Իվան Սերով

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Իվան Սերով
օգոստոսի 12 (25), 1905 - հուլիսի 1, 1990(1990-07-01)[1] (84 տարեկան)
ԾննդավայրՎոլոգդա, Ռուսական կայսրություն
Մահվան վայրՄոսկվա, ԽՍՀՄ
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն,  ՌԽՖՍՀ և  ԽՍՀՄ
ԶորատեսակԲանվորա-գյուղացիական Կարմիր բանակ
Կոչումգեներալ
Հրամանատարն էրՊԱԿ և Main Intelligence Directorate (Soviet Union)?
Մարտեր/
պատերազմներ
Հայրենական մեծ պատերազմ
ԿրթությունՄ. Վ. Ֆրունզեի անվան ռազմական ակադեմիա
Պարգևներ
Խորհրդային Միության հերոս
Լենինի շքանշան Լենինի շքանշան Լենինի շքանշան Լենինի շքանշան Լենինի շքանշան Լենինի շքանշան Կարմիր դրոշի շքանշան Կարմիր դրոշի շքանշան Կարմիր դրոշի շքանշան Կարմիր դրոշի շքանշան Կարմիր դրոշի շքանշան I աստիճանի Սուվորովի շքանշան I աստիճանի Կուտուզովի շքանշան I աստիճանի Կուտուզովի շքանշան «Հայրենական պատերազմի» I աստիճանի շքանշան Վլադիմիր Իլյիչ Լենինի ծննդյան 100-ամյակի հոբելյանական մեդալ «Հայրենական պատերազմի պարտիզանի» 1-ին դասի մեդալ «Լենինգրադի պաշտպանության համար» մեդալ «Մոսկվայի պաշտպանության համար» մեդալ Մեդալ «Ստալինգրադի պաշտպանության համար» «Կովկասի պաշտպանության համար» մեդալ «1941-1945 թթ. Հայրենական մեծ պատերազմում Գերմանիայի դեմ տարած հաղթանակի համար» մեդալ «1941-1945 թթ Հայրենական մեծ պատերազմի հաղթանակի 20-ամյակին» նվիրված հոբելյանական մեդալ «1941-1945 թթ Հայրենական մեծ պատերազմի հաղթանակի 30-ամյակին» նվիրված հոբելյանական մեդալ «1941-1945 թթ Հայրենական մեծ պատերազմի հաղթանակի 40-ամյակին» նվիրված հոբելյանական մեդալ «Բեռլինի գրավման համար» մեդալ «Վարշավայի ազատագրման համար» մեդալ «Բանվորագյուղացիական Կարմիր բանակի 20 տարի» հոբելյանական մեդալ «Խորհրդային բանակի և նավատորմի 30-ամյակի» հոբելյանական մեդալ «ԽՍՀՄ Զինված ուժերի 40-ամյակ» հոբելյանական մեդալ «ԽՍՀՄ Զինված ուժերի 50-ամյակին» նվիրված հոբելյանական մեդալ «ԽՍՀՄ Զինված ուժերի 60-ամյակին» նվիրված հոբելյանական մեդալ «ԽՍՀՄ Զինված ուժերի 70-ամյակին» նվիրված հոբելյանական մեդալ Մոսկվայի 800-րդ ամյակին նվիրված մեդալ Մեդալ «Լենինգրադի 250-ամյակի առթիվ» Գրյունվալդի Խաչի 2-րդ աստիճանի շքանշան «Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար» ոսկե շքանշան «Հանուն Վարշավայի 1939-1945» մեդալ «Օդրայի, Նիսի և Բալթիկայի համար» մեդալ Gold Cross of the Virtuti Militari
և Պետանվտանգության պատվավոր աշխատակից
ՍտորագրությունИзображение автографа

Իվան Ալեքսանդրովիչ Սերով (ռուս.՝ Ива́н Алекса́ндрович Серо́в, օգոստոսի 12 (25), 1905, Վոլոգդա, Ռուսական կայսրություն - հուլիսի 1, 1990(1990-07-01)[1], Մոսկվա, ԽՍՀՄ[2]), խորհրդային հատուկ ծառայողների գործիչ, 1954-1958 թվականներին առաջին ԽՍՀՄ ՊԱԿ-ի նախագահ, 1958-1963 թվականներին գլխավոր հետախուզական շտաբի պետ, զորքի հրամանատար (1955 թվականի օգոստոսի 8-ին, 1963 թվականի ապրիլի 12-ին իջեցրել են պաշտոնը մինչև գեներալ-մայոր), Խորհրդային Միության հերոս (1945 թվականի մայիսի 29-ին, զրկվել է կոչումից 1963 թվականի մարտի 12-ին[3][4]):

Կենտրոնական կոմիտեի անդամ (25.02.1956 թ. - 17.10.1961 թ., 20.02.1941 թվականի թեկնածու[5]): ԽՍՀՄ Գերագույն խորհուրդ առաջին, երկրորդ, հինգերորդ գումարումների պատգամավոր։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է Վոլոգոդսկոյե նահանգի Կադնիկովյան շրջանի Աֆինսկ գյուղում գեղջուկի ընտանիքում (այժմ դա Կադնիկով քաղաքի տարածքում է)։

Ավարտել է Կադնիկով գյուղի տարրական դպրոցը։ 1923 թվականին ավարտել է դպրոցի երկրորդ աստիճանը, 1925 թվականի օգոստոսին միացել է կոմերիտմիությանը։ Նույն թվականին նա եղել է գավառային գործադիր կոմիտեի անդամ և Կադնիկովյան շրջանի ընթերցասրահի ղեկավար, իսկ հետո՝ Կադնիկային գավառի Զամովշսկյան գյուղական բնակավայրի նախագահ։ 1925 թվականին առաջադրել է ԽՄԿԿ անդամի թեկնածությունը[2]։

1925 թվականին միացել է Կարմիր բանակին, 1925 թվականի օգոստոսից մինչև 1928 թվականի օգոստոսը՝ Լենինգրադի հետևակային դպրոցի կուրսանտ։ 1926 թվականին միացել է ԽՄԿԿ-ին։

1928 թվականից 1931 թվականի հունվարիը եղել է հրետանու 66-րդ դասակի հետևակային գնդի հրամանատար, հրետանու 22-րդ դասակի հետևակային դիվիզիայի հրամանատար՝ Հյուսիս-Կովկասյան ռազմական շրջանում։ 1931 թվականին եղել է հրետանու կուրսերի ունկնդիր, որպեսզի կատարելագործի Լենինգրադի կազմը, 1931 թվականի սեպտեմբերից մինչև 1934 թվականի մարտը եղել է Հյուսիս-Կովկասյան ռազմական շրջանի հրետանային գնդի տեղագրական մարտկոցի 9-րդ կորպուսի հրամանատար։ 1934 թվականի մարտից մինչև 1935 թվականի հունվարը եղել է շտաբի հրամանատարի օգնական, ապա՝ Ուկրանիայի ռազմական շրջանի 24-րդ հետևակային դիվիզիայի հրետանային շտաբի հրամանատար։

1935 թվականի հունվարին ուղևորվել է սովորելու Ռազմա-ինժեներական ակադեմիայում, 1936 մայիսին տեղափոխվել է Մ. Վ. Ֆրունզեի անվան ակադեմիան, որն ավարտել է 1939 թվականի հունվարին։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 Munzinger Personen (գերմ.)
  2. 2,0 2,1 «Петров Н. В. Первый председатель КГБ генерал Иван Серов». Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ օգոստոսի 17-ին. Վերցված է 2016 թ․ նոյեմբերի 7-ին.
  3. Решением Президиума ЦК КПСС 7 марта 1963 г. «О работе ГРУ», «за потерю политической бдительности и недостойные поступки».
  4. Историк Вилен Люлечник пишет Արխիվացված 2015-02-19 Wayback Machine, что Серов 7 марта 1963 года был понижен в звании до генерал-полковника, а затем — до генерал-майора.
  5. Избран кандидатом в члены ЦК ВКП(б) на XVIII Всесоюзной партийной конференции ВКП(б)

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Петров Н. В. Первый председатель КГБ Иван Серов. — М.: Материк, 2005. — ISBN 5-85646-129-0.
  • Петров Н. В., Скоркин К. В. Кто руководил НКВД, 1934—1941 : справочник / Под ред. Н. Г. Охотина и А. Б. Рогинского. — М.: Звенья, 1999. — 502 с. — 3000 экз. — ISBN 5-7870-0032-3
  • Johanna Granville. The First Domino: International Decision Making During the Hungarian Crisis of 1956. — Texas A & M University Press, 2004. — ISBN 1-58544-298-4.
  • Колпакиди А., Север А. ГРУ. Уникальная энциклопедия. — М.: Яуза Эксмо, 2009. — С. 694-695. — 720 с. — (Энциклопедия спецназа). — 5000 экз. — ISBN 978-5-699-30920-7
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Իվան Սերով» հոդվածին։