Jump to content

Լիզա Ֆոնսագրիվս

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Լիզա Ֆոնսագրիվս
շվեդ.՝ Lisa Birgitta Bernstone
Ծնվել էմայիսի 17, 1911(1911-05-17)[1]
ԾննդավայրGothenburg and Bohus County, Շվեդիա[1]
Մահացել էփետրվարի 4, 1992(1992-02-04)[2][3] (80 տարեկան)
Մահվան վայրՆյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ
Քաղաքացիություն Շվեդիա
Մասնագիտությունմոդել, նորաձևության դիզայներ, պարուհի և արվեստագետ
ԱմուսինԻրվին Փեն[2] և Fernand Fonssagrives?[2]
ԵրեխաներMia Fonssagrives-Solow?
 Lisa Fonssagrives Վիքիպահեստում

Լիզա Ֆոնսագրիվս (անգլ.՝ Lisa Fonssagrives, ծննդյան անունը՝ Լիզա Բիրգիտա Բեռնսթոն[4], մայիսի 17, 1911(1911-05-17)[1], Gothenburg and Bohus County, Շվեդիա[1] - փետրվարի 4, 1992(1992-02-04)[2][3], Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ), շվեդ մոդել, պարուհի, քանդակագործ և լուսանկարիչ։ Համարվում է աշխարհի առաջին սուպերմոդելը[5][6][7]:

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լիզա Ֆոնսագրիվսը ծնվել է Լիզա Բիրգիտա Բեռնսթոն անունով 1911 թվականի մայիսի 17-ին, Շվեդիայի Ուդդևալլա քաղաքում։ Մանկության տարիներին զբաղվել է նկարչությամբ, քանդակագործությամբ և պարով։ Նա ուսանել է արվեստ և պար Բեռլինի Մարի Վիգմանի դպրոցում[8][4]։ Շվեդիա վերադարձից հետո բացել է պարարվեստի դպրոց[9]։ Նա Շվեդիայից տեղափոխվել է Փարիզ՝ բալետի ուսուցման համար (խորեոգրաֆ Աստրիդ Մալմբորգի հետ միջազգային մրցույթին մասնակցելուց հետո) և աշխատել է որպես մասնավոր պարուսույց Ֆեռնան Ֆոնսագրիվսի հետ[9], ինչը հետագայում հիմք է հանդիսացել մոդելային կարիերայի համար[8]։ Նա հետագայում ասել է, որ մոդելինգը «դեռևս պարն է»[10]։

1936 թվականին, երբ նա Փարիզում էր, լուսանկարիչ Վիլլի Մայվալդը նրան նկատել է վերելակում և առաջարկել, որ նա իր համար գլխարկներ մոդելավորի[9]։ Լուսանկարիչները հետագայում ուղարկվել են Վոգ , և լուսանկարիչ Հորստ Հորստը կատարել է նրա փորձնական լուսանկարահանումները[5][9]։ 1939 թվականի հուլիսին նա հայտնվել է գերմանական «Շթերն» պատկերազարդ շաբաթաթերթում և լուսանկարվել է նաև Անդրե Շտայների կողմից[11]։

1939 թվականին Միացյալ Նահանգներ տեղափոխվելուց առաջ Ֆոնսագրիվսն արդեն համարվում էր առաջատար մոդել[12]։ Նրա լուսանկարը զարդարել է բազմաթիվ ամսագրերի շապիկներ 1930-ական, 1940-ական և 1950-ական թվականներին[13][10], այդ թվում՝ Town & Country, Life, Թայմ, Վոգ և սկզբնական Vanity Fair ամսագրերը։ Ասվում էր, որ նա «ամենաբարձր վարձատրվողը, ամենաբարձր գնահատվածը և բարձր նորաձևության ոլորտում լավագույն մոդելն» էր[13][14][15]։ Ֆոնսագրիվսը մի առիթով ինքն իրեն նկարագրել է որպես «լավ հագուստի կախիչ»[5]։

Ֆոնսագրիվսը համագործակցել է բազմաթիվ հայտնի նորաձևության լուսանկարիչների հետ, այդ թվում՝ Ջորջ Հոյնինգեն-Հյուեն, Ման Ռեյ, Էրվին Բլյումենֆելդ, Ջորջ Պլաթ Լայնս, Ռիչարդ Ավեդոն և Էդգար դե Էվիա։ 1935 թվականին նա ամուսնացել է փարիզեցի լուսանկարիչ Ֆեռնան Ֆոնսագրիվսի հետ, սակայն նրանք բաժանվել են 1949 թվականին[16]։ 1950 թվականին նա ամուսնացել է ամերիկացի լուսանկարիչ Իրվին Փենի հետ և դարձել նրա մուսան[7][17]։

Մոդելային կարիերայի ավարտից հետո նա ստեղծել է առօրյա հագուստի հավաքածու Lord & Taylor ապրանքանիշի համար[8]։ 1960-ականներին Ֆոնսագրիվսը դարձել է քանդակագործ և ներկայացվել Մանհեթենի Marlborough Gallery պատկերասրահում[8]։

Ֆոնսագրիվսը մահացել է 80 տարեկան հասակում Նյու Յորքում՝ թողնելով երկրորդ ամուսնուն՝ Իրվինգ Փենին, և իր երկու զավակներին՝ դստերը՝ Միա Ֆոնսագրիվս-Սոլոուին, նորաձևության և զարդերի դիզայներ ու քանդակագործ, ով ամուսնացած էր անշարժ գույքի զարգացման գործարար և արվեստի հավաքորդ Շելդոն Սոլոուի հետ, և որդուն՝ դիզայներ Թոմ Փենին[8]։

Lisa Fonssagrives-Penn Trust հիմնադրամը ստեղծվել է 1994 թվականին[18]։

1995 թվականին, Ստոկհոլմի Ժամանակակից արվեստի թանգարանում կազմակերպվել է նրա աշխատանքների հետահայաց ցուցահանդես։ Ի հիշատակ Ֆոնսագրիվսի՝ Իրվինգ Փենը թանգարանին է նվիրել լուսանկարներ[19]։

2004 թվականին հոկտեմբերի 15-ին Քրիստիս աճուրդային տունը կազմակերպել է Էլթոն Ջոնի լուսանկարների հավաքածուի աճուրդ, որի ընթացքում 1950 թվականին Իրվինգ Փենի կողմից արված Ֆոնսագրիվսի լուսանկարը վաճառվել է 57 360 ԱՄՆ դոլարով[20]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Göteborgs Vasa kyrkoarkiv, Födelse- och dopböcker, SE/GLA/15475/C/1 (1908-1912), bildid: 00066654_00258, sida 255
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Lisa Fonssagrives-Penn, 80, Artist Who Gave Up Career as a Model // The New York Times / J. Kahn — Manhattan: New York Times Company, A. G. Sulzberger, 1992. — ISSN 0362-4331; 1553-8095; 1542-667X
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  4. ↑ 4,0 4,1 Lisa Fonssagrives-Penn; Nicholas Callaway; Alexander Liberman; Alexandra Arrowsmith (1994). Lisa Fonssagrives-Penn: sculpture, prints and drawings.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Rosemary Ranck (1997 թ․ փետրվարի 9). «The First Supermodel». The New York Times. Վերցված է 2006 թ․ սեպտեմբերի 24-ին.
  6. ↑ Alexander, Hilary (2008 թ․ հունիսի 30). «The thigh's the limit at Christian Dior». The Daily Telegraph. London. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ մարտի 17-ին. «the iconic first super-model, Lisa Fonssagrives»
  7. ↑ 7,0 7,1 Laneri, Raquel (2017 թ․ ապրիլի 17). «The world's first supermodel was more than 'just a clothes-hanger'» (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ ապրիլի 9-ին.
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 Anne-Marie Schiro (1992 թ․ փետրվարի 6). «Lisa Fonssagrives-Penn, 80, Artist Who Gave Up Career as a Model». The New York Times. Վերցված է 2008 թ․ մարտի 6-ին.
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 Seidner, David (Spring 1985). «Lisa Fonssagrives-Penn». Bomb Magazine. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ ապրիլի 16-ին.
  10. ↑ 10,0 10,1 Hungry: A Young Model's Story of Appetite, Ambition and the Ultimate Embrace. Simon and Schuster. 2009 թ․ սեպտեմբերի 8. ISBN 978-1-4391-0123-0.
  11. ↑ Warren, Lynne (2005). Encyclopedia of Twentieth-Century Photography, 3-Volume Set (անգլերեն). Lynn Warren. London. էջ 1490. ISBN 978-0-203-94338-0.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
  12. ↑ «Noted Model Designs Late Late Wear». Life. 1957 թ․ նոյեմբերի 18.
  13. ↑ 13,0 13,1 Wyllie, Alice (2008 թ․ հունվարի 10). «An enduring model». The Scotsman. Edinburgh.
  14. ↑ «ADVERTISING: Billion-Dollar Baby». Time. 1949 թ․ սեպտեմբերի 19. Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ հունիսի 17-ին.
  15. ↑ Robertson, Nan (1956 թ․ մայիսի 25). «Model Life: Mannequin Turns Fashion Creator; Lisa Fonssagrives Uses Tricks She Learned On Runway to Develop Convertible Styles(subscription required)». The New York Times.
  16. ↑ Lisa Fonssagrives-Penn: Sculpture, Prints and Drawings (exhibition catalogue), Lisa Fonssagrives-Penn Trust, 1994. p. 19.
  17. ↑ Brubach, Holly (1998 թ․ փետրվարի 8). «Style; A State of Grace». The New York Times. «...Lisa Fonssagrives, who in retrospect surely qualifies as the first supermodel.»
  18. ↑ «The Lisa Fonssagrives-Penn Trust | Fifth Ave New York, NY | Cause IQ». www.causeiq.com. Վերցված է 2023 թ․ ապրիլի 9-ին.
  19. ↑ «Press release». www.modernamuseet.se. Վերցված է 2023 թ․ ապրիլի 9-ին.
  20. ↑ Elton John photo collection nets $900,000 USA Today. 15 October 2004.

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Fonssagrives, Fernand; Muir, Robin (essay), Fernand Fonssagrives; An Eye for Beauty, London: Guiding Light, 2003.
  • Lisa Fonssagrives-Penn: Bronzes (exhibition catalogue), New York: Marlborough Gallery, Inc., 1983.
  • Lisa Fonssagrives-Penn: Sculpture, Prints and Drawings (exhibition catalogue), Lisa Fonssagrives-Penn Trust, 1994.
  • Gross, Michael: Model: The Ugly Business of Beautiful Women, New York: W. Morrow, 1995, 0-688-12659-6
  • Seidner, David (ed): Lisa Fonssagrives: Three Decades of Classic Fashion Photography, New York: Vendome Press, 1996, 0-86565-978-8
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լիզա Ֆոնսագրիվս» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Լիզա_Ֆոնսագրիվս&oldid=10423197» էջից