Լարիսա Վոլպերտ
Լարիսա Վոլպերտ | |
---|---|
ռուս.՝ Лариса Ильинична Вольперт | |
Պետություն(ներ) | ![]() ![]() ![]() |
Անունը ծնվելիս | ռուս.՝ Лариса Ильинична Вольперт |
Ծննդյան ամսաթիվ | մարտի 30, 1926[1][2][3] |
Ծննդավայր | Լենինգրադ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ[1] |
Մահվան ամսաթիվ | հոկտեմբերի 1, 2017[2][1] (91 տարեկան) |
Մահվան վայր | Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ[1] |
Կոչում | կանանց գրոսմայստեր, կանանց միջազգային վարպետ և Woman Master of Sport of USSR in Chess? |
365chess | Larisa_Volpert |
Chesstempo համար | 247686 |
ICCF համար | 247686 |
volpert.reifman.ru |
Լարիսա Իլյինիչնա Վոլպերտ (էստ․՝ Larissa Volpert; մարտի 30, 1926[1][2][3], Լենինգրադ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ[1] - հոկտեմբերի 1, 2017[2][1], Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ[1]), խորհրդային և էստոնացի շախմատիստուհի և գրականագետ, գրոսմայստեր (1978): Բանասիրական գիտությունների դոկտոր (1989): ԽՍՀՄ սպորտի վարպետ (1955[4])։
Կենսագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ծնվել է Լենինգրադում: Շախմատ է սովորել Լենինգրադի Պիոներների պալատում, համամիութենական մրցումներին մասնակցել է 1945 թվականից։ 1947 թվականին Լենինգրադի շախմատի կանանց առաջնությունում գրավել է առաջին տեղը, հաջորդ տարի բաժանել է 1-2-րդ տեղերը։ Այնուհետև 1949 թվականին շախմատի համամիութենական մրցումներում գրավեց հինգերորդ տեղը։ Նույն թվականին ավարտել է Լենինգրադի համալսարանի բանասիրական ֆակուլտետը; «Ժան-Ռիշար Բլոկի հրապարակախոսությունը Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին» դիպլոմային աշխատանքը կատարվել է պրոֆ։
Ակտիվ դիրքային ոճի շախմատիստուհի: 1954 թվականին դարձել է ԽՍՀՄ չեմպիոն։ Նույն թվականին 2-0 հաշվով հաղթեց չեխ շախմատիստուհի Նինա Գրուշկով-Բելսկայային ԽՍՀՄ-Չեխոսլովակիա խաղում։ 1955 թվականին տ.գ. Խատիսովայի ղեկավարությամբ պաշտպանել է թեկնածուական ատենախոսություն՝ «Ժան-Ռիշար բլոկի հրապարակախոսությունը» թեմայով։ Աշխարհի առաջնության մրցումների մասնակից (1955-1961), այդ թվում՝ հավակնորդների մրցաշարեր. 1955-2-րդ, 1959-3-րդ, 1961-7-9-րդ տեղեր: 1958 թվականին կիսել է ԽՍՀՄ չեմպիոնի տիտղոսը, իսկ 1959 թվականին դարձել է երկրորդ անգամ միանձնյա չեմպիոն՝ հաղթելով Կիրա Զվորիկինային (2½: 1½)[5]։ Չեխոսլովակիայի առաջնությունում զբաղեցրել է 1-ին տեղը (1957, մրցույթից դուրս) և Թբիլիսիի միջազգային մրցաշարում (1960)։ ԽՍՀՄ-ի և Լենինգրադի թիմի կազմում մասնակցել Է ԳԴՀ-ի, Չեխոսլովակիայի, ՍՖՌՀ-ի և Բուդապեշտի շախմատիստների հետ խաղերին:
1962 թվականից Վոլպերտը դասավանդել է Պսկովի պետական համալսարանում (ավագ դասախոս, 1967 թվականից՝ ռուս գրականության ամբիոնի դոցենտ)։ Ուշագրավ է նրա հանդիպումը Նադեժդա Մանդելշտամի հետ[6]։ Լենինգրադի շախմատի չեմպիոն (1964): 1977 թվականից Էստոնիայի Տարտուի համալսարանում դասավանդել է ռուս բանասիրություն: 1978 թվականին Վոլպերտը ստացել է կանանց շախմատի միջազգային գրոսմայստերի կոչում։
Նրա գիտական աշխատությունները հիմնականում նվիրված են Պուշկինի և Լերմոնտովի պոեզիային, հատկապես ֆրանսիական գրականության հետ կապված: 1989 թվականին պաշտպանել է դոկտորական ատենախոսություն՝ «Պուշկինը և հոգեբանական ավանդույթը XVIII դարի վերջի ֆրանսիական գրականության մեջ-XIX դարի առաջին երրորդը»: 1990 թվականից պրոֆեսոր է, 1993 թվականից՝ Տարտուի համալսարանի էմերիտուս պրոֆեսոր։
Մահացել է 2017 թվականի հոկտեմբերի 1-ին[7]։
Ընտանիք
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Հայր-Իլյա Եվգենիևիչ Վոլպերտ (1891-1979), հոգեբույժ և հոգեթերապևտ: Մայր-Գադասյա Շլիոմովնա Գուրևիչ(1897-1980), ծնունդով Լյուցինից, ակնաբույժ:
- Եղբայր-Եվգենի Իլյիչ Վոլպերտ (1921-2010), բժիշկ և գիտնական անհետաձգելի սրտաբանության ոլորտում[8]։
- Ամուսինը՝ Պավել Սեմենովիչ Ռեյֆմանը (1923-2012), Տարտուի համալսարանի պատվավոր պրոֆեսոր, բանասիրական գիտությունների դոկտոր, ռուս գրականության մասնագետ, լրագրող և 19-րդ դարի քննադատություն, Ռուսաստանում գրաքննության պատմության հետազոտող:
Հիմնական գիտական աշխատություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Պուշկինը և հոգեբանական ավանդույթը ֆրանսիական գրականության մեջ, (XVIII դարի վերջին-XIX դարի սկզբին ռուս-ֆրանսիական գրական կապերի խնդրին: Տալլին. 216 էջ
- Ստեղծագործական խաղ Ֆրանսիական գրականության մոդելների վրա. Պուշկին և Ստենդալ: Ռուսական մշակույթի լեզուներ, 1998: 327 էջ, լ. պորտր. ISBN 5-7589-0045-9.
- Լերմոնտով և Ֆրանսիայի գրականություն. Էստոնիայի լեզվի հիմնադրամ, 2005. 318, էջ.ԻՍԱԲՆ 9985-79-132-0
- Պուշկինի Ֆրանսիա. Սանկտ Պետերբուրգ: Ալետեյա, 2007. -- 572, Պ.ԻՍԱԲՆ 978-5-91419-011-5
- Լերմոնտովը և Ֆրանսիայի գրականությունը: Երկրորդ՝ վերանայված և լրացված: Սանկտ Պետերբուրգ.: Ալետեյա. 2008. -297, էջ., լ. ցվ. պորտր. ISBN 978-5-91419-114-3
- Լերմոնտովը և Ֆրանսիայի գրականությունը: Երրորդ հրատարակություն, ուղղեց. լրացվում է: Տարտուի առցանց հրատարակություն: 2010
- Պուշկինի Ֆրանսիա. Երկրորդ հրատարակություն. Վերանայված և լրացված: Առցանց հրատարակություն. Տարտու 2010
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 Eesti spordi biograafiline leksikon (эст.)
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 3,0 3,1 Литераторы Санкт-Петербурга. ХХ век (ռուս.) / под ред. О. В. Богданова
- ↑ В Комитете по физической культуре и спорту // Советский спорт (газета). — 26 марта 1955, № 38. — с. 2.
- ↑ Лучшие результаты в других чемпионатах: 1951 — 3-4-e, 1953 — 3-5-e, 1955 — 2-4-e, 1956 — 2-e, 1960 — 3-e, 1962 — 3-4-е (21-й чемпионат) и 2-3-е (22-й), 1964 — 2-4-е места.
- ↑ Пишет Николай Подосокорский2017-09-05 05:03:00 Николай Подосокорский philologist 2017-09-05 05:03:00. «Лариса Вольперт о Надежде Мандельштам. Встречи во Пскове» (ռուսերեն). philologist.livejournal.com. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հունիսի 5-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 5-ին.
{{cite web}}
: CS1 սպաս․ թվային անուններ: authors list (link) - ↑ «Умерла Лариса Ильинична Вольперт» (ռուսերեն). Rus.Postimees.ee. 2017 թ․ հոկտեմբերի 1. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հունիսի 5-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 5-ին.
- ↑ «Евгений Ильич Вольперт. Врач. Ученый» (ռուսերեն). volpert.reifman.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ հոկտեմբերի 1-ին. Վերցված է 2017 թ․ մարտի 30-ին.
Գրականություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Шиповский С. Игра и жизнь. // «64». — 1978. — № 10. — С. 9.
- Гродзенский С. От науки — к шахматам, от шахмат — к науке. // «64 — Шахматное обозрение». — 1983. — № 5. — С. 2—3.
- Наш новый доктор. // «64 — Шахматное обозрение». — 1990. — № 2. — С. 13.
- Салупере С. Профессор шахмат, гроссмейстер филологии. (интервью с Л. Вольперт) // «64 — Шахматное обозрение». — 1996. — № 5. — С. 52.
- Корчной В. Л. К юбилею вольнодумицы // Ruthenia: интернет-проект Объед. гуманитар. изд-ва и Каф. рус. лит. Тартуского ун-та. — Тарту, 2001. То же: Вести Неделя Плюс (Таллин). — 2001. — 30 марта. — С. 10.
- Лотман Ю. М. Пушкин в роли Пушкина // Вольперт Л. И. Пушкин в роли Пушкина: творческая игра по моделям французской литературы. Пушкин и Стендаль. — М., 1998. — С. 7. То же: Вышгород. — 1997. — № 4/5. — С. 44.
- Сидяков Л. С. Предисловие // Вольперт Л. И. Пушкин в роли Пушкина: творческая игра по моделям французской литературы. Пушкин и Стендаль. — М., 1998. — С. 9-10.
- Гречаная Е. П. Школа игры и мысли // Вольперт Л. И. Пушкинская Франция: интернет-публикация. — изд. 2-е, испр. и доп. — Тарту, 2010. — С. 7-9.
- Чистова И. С. Предисловие // Вольперт Л. И. Лермонтов и литература Франции: интернет-публикация. — изд. второе, испр. и доп. —Тарту, 2010. — С. 6-7.
- Кафанова О. Б. Яркий и удивительный талант: к 85-летию со дня рождения Ларисы Ильиничны Вольперт // Ruthenia: интернет-проект Объед. гуманитар. изд-ва и Каф. рус. лит. Тартуского ун-та. — Тарту, 2011.
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Լարիսա Վոլպերտ շախմատիստի էջն ու պարտիաները Chessgames.com կայքում
- Личная карточка Ларисы Вольперт на сайте 365chess.com
- Страница Л. И. Вольперт на сайте Ruthenia
- Лариса Вольперт՝ հոդվածը Հրեական էլեկտրոնային հանրագիտարանում
- Персональный сайт Л. И. Вольперт
- «Субъектив: лицом к лицу. Лариса Вольперт». Эстонское национальное телевидение, 2001 г.
- Фотогалерея Павла Семеновича Рейфмана и Ларисы Ильиничны Вольперт.