Լիլյա Տոլմաչովա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Լիլյա Տոլմաչովա
Ծնվել էհունիսի 6, 1932(1932-06-06)
ԾննդավայրՆերքին Վոլգայի երկրամաս, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
Մահացել էօգոստոսի 25, 2013(2013-08-25) (81 տարեկան)
Մահվան վայրՄոսկվա, Ռուսաստան
ԳերեզմանՎագանկովյան գերեզմանատուն
ԿրթությունՄԳԱԹ-ի դպրոց-ստուդիա (1950)
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ և  Ռուսաստան
Մասնագիտությունդերասանուհի և թատերական ռեժիսոր
Ամուսին(ներ)Օլեգ Եֆրեմով և Վիկտոր Ֆոգելսոն
Պարգևներ և մրցանակներ
«Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար» 4-րդ աստիճանի շքանշան[2] Պատվո շքանշան[1] Բարեկամության շքանշան[3] «Պատվո նշան» շքանշան «Մոսկվայի 850-ամյակի հիշատակի» մեդալ
ՌԽՖՍՀ ժողովրդական արտիստ և ՌԽՖՍՀ վաստակավոր արտիստ

Լիլյա Միխայլովնա Տոլմաչովա (ռուս.՝ Ли́лия[4] Миха́йловна Толмачёва, հունիսի 6, 1932(1932-06-06), Ներքին Վոլգայի երկրամաս, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ - օգոստոսի 25, 2013(2013-08-25), Մոսկվա, Ռուսաստան[5]), խորհրդային և ռուսական թատրոնի ու կինոյի դերասանուհի, ռեժիսոր, ՌԽՖՍՀ ժողովրդական արտիստ (1981)։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ըստ որոշ աղբյուրների՝ Լիլյա Տոլմաչովան ծնվել է Սարատովում, այլ տվյալների համաձայն՝ Վոլգոգրադի մարզի Ռուդնևո գյուղում, մանկավարժների ընտանիքում։ Դպրոցն ավարտելուց հետո ընդունվել է Մոսկվայի գեղարվեստական ակադեմիական թատրոնի դպրոց-ստուդիա՝ մասնակցելով Վիկտոր Յակովլևիչ Ստանիցինի դասընթացներին։ 1950 թվականին ավարտել է դպրոց-ստուդիան[5][6]։ 1952 թվականից աշխատել է Սարատովի Պատանի հանդիսատեսի թատրոնում, 1955-1956 թվականներին՝ Մոսսովետի թատրոնում[7]։

1956 թվականից Լիլյա Տոլմաչովան եղել է «Սովրեմեննիկ» թատրոնի դերասանուհի։ Վիկտոր Ռոզովի պիեսի վրա ստեղծված «Հավերժ կենդանի» ներկայացման մեջ, որով «Սովրեմեննիկ» թատրոնը սկսել է իր գործունեությունը, Տոլմաչովան խաղացել է գլխավոր դերերից մեկը` Իրինա Բորոզդինայի դերը[8]։ Թատրոնի գոյության առաջին տարիներից Տոլմաչովան դարձել է նրա առաջատար դերասանուհիներից մեկը՝ խաղալով ժլատ Լենոչկայի և հաջողակ Ագնյա Շաբինայի դերերը Ռոզովի «Ուրախության որոնումներում» և «Ավանդական հավաքույթ» պիեսների հիման վրա բեմադրված ներկայացումներում, Թամարայի դերը՝ «Հինգ երեկո»-ում, Նադիայի դերը՝ Ալեքսանդր Վոլոդինի «Ավագ քույրը» ֆիլմում, Կոնստանտին Սիմոնովի կինը, որին նա սիրում էր «Չորրորդը» ֆիլմում[8]։ Նրա լավագույն դերերից են Ելիզավետա Ալեքսանդրովնան Իվան Գոնչարովի «Սովորական պատմություն» ֆիլմում և Միլդան՝ Եվգենիա Գինզբուրգի «Կտրուկ երթուղի» ֆիլմում[8]։

1970-ականների վերջերից Տոլմաչովան զբաղվել է ռեժիսուրայով, ինչպես թատրոնի մի շարք այլ առաջատար արտիստներ։ 1977 թվականին Գալինա Վոլչեկի առաջարկությամբ նա բեմադրել է Ալլա Սոկոլովայի «Ֆարյաթևի երևակայությունները» պիեսը, գլխավոր դերում՝ Ստանիսլավ Սադալսկին, 1978 թվականին բեմադրել է Լուիջի Պիրանդելլոյի «Հենրի IV»-ը, իսկ 1980 թվականին Օլեգ Եֆրեմովի հրավերով Մոսկվայի գեղարվեստական ակադեմիական թատրոնում Մարիա Բաբանովայի հետ բեմադրել է Էդուարդ Օլբիի «Ամեն ինչ ավարտված է» ներկայացումը (ներկայացումը ձայնագրվել է հեռուստատեսության համար)։

Տոլմաչովան մահացել է Մոսկվայում, երկարատև հիվանդությունից հետո՝ 2013 թվականի օգոստոսի 25-ին, 82 տարեկան հասակում[9]։ Թաղվել է 2013 թվականի օգոստոսի 29-ին Վագանկովյան գերեզմանատանը[10]։

Անձնական կյանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լինելով Մոսկվայի գեղարվեստական ակադեմիական թատրոնի դպրոց-ստուդիայի 3-րդ կուրսի ուսանող` Լիլյա Տոլմաչովան ամուսնացել է Օլեգ Եֆրեմովի հետ։ Ամուսնությունը կարճատև է եղել, նրանք ամուսնալուծվել են 1952 թվականին, բայց ընկերական հարաբերությունները պահպանվել են մինչև Եֆրեմովի կյանքի վերջին օրերը[11]։

Լիլյա Տոլմաչովայի երկրորդ ամուսինը «Խորհրդային գրող» հրատարակչության պոեզիայի բաժնի գլխավոր խմբագիր Վիկտոր Ֆոգելսոնն է եղել[12], որի հետ ամուսնությունը տևել է մոտ 30 տարի։

Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ստեղծագործական ուղի[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դերերը թատրոնում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սարատովի պատանի հանդիսատեսի թատրոն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մոսսովետի անվան թատրոն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սովրեմեննիկ թատրոն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դերեր կինոյում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • 1958 - Կյանքն անտեղի անցավ - Նինա
  • 1960 - Աղմկոտ օր - Լենոչկա, Ֆեոդորի կինը
  • 1965 - Կամուրջը կառուցվում է - Վալենտինա Ալեքսանդրովնա Պերովա
  • 1978 - Բեթհովենի կյանքը - Ջուլիետ Գվիչչարդի
  • 1979 - Հետաքննությունը վարում են գիտակները։ Հոտաղը վարունգով - Բոբորիկինի մուսան

Ռեժիսորական աշխատանքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Սովրեմեննիկ» թատրոն
Մոսկվայի Մ. Գորկու անվան գեղարվեստական ակադեմիական թատրոն

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. http://www.kremlin.ru/acts/bank/23675
  2. http://www.kremlin.ru/acts/bank/35475
  3. http://www.kremlin.ru/acts/bank/9205
  4. Лилия — сценический псевдоним. Настоящее имя — Лидия.
  5. 5,0 5,1 В источниках, судя по всему, указывается неверный год рождения.
  6. «Выпускники школы-студии 1950-х». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ ապրիլի 12-ին. Վերցված է 2010 թ․ օգոստոսի 15-ին.
  7. 7,0 7,1 Театральная энциклопедия. Гл. ред. П. А. Марков. — М.: Советская энциклопедия, 1967. — Дополнения — Указатель
  8. 8,0 8,1 8,2 «Лилия Толмачёва». Труппа. «Современник» (официальный сайт). Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2012 թ․ հոկտեմբերի 31-ին.
  9. «Скончалась одна из старейших актрис театра «Современник» Лилия Толмачёва». Радио «Эхо Москвы». 2013 թ․ օգոստոսի 26. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ սեպտեմբերի 14-ին. Վերցված է 2013 թ․ օգոստոսի 26-ին.
  10. «Новости, театр «Современник»». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ օգոստոսի 4-ին. Վերցված է 2013 թ․ օգոստոսի 26-ին.
  11. Лебедина Л. Его домом был театр(ռուս.) // Труд : газета. — Молодая гвардия, 2 октября 2007.
  12. Памяти Лилии Толмачёвой. Независимая Газета
  13. Указ Российской Федерации от 15 апреля 1996 года № 557 «O награждении орденом Дружбы Толмачёвой Л. М.»
  14. Указ Президента Российской Федерации от 14 апреля 2006 года № 368 «О награждении государственными наградами Российской Федерации работников государственного учреждения культуры города Москвы «Московский театр „Современник“»
  15. Указ Российской Федерации от 9 июня 2012 года № 799 «O награждении орденом „За заслуги перед Отечеством“ IV степени Толмачёвой Л. М.»

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]