուղարկված նամակներ», 1975
- «Գիրք անակնկալ», 1985, ժողովածու
Գրել է նաև մանուկների և պատանիների համար՝
- «Լավ ճանապարհորդներ», 1953
- «Օրերի ճանապարհը», 1962
- «Մեռած աշխարհի ակամա բնակիչները», 1968
- «Սինանտրոպ-պիտեկանտրոպ», 1977
- «Հետքեր գետնի վրա և գետնի տակ», 1984
Գրականագիտական աշխատություններից են՝
- «Վախթանգ Անանյան» (1963)
- «Աթաբեկ Խնկոյան» (1968)
- «Հայ քննադատական միտքը 1920-ական թվականներին» (1971)
Մատենագիտություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գրքեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Գրական հարցերը նախառևոլյուցիոն շրջանի հայ պարբերական մամուլում, Երևան, 1954, 159 էջ։
- Կեսօր (վիպակ, պատմվածքներ), Երևան, 1957, 172 էջ[4]։
- Շարքերում (վիպակ, պատմվածքներ), Երևան, 1959, 244 էջ։
- Ակնարկներ հայ մանկական գրականության պատմության, Երևան, 1961, 247 էջ։
- Օրերի ճանապարհը, Երևան, 1962, 392 էջ։
- Ոսկի որոնողները (պատմվածքներ), Երևան, 1964, 391 էջ։
- Հակոբ Հակոբյանի կյանքի և գործունեության տարե-գրությունը (հեղինակակից), Երևան, 1965, 298 էջ։
- Ինչ–որ տեղ վերջանում է հորիզոնը, Երևան, 1966, 408 էջ[5]։
- Մեռած աշխարհի ակամա բնակիչները։ Անտեսանելի ստվերներ, Երևան, 1968, 232 էջ։
- Պատվո քարը (պատմվածքներ, վիպակներ), Երևան, 1970, 348 էջ[6]։
- Նռանի (պատմավեպ), Երևան, 1971, 420 էջ։
- Հայ քննադատական միտքը 1920–ական թվականներին, Երևան, 1971, 368 էջ։
- Չուղարկված նամակներ (պատմվածքներ), Երևան, 1975, 340 էջ։
- Սինանտրոպ-պիտեկանտրոպ, Երևան, 1977, 300 էջ։
- Две повести: Пер. с арм, Дет. лит., 1978, 302 էջ[7]։
- Մոռացկոտ ծերունու հեքիաթը։ Հեքիաթ դպր. կրտսեր տարիքի համար, Սովետական գրող, 1980, 64 էջ[8]։
- Իմ տան բաց պատուհանները (պատմվածքներ, վիպակներ), Երևան, 1981, 436 էջ։
- Օրերի ճանապարհը, Երևան, 1982, 376 էջ։
- Հետքեր գետնի վրա և գետնի տակ (վիպակներ), Երևան, 1984, 216 էջ։
- Դեռ դպրոց չենք գնում (մանկական պատմվածքներ), Երևան, 1987, 238 էջ[9]։
- Իմ նկարիչ Գոռը։ Պատմվածքներ, Արևիկ, 1988, 60 էջ[10]։
- Երկեր, հատ. 1–2, Երևան, 1989։
- Ջրաղաց (վեպ, վիպակ, պատմվածքներ), Երևան, 1989, 560 էջ[11]։
- Մեր գյուղի հանաքները, Երևան, 1991, 112 էջ[12]։
- Ձախորդ Փանոս և Քաջ Նազար (վեպ), Երևան, 2003, 143 էջ։
Մամուլ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Վեցերորդը; Տղան քայլում է պատի վրայով; Զրույց շան հետ (պատմվածքներ)։ «Գարուն», 1967, № 4, էջ 47-54։
Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ՀԽՍՀ պետական մրցանակ, 1972
- ՀԽՍՀ մշակույթի վաստակավոր գործիչ, 1985
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Հայաստանի գրադարանների համահավաք գրացուցակ
- ↑ Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր երկրորդ, Երևան, 2007
- ↑ Գյուլնազարյան Խաժակ Մեսրոպի (1957)։ Կեսօր (հայերեն)։ Հայպետհրատ
- ↑ Գյուլնազարյան Խաժակ, Gyulnazaryan Khazhak (2014-07-22)։ Ինչ-որ տեղ վերջանում էր հորիզոնը։ Where the Horizon Ends (հայերեն)։ Yavruhrat Publishing։ ISBN 9789939011172
- ↑ Գյուլնազարյան Խաժակ Մեսրոպի (1970)։ Պատվո քարը (հայերեն)։ Հայաստան
- ↑ Գյուլնազարյան Խաժակ Մեսրոպի (1978)։ Две повести: Пер. с арм (ռուսերեն)։ Дет. лит.
- ↑ Գյուլնազարյան Խաժակ Մեսրոպի (1980)։ Մոռացկոտ ծերունու հեքիաթը։ Հեքիաթ դպր. կրտսեր տարիքի համար (հայերեն)։ Սովետական գրող
- ↑ Գյուլնազարյան Խաժակ Մեսրոպի (1987)։ Դեռ դպրոց չենք գնում (հայերեն)։ Լույս
- ↑ Գյուլնազարյան Խաժակ Մեսրոպի (1988)։ Իմ նկարիչ Գոռը։ Պատմվածքներ (հայերեն)։ Արեւիկ։ ISBN 9785807700445
- ↑ Գյուլնազարյան Խաժակ Մեսրոպի (1989)։ Ջրաղաց: Վեպ, վիպակներ, պատմվածքներ (հայերեն)։ Արեւիկ։ ISBN 9785807702128
- ↑ Գյուլնազարյան Խաժակ Մեսրոպի (1991)։ Մեր գյուղի հանաքները (հայերեն)։ Հայաստան։ ISBN 9785540014519
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Գյուլնազարյան Խաժակ Archived 2016-03-05 at the Wayback Machine.
- ԽԱԺԱԿ ՄԵՍՐՈՊԻ ԳՅՈՒԼՆԱԶԱՐՅԱՆ
| ||||||||||||
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 3, էջ 115)։ 
|
- 1918 ծնունդներ
- Երևան քաղաքում ծնվածներ
- 1995 մահեր
- Երևան քաղաքում մահացածներ
- ԵՊՀ բանասիրական ֆակուլտետի շրջանավարտներ
- ԽՄԿԿ անդամներ
- Հայրենական պատերազմի 2-րդ աստիճանի շքանշանակիրներ
- «Պատվո նշան» շքանշանի ասպետներ
- ՀԽՍՀ մշակույթի վաստակավոր գործիչներ
- ՀԽՍՀ պետական մրցանակի դափնեկիրներ
- Անձինք այբբենական կարգով
- Գրողներ այբբենական կարգով
- Հայ գրականագետներ
- Բանասիրական գիտությունների դոկտորներ
- Հայրենական մեծ պատերազմի մասնակիցներ
- Ռուսերենից հայերեն թարգմանիչներ
- Հայ արձակագիրներ