Լևոն Հարությունյան (կենսաբան)

Լևոն Հարությունյան;
Ծնվել է	դեկտեմբերի 13, 1927
Ծննդավայր	Տավուշ, Ղազախի գավառ, Ադրբեջանական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
Մահացել է	2007
Մահվան վայր	Երևան, Հայաստան
Քաղաքացիություն	ԽՍՀՄ և Հայաստան
Կրթություն	Հայաստանի ազգային ագրարային համալսարան (1953)
Կոչում	պրոֆեսոր
Գիտական աստիճան	կենսաբանական գիտությունների դոկտոր
Մասնագիտություն	կենսաբան
Աշխատավայր	ՀՀ ԳԱԱ բուսաբանության ինստիտուտ, Հայբուսակ և Հայկական պետական մանկավարժական համալսարան
Զբաղեցրած պաշտոններ	ռեկտոր
Պարգևներ և ; մրցանակներ
Անդամություն	Հայաստանի ժուռնալիստների միություն

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Լևոն Հարությունյան (այլ կիրառումներ)

Լևոն Վռամի Հարությունյան (դեկտեմբերի 13, 1927(1927-12-13)^[1], Տավուշ, Ղազախի գավառ, Ադրբեջանական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ - 2007, Երևան, Հայաստան), հայ կենսաբան, համալսարանի պրոֆեսոր, հրատարակիչ, գրող, Երևանի «Հայբուսակ» համալսարանի հիմնադիր։ Հիմնադրվելով 1990 թվականին՝ «Հայբուսակ» համալսարանը դարձավ առաջին մասնավոր համալսարաններից մեկը Հայաստանում^[2]։

Կյանքը և կարիերան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լևոն Վռամի Հարությունյանը ծնվել է 1927 թվականի դեկտեմբերի 13-ին Տավուշ գյուղում^[3]։

Հարությունյանը սովորել և ավարտել է Երևանի Գյուղատնտեսական ինստիտուտը 1953 թվականին^[3]։ 1956 թվականից մինչև 1978 թվականը աշխատել է ՀԽՍՀ Գիտությունների ակադեմիայում՝ բուսաբանական բաժնում^[3]։ Միևնույն ժամանակ 1971 թվականին դարձել է Հայաստանի ժուռնալիստների միության անդամ։ Դրանից հետո՝ 1994 թվականից, Լևոն Հարությունյանը եղել է գիտակրթական ասոցիացիայի անդամ։ 1995 թվականից ղեկավարել է Երևանի պետական մանկավարժական համալսարանի Կենսաբանության և Կենսաբանության դասավանդման մեթոդիկայի ամբիոնը։ 2006 թվականին նա առաջադրվել է որպես Կրթության միջազգային ակադեմիայի նախագահ։

Գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հարությունյանը հեղինակն է ավելի քան 400 հետազոտությունների, մոտ 400 էսեների, հանրամատչելի հոդվածների, 50 մենագրության, ձեռագրերի, մեթոդական և թելադրության համար անհրաժեշտ ձեռնարկների^[4]։ Նրա աչքի ընկնող աշխատանքները (Հայբուսակ համալսարանի մամուլի միջոցով ) «Ֆիտոթերապիա», «Զվարճալի բուսաբանություն», «Ճանապարհորդություն դեպի բնության թաքնված վայրեր», «Հայաստանի բնությունը և նրա պահպանությունն ու հարստացումը» և «Այգեպանների հանրագիտարանը»։ Հեղինակել է Երևանի կանաչապատման վերաբերյալ գրքեր։

Ընտանիք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լևոն Հարությունյանը և նրա կինը` Սիլվա Ասլիկյանը, ունեցել են երկու աղջիկ (Անահիտ, Աննա) և մեկ որդի` (Սուրեն)^[5]։

Մրցանակներ և կոչումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2007 – Միջազգային տեղեկատվական ակադեմիայի անդամ
2003 –Անանիա Շիրակացի Ոսկե մեդալի մրցանակակիր RA-ի նախագահի կողմից։
2002 – Միջազգային մանկավարժական ակադեմիայի անդամ։
1983 –Պրոֆեսորի կոչում։
1971 –Հայաստանի Լրագրողների միության անդամ։

Երկեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գյուղական բնակավայրերի կանաչապատումը։ Երևան, Հայպետգյուղհրատ, 1962 (համահեղինակ)։
Երևանի բուսաբանական այգի։ Ուղեցույց, Բուսաբանության ինստիտուտ, Երևան, ՀԽՍՀ ԳԱ, 1967 (համահեղինակ)։
Լանդշաֆտային պարկաշինարարություն։ Հարությունյան Լևոն Վռամի, Հայաստանի բնության պահպանության ընկերություն, Երևան, «Հայաստան», 1969։
Անտառապուրակներ և կանաչ գոտիներ։ Հարությունյան Լևոն Վռամի, Հայաստանի բնության պահպանության ընկերություն, Երևան, «Հայաստան», 1974։
Կենդանական և բուսական աշխարհների փոխադարձ կապն ու պայմանավորվածությունը։ Հարությունյան Լևոն Վռամի, Երևան, «Գիտելիք», 1975։
Կանաչապատվող օբյեկտների նախագծման հիմունքները, Հարությունյան Լևոն Վռամի, Բուսաբանության ինստիտուտ, Երևան, ՀԽՍՀ ԳԱ հրատ., 1977:
Բնության պահպանության հիմունքները։ Ուսումնական ձեռնարկ, Երևան, «Լույս», 1983 (համահեղինակ)։
Երևանի և նրա շրջակայքի բնությունը։ «Գիտելիք» ընկերություն ՀԽՍՀ, Երևան, «Գիտելիք», 1983 (համահեղինակ)։
Քո շրջապատի թփերը։ Լեվոն Վռամի Հարությունյան, «Սովետական Գրող», 1984։
Հայաստանի դենդրոֆլորան։ Գիրք առաջին։ Երևան, «Լույս», 1985 (համահեղինակ)։
Կանաչ շինարարության հայ-ռուսերեն բացատրական բառարան։ Երևան, Հայկական ԽՍՀ ԳԱ հրատարակչություն, 1986 (համահեղինակ)։
Հայաստանի դենդրոֆլորան - 2։ Լեվոն Վռամի Հարությունյան, «Լույս» հրատարակչություն, 1987։
Գիտատեխնիկական առաջընթացը և էկոլոգիական պրոբլեմը, «Գիտելիք» ընկերություն ՀԽՍՀ, Երևան, Ա. հ., 1987 (համահեղինակ)։
Աճող սերնդի էկոլոգիական դաստիարակության հարցերը։ Գիտ. աշխ. թեմ. ժող., Հարությունյան Լևոն Վռամի, Հայկական պետական մանկավարժական ինստիտուտ Երևանի Խ. Աբովյանի անվան, Երևան, Ա. հ., 1989:
Ընդհանուր էկոլոգիա։ (Ուս. ձեռնարկ բուհերի համար)։ Հարությունյան Լևոն Վռամի, «Հայբուսակ» ինստիտուտ, Երևան, Հարություն, 1997։
Կենսաբանության ուսուցչի ձեռնարկ։ 5-6-րդ դասարանների համար, Երևան, Առերեսում-Անի, 1999 (համահեղինակ)։
Բուսաբանական տերմինների ռուս-հայերեն բացատրական բառարան։ Երևանի «Հայբուսակ» ինստիտուտ, Երևան, Հայբուսակ, 2002 (համահեղինակ)։
Հետաքրքրաշարժ բուսաբանություն։ Գիտահանրամատչելի ակնարկ, Երևան, «Հայբուսակ», 2003 (համահեղինակ)։
Հայաստանի բնությունը, նրա պահպանության և հարստացման ուղիները։ Երևան, Հայբուսակ, Նահապետ, 2005 (համահեղինակ)։
Արցախի ֆլորան։ Արցախի վայրի աճող բույսերի որոշիչ։ (2 հատորով), Կրթության միջազգային ակադեմիա, Երևանի «Հայբուսակ» համալսարան, Երևան, «Նահապետ», 2007։
Բուսաբանություն և բույսերի էկոլոգիա։ Ուս. ձեռնարկ, Խ. Աբովյանի անվան հայկական պետական մանկավարժական ինստիտուտ, Երևան, Ա. հ. (համահեղինակ)։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 http://am.hayazg.info/index.php?curid=10306
↑ Երևանի «Հայբուսակ» համալասարան (Armenian). ArmUniversity. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 22-ին.{{cite news}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 «Levon Harutyunyan». Armenian Concise Encyclopedia (Armenian). 1: 320. 2003.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
↑ Մեր հիմնադիրը. International Academy of Education (Armenian). Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ փետրվարի 1-ին. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 23-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
↑ Մելքոնյան, Արմենուհի (2011). Մի կյանքի պատմություն. 20-ամյա «Հայբուսակ»-ի հիմնադիր Լեւոն Հարությունյանի գործերի ցուցահանդեսը (Armenian). Լուսանցք.{{cite news}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լևոն Հարությունյան (կենսաբան)» հոդվածին։

[_1b3ddeca691f4323-1] 1,0 ^1,1 http://am.hayazg.info/index.php?curid=10306

[2] Երևանի «Հայբուսակ» համալասարան (Armenian). ArmUniversity. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 22-ին.{{cite news}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

[harutyunyan-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 «Levon Harutyunyan». Armenian Concise Encyclopedia (Armenian). 1: 320. 2003.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

[founder-4] Մեր հիմնադիրը. International Academy of Education (Armenian). Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ փետրվարի 1-ին. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 23-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

[5] Մելքոնյան, Արմենուհի (2011). Մի կյանքի պատմություն. 20-ամյա «Հայբուսակ»-ի հիմնադիր Լեւոն Հարությունյանի գործերի ցուցահանդեսը (Armenian). Լուսանցք.{{cite news}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]