Jump to content

Լի Մարվին

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Լի Մարվին
Ծննդյան թիվ՝փետրվարի 19, 1924(1924-02-19)[1][2][3][…]
Ծննդավայր՝Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ[4]
Վախճանի թիվ՝օգոստոսի 29, 1987(1987-08-29)[1][2][5][…] (63 տարեկան)
Վախճանի վայր՝Թուսոն, Արիզոնա, ԱՄՆ[4]
Քաղաքացիություն՝ ԱՄՆ
Մասնագիտություն՝կինոդերասան, դերասան, ռազմական գործիչ, հեռուստատեսային դերասան, թատրոնի դերասան և սպա
Պարգևներ՝
IMDb։ID 0001511

Լի Մարվին (անգլ.՝ Lee Marvin, փետրվարի 19, 1924(1924-02-19)[1][2][3][…], Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ[4] - օգոստոսի 29, 1987(1987-08-29)[1][2][5][…], Թուսոն, Արիզոնա, ԱՄՆ[4]), ամերիկացի կինոդերասան։ Հայտնի է դարձել իր անսովոր տվյալների շնորհիվ՝ բարձր հասակ (188 սմ), սպիտակ մազեր, ցածր «անդրշիրիմյան» ձայն։ Իր կինոկարիերայի սկզբում նա հաստատվեց որպես երկրորդ պլանի դերասան, մեծ մասամբ նրան բաժին հասան չարագործների, զինվորների և տարբեր «խոժոռ տղաների» դերերը։ «Քեթ Բալլու» (1965) ֆիլմում օսկարակոր աշխատանքից հետո Լի Մարվինին սկսեցին հրավիրել գլխավոր դերերի, որոնք ավելի հերոսական էին և առաջացնում էին հանդիսատեսի համակրանքը։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լի Մարվինը ծնվել է Նյու Յորքում առևտրի մենեջեր Լամոնտ Ուոլթմեն Մարվինի (Lamont Waltman Marvin) և նրա կնոջ՝ Քորթնի Վաշինգտոն Դևիդ (Courtenay Washington Davidge) ընտանիքում, որն աշխատել է որպես ոճաբան և խորհրդատու [6]։ Լամոնտ Մարվինը Մեթյու Մարվինի (Matthew Marvin) անմիջական հետնորդն էր, ով Ամերիկա էր եկել Էսսեքս կոմսության Great Bentley շրջանից 1635 թվականին և Հարթֆորդի (Կոնեկտիկուտ նահանգ) հիմնադիրներից էր[6], իսկ Քորթնի Դևվիդը Վաշինգտոնի հայտնի ընտանիքից է։

Մանուկ հասակում Լի Մարվինը ջութակ է սովորել[7]։ Դեռահաս տարիքում որսով է զբաղվել՝ Էվերգլեյդսի անտառներում եղջերուների, պումաների, վայրի հնդկահավերի և կաքավների, որոնք այն ժամանակ արգելոցի կարգավիճակ չունեին[8]։

1942 թվականի օգոստոսի 19-ին Մարվինը թողեց դպրոցը և ծառայության անցավ ԱՄՆ ծովային հետևակի կորպուսում։ Հիմնական դասընթացն ավարտելուց հետո ծառայել է որպես դիպուկահար ծովային հետևակի 4-րդ դիվիզիայի 24-րդ գնդի 3-րդ գումարտակում։ Կռվել է Խաղաղ օվկիանոսում։ Մասնակցել է Կվաջալեյնի ճակատամարտին և Էնիվետկի ճակատամարտին։ 1944 թվականի հունիսի 18-ին Սայփանի ճակատամարտի մարտերից մեկում նա ծանր վիրավորվեց (այս ճակատամարտում նրա ընկերության մարտիկների մեծ մասը կամ սպանվեցին, կամ վիրավորվեցին): Այս պայքարը ընդմիշտ հետք թողեց նրա կյանքում[9]։ Լի Մարվինը գրեթե մեկ տարի անցկացրել է հիվանդանոցներում և առողջական վիճակի պատճառով առաջին կարգի շարքային կոչում ստացել[10]։ Ծառայության ընթացքում պարգևատրվել է ռազմածովային գովասանքի մեդալով և «Մանուշակագույն սրտի մեդալով»։ Ավելի ուշ լուրեր տարածվեցին, որ Մարվինը ծառայել է հեռուստատեսային պրոդյուսեր և դերասան Բոբ Կիշանի կողքին, և նրանք միասին կռվել են Իոում, ինչը չի համապատասխանում իրականությանը[10]։

Պատերազմից հետո Լի Մարվինը օժանդակ աշխատող էր Նյու Յորքի հյուսիսային մասում գտնվող փոքրիկ համայնքային թատրոնում: Մի անգամ նրան խնդրել են փոխարինել հիվանդ մարդուն փորձերի ժամանակ։ Այսպիսով, նրա վաղ կարիերան Նյու Յորքի բեմում սկսվեց թատրոնի դերասանների մշտական պահուստապահական դպրոցի պաշտոնից:

1950 թվականին Լի Մարվինը տեղափոխվում է Հոլիվուդ։ Նա արագ աշխատանք է գտնում իր համար, դառնում է երկրորդ պլանի դերակատար՝ հենց սկզբից «որսալով» կովբոյական և ռազմական կինոյի ժանրը։ Մրցանակներ ունեցող պատերազմին ունենալով պարգևներ Լի Մարվինը շատ համոզիչ տեսք ուներ ռազմական դրամաներում և հաճախ խորհուրդ էր տալիս ռեժիսորներին և կայքի գործընկերներին, թե ինչպես կարելի է առավել իրատեսորեն պատկերել մարտական գործողությունների այս կամ այն դրվագը, ինչպես ավելի լավ ընտրել կոստյումներ, ինչպես ճիշտ վարվել զենքի հետ։ Նրա դեբյուտային աշխատանքը դարձավ «Հիմա դու նավատորմում ես» ֆիլմը (You ' re in the Navy Now, 1951), Լի Մարվինը ֆիլմում կատարեց փոքրիկ դեր, որի համար նա նույնիսկ չհիշատակվեց տիտրերում։ 1952 թվականին Մարվինը հայտնվում է արդեն մի քանի ֆիլմերում, որոնց թվում կարելի է առանձնացնել Դոն Սիգելի «Մենամարտ Սիլվեր - Քրիքի վրա» վեսթերնը, ևս մեկ պատմություն Hangman's Knot կովբոյների և «Ութ երկաթե տղամարդիկ» ռազմական դրամայի մասին։ Հաջորդ տարի նրան բախտ է վիճակվել նկարահանվել Ֆրից Լանգի մոտ «Սաստիկ շոգ» (The Big Heat, 1953) ֆիլմում, նրա զուգընկերը Գլորիա Գրեհեմն էր, Մարվինը ստացավ նրա սրիկա-ընկերոջ դերը։ Լի Մարվինը հիշվում է բզեզների խմբավորման պարագլխի ("The Beetles") փոքրիկ դերով Մառլոն Բրանդոյի հետ հայտնի «Վայրենի» (the Wild One, 1953) ֆիլմում, ինչպես նաև «Սեմինոլներ» (1953) և «Կատաղության զենք» արևմտյան ֆիլմերում։ Հաջորդ լուրջ հաջողությունը Հեկտորի դերն էր «Վատ օր Բլեք Ռոքում» (1955) ֆիլմում՝ Սփենսեր Թրեյսիի հետ։

Մարվինը «M Squad»-ում, 1959 թվական

1950-ականների վերջին Մարվինը աստիճանաբար սկսեց անցնել ավելի հիմնավոր դերերի։ Վառ աշխատանքներ «Հարձակման մեջ» ֆիլմերում (1956) The Missouri Traveler (1958), «M Squad» (1957-1960) հայտնի ոստիկանական հեռուստասերիալի գլխավոր դերը, և Լի Մարվինի անունը հնչեց ամբողջ ուժով։ Քննադատներից մեկը ոստիկանության լեյտենանտի դերում դերասանին անվանել է «մեխի պես անկոտրում»։

1960-ականները դերասանի համար իսկապես աստղային դարձան։ Դուրս են գալիս երեք արևմտյան «Կոմանչերոս» (1961),«Մարդը, ով գնդակահարեց Լիբերթի Վելանսին-ին» (1962, Լիբերթի Վելանսին-ի դերը) և «Դոնովանի առագաստը» (1963), որոնցում Լի Մարվինը հավասար ելույթ է ունենում հենց Ջոն Ուեյնի հետ։ Նա նաև հրավիրվում է Combat հեռուստասերիալի դրվագներից մեկին: («The Bridge at Chalons» (սերիա 34, 2-րդ եթերաշրջան, առաքելություն 1)), և հայտնի «Մթնշաղի գոտի» շոուին (The Twilight Zone: «The Grave», 1961, սերիա 72 և «Steel», 1963, սերիա 122)։

Ռեժիսոր Դոն Սիգելի շնորհիվ Մարվինը հայտնվեց «Մարդասպանները» հուզիչ քրեական դրամայում ՝ որպես չափազանց հավաքված, գործարար, առանց պատահականության մարդասպան: Առաջին անգամ Լի Մարվինի տաղանդի ճանաչումը նման բարձունքների է հասել։ «Մարդասպանները» ֆիլմն ուշագրավ է նաև նրանով, որ դրանում իր կինոկարիերայի ընթացքում միակ բացասական դերը խաղացել է Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների ապագա նախագահ Ռոնալդ Ռեյգանը:

«Ад на Тихом океане», 1968 год

1965 թվականին Լի Մարվինի կարիերան հասնում է գագաթնակետին, 1966 թվականին նա ստացել Է «Օսկար» արձանիկ՝ որպես լավագույն դերասան՝ Ջեյն Ֆոնդայի հետ «Քեթ Բալլու» պարոդիական վեսթերնում իր համար անտիպ կատակերգական դերի համար։ Հետագա նկարներ, «Պրոֆեսիոնալներ» (1966, տեղական լեգենդի համաձայն, այս ժապավենը նկարահանելիս Մարվինը երկու տասնամյակ լռեցրեց Վեգասցի Վիկին, ով 1950-ականների կեսերից յուրաքանչյուր 15 րոպեն մեկ բարձրաձայն բացականչում էր Howdy Podner![1]) և հատկապես «Կեղտոտ տասնյակը» (1967), մեծ հաջողություն ունեցան հանդիսատեսի շրջանում և արժանացան բազմաթիվ կինոմրցանակների։ Հաջորդ ֆիլմի՝ «Կրակոցը դատարկ տարածության մեջ» (1967) վրա աշխատանքը Լի Մարվինը լիովին վերահսկում էր ինքն իրեն։ Նա ռեժիսորական աթոռ է հրավիրել հայտնի վարպետ Ջոն Բուրմենին, լիովին պատասխանատու է եղել ֆիլմի սյուժեի և բեմադրության համար, ինքն էլ խաղացել է գլխավոր դերը՝ դասական գանգստերին, որն ապրում է քրեական աշխարհի հնաոճ օրենքներով, որը պայմանավորված է 1960 - ականների Լոս Անջելեսում վրեժխնդրությամբ։ 1968 թվականին Մարվինը շարունակեց համագործակցությունը Բուրմենի հետ և ճապոնական կինոյի աստղ Տոսիրո Միֆունեի հետ հայտնվեց «Դժոխքը Խաղաղ օվկիանոսում» (1968) ֆիլմում, որը ջերմորեն ընդունվեց քննադատների կողմից, բայց մեծ հաջողություն չունեցավ հանրության շրջանում։ 1969 թվականին թողարկվում է «Կալիֆորնիայի ոսկին» (անվան ճշգրիտ թարգմանությունը՝ «Ներկիր քո ֆուրգոնը», Paint Your Wagon) երաժշտական Վեսթերն, որից երգը ՝ «Wand' rin 'Star» Լի Մարվինի կատարմամբ անսպասելիորեն գրավեց առաջին տեղը բրիտանական չարթերում՝ թույլ չտալով գլխավորել իրենց «Բիթլզ» խմբի վերջին սինգլը՝ «Let It Be», և այն տևեց երեք շաբաթ (1970 թվականի մարտ)։ Այդ ժամանակ Լի Մարվինն արդեն մեկական միլիոն դոլար էր ստանում ֆիլմի համար՝ ընդամենը 200 հազարով պակաս, քան Փոլ Նյումանը։ Լի Մարվինը երկիմաստ էր վերաբերվում իր աշխատանքի ֆինանսական կողմին[7]:

Ձեր կյանքի առաջին քառասուն տարիները դուք փորձում եք մտնել այս խայտառակ բիզնեսի մեջ, իսկ հաջորդ քառասուն տարիները փորձում եք դուրս գալ դրանից: Եվ ում, հարցնում են, այս ամենը պետք է:

1970-1980 թվականներին Լի Մարվինը տարբեր դերեր է կատարել, նրա կինոգրաֆիայում «Վատ տղաները» շատ ավելի քիչ են դարձել, քան կարիերայի սկզբում։ 1970-ականների գլխավոր ֆիլմերն են՝ «Մոնտի Ուոլշ» (1970),«Առաջնակարգ ապրանք» (1972), «Գրպանի փող» (1972), «Հյուսիսի կայսրը» (1973), «Սառույց վաճառողը գալիս է» (1973), «Սփայքսի ավազակախումբը »(1974), «Կլանի մարդը » (1974), «Կանչիր Սատանային» (1976), «Մեծ սկաուտը և կատուների տունը հինգշաբթի օրերին» (1976) և «Էքսպրես ավալանշ» (1978).

Իր վերջին մեծ դերը Լի Մարվինը խաղացել է Սամուել Ֆուլերի "մեծ կարմիր միավոր" (1980) ֆիլմում։ Այնուհետև հաջորդեցին «Մահացու որսը» (1981), «Գորկու այգի» (1983), «Կլորացում» (1984), «Կեղտոտ տասնյակ. Վերջին անգամ Լի Մարվինը էկրան է բարձրացել 1986 թվականին «Դելտա ստորաբաժանում» ֆիլմում, որտեղ նրա գործընկերը Չակ Նորիսն էր։

Անձնական կյանք

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Չորս երեխաների հայր Լի Մարվինը երկու անգամ ամուսնացել է։ Նրա առաջին կինը Բեթի Էբելինգն էր։ Նրանք ամուսնացել են 1951 թվականի փետրվարին և միասին ապրել 16 տարի։ Ամուսնալուծությունը կատարվել է 1967 թվականի հունվարի 5-ին: Իր կյանքի այս ժամանակահատվածում Լի Մարվինը զբաղվում էր սպորտային ձկնորսությամբ Ստորին Կալիֆոռնիայում և Բադերի որսով Մեքսիկայի սահմանի տարածքում (Մեքսիկալիի մոտ[8]։ Այնուհետև, 1970 թվականի հոկտեմբերի 18-ին, Լի Մարվինը ամուսնացավ Պամելա Ֆիլիի հետ, ում հետ նա ապրում էր իր կյանքի մնացած մասը: 1970-ականներին Մարվինը պարբերաբար այցելում էր ավստրալական Քերնս, որտեղ բռնում էր մարլիններին[11]։

Դատական հայց

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1971 թ. - ին Մարվինին դատի տվեցին դերասանուհի Միշել Տրիոլան, որի հետ նա երկար ժամանակ հարաբերություններ էր պահպանում (և ով նույնիսկ սկսեց իրեն անվանել Միշել Մարվին)[7]։ Չնայած նրանց հարաբերությունները երբեք չեն ձևակերպվել, Մարվինի ընկերուհին պահանջել է ալիմենտ վճարել Կալիֆոռնիայի օրենսդրության համաձայն, կարծես նրանք ամուսնացած լինեն: Արդյունքում տեղի ունեցավ խոշոր սկանդալ, որը նույնիսկ հանգեցրեց նորաբանություն «palimony» նեոլոգիզմի ձևավորմանը (կազմված է Pal — ընկերոջ, և ալիմոնիի բառերից՝ ալիմենտ)։ Հանգամանքների բերումով փաստաբանը, որին դիմել է Միշել Տրիոլան, կոչվել է Մարվին Միտչելսոն, և գործն անմիջապես անվանվեց «Մարվինն ընդդեմ Մարվինի» (Marvin vs. Marvin) 18 Cal. 3d 660 (1976)[12]։ Միտչելսոնը դարձավ «palimony» հայեցակարգի հեղինակը՝ որպես «ամուսնություն առանց ամուսնական մատանիների», որի վրա նա իր անունն է դրել։ 1979 թվականին Մարվինին պարտավորեցրել են Տրիոլային վճարել 104 հազար դոլար «վերականգնման համար», բայց հիմնականում գործը նա պարտվել է դատարանը մերժել է բավարարել Մարվինի վաստակած միջոցների կեսը (3,5 միլիոն դոլար) իրենց հարաբերությունների ընթացքում (վեց տարի): 1981-ի օգոստոսին բողոքարկումը վերանայվեց, և դատարանը եզրակացրեց, որ Տրիոլան ընդհանրապես չի կարող հավակնել Մարվինի փողերին, քանի որ նրանց միջև պայմանագիր չի կնքվել, որը պարտավորեցնում է Մարվինին աջակցել իր քաղաքացիական կնոջը, եթե նրանց հարաբերությունները դադարեցվեն[13][14]։

Ընտրված ֆիլմագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Տարի Հայերեն անվանում Բնօրինակ անվանում Դեր
1952 ֆ Մենք ամուսնացած չենք We're Not Married! Պիկի
1953 ֆ Ուժեղ տապ The Big Heat Վիսն Սթոուն
1953 ֆ Վայրենի The Wild One Չինո
1954 ֆ Ապստամբություն «Քեյնի» վրա The Caine Mutiny «Ֆրիկադելկա»
1955 ֆ Վատ օր Բլեք Ռոքում Bad Day at Black Rock Հեկտոր Դեվիդ
1955 ֆ Դաժան շաբաթ Violent Saturday Դիլլ
1955 ֆ Սրճարան 101-րդ փողոցում Shack Out on 101 Սլոբ / միստր Գրեգորի
1955 ֆ Ես հազար անգամ մահացա I Died a Thousand Times Բեիբ Կոսսակ
1956 ֆ Յոթը պետք է մեռնեն Seven Men from Now Բիլլ Մաստերս
1957 ֆ Ռեյնտրիի շրջան Raintree County Օրվիլլ Պերկինս
1962 ֆ Մարդ, ով գնդակահարեց Լիբերթի Վելանսին The Man Who Shot Liberty Valance Լիբերթի Վելանս
1963 ֆ Րիֆ Դոնովանա Donovan’s Reef Թոմաս Ալոիզիուս Գիլխուլի
1964 ֆ Մարդասպանները The Killers Չարլի Ստորմ
1965 ֆ Քեթ Բալլու Cat Ballou Կիդ Շելլին / Թիմ Ստրոն
1965 ֆ Հիմարների նավը Ship of Fools Թեննի
1966 ֆ Պրոֆեսոնալներ The Professionals Գենրի «Րիկո» Ֆարդան
1967 ֆ Կեղտոտ դյուժին The Dirty Dozen մայոր Ջոն Ռաիսման
1967 ֆ Կրակոց նշանակետին Point Blank Ուոկեռ
1968 ֆ Դժողք Խաղաղ օվկիանոսում Hell in the Pacific ամերիկացի օդաչու
1969 ֆ Ոսկի Կալիֆոռնիա Paint Your Wagon Բեն Ռամսոն
1970 ֆ Մոնտի Ուոլշ Monte Walsh Մոնտի Ուոլշ
1972 ֆ Առաջնային ապրանք Prime Cut Նիկ Դեվլին
1973 ֆ Հյուսիսային Կայսր Emperor Of The North А № 1
1973 ֆ Սառույցի վաճառողը գալիս է The Iceman Cometh Թեոդոր «Հիկկի» Հիկմեն
1979 ֆ Արագ ձնահյուսը Avalanche Express Գարրի Վորգրեիվ
1980 ֆ Մեծ կարմիր միավոր The Big Red One սերժանտ
1983 ֆ Գորկովի այգի Gorky Park Ջեկ Օսբորն

Կաղապար:ВтФильме

1986 ֆ «Դելտա» Ջոկատ The Delta Force գնդապետ Նիկ Ալեքսանդր

Մրցանակներ և պարգևներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ոսկե գլոբուս

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • 1970 տարի

Անվանակարգ՝ տղամարդու լավագույն դեր (կատակերգություն կամ մյուզիքլ) («Կալիֆորնիայի ոսկի»)

  • 1966 տարի

Տղամարդու լավագույն դեր (կատակերգություն կամ մյուզիքլ) («Քեթ Բալլու»), հաղթող։

  • 1965 տարի

Հաղթող՝ արծաթե արջ լավագույն դերասանի համար («Քեթ Բալլու»)

  • 1966 տարի

Հաղթող.

Լավագույն օտարազգի դերասան («Քեթ Բալլու»)

Լավագույն արտասահմանյան դերասան («Մարդասպանները»)

  • 1966 տարի

Օսկար լավագույն դերասանի համար («Քեթ Բալլու»)՝ հաղթող:

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Internet Broadway Database — 2000.
  3. 3,0 3,1 Discogs — 2000.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Deutsche Nationalbibliothek Record #12213558X // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  5. 5,0 5,1 5,2 Gran Enciclopèdia Catalana (կատ.)Grup Enciclopèdia, 1968.
  6. 6,0 6,1 Предки Ли Марвина Արխիվացված է Փետրվար 18, 2008 Wayback Machine-ի միջոցով: в собрании родословий известных семей freepages.genealogy.rootsweb.com
  7. 7,0 7,1 7,2 Roger Ebert (1970-10-10). «An interview with Lee Marvin». Esquire (անգլերեն). Chicago Sun-Times. Արխիվացված է օրիգինալից 2018-06-26-ին. Վերցված է 2018-06-26-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  8. 8,0 8,1 «Elk Hunting with Lee Marvin». Gun World (անգլերեն). CulturePulp blog. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-03-20-ին. Վերցված է 2018-06-26-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  9. «The real thing: Marvin and Point Blank» (անգլերեն). thefirstpost.co.uk. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-03-20-ին. Վերցված է 2018-06-26-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  10. 10,0 10,1 Urban Legends Reference Pages: Captain Kangaroo and Lee Marvin Արխիվացված է Հունվար 7, 2020 Wayback Machine-ի միջոցով: from Snopes (չաշխատող հղում)
  11. Want to see a marlin? Արխիվացված է Հոկտեմբեր 14, 2013 Wayback Machine-ի միջոցով: с сайта газеты The Cairns Post
  12. Marvin v. Marvin (1976) 18 C3d 660 Արխիվացված է Հոկտեմբեր 16, 2007 Wayback Machine-ի միջոցով: from online.ceb.com
  13. Jerry Laskin. «California "Palimony" Law -- An Overview». Goldman & Kagon Law Corporation (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2012-03-20-ին. Վերցված է 2018-06-26-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  14. «Unmarried Cohabitant's Right to Support and Property from peoples-law.org». Արխիվացված է օրիգինալից 2006-09-22-ին. Վերցված է 2008-03-01-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լի Մարվին» հոդվածին։