Լիխտենբուրգ (համակենտրոնացման ճամբար)
![]() | |
Տեսակ | Նացիստական համակենտրոնացման ճամբարներ, ռազմական թանգարան և Համակենտրոնացման ճամբար |
Երկիր | ![]() |
Տեղագրություն | Annaburg? |
![]() | |
![]() | |
Լիխտենբուրգ[1] (գերմ.՝ KZ Lichtenburg), համակենտրոնացման ճամբար Նացիստական Գերմանիայում, Սաքսոնիա-Անհալթ երկրամասում, Պրետտին քաղաքից 11 կմ հեռավորության վրա։ Որպես ճամբար գործել է 1933-ից 1939 թվականներին։
Պատմություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Գերմանիայում նացիստական իշխանության հաստատումից հետո 1933 թվականին ստեղծվեց երկրում առաջին համակենտրոնացման ճամբարներից մեկը․ այն ձևավորվեց XVI դարում կառուցված անտոնիականների նախկին վանքի շենքում։ 1933 թվականի հունիսին ճամբար ժամանեցին առաջին կալանավորները՝ կոմունիստներ, գնչուներ, թափառաշրջիկներ, միասեռականներ։ Սկզբում ճամբարը նախատեսված էր 1000 մարդու համար, հետո հասավ 2000-ի։ 1934 թվականին, «Երկար դանակների գիշերից» հետո ճամբար բերվեց Էռնստ Ռյոմի 60 կողմնակից[2]։ Ճամբարում կալանավորների նկատմամբ դաժան մեթոդներ են կիրառվել՝ ծեծ, զանգվածային պատիժներ, պատժախուց։ Լիխտենբուրգում կիրառվող մեթոդներն օգտագործվել են նաև այլ ճամբարներում։
1937 թվականին կալանավորներին սկսեցին տեղափոխել Երրորդ ռայխի ավելի մեծ ճամբարներ՝ Դախաու, Բուխենվալդ, Զաքսենհաուզեն։ 1937 թվականի դեկտեմբերից Լիխտենբուրգը ծառայեց որպես համակենտրոնացման ճամբար կանանց՝ լեսբուհիների, աղանդավորների[3] և հակասոցիալական շերտերի համար։
1939 թվականի մայիսին ճամբարը փակվեց վերջնականորեն։ Շինության տարածքում տեղավորվեցին «Մեռած գլուխ» ջոկատների հետևակները։
Բժշկական քարտերից պարզ է դառնում, որ ճամբարում մահացել է 150 կին կալանավոր։
Հայտնի կալանավորներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Տարբեր տարիների ճամբարում անազատության մեջ պահվել են հայտնի անձինք[4]․
- Օլգա Բենարիո Պրեստես[5]
- Վոլֆգանգ Լանգհոֆֆ[6]
- Ֆրիդրիխ Էբերտ (կրտսեր)[7]
- Վիլհելմ Լոյշներ
- Թեոդոր Նոյբաուեր
- Արմին Վեգներ
- Վալտեր Շտեկկեր
Գրականություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Gedenkstätte KZ Lichtenburg – Literatur von und über ehemalige Häftlinge[8]
- Klaus Drobisch: Konzentrationslager im Schloss Lichtenburg. Kommission zur Erforschung der Geschichte der Örtlichen Arbeiterbewegung der Bezirksleitung Cottbus der SED, Cottbus 1987. (und: Kreisverwaltung, Wittenberg 1997)
- Klaus Drobisch, Günther Wieland: System der NS-Konzentrationslager 1933–1939. Akademie Verlag, Berlin 1993, ISBN 3-05-000823-7.
- Hans Hesse, Jürgen Harder: „… und wenn ich lebenslang in einem KZ bleiben müßte …“ Die Zeuginnen Jehovas in den Frauenkonzentrationslagern Moringen, Lichtenburg und Ravensbrück. Klartext, Essen 2001, ISBN 3-88474-935-8.
- Stefanie Endlich: Lichtenburg – Vergangenheit und Zukunft: Renaissanceschloss, Konzentrationslager, Gedenkstätte. In: Gedenkstättenrundbrief 111. Jg. 2003.
- Stefan Hördler, Sigrid Jacobeit (Hrsg.): Dokumentations- und Gedenkort KZ Lichtenburg – Konzeption einer neuen Dauerausstellung für Werkstattgebäude und Bunker. Lit-Verlag, Berlin 2009, ISBN 978-3-643-10038-2.
- Werner Dietrich: Konzentrationslager Lichtenburg. Medien Profis Leipzig, Prettin 2002. (Lichtenburger Hefte 2)
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Արխիվացված (Date missing) stgs.sachsen-anhalt.de (Error: unknown archive URL)
- ↑ Stefan Hördler, Sigrid Jacobeit (Hrsg.): Dokumentations- und Gedenkort KZ Lichtenburg. Berlin 2009, S. 94.
- ↑ Stefan Hördler, Sigrid Jacobeit (Hrsg.): Dokumentations- und Gedenkort KZ Lichtenburg: Konzeption einer neuen Dauerausstellung für Werkstattgebäude und Bunker. LIT Verlag, Münster 2009. S. 98.
- ↑ «Europe > Germany > Lichtenburg Concentration Camp Memorial Museum — in detail» (գերմաներեն). Holocaust Memorials. Արխիվացված է օրիգինալից 2017-11-18-ին. Վերցված է 2017-11-17-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|deadlink=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ Rochelle G. Saidel. «Olga Benário Prestes» (անգլերեն). Կաղապար:Не переведено 4. Արխիվացված է օրիգինալից 2017-11-12-ին. Վերցված է 2017-11-15-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|deadlink=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ «Langhoff, Wolfgang» (գերմաներեն). Կաղապար:Не переведено 4. Արխիվացված է օրիգինալից 2017-11-16-ին. Վերցված է 2017-11-15-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|deadlink=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ «Ebert, Friedrich junior» (գերմաներեն). Die politischen Häftlinge des Konzentrationslagers Oranienburg (Политические заключенные концентрационного лагеря Ораниенбург). Արխիվացված է օրիգինալից 2016-03-04-ին. Վերցված է 2017-11-15-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|deadlink=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ Արխիվացված (Date missing) stgs.sachsen-anhalt.de (Error: unknown archive URL)
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Förderverein Lichtenburg
- Stiftung Gedenkstätten Sachsen-Anhalt/Gedenkstätte KZ Lichtenburg
- Lotta Gothe: „… keine lichte Burg, sondern das ideale KZ“. Das Konzentrationslager Lichtenburg
- Reinhard Jacobs: Terror unterm Hakenkreuz – Orte des Erinnerns in Niedersachsen und Sachsen-Anhalt. Studie im Auftrag der Otto Brenner Stiftung Արխիվացված 2007-10-20 Wayback Machine (PDF; 394 kB); Otto Brenner Stiftung, Arbeitsheft 20; Berlin: Otto Brenner Stiftung, 2001
- Susanne Arlt: Schloss mit dunkler Vergangenheit. Deutschlandradio am 12. Juni 2009
- «CONCENTRATION CAMPS, 1933–1939» (անգլերեն). Мемориальный музей Холокоста (США). Վերցված է 2017-11-15-ին.
- «Europe > Germany > Lichtenburg Concentration Camp Memorial Museum — in detail» (գերմաներեն). Holocaust Memorials. Վերցված է 2017-11-17-ին.
![]() | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լիխտենբուրգ (համակենտրոնացման ճամբար)» հոդվածին։ |
|