Jump to content

Լրագրողական օբյեկտիվություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Լրագրողական օբյեկտիվություն
Լրագրության հիմունք Խմբագրել Wikidata
ԵնթակատեգորիաՍկզբունք Խմբագրել Wikidata
Մասն էժուռնալիստիկա Խմբագրել Wikidata

Լրագրողական օբյեկտիվություն (անգլ.՝ Journalistic objectivity), լրագրողական պրոֆեսիոնալիզմի քննարկման սկզբունք։ Լրագրողական օբյեկտիվությունը կարող է վերաբերել արդարությանը, անաչառությանը, փաստացիությանը և անկուսակցականությանը, բայց ամենից հաճախ ընդգրկում է այս բոլոր հատկանիշները միասին։ Այն սկզբնավորվել է 18-րդ դարում և այդ ժամանակվանից ի վեր ի հայտ են եկել այս հասկացության մի շարք քննադատություններ և այլընտրանքներ՝ խթանելով լրագրության մեջ օբյեկտիվության իդեալի շուրջ շարունակական և դինամիկ տրամասությունը։

Թերթերի և հեռուստաընկերությունների մեծ մասը կախված է մամուլի գործակալություններից և չորս խոշոր համաշխարհային գործակալություններից յուրաքանչյուրը (Agence France-Presse (նախկինում՝ Havas գործակալություն), Associated Press, Reuters և Agencia EFE) սկսել և շարունակում են գործել բոլոր բաժանորդներին միասնական օբյեկտիվ լրատվական հոսք տրամադրելու հիմնական փիլիսոփայությամբ։ Այսինքն՝ նրանք առանձին լրահոս չեն տրամադրում պահպանողական կամ լիբերալ թերթերի համար։ Լրագրող Ջոնաթան Ֆենբին բացատրել է այս միտքը հետևյալ կերպ՝

Նման լայն ընդունելիության հասնելու համար գործակալությունները խուսափում են ակնհայտ կողմնակալությունից։ Ակնհայտորեն ճիշտ տեղեկատվությունը նրանց ապրանքային շուկան է։ Ավանդաբար նրանք հաշվետվություն են ներկայացնում ավելի ցածր պատասխանատվությամբ՝ իրենց տեղեկատվությունը վերագրելով խոսնակին, մամուլին կամ այլ աղբյուրների։ Նրանք խուսափում են դատողություններ անելուց և խուսափում են կասկածներից ու երկիմաստությունից։ Չնայած նրանց հիմնադիրները չեն օգտագործել այդ բառը, սակայն օբյեկտիվությունը նրանց ձեռնարկությունների փիլիսոփայական հիմքն է, կամ հակառակ դեպքում լայնորեն ընդունելի չեզոքությունը[1]։

Լրագրության մեջ օբյեկտիվությունը նպատակ ունի օգնել լսարանին ինքնուրույն կարծիք կազմել պատմության վերաբերյալ՝ ներկայացնելով միայն փաստերը, ապա թույլ տալ լսարանին ինքնուրույն մեկնաբանել դրանք։ Լրագրության մեջ օբյեկտիվությունը պահպանելու համար լրագրողները պետք է ներկայացնեն փաստերը՝ անկախ նրանից, թե իրենց դուր են գալիս կամ համաձայն են այդ փաստերի հետ, թե ոչ։ Օբյեկտիվ լրագրությունը նախատեսված է խնդիրները և իրադարձությունները չեզոք և անաչառ ձևով ներկայացնելու համար՝ անկախ հեղինակի կարծիքից կամ անձնական համոզմունքներից[2]։

Սահմանումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սոցիոլոգ Մայքլ Շուդսոնը ենթադրում է, որ «օբյեկտիվության հանդեպ հավատը «փաստերի» հանդեպ հավատ է, «արժեքների» հանդեպ անվստահություն և դրանց տարանջատման նկատմամբ նվիրվածություն»[3]: Օբյեկտիվությունը նաև ուրվագծում է լրագրողների ինստիտուցիոնալ դերը որպես չորրորդ իշխանություն, մի մարմին, որը անկած է կառավարությունից և խոշոր շահագրգիռ խմբերից[4]։

Լրագրողական օբյեկտիվությունը պահանջում է, որ լրագրողը չլինի որևէ փաստարկի կողմնակից։ Լրագրողը պետք է հաղորդի միայն փաստերը և ոչ թե անձնական վերաբերմունք ցուցաբերի փաստերի նկատմամբ[5]։ Թեև օբյեկտիվությունը բարդ և դինամիկ հասկացություն է, որը կարող է վերաբերել բազմաթիվ տեխնիկաների և գործելակերպերի, սակայն այն ընդհանուր առմամբ վերաբերում է «երեք տարբեր, բայց փոխկապակցված հասկացությունների» գաղափարին՝ ճշմարտացիություն, չեզոքություն և անտարբերություն[6]։

Օբյեկտիվությունը միայն ճշգրիտ և ճշմարիտ տեղեկատվություն հաղորդելու պարտավորություն է՝ առանց որևէ փաստ կամ մանրամասնություն աղավաղելու կամ պատմությունը բարելավելու կամ որևէ խնդիր որևէ որոշակի օրակարգի հետ ավելի լավ համապատասխանեցնելու համար[7]։ Չեզոքությունը ենթադրում է, որ պատմությունները պետք է հաղորդվեն անաչառ, հավասար և անկողմնակալ ձևով։ Այս գաղափարի համաձայն՝ լրագրողները պետք է չպաշտպանեն ներգրավված կողմերից ոչ մեկի կողմը և պարզապես տրամադրեն բոլորի մասին համապատասխան փաստերն ու տեղեկատվությունը[7]։ Երրորդ գաղափարը՝ անտարբերությունը վերաբերում է լրագրողի հուզական մոտեցմանը։ Ըստ էության լրագրողները պետք է հարցերին մոտենան ոչ միայն անաչառ, այլև անկողմնակալ և անհույզ վերաբերմունքով։ Այս ռազմավարության միջոցով պատմությունները կարող են ներկայացվել ռացիոնալ և հանգիստ ձևով՝ թույլ տալով լսարանին որոշում կայացնել առանց լրատվամիջոցների որևէ ազդեցության[7]։

Պատմություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լրագրության մեջ օբյեկտիվության ժամանակակից պատկերացումը մեծապես պայմանավորված է Վալտեր Լիպմանի աշխատանքով[8]։ Լիպմանը առաջինն է եղել, որը լայնորեն կոչ է արել լրագրողներին օգտագործել գիտական մեթոդը տեղեկատվություն հավաքելու համար[9]։ Լիպմանը կոչ է արել լրագրողական լինել օբյեկտիվ՝ դեղին մամուլում առկա չափազանցություններից հետո։ Նա նշեց, որ այդ ժամանակ դեղինները ծառայել են իրենց նպատակին, բայց ժողովուրդը պետք է ստանա իրական նորություններ, այլ ոչ թե «դրանց ռոմանտիկացված տարբերակը»[10]։

«Օբյեկտիվություն» տերմինը լրագրողական աշխատանքի նկատմամբ չի կիրառվել մինչև 20-րդ դարը, սակայն այն լիովին դարձել է ուղեցույց սկզբունք 1890-ական թվականներին։ Մայքլ Շադսոնը[11] մի շարք այլ հաղորդակցության գիտնականների և պատմաբանների հետ միասին համաձայնել է, որ օբյեկտիվության գաղափարը գերիշխող է եղել Միացյալ Նահանգների լրագրողների շրջանում գերիշխող դիսկուրսում՝ 1830-ական թվականների Ջեքսոնյան դարաշրջանում ժամանակակից թերթերի ի հայտ գալուց ի վեր։ Այս թերթերը վերափոխել են մամուլը քաղաքականության ժողովրդավարացման, շուկայական տնտեսության ընդլայնման և ձեռնարկատիրական, ինչպես նաև քաղաքային միջին խավի աճող հեղինակության պայմաններում։ Մինչ այդ ամերիկյան թերթերից ակնկալվել է ներկայացնել կուսակցական տեսակետ, այլ ոչ թե չեզոք տեսակետ[12][13]։

Օբյեկտիվության անհրաժեշտությունն առաջին հերթին ի հայտ է եկել Associated Press-ի խմբագիրների մոտ, որոնք հասկացել են, որ կուսակցականությունը կնվազեցնի իրենց պոտենցիալ շուկան։ Նրանց նպատակն է եղել հասնել բոլոր թերթերին և թողնել առանձին թերթերի որոշմանը, թե ինչ թեքում և մեկնաբանություն է անհրաժեշտ։ Լոուրենս Գոբրայթը՝ Վաշինգտոնում գտնվող Associated Press-ի ղեկավարը 1856 թվականին Կոնգրեսին բացատրել է օբյեկտիվության փիլիսոփայությունը հետևյալ կերպ՝

Իմ գործը փաստեր հաղորդելն է։ Իմ հրահանգները թույլ չեն տալիս ինձ որևէ մեկնաբանություն անել իմ կողմից հաղորդված փաստերի վերաբերյալ։ Իմ հաղորդագրությունները ուղարկվում են բոլոր տեսակի քաղաքական թերթերին, և խմբագիրներն ասում են, որ իրենք կարող են իրենց սեփական մեկնաբանությունները անել իրենց ուղարկված փաստերի վերաբերյալ։ Հետևաբար, ես սահմանափակվում եմ այն լուրերով, որոնք համարում եմ օրինական։ Ես չեմ գործում որպես որևէ դպրոցի պատկանող քաղաքական գործիչ, այլ փորձում եմ լինել ճշմարտացի և անաչառ։ Իմ հաղորդագրությունները պարզապես չոր փաստեր և մանրամասներ են[14][15]։

Քսաներորդ դարի առաջին տասնամյակում հազվադեպ կարելի է տեսնել փաստերի և արժեքների միջև կտրուկ բաժանում։ Այնուամենայնիվ Ստյուարտ Ալանը (1997) ենթադրում է, որ Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ գիտնականների քարոզչական արշավները, ինչպես նաև «մամուլի գործակալների և հրապարակայնության փորձագետների» ի հայտ գալը նպաստել են հանրության շրջանում պետական հաստատությունների և «տեղեկատվության պաշտոնական ուղիների» նկատմամբ աճող ցինիզմին[16]։ Այսպիսով օբյեկտիվության բարձրացումը ներկայացրել է մամուլի, ինչպես նաև պետության վերալեգիտիմացման ջանք[16]։

Որոշ պատմաբաններ, ինչպիսին է Ջերալդ Բալդաստին, նկատել են, որ օբյեկտիվությունը զուգահեռ է թերթերի բիզնեսում գովազդատուներ ներգրավելու միջոցով շահույթ ստանալու անհրաժեշտությանը։ Այս տնտեսական վերլուծության մեջ հրատարակիչները չեն ցանկացել վիրավորել որևէ պոտենցիալ գովազդային հաճախորդի և հետևաբար խրախուսել են լրատվական խմբագիրներին և լրագրողներին ձգտել ներկայացնել հարցի բոլոր կողմերը։ Գովազդատուները մամուլին հիշեցրել են, որ կուսակցականությունը վնասում է տպաքանակին և հետևաբար գովազդային եկամուտներին, ուստի ձգտել են պահպանել օբյեկտիվություն[17]։

Մյուսները առաջարկել են օբյեկտիվության աճի քաղաքական բացատրություն՝ այնպիսի գիտնականներ, ինչպիսին է Ռիչարդ Կապլանը պնդել են, որ քաղաքական կուսակցությունները պետք է կորցնեն ընտրողների և կառավարության ինստիտուտների նկատմամբ իրենց ազդեցությունը, նախքան մամուլը կարողանա ազատ զգալ լրատվական իրադարձությունների անկուսակցական, «անաչառ» մեկնաբանություն ներկայացնելու համար[18]։ Այս փոփոխությունը տեղի է ունեցել 1896 թվականի կարևորագույն ընտրություններից և հետագա «Առաջադեմ դարաշրջանի» բարեփոխումից հետո[18]։

Ավելի ուշ՝ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո ընկած ժամանակահատվածում, օբյեկտիվության նոր ձևակերպված կանոններն ու գործելակերպը հանգեցրին կարճատև ազգային կոնսենսուսի և բացասական հասարակական կարծիքի ժամանակավոր կասեցման[19]: Սակայն «ժողովրդավարության և կապիտալիզմի ինստիտուտների» վերաբերյալ կասկածներն ու անորոշությունները կրկին ի հայտ են եկել 1960-ական և 1970-ական թվականների քաղաքացիական անկարգությունների շրջանում, ինչն ի վերջո հանգեցրել է օբյեկտիվության քննադատության ի հայտ գալուն[19]:

Օբյեկտիվության ծագման մեջ կան երեք հիմնական գործոններ։ Լրագրության քաղաքական մոդելից առևտրային մոդելի անցումը պահանջում է այնպիսի բովանդակության ստեղծում, որը կարող է շուկայավարվել քաղաքական և գաղափարախոսական սպեկտրի բոլոր շերտերում։ Հեռագրով լրագրողները ճնշում են գործադրում պատմության սկզբում ամենակարևոր փաստերը առաջնահերթ համարելու և պարզեցված, միատարր և ընդհանրացված ոճ ընդունելու համար, որը կարող է գրավիչ լինել աշխարհագրորեն բազմազան լսարանի համար։ 20-րդ դարի սկզբին լրագրությունը սկսեց սահմանվել որպես մասնագիտական մասնագիտություն, որը պահանջում էր հատուկ պատրաստվածություն, յուրահատուկ հմտություններ և ինքնակարգավորում՝ համաձայն էթիկական սկզբունքների։ Մասնագիտացումը նորմալացրեց օբյեկտիվության ռեժիմը՝ որպես լավ լրագրության հիմք, օգուտներ ապահովելով լրագրողներին և խմբագիրներին/հրատարակիչներին։

19-րդ դարի մեծ մասի ընթացքում հրապարակումների և նորությունների մեծ մասը գրվել է մեկ անձի կողմից։ Հեղինակները կարող էին արտահայտել իրենց սեփական տեսակետներն ու կարծիքները։ Սակայն 1880-ական թվականներից ի վեր ամերիկացիները սկսել են հետաքրքրվել որոշ գիտական տեսություններով և փաստերով, որոնք նեղացրին գրողների կողմից իրենց զգացմունքները արտահայտելու եղանակները։ Տեխնոլոգիայի կիրառումը հանգեցրեց ավելի մեծ արտադրողականության և վերահսկողության։ Լրատվական գործընթացում նոր տեխնոլոգիաները աշխատել են արագության դիսկուրս հաստատելու ուղղությամբ։ Արագության մասին դիսկուրսը ժամանակի ընթացքում նաև ավելի ուժեղ և ընդգրկուն է դարձել։ Թերթի վերափոխումը ստեղծեց մի լրատվամիջոց, որը պահանջում էր տարբեր տեսակի աշխատողներից բաղկացած բավականին բարդ թիմ։ Լրագրողներից ակնկալվում է, որ որոշ չափով ունենան համակարգչային և նոր մեդիա տեխնոլոգիաների տեխնիկական հմտություններ, ինչը նոր պահանջներ է դնում լրագրողների առջև[20]։

Քննադատություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մեգան Ուիլյամս (լրագրող), «...Օբյեկտիվություն գոյություն չունի (հատկապես լրագրողների համար)...»։ Հարցազրույցը վարել է Վրինդա Դարը Վարանասիում՝ 2010 թվականի դեկտեմբերին։

Որոշ գիտնականներ և լրագրողներ քննադատում են օբյեկտիվության ընկալումը որպես չեզոքություն կամ անկուսակցականություն՝ պնդելով, որ այն վնաս է հասցնում հանրությանը, քանի որ չի փորձում գտնել ճշմարտությունը[21]։ Նրանք նաև պնդում են, որ նման օբյեկտիվությունը գործնականում կիրառելը գրեթե անհնար է. թերթերը անխուսափելիորեն որոշակի տեսակետ են ընդունում՝ որոշելով, թե որ հոդվածները լուսաբանեն, որոնք տեղադրեն առաջին էջում և ինչ աղբյուրներ են մեջբերում[21]։ Մեդիա քննադատներ Էդվարդ Ս. Հերմանը և Նոամ Չոմսկին առաջ են քաշել քարոզչական մոդելի վարկած, որը ենթադրում է, որ օբյեկտիվության նման հասկացությունը հանգեցնում է կառավարության տեսակետների և խոշոր կորպորացիաների մեծ կողմնակալությանը[21]։ Հիմնական մեկնաբանները ընդունում են, որ նորությունների արժեքը որոշում է պատմությունների ընտրությունը, սակայն կա որոշակի բանավեճ այն մասին, թե արդյոք լսարանի հետաքրքրության մակարդակին համապատասխանելը պատմության նկատմամբ ընտրության գործընթացը դարձնում է ոչ օբյեկտիվ[21]։

Հաղորդակցության մասնագետ Դեյվիդ Մինդիչի կարծիքով՝ օբյեկտիվության նկատմամբ առարկության մեկ այլ օրինակ է եղել այն լուսաբանումը, որը խոշոր թերթերը (առավելապես՝ «Նյու Յորք Թայմսը») տվել են 1890-ականներին հազարավոր աֆրոամերիկացիների լինչի դատաստանին[22]։ Այդ ժամանակաշրջանի լրատվական նյութերը անտարբերությամբ նկարագրում էին մարդկանց կախաղան հանելը, այրելը և խեղելը ամբոխի կողմից, և օբյեկտիվության ռեժիմի միջոցով լրատվական լրագրողները հաճախ փորձում էին կառուցել այդ պատմությունների «կեղծ հաշվեկշիռ»՝ վերհիշելով զոհերի ենթադրյալ հանցագործությունները, որոնք զայրացրել են լինչի դատաստանի ենթարկված ամբոխին[22]։ Մինդիչը ենթադրում է, որ օբյեկտիվության գործելակերպը հնարավոր դարձնելով և թույլ տալով, որ դրանք «[անցնեն] հիմնականում անվիճելիորեն»[22]՝ դա կարող է ունենալ լինչի պրակտիկայի նորմալացման ազդեցություն[23]։

Ավելի վերջերս կատարված օրինակում գիտնականներ Էնդրյու Քալքաթը և Ֆիլիպ Համոնդը (2011) նշում են, որ 1990-ական թվականներից ի վեր պատերազմական լրագրությունը (հատկապես) ավելի ու ավելի է քննադատում և մերժում օբյեկտիվության պրակտիկան[24]։ 1998 թվականին BBC-ի լրագրող Մարտին Բելը նշեց, որ ինքը նախընտրում է «կապվածության լրագրությունը» նախկինում որոնվող անկողմնակալ մոտեցման փոխարեն[24][25]։ ԱՄՆ-ից CNN-ի ռազմական թղթակից Քրիստիան Ամանպուրը նշել է, որ որոշ հանգամանքներում «չեզոքությունը կարող է նշանակել, որ դուք մեղսակից եք բոլոր տեսակի չարիքներին»[26][24]։ Այս կարծիքներից յուրաքանչյուրը բխում է գիտնականների և լրագրողների քննադատությունից, որոնք օբյեկտիվությունը համարում են չափազանց «անսիրտ» կամ «դատական»՝ պատերազմի և հակամարտության լուսաբանման մեջ հանդիպող մարդկային բնույթի և հուզականորեն լիցքավորված խնդիրները լուսաբանելու համար[24]։

Զանգվածային լրատվամիջոցների աճի հետ մեկտեղ, հատկապես 19-րդ դարից սկսած՝ լրատվական գովազդը դարձել է լրատվամիջոցների եկամտի ամենակարևոր աղբյուրը։ Գովազդային եկամուտը մեծացնելու համար անհրաժեշտ է եղե; ներգրավել ամբողջ լսարանին՝ տարբեր համայնքներում և տարածաշրջաններում։ Այն հանգեցրեց «լրագրողական [օբյեկտիվության]՝ որպես արդյունաբերական չափանիշի […] մի շարք կոնվենցիաների, որոնք թույլ են տալիս նորությունները ներկայացնել որպես ամեն ինչ բոլոր մարդկանց համար»[27]։ Ժամանակակից լրագրության մեջ՝ հատկապես 24-ժամյա լրատվական ցիկլերի ի հայտ գալու հետ մեկտեղ, արագությունը կարևորագույն գործոն է արդիական լուրերին արձագանքելու համար։ Հետևաբար, լրագրողների համար հնարավոր չէ «սկզբնական սկզբունքներից» որոշել, թե ինչպես են լուսաբանելու յուրաքանչյուր պատմություն, ուստի որոշ գիտնականներ պնդում են, որ պարզապես կոնվենցիան (ի տարբերություն ճշմարտության որոնմանը իսկական նվիրվածության) սկսել է կառավարել լրագրության մեծ մասը[27]։

Columbia Journalism Review-ի կառավարիչ խմբագիր Բրենտ Քանինգհեմը[28] 2003 թվականի իր հոդվածում նշել է, որ օբյեկտիվությունը արդարացնում է ծույլ լրագրությունը[29]։ Նա ենթադրել է, որ օբյեկտիվությունը մեզ դարձնում է լուրերի պասիվ ընդունողներ, այլ ոչ թե ագրեսիվ վերլուծաբաններ և քննադատներ։ Քանինգհեմի կարծիքով՝ օբյեկտիվության հետ տանջված հարաբերության էությունը կայանում է մի շարք հակասական թելադրանքների մեջ, որոնց ներքո մամուլը ենթարկվել է փոփոխությունների՝ լինել չեզոք, բայց հետաքննող, լինել անտարբեր, բայց լինել ազդեցիկ և լինել արդարամիտ, բայց ունենալ առավելություն[29]}}։ Սակայն Քանինգհեմը պնդում է, որ լրագրողները, ընդհանուր առմամբ գաղափարական մարտիկներ չեն, այլ՝ նրանք անկատար մարդիկ են, որոնք կատարում են հասարակության համար կարևորագույն դժվարին աշխատանք և «[անհատի] մարդկայնությունը նվազագույնի հասցնելու մեր բոլոր կարևոր և անհրաժեշտ փորձերից անկախ, այլ կերպ լինել չի կարող»[29]։

Օբյեկտիվության մասին բանավեճը տեղի է ունեցել նաև ֆոտոլրագրության ոլորտում։ 2011 թվականին իտալացի լուսանկարիչ Ռուբեն Սալվադորին իր «Ֆոտոլրագրությունը կուլիսներից» նախագծով մարտահրավեր է նետել օբյեկտիվ ճշմարտության այն սպասումին, որը լայն հանրությունը կապում է ֆոտոլրագրության հետ[30][31][32]։ Կադրում ներառելով ավանդաբար անտեսանելի լուսանկարչին՝ Սալվադորին ձգտել է քննարկում սկսել մասնագիտության էթիկայի վերաբերյալ և ցույց տալ, որ լսարանը պետք է լինի ակտիվ դիտող, որը հասկանում և ճանաչում է լուսանկարչական միջոցի հնարավոր սուբյեկտիվությունը[33]։

Օբյեկտիվության քննադատության շուրջ շրջանառվող մեկ այլ գաղափար է առաջարկում գիտնական Ջուդիթ Լիխտենբերգը։ Նա մատնանշում է տրամաբանական անհամապատասխանությունը, որն առաջանում է, երբ գիտնականները կամ լրագրողները քննադատում են լրագրությունը օբյեկտիվ չլինելու համար, միաժամանակ պնդելով, որ օբյեկտիվություն գոյություն չունի[34]։ Հիմնվելով 1970-ական և 1980-ական թվականներին օբյեկտիվության քննադատությունների վրա՝ այս կրկնակի տեսությունը, որը Լիխտենբերգը անվանում է «օբյեկտիվության վրա բարդ հարձակում»[35] անվավեր է դարձնում իրեն, քանի որ փաստարկի յուրաքանչյուր տարր հերքում է մյուսին[34]։ Լիխտենբերգը համաձայն է այլ գիտնականների հետ, որոնք օբյեկտիվությունը դիտարկում են որպես պարզապես ավանդական պրակտիկա՝ նա նշում է, որ «օբյեկտիվության անվան տակ ընդունվածի մեծ մասը արտացոլում է դրա մակերեսային ըմբռնումը»[34][35]։ Այսպիսով նա առաջարկում է, որ քննադատության թիրախը իրականում պետք է լինեն այս գործելակերպերը, այլ ոչ թե օբյեկտիվության ընդհանուր գաղափարը (որի հիմնական նպատակը, ըստ Լիխտենբերգի, միայն ճշմարտությունը փնտրելն ու հետապնդելն է)[34][35]։

Լրագրության մասնագետներն ու մեդիա քննադատներն օգտագործել են «View from nowhere» տերմինը՝ լրագրողների փորձը քննադատելու, լուսաբանելիս չեզոք և օբյեկտիվ տեսակետ ընդունելու համար»։ Ջեյ Ռոզենը պնդել է, որ լրագրողները կարող են այդպիսով ապատեղեկացնել իրենց լսարանին՝ ստեղծելով տպավորություն, որ իրենք ունեն հեղինակավոր անաչառություն որևէ հարցի շուրջ հակասական դիրքորոշումների միջև[36][37]։ Ջերեմի Իգերսը մեջբերել է CBS News-ի նախկին նախագահ Ռիչարդ Ս. Սալանտին, որը նշել է. «Մեր լրագրողները պատմությունները չեն լուսաբանում նրանց տեսանկյունից։ Նրանք դրանք ներկայացնում են ոչ մեկի տեսանկյունից»[38]։ Իգերսը Սալանտի պնդումն անվանել է «ակնհայտորեն անհամատեղելի, ինչպես նաև մեկնաբանություններից անմասն դիտարկումների գաղափարը»[38]։ Ռոզենն այս եզրույթն օգտագործել է քննադատելու այն լրագրողներին, ովքեր թաքնվում են լրագրողական օբյեկտիվության արտաքին տեսքի հետևում՝ իրենց լսարանի մոտ իշխանության կամ վստահության չվաստակած դիրք ձեռք բերելու համար. նա պաշտպանում է թափանցիկությունը ՝ որպես վստահություն օրինականորեն ձեռք բերելու ավելի լավ միջոց[36][37]։ Գիտնականները, ինչպիսիք են Ռոզենը և Ջեյք Լինչը, այս տերմինը փոխառել են փիլիսոփա Թոմաս Նագելի 1986 թվականի «Տեսարան ոչ մի տեղից» գրքից, որտեղ ասվում է՝ «Մտածողության մի ձև կամ տեսակետ ավելի օբյեկտիվ է, քան մյուսը, եթե այն ավելի քիչ է հենվում անհատի կազմվածքի և աշխարհում դիրքի առանձնահատկությունների վրա»[36]։ Լրատվամիջոցների շատ այլ մեկնաբաններ նույնպես քննադատել են լրագրության մեջ «ոչ մի տեղից» տեսակետը[39]։ Գրող Էլիաս Իսկվիթը 2014 թվականին Salon-ի համար գրված հոդվածում նշել է, որ «ոչ մի տեղից նայելը ոչ միայն հանգեցնում է անփույթ մտածողության, այլև ընթերցողին թողնում է ավելի քիչ տեղեկացված, քան նա կլիներ, եթե պարզապես կարդար անտարբեր գաղափարախոսական աղբյուր կամ որոշ դեպքերում, ընդհանրապես ոչինչ»[40]: 2019 թվականին լրագրող Լյուիս Ռեյվեն Ուոլեսը հրատարակեց մի գիրք, որում պաշտպանում էր ոչ մի տեղից տեսանկյունի հակառակը՝ «տեսանկյունը ինչ-որ տեղից»[41][42]։

Այլընտրանքներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ոմանք պնդում են, որ ավելի համապատասխան չափանիշ պետք է լինեն արդարությունն ու ճշգրտությունը (ինչպես ամրագրված է այնպիսի խմբերի անվանումներում, ինչպիսիք են «Արդարությունն ու ճշգրտությունը հաշվետվություններում»): Այս չափանիշի համաձայն՝ որևէ հարցում կողմ ընտրելը թույլատրելի կլիներ, եթե կողմը ճշգրիտ լիներ, և մյուս կողմին տրվեր արձագանքելու արդար հնարավորություն։ Շատ մասնագետներ կարծում են, որ լրագրության մեջ իրական օբյեկտիվությունը հնարավոր չէ, և լրագրողները պետք է իրենց պատմություններում հավասարակշռություն փնտրեն (բոլոր կողմերին տրամադրելով իրենց տեսակետները), ինչը նպաստում է արդարությանը։

“ Լավ լրագրողը, որը լավատեղյակ է իր թեմայից և չի ձգտում ապացուցել իր հմտությունը, այլ ավելի շուտ մանրակրկիտ կերպով հասկանում է ուսումնասիրության արժանի թեման՝ հավանաբար կզարգացնի խելացի կարծիքներ, որոնք կտեղեկացնեն և հնարավոր է, որ կարտահայտվեն իր լրագրության մեջ։ ”

- Թիմոթի Նոա, 1999[43]

Բրենթ Քանինգհեմը առաջարկում է, որ լրագրողները հասկանան իրենց անխուսափելի կողմնակալությունները, որպեսզի կարողանան ուսումնասիրել, թե որոնք կարող են լինել ընդունված պատմությունները, ապա հնարավորինս աշխատել դրանց դեմ[29]։ Նա նշում է, որ «[մեզ] անհրաժեշտ է խորը լրատվություն և իրական հասկացողություն, բայց մեզ նաև անհրաժեշտ է, որ լրագրողները ընդունեն այն ամենը, ինչ չգիտեն, և չփորձեն այդ թերությունը քողարկել վերաբերմունքի ստվերի տակ կամ խեղդել այն չափազանց պարզեցված պնդումների աղմուկի մեջ»[29]:

Քանինգհեմը առաջարկում է հետևյալը՝ օբյեկտիվության ակնհայտ հակասությունները լուծելու համար

  • Լրագրողները պետք է համեստորեն և հրապարակավ ընդունեն, որ իրենց արածը շատ ավելի սուբյեկտիվ է և շատ ավելի քիչ անկողմնակալ, քան ենթադրում է «օբյեկտիվության» աուրան։ Նա առաջարկում է, որ սա չի վերջ դնի կողմնակալության մեղադրանքներին, այլ թույլ կտա լրագրողներին պաշտպանել իրենց գործունեությունը ավելի իրատեսական և պակաս երեսպաշտական դիրքորոշումից։
  • Լրագրողները պետք է ազատ լինեն և խրախուսվեն զարգացնելու իրենց փորձը և օգտագործելու այն՝ մրցակցող պնդումները տեսակավորելու, այդ պնդումների հիմքում ընկած ենթադրությունները բացահայտելու և բացատրելու, ինչպես նաև դատողություններ անելու այն մասին, թե ինչ պետք է իմանան և հասկանան ընթերցողներն ու հեռուստադիտողները տեղի ունեցողի մասին։

Մեկ այլ գիտնականի խոսքերով՝ Ֆաինան (2012) ենթադրում է, որ ժամանակակից լրագրողները կարող են գործել որպես «իմաստ ստեղծողներ» փոփոխվող ժամանակակից լրագրողական միջավայրում[44]։

Օբյեկտիվ լրատվական աշխատանքից նշանակալի շեղումների թվում են նաև Աիդա Թարբելի և Լինքոլն Ստեֆենսի «կեղտոտվածությունը»[45][46], Թոմ Վուլֆի «Նոր լրագրությունը»[47], 1960-ականների ստորգետնյա մամուլը և հանրային լրագրությունը[48][49]։

Հակամարտություններին վերաբերող լուրերի համար խաղաղության լրագրությունը կարող է այլընտրանքային տարբերակ լինել՝ լրագրության ոլորտում ներդնելով հասարակական գիտությունների տեսլականներ, մասնավորապես՝ այնպիսի առարկաների միջոցով, ինչպիսիք են հակամարտությունների վերլուծությունը, հակամարտությունների կարգավորումը, խաղաղության հետազոտությունները և սոցիալական հոգեբանությունը։ Այս էմպիրիկ հետազոտության կիրառումը հակամարտության լուսաբանման մեջ և հետևաբար կարող է փոխարինել չճանաչված կոնվենցիաներին, որոնք կարգավորում են լրագրության «օբյեկտիվության» ոչ գիտական գործելակերպը։

Քրաուդֆանդինգ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վերջին շրջանում շատ գիտնականներ և լրագրողներ ավելի ու ավելի են հետևում թերթային ոլորտում տեղի ունեցող փոփոխություններին և լրագրողական միջավայրի ընդհանուր ցնցումներին, քանի որ այն հարմարվում է 21-րդ դարի նոր թվային դարաշրջանին[50]։ Այս իրավիճակի պայմաններում լրագրողների կողմից ավելի ու ավելի հաճախ է օգտագործվում ամբոխֆինանսավորման պրակտիկան՝ անկախ և/կամ այլընտրանքային նախագծեր ֆինանսավորելու համար[50], հաստատելով այն որպես լրագրողական օբյեկտիվության քննարկման մեջ դիտարկվող ևս մեկ համապատասխան այլընտրանքային պրակտիկա։ Համաֆինանսավորումը թույլ է տալիս լրագրողներին հետամուտ լինել իրենց հետաքրքրող կամ մի շարք պատճառներով բավարար չափով չլուսաբանվող պատմություններին[50]։ Համաֆինանսավորումը աջակցում է լրագրողներին՝ ֆինանսավորելով անհրաժեշտ բաղադրիչները, ինչպիսիք են՝ լրագրողական սարքավորումները, համակարգիչները, անհրաժեշտության դեպքում՝ ճանապարհորդության ծախսերը, ինչպես նաև վերադիր ծախսերը, ինչպիսիք են գրասենյակային տարածքը կամ թիմի մյուս աշխատակիցներին վճարելը[50]։ Համաֆինանսավորման հիմնական բաղադրիչներից մեկը և լրագրողների համար այն օգտագործելու էական խթանը կորպորատիվ աջակցության բացակայությունն է[50]։ Դա նշանակում է, որ լրագրողն ունի խմբագրական որոշումներ կայացնելու ինքնուրույնություն՝ իր բացառիկ հայեցողությամբ, բայց միևնույն ժամանակ ֆինանսական աջակցություն նույնպես չկա։

Հանթերի (2014) կողմից անցկացված ուսումնասիրության համաձայն՝ ամբոխֆինանսավորման արշավին մասնակցող լրագրողները բոլորը համանման կարծիք ունեին, որ իրենց ֆինանսավորողները վերահսկողություն չունեն բովանդակության նկատմամբ և որ լրագրողն է, որ պահպանում է վերջնական իրավասություն[51]։ Սակայն այս հայտարարությունը բարդացավ լրագրողների մոտ իրենց ֆինանսավորողների նկատմամբ ներշնչված հաշվետվողականության կամ պատասխանատվության զգացումով[51]։ Հանթերը (2014) նշում է, որ սա կարող է հանգեցնել ֆինանսավորողների և լրագրողի միջև ուժերի անհավասարակշռության ստեղծմանը, քանի որ լրագրողները ցանկանում են պահպանել խմբագրական վերահսկողությունը, բայց իրականում ֆինանսավորողներն են որոշում՝ արդյոք նախագիծը հաջող կլինի, թե ոչ[51]։

Դրա դեմ պայքարելու համար Հանթերը (2014) առաջարկում է հետևյալ ռազմավարությունները, որոնք լրագրողները կարող են կիրառել՝ ցանկության դեպքում ավելի օբյեկտիվ մոտեցում պահպանելու համար[52]՝

  • Կառուցելով երևակայական «firewall» իրենց և լսարանի միջև
  • Սահմանափակելով ներդրումները մեկ աղբյուրից
  • Ծրագրի սկզբում հստակ սահմանելով ֆինանսավորողների հետ ցանկալի հարաբերությունները

Լրագրողի կողմից կարող է զգացվել հարաբերությունների տեսակը և հնարավոր ճնշումները կախված են այն ներդրողի տեսակից, որի հետ նա աշխատում է, քանի որ կան պասիվ և ակտիվ ներդրողներ։ Պասիվ ներդրողները չեն ներգրավվի ամբոխֆինանսավորման հարթակում նվիրատվություն կատարելուց բացի, ամեն ինչ թողնելով լրագրողի հայեցողությանը[53]։ Ի հակադրություն դրան՝ ակտիվ ներդրողներն ավելի ակտիվ դեր ունեն լրագրողական հոդվածի ստեղծման գործում, որը կարող է ունենալ տարբեր ձևեր, որոնք կարող են ներառել ներդրողի կողմից հետադարձ կապի կամ գաղափարների տրամադրումը, ինչպես նաև աշխատանքի վաղ օրինակների ստացումը մինչև դրա հրապարակային թողարկումը[53]։

Ուսումնասիրության որոշ լրագրողներ վճռականորեն այն կարծիքին էին, որ անաչառ հաշվետվությունները և անկողմնակալ, այսինքն՝ «օբյեկտիվ» լուսաբանման ոճը պետք է շարունակեն գերիշխել, նույնիսկ քրաուդֆանդինգի համատեքստում[54]։ Սակայն մյուսները նշել են, որ տեսակետային լրագրությունը և ճշգրիտ լրագրությունը փոխադարձաբար բացառող իդեալներ չեն, ուստի լրագրողները դեռևս կարող են վստահել որակյալ փաստագրական լրագրությանը՝ առանց օբյեկտիվության ավանդական գործելակերպի կամ ըմբռնման[54]։

Հանթերի (2014) կողմից անցկացված քրաուդֆանդինգի վերաբերյալ ուսումնասիրությունը ցույց է տվել, որ լսարանը ցանկանում է ֆինանսավորել որոշակի տեսակետ ունեցող նախագծեր կամ լրագրության ջատագովական աշխատանքներ[55]" Լրագրողները հաճախ օգտագործում են քրաուդֆանդինգը՝ պատմություններ հետապնդելու համար այնպիսի տեսանկյունից, որը խոշոր կորպորացիաները բավարար չափով չեն հետապնդում[55]" Լրագրողը բացատրում է այն աշխատանքի նպատակը, որը նրանք փորձում են հետապնդել և ինչ ռեսուրսներ են անհրաժեշտ դրա համար քրաուդֆանդինգի հարթակներում։ Այս տեղեկատվության հիման վրա ֆինանսավորողները որոշում են՝ ներդրում կատարել, թե ոչ[55]" Կարծիքավոր լրագրության ցանկությունը կամ ընդունումը հատկապես ակնհայտ է պասիվ ներդրողների մոտ, քանի որ նրանք նվիրատվություն են կատարում լրագրողի առաջարկի հիման վրա և թույլ են տալիս, որ լրագրողը արտադրի այն, ինչ իրենք են ուզում։ Նրանք, ըստ էության, պարզապես ցանկանում են աջակցել լրագրողին որպես անհատի և նրան ազատություն տալ հետապնդելու նախագիծը։

Տես նաև

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ Jonathan Fenby, The International News Services (1986) p. 25
  2. ↑ Clark, Roy Peter. "The Pyramid of Journalism Competence: What Journalists Need to Know". Pointer. 2014. Web. 28 Sept. 2015.
  3. ↑ Schudson, Michael (1978). Discovering the News: A social history of American newspapers. ISBN 978-0-465-01666-2.
  4. ↑ Schudson, Discovering the News
  5. ↑ Warren G. Bovée (1999). Discovering Journalism. Greenwood. էջ 203. ISBN 9780313309472.
  6. ↑ Calcutt, Andrew; Hammond, Phillip (2011). Journalism Studies: A Critical Introduction. US and Canada: Routledge. էջեր 97–114. ISBN 978-0-203-83174-8.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 Calcutt, Andrew; Hammond, Phillip (2011). Journalism Studies: A Critical Introduction. US and Canada: Routledge. էջեր 97–114. ISBN 978-0-203-83174-8.
  8. ↑ «The lost meaning of 'objectivity'». American Press Institute. Արխիվացված է օրիգինալից 2023 թ․ նոյեմբերի 10-ին.
  9. ↑ Wien, Charlotte (2005 թ․ նոյեմբերի 1). «Defining Objectivity within Journalism: An Overview». Nordicom Review. 26 (2): 3–15. doi:10.1515/nor-2017-0255. S2CID 43613450.
  10. ↑ Kansas industrialist. p. 6
  11. ↑ Michael Schudson's faculty page Արխիվացված 2016-04-05 Wayback Machine; Columbia Journalism School, accessed 20 December 2012
  12. ↑ Schudson, Michael (1978). Discovering the News. Basic Books. էջ 4. ISBN 9780786723089.
  13. ↑ «Objectivity and Advocacy in Journalism – mediaethicsmagazine.com». www.mediaethicsmagazine.com (բրիտանական անգլերեն). Վերցված է 2017 թ․ ապրիլի 19-ին.
  14. ↑ Richard Schwarzlose (1989). Nation's Newsbrokers Volume 1: The Formative Years: From Pretelegraph to 1865. p. 179.
  15. ↑ Christopher B. Daly (2012). Covering America: A Narrative History of a Nation's Journalism. Univ of Massachusetts Press. էջ 81. ISBN 9781558499119.
  16. ↑ 16,0 16,1 Calcutt, Andrew; Hammond, Phillip (2011). Journalism Studies: A Critical Introduction. US and Canada: Routledge. էջեր 97–114. ISBN 978-0-203-83174-8.
  17. ↑ Baker, Edwin C. (1994). Advertising and a Democratic Press. Princeton University Press. էջ 29. ISBN 0691021163.
  18. ↑ 18,0 18,1 Kaplan, Richard L. (2002). Politics and the American Press: The Rise of Objectivity, 1865–1920.
  19. ↑ 19,0 19,1 Calcutt, Andrew; Hammond, Phillip (2011). Journalism Studies: A Critical Introduction. US and Canada: Routledge. էջեր 97–114. ISBN 978-0-203-83174-8.
  20. ↑ Forde, Kathy Roberts; Foss, Katherine A. (2012). «'The Facts—the Color!—the Facts': The Idea of a Report in American Print Culture, 1885–1910». Book History. 15 (1): 123–151. doi:10.1353/bh.2012.0003. S2CID 144098942. Project MUSE 488255.
  21. ↑ 21,0 21,1 21,2 21,3 Calcutt, Andrew; Hammond, Phillip (2011). Journalism Studies: A Critical Introduction. US and Canada: Routledge. էջեր 97–114. ISBN 978-0-203-83174-8.
  22. ↑ 22,0 22,1 22,2 Hall, Calvin (2009). African American Journalists: Autobiography as Memoir and Manifesto. US: Scarecrow Press. էջ 8. ISBN 978-0-8108-6931-8.
  23. ↑ Just the Facts: How "Objectivity" Came to Define American Journalism, 1998
  24. ↑ 24,0 24,1 24,2 24,3 Calcutt, Andrew; Hammond, Phillip (2011). Journalism Studies: A Critical Introduction. US and Canada: Routledge. էջեր 97–114. ISBN 978-0-203-83174-8.
  25. ↑ Bell, Martin (1998) 'The Journalism of Attachment', in Matthew Kieran (ed.), Media Ethics, London and New York, NY: Routledge.
  26. ↑ Ricchiardi, Sherry (1996 թ․ սեպտեմբերի 1). «Over the line?». American Journalism Review. 18 (7): 24–31.
  27. ↑ 27,0 27,1 Lynch, J. and McGoldrick, A. (2005). Peace Journalism. Gloucestershire: Hawthorn Press, p. 203
  28. ↑ «Brent Cunningham». Columbia Journalism School. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 1-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 20-ին.
  29. ↑ 29,0 29,1 29,2 29,3 29,4 Cunningham, Brent (2003). «Re-thinking Objectivity». Columbia Journalism Review. Columbia University Graduate School of Journalism (July/August). Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 20-ին.
  30. ↑ «Hinter den Kulissen des Fotojournalismus». Die Zeit.
  31. ↑ «CBC / Radio Canada – Les Lionnes».
  32. ↑ «Dietro le Quinte». Internazionale.
  33. ↑ «Ruben Salvadori's Photojournalism Behind the Scenes». NO CAPTION NEEDED (ամերիկյան անգլերեն). 2012 թ․ փետրվարի 24. Վերցված է 2017 թ․ ապրիլի 19-ին.
  34. ↑ 34,0 34,1 34,2 34,3 Calcutt, Andrew; Hammond, Phillip (2011). Journalism Studies: A Critical Introduction. US and Canada: Routledge. էջեր 97–114. ISBN 978-0-203-83174-8.
  35. ↑ 35,0 35,1 35,2 Lichtenberg, Judith (1991) 'In Defense of Objectivity', in James Curran and Michael Gurevitch (eds.), Mass Media and Society, London: Arnold.
  36. ↑ 36,0 36,1 36,2 Maras, Steven (2013). «The view from nowhere». Objectivity in journalism. Key concepts in journalism. Cambridge, UK; Malden, MA: Polity Press. էջեր 77–81. ISBN 9780745647357. OCLC 823679115.
  37. ↑ 37,0 37,1 Rosen, Jay (2010 թ․ նոյեմբերի 10). «The view from nowhere: questions and answers». pressthink.org. Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 10-ին.
  38. ↑ 38,0 38,1 Iggers, Jeremy (1998). «The view from nowhere and 'objective interpretation'». Good news, bad news: journalism ethics and the public interest. Critical studies in communication and in the cultural industries. Boulder, Colo.: Westview Press. էջեր 96–103. ISBN 0813329515. OCLC 38010683.
  39. ↑ For example:
  40. ↑ Isquith, Elias (2014 թ․ ապրիլի 12). «Objectively bad: Ezra Klein, Nate Silver, Jonathan Chait and return of the 'view from nowhere'». Salon. Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 10-ին.
  41. ↑ Wallace, Lewis Raven (2019). The view from somewhere: undoing the myth of journalistic objectivity. Chicago: University of Chicago Press. doi:10.7208/9780226667430 (inactive 2024 թ․ նոյեմբերի 1). ISBN 9780226589176. OCLC 1089848628.{{cite book}}: CS1 սպաս․ DOI inactive as of 2024 (link)
  42. ↑ Rollman, Rhea (2019 թ․ հոկտեմբերի 18). «'The view from somewhere' exposes the dangerous myth of 'objective' reporting». PopMatters. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 6-ին.
  43. ↑ Noah, Timothy (1999 թ․ հունվար). «Two imperatives in contemporary journalism». Washington Monthly. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին.
  44. ↑ Faina, Joseph (2013 թ․ մայիս). «Public journalism is a joke: The case for Jon Stewart and Stephen Colbert». Journalism. 14 (4): 541–555. doi:10.1177/1464884912448899. S2CID 146592279.
  45. ↑ Harrison, J. M., and Stein, H. H. (1973). Muckraking: Past, present and future. University Park: Pennsylvania State University Press.
  46. ↑ Bausum, Ann (2007). Muckrakers: How Ida Tarbell, Upton Sinclair, and Lincoln Steffens Helped Expose Scandal, Inspire Reform, and Invent Investigative Journalism. National Geographic Society. ISBN 978-1-4263-0137-7.
  47. ↑ Wolfe, Tom (1973). The New Journalism. Harper.
  48. ↑ Faina, Joseph (2013 թ․ մայիս). «Public journalism is a joke: The case for Jon Stewart and Stephen Colbert». Journalism. 14 (4): 541–555. doi:10.1177/1464884912448899. S2CID 146592279.
  49. ↑ Min, Seong-Jae (2016 թ․ հուլիս). «Conversation through journalism: Searching for organizing principles of public and citizen journalism». Journalism. 17 (5): 567–582. doi:10.1177/1464884915571298. S2CID 146953446.
  50. ↑ 50,0 50,1 50,2 50,3 50,4 Hunter, Andrea (2015 թ․ փետրվար). «Crowdfunding independent and freelance journalism: Negotiating journalistic norms of autonomy and objectivity». New Media & Society. 17 (2): 272–288. doi:10.1177/1461444814558915. S2CID 21039809.
  51. ↑ 51,0 51,1 51,2 Hunter, Andrea (2015 թ․ փետրվար). «Crowdfunding independent and freelance journalism: Negotiating journalistic norms of autonomy and objectivity». New Media & Society. 17 (2): 272–288. doi:10.1177/1461444814558915. S2CID 21039809.
  52. ↑ Hunter, Andrea (2015 թ․ փետրվար). «Crowdfunding independent and freelance journalism: Negotiating journalistic norms of autonomy and objectivity». New Media & Society. 17 (2): 272–288. doi:10.1177/1461444814558915. S2CID 21039809.
  53. ↑ 53,0 53,1 Hunter, Andrea (2015 թ․ փետրվար). «Crowdfunding independent and freelance journalism: Negotiating journalistic norms of autonomy and objectivity». New Media & Society. 17 (2): 272–288. doi:10.1177/1461444814558915. S2CID 21039809.
  54. ↑ 54,0 54,1 Hunter, Andrea (2015 թ․ փետրվար). «Crowdfunding independent and freelance journalism: Negotiating journalistic norms of autonomy and objectivity». New Media & Society. 17 (2): 272–288. doi:10.1177/1461444814558915. S2CID 21039809.
  55. ↑ 55,0 55,1 55,2 Hunter, Andrea (2015 թ․ փետրվար). «Crowdfunding independent and freelance journalism: Negotiating journalistic norms of autonomy and objectivity». New Media & Society. 17 (2): 272–288. doi:10.1177/1461444814558915. S2CID 21039809.

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Kaplan, Richard. 2002. Politics and the American Press: The Rise of Objectivity, 1865–1920. New York: Cambridge University Press.
  • Schudson, Michael. 1978. Discovering the News: A Social History of American Newspapers New York: Basic Books.
  • Schudson, Michael. 1997. "The Sociology of News Production". In Social Meaning of News: A Text-Reader. Dan Berkowitz, ed. pp. 7–22. Thousand Oaks: Sage.

Այլ ընթերցանություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Herman, Edward S. and Chomsky, Noam. 1988. Manufacturing Consent: The Political Economy of the Mass Media. New York: Pantheon.
  • Mindich, David T. Z. 1998. Just the Facts: How "Objectivity" Came to Define American Journalism. New York: New York University Press.
  • Chomsky, Noam (2002). Media control. Seven Stories Press. ISBN 9781583225363.
  • «The Origins of Objectivity in American Journalism». The Routledge Companion to News and Journalism. 2009. էջեր 69–81. doi:10.4324/9780203869468-9. ISBN 9780203869468.
  • Min, Seong-Jae (2016 թ․ հուլիս). «Conversation through journalism: Searching for organizing principles of public and citizen journalism». Journalism. 17 (5): 567–582. doi:10.1177/1464884915571298.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Լրագրողական_օբյեկտիվություն&oldid=10398774» էջից