Լևերկուզեն

Լևերկուզեն
Բնակավայր
	Լևերկուզեն
	գերմ.՝ Leverkusen
Դրոշ	Զինանշան
Երկիր	Գերմանիա
Համայնք	Քյոլնի վարչական շրջան
Հիմնադրված է	1930 թ.
Մակերես	78,87 կմ²
ԲԾՄ	60 մետր, 61 մետր, 52 մետր
Բնակչություն	▲165 748 մարդ (դեկտեմբերի 31, 2022)
Ժամային գոտի	UTC+1 և UTC+2
Հեռախոսային կոդ	0214
Փոստային դասիչ	51368–51381
Ավտոմոբիլային կոդ	LEV
Պաշտոնական կայք	leverkusen.de(գերմ.)
	Լևերկուզեն (Գերմանիա)
	Լևերկուզեն (Գերմանիա)
	Լևերկուզեն Վիքիպահեստում

Լևերկուզեն (գերմ.՝ Leverkusen), շրջաններից դուրս քաղաք է և միջին կենտրոն (ըստ գերմանական դասակարգման) հյուսիսային Ռեյն-Վեստֆալիայի հարավում։ Քաղաքը պատկանում է Քյոլնի վարչական շրջանին, որն աշխարհագրորեն տեղակայված է Բերգիշես-Լանդի և Ռեյնլանդ շրջանի պատմական տարածքում։ Լևերկուզենում Ուուպեր գետը հոսում է Հռենոս գետ։

Քաղաքը գտնվում է Քյոլնի հետ հյուսիս-արևելյան սահմանին և պատկանում է Ռեյնսկա-Ռուր մայրաքաղաքի տարածաշրջանին։ Ունենալով 163.8 հազար բնակիչ (2018 թվականի վերջի տվյալներով)՝ այս քաղաքը երկրի խոշոր քաղաքների ցանկում ամենափոքր քաղաքներից մեկն է։ Լևերկուզենում է գտնվում «Bayer» քիմիական ընկերության գլխավոր գրասենյակը և նույնանուն ֆուտբոլային ակումբը։ Քաղաքը հիմնադրվել է 1930 թվականին՝ Շլեբուշ, Շտայնբյուխել և Ռայնդորֆ համայնքների հետ Վիսդորֆ քաղաքի միավորման արդյունքում^[2]։

Քաղաքն իր անվանման համար պարտական է դեղագործ և գործարար քիմիկոս Կարլ Լևերկուզին, որի ընտանիքը ժամանակակից Ռեմշայդ քաղաքի տարածքում գտնվող Լևերկուզենի հոֆսհաֆորտից է։ Լևերկուզենը Ռեյնում Վիսդորֆի մոտ քիմիական գործարան է հիմնել 19-րդ դարի կեսերին և իր աշխատողներին տվել է Լևերկուզեն անունը, այսպես կոչված, Լեննեփում տոհմական բույն^[3]։ 1930 թվականին անվանումն անցել է նոր հիմնադրված Լևերկուզեն քաղաքին։

Քաղաքի ժամանակակից տարածքը ձևավորվել է 1975 թվականին՝ Լևերկուզենի և շրջանային Օպլադեն քաղաքի հետ միավորվելու և Բերգիշ-Նոյկիրխեն քաղաքի միացման և նախկինում Մոնհայմ քաղաքի մի մասը հանդիսացող Հիթդորֆ ավանի միացման միջոցով։ Այն ժամանակ քաղաքը բաժանված էր երեք վարչական շրջանների, որոնցից երկուսը ձևավորվել էին տարածքում տեղակայված (վարչաշրջանի II և III)։ Այսպիսով, Լևերկուզենում կա երեք խոշոր կենտրոն՝ իր հետիոտնային գոտիներով։ Դրանք գտնվում են Լևերկուզեն-Միտտեում (Վիսդորֆ), Շլեբուշում և հարթված են։ Օպլադենը նաև հայտնի է որպես դարպաս դեպի Բերգիշես-Լանդ^[3]։ Բերգիշ-Նոյկիրխեն, Կետինգեն, Լյուցենքիրխեն, Շտայնբյուխել և մասամբ Շլեբուշ քաղաքները գտնվում են Բերգիշես-Լանդ երկրի արևմտյան լանջին։ Քաղաքի մնացած մասը գտնվում է ստորին եզրին։

Լևերկուզենի տեղացիների խոսակցական բարբառը հիմնականում Ռիպուարի բարբառային խմբի հյուսիսային միջին ֆրանկոնյան բարբառն է, որը հայտնի է նաև որպես «Քյոլնի բարբառ»։ Բերգիշի բարբառները օգագործվում է քաղաքի արևելյան մասերում։

Աշխարհագրություն

Աշխարհագրական դիրք

Լևերկուզենը գտնվում է Ստորին Ռեյնի աջ ափին՝ Ուուպերի և նրա վտակ Դանայի ստորին հոսանքներում։ Ռեյնը քաղաքի բնական սահմանն է դեպի արևմուտք։ Քյոլնը գտնվում է հարավում մոտ 10 կմ հեռավորության վրա, իսկ հյուսիսից՝ Մոնհայմը Ռայն և Լանգենֆելդը։ Քաղաքի արևելյան մասը ձգվում է Բերգիշես-լանդի նախալեռները։

Լևերկուզենի ամենաբարձր կետը գտնվում է Բուրշայդ քաղաքի հետ սահմանին՝ Հայլիգենայհե կոմպոստի արտադրության ձեռնարկության մոտ։ Նրա բացարձակ նշագիծը 198․7 մ է ծովի մակարդակից։ Քաղաքի ամենացածր կետը 35,1 մ նշանով գտնվում է Ռեյնայի վրա, Հիթդորֆի նավահանգստի մուտքի մոտ։ Քաղաքային սահմանի ընդհանուր երկարությունը 56 կմ է։ Հյուսիսից հարավ քաղաքը ձգվում է 8,9 կմ, իսկ արևմուտքից դեպի արևելք՝ 15,3 կմ։

Ծանոթագրություններ

↑ Alle politisch selbständigen Gemeinden mit ausgewählten Merkmalen am 31.12.2022 (գերմ.) — DESTATIS, 2023.
↑ Steinacker, Bernhard: Leverkusen Stadt an Rhein und Wupper. 1. Auflage 1987, Steinacker’sche Verlagsbuchhandlung, Leverkusen. ISBN 3-9801588-0-2.
Штейнакер, Бернхард: Город Леверкузен на Рейне и Вуппере. 1-е изд. 1987 г., изд-во Штайнакер, Леверкузен. ISBN 3-9801588-0-2.
↑ ^3,0 ^3,1 Sabine Mecking: Bürgerwille und Gebietsreform. Demokratieentwicklung und Neuordnung von Staat und Gesellschaft in Nordrhein-Westfalen 1965–2000 (= Studien zur Zeitgeschichte Bd. 85), Oldenbourg: München 2012, ISBN 978-3-486-70314-6.
Сабина Мекинг: Гражданство и территориальная реформа. Развитие демократии и реорганизация государства и общества в Северном Рейне-Вестфалии в 1965-2000 гг. (в "Исследования по современной истории", том 85), Ольденбург: Мюнхен 2012, ISBN 978-3-486-70314-6.

Արտաքին հղումներ

Լևերկուզեն քաղաքի պաշտնական կայք(գերմ.)(անգլ.)
Տեղեկատվություն և իրադարձություններ Լևերկուզենում(գերմ.)
Գերմանիայի ամենագեղեցիկ ճապոնական այգին(ռուս.)

[_058fb82355c35590-1] Alle politisch selbständigen Gemeinden mit ausgewählten Merkmalen am 31.12.2022 (գերմ.) — DESTATIS, 2023.

[2] Steinacker, Bernhard: Leverkusen Stadt an Rhein und Wupper. 1. Auflage 1987, Steinacker’sche Verlagsbuchhandlung, Leverkusen. ISBN 3-9801588-0-2.
Штейнакер, Бернхард: Город Леверкузен на Рейне и Вуппере. 1-е изд. 1987 г., изд-во Штайнакер, Леверкузен. ISBN 3-9801588-0-2.

[Mecking-3] 3,0 ^3,1 Sabine Mecking: Bürgerwille und Gebietsreform. Demokratieentwicklung und Neuordnung von Staat und Gesellschaft in Nordrhein-Westfalen 1965–2000 (= Studien zur Zeitgeschichte Bd. 85), Oldenbourg: München 2012, ISBN 978-3-486-70314-6.
Сабина Мекинг: Гражданство и территориальная реформа. Развитие демократии и реорганизация государства и общества в Северном Рейне-Вестфалии в 1965-2000 гг. (в "Исследования по современной истории", том 85), Ольденбург: Мюнхен 2012, ISBN 978-3-486-70314-6.

[1]

[2]

[3]