Լուիս Էդվարդ Էլիասբերգ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Լուիս Էդվարդ Էլիասբերգ
Դիմանկար
Ծնվել էփետրվարի 12, 1896(1896-02-12)
ԾննդավայրՍելմա, Ալաբամա, ԱՄՆ
Մահացել էփետրվարի 20, 1976(1976-02-20) (80 տարեկան)
Մահվան վայրԲալթիմոր, Մերիլենդ, ԱՄՆ
Մասնագիտությունֆինանսիստ և դրամագետ
 Louis E. Eliasberg Վիքիպահեստում

Լուիս Էդվարդ Էլիասբերգ (անգլ.՝ Louis Edward Eliasberg, Sr., փետրվարի 12, 1896(1896-02-12), Սելմա, Ալաբամա, ԱՄՆ - փետրվարի 20, 1976(1976-02-20), Բալթիմոր, Մերիլենդ, ԱՄՆ), ամերիկացի ֆինանսիստ և դրամագետ։

Հավաքածու[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Որպես Բալթիմորի բնիկ, նա առավել հայտնի է դրամագիտական համայնքում՝ Միացյալ Նահանգների մետաղադրամների պատմության մեջ միակ ամբողջական հավաքածուն ունենալով, ով հատուկ ուշադրություն է դարձնում հնարավորինս լավագույն վիճակում գտնվող մետաղադրամներին[1]։ Թեև հավաքածուն իսկապես «ամբողջական» չէր ըստ ժամանակակից չափանիշների (օրինակ, այն չի տարբերակում պրուֆները (անգլ.՝ proofs) և շրջանառության հատումները, ինչպես դա անում են ժամանակակից կոլեկցիոներների և հավաքածուների գրանցամատյանների մեծ մասը, և շտամպի փոփոխությունները չեն ընդգծվում), այն շարունակում է մնալ մինչ օրս ԱՄՆ-ի ամենաընդգրկուն դրամագիտական հավաքածուն։

Էլիասբերգի նմուշ 1913 թվականի ազատության գլխի տեսքով նիկելը

Բացառություններ չկային մինչև 1849 թվականը, երբ ինչ-որ մեկը երկգլխանի արծիվը համարեց (անգլ.՝ double eagle) մետաղադրամ։ Այն համարվել է մետաղադրամի նմուշ և միայն երկու օրինակ է պատրաստվել․ մեկը ցուցադրվել է Սմիթսոնյան ինստիտուտում (անգլ.՝ Smithsonian Institution), իսկ մյուսը նվիրվել է այն ժամանակվա ֆինանսների նախարար Ուիլյամ Մ. Մերեդիտին, որի հետագա գտնվելու վայրն անհայտ է[2]։ Նախկինում ոչ ոք երբևէ չի կատարել մետաղադրամների հավաքման նման սխրագործություն և, հավանաբար, ոչ ոք այլևս չի անի դա։ Կար մեկ կամ երկու մետաղադրամ, որոնք անհայտ էին նրա հավաքածուի համալրման պահին ու հայտնաբերվել են ավելի ուշ։

1933 երկգլխանի արծիվը

Էլիասբերգի հավաքածուի ամենավառ ցուցանմուշներից մի քանիսը ներառում են 1913 թվականի ազատության գլխի տեսքով նիկելը (անգլ.՝ Liberty Head nickel), որը հայտնի է որպես «Էլիասբերգի նմուշ»։ Ավելի ուշ՝ 2007 թվականի ապրիլի 25-ին, մետաղադրամը գնվեց անանուն կալիֆոռնիացի կոլեկցիոների կողմից՝ 5 միլիոն ԱՄՆ դոլարով[3]։ Մյուսը 1873 թվականի առանց նետի ազատության նստած (անգլ.՝ Liberty Seated) տասը ցենտի արժողությամբ արծաթադրամն է։ Այս մետաղադրամն ուշագրավ է նաև նրանով, որ եղել է վերջին մետաղադրամը, որն անհրաժեշտ էր Էլիասբերգի հավաքածուն համալրելու համար[4]։

Մի ժամանակ նա ուներ 1933 թվականի 20 դոլար արժողությամբ ոսկե մետաղադրամ (մասնավոր կոլեկցիոներներին պատկանող երեք մետաղադրամներից մեկը, որ հայտնի էր այդ ժամանակ, ներառյալ Եգիպտոսի թագավոր Ֆարուկը (արաբ․՝ فاروق الأول‎‎)): Իմանալով, որ կառավարությունը կարծում է, որ մետաղադրամներն օրինականորեն չեն թողարկվել դրամահատարանի կողմից և հետ է կանչում դրանք, պարոն Էլիասբերգը 1952 թվականին կամավոր վերադարձրեց իր մետաղադրամը կառավարությանը՝ առանց փոխհատուցման։ 2011 թվականի հուլիսին ԱՄՆ շրջանային դատարանի երդվյալ ատենակալների դատարանը որոշում կայացրեց, որ տասը այլ 1933 թվականի երկգլխանի արծիվները, որոնք հաստատվել են որպես տիկին Ջոան Լանգբորդի (անգլ.՝ Joan Langbord) սեփականություն, ապօրինաբար ձեռք են բերվել Իսրայել Սվիթի (անգլ.՝ Israel Switt) կողմից և հանդիսանում են Միացյալ Նահանգների կառավարության սեփականությունը։ Այս որոշումն ուժի մեջ է մտել հաջորդ տարվա օգոստոսին։

Մետաղադրամներ հավաքող հասարակությանը համապատասխան, որը նրա մասին իմացավ Լայֆ (անգլ.՝ LIFE) ամսագրի հոդվածից, առատաձեռն ու բանիմաց Էլիասբերգը «Դրամագիտական Պատկերասրահ» ամսագրի կողմից արժանացել է հատուկ մրցանակի՝ իր եզակի ձեռքբերման շնորհիվ[5]։

Ավելի ուշ նա իր հավաքածուն բաժանեց իր երկու երեխաների միջև, ովքեր այն առանձին-առանձին վաճառեցին երեք խորհրդանշական աճուրդներում։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Hall, David. «The Eliasberg Collection». PCGS - The Professional Coin Grading Service. Վերցված է 2013 թ․ հոկտեմբերի 14-ին. «His goal was to assemble a complete collection of United States regular issue coins, of every date, metal, denomination, and mint mark known to collectors at the time. He accomplished this monumental feat by 1950, by purchasing the last gold coin he needed (1841 $2 1/2) in 1949 and the last silver coin he needed (1873-CC no arrows dime) in 1950.»
  2. «PCGS CoinFacts: Your Digital Encyclopedia of U.S. Coins».
  3. Eliasberg 1913 Liberty Head Nickel Sold for Record $5 Million usrarecoininvestments.com Retrieved on 2017-3-23
  4. "The Top 50 U.S. Coins of All Time" by Ed Reiter December 27, 1999 http://www.pcgs.com/articles/article_view.chtml?artid=1775&universeid=313&type=1
  5. May–June 1951 "Numismatic Gallery Magazine"
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լուիս Էդվարդ Էլիասբերգ» հոդվածին։