Իվան Սերով

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Իվան Սերով
Ivan Aleksandrovich Serov.jpg
օգոստոսի 12 (25), 1905 - հուլիսի 1, 1990(1990-07-01)[1] (84 տարեկան)
ԾննդավայրՎոլոգդա, Ռուսական կայսրություն
Մահվան վայրՄոսկվա, ԽՍՀՄ
ՔաղաքացիությունFlag of Russia.svg Ռուսական կայսրություն, Flag of the Russian Soviet Federative Socialist Republic (1954–1991).svg ՌԽՖՍՀ և Flag of the Soviet Union.svg ԽՍՀՄ
ԶորատեսակԲանվորա-գյուղացիական Կարմիր բանակ
Կոչումգեներալ
Հրամանատարն էրԽՍՀՄ Պետական անվտանգության կոմիտե և Main Intelligence Directorate (Soviet Union)?
Մարտեր/
պատերազմներ
խորհրդա-գերմանական պատերազմ
ԿրթությունՄ. Վ. Ֆրունզեի անվան ռազմական ակադեմիա
Պարգևներ
Գրյունվալդի Խաչի 2-րդ աստիճանի շքանշան, «Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար» ոսկե շքանշան,
, Խորհրդային Միության հերոս,
, Լենինի շքանշան, Լենինի շքանշան, Լենինի շքանշան, Լենինի շքանշան, Լենինի շքանշան, Լենինի շքանշան, Կարմիր դրոշի շքանշան, Կարմիր դրոշի շքանշան, Կարմիր դրոշի շքանշան, Կարմիր դրոշի շքանշան, Կարմիր դրոշի շքանշան, I աստիճանի Սուվորովի շքանշան, I աստիճանի Կուտուզովի շքանշան, I աստիճանի Կուտուզովի շքանշան, «Հայրենական պատերազմի» I աստիճանի շքանշան, Վլադիմիր Իլյիչ Լենինի ծննդյան 100-ամյակի հոբելյանական մեդալ, «Հայրենական պատերազմի պարտիզանի» 1-ին դասի մեդալ, «Լենինգրադի պաշտպանության համար» մեդալ, «Մոսկվայի պաշտպանության համար» մեդալ, Մեդալ «Ստալինգրադի պաշտպանության համար», «Կովկասի պաշտպանության համար» մեդալ, «1941-1945 թթ. Հայրենական մեծ պատերազմում Գերմանիայի դեմ տարած հաղթանակի համար» մեդալ, «1941-1945 թթ Հայրենական մեծ պատերազմի հաղթանակի 20-ամյակին» նվիրված հոբելյանական մեդալ, «1941-1945 թթ Հայրենական մեծ պատերազմի հաղթանակի 30-ամյակին» նվիրված հոբելյանական մեդալ, «1941-1945 թթ Հայրենական մեծ պատերազմի հաղթանակի 40-ամյակին» նվիրված հոբելյանական մեդալ, «Բեռլինի գրավման համար» մեդալ, «Վարշավայի ազատագրման համար» մեդալ, «Բանվորագյուղացիական Կարմիր բանակի 20 տարի» հոբելյանական մեդալ, «Խորհրդային բանակի և նավատորմի 30-ամյակի» հոբելյանական մեդալ, «ԽՍՀՄ Զինված ուժերի 40-ամյակ» հոբելյանական մեդալ, «ԽՍՀՄ Զինված ուժերի 50-ամյակին» նվիրված հոբելյանական մեդալ, «ԽՍՀՄ Զինված ուժերի 60-ամյակին» նվիրված հոբելյանական մեդալ, «ԽՍՀՄ Զինված ուժերի 70-ամյակին» նվիրված հոբելյանական մեդալ, Մոսկվայի 800-րդ ամյակին նվիրված մեդալ, Մեդալ «Լենինգրադի 250-ամյակի առթիվ», «Հանուն Վարշավայի 1939-1945» մեդալ, «Օդրայի, Նիսի և Բալթիկայի համար» մեդալ, Gold Cross of the Virtuti Militari,
և Պետանվտանգության պատվավոր աշխատակից
ՍտորագրությունИзображение автографа

Իվան Ալեքսանդրովիչ Սերով (ռուս.՝ Ива́н Алекса́ндрович Серо́в, օգոստոսի 12 (25), 1905, Վոլոգդա, Ռուսական կայսրություն - հուլիսի 1, 1990(1990-07-01)[1], Մոսկվա, ԽՍՀՄ[2]), խորհրդային հատուկ ծառայողների գործիչ, 1954-1958 թվականներին առաջին ԽՍՀՄ ՊԱԿ-ի նախագահ, 1958-1963 թվականներին գլխավոր հետախուզական շտաբի պետ, զորքի հրամանատար (1955 թվականի օգոստոսի 8-ին, 1963 թվականի ապրիլի 12-ին իջեցրել են պաշտոնը մինչև գեներալ-մայոր), Խորհրդային Միության հերոս (1945 թվականի մայիսի 29-ին, զրկվել է կոչումից 1963 թվականի մարտի 12-ին[3][4]):

Կենտրոնական կոմիտեի անդամ (25.02.1956 թ. - 17.10.1961 թ., 20.02.1941 թվականի թեկնածու[5]): ԽՍՀՄ Գերագույն խորհուրդ առաջին, երկրորդ, հինգերորդ գումարումների պատգամավոր։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է Վոլոգոդսկոյե նահանգի Կադնիկովյան շրջանի Աֆինսկ գյուղում գեղջուկի ընտանիքում (այժմ դա Կադնիկով քաղաքի տարածքում է)։

Ավարտել է Կադնիկով գյուղի տարրական դպրոցը։ 1923 թվականին ավարտել է դպրոցի երկրորդ աստիճանը, 1925 թվականի օգոստոսին միացել է կոմերիտմիությանը։ Նույն թվականին նա եղել է գավառային գործադիր կոմիտեի անդամ և Կադնիկովյան շրջանի ընթերցասրահի ղեկավար, իսկ հետո՝ Կադնիկային գավառի Զամովշսկյան գյուղական բնակավայրի նախագահ։ 1925 թվականին առաջադրել է ԽՄԿԿ անդամի թեկնածությունը[2]։

1925 թվականին միացել է Կարմիր բանակին, 1925 թվականի օգոստոսից մինչև 1928 թվականի օգոստոսը՝ Լենինգրադի հետևակային դպրոցի կուրսանտ։ 1926 թվականին միացել է ԽՄԿԿ-ին։

1928 թվականից 1931 թվականի հունվարիը եղել է հրետանու 66-րդ դասակի հետևակային գնդի հրամանատար, հրետանու 22-րդ դասակի հետևակային դիվիզիայի հրամանատար՝ Հյուսիս-Կովկասյան ռազմական շրջանում։ 1931 թվականին եղել է հրետանու կուրսերի ունկնդիր, որպեսզի կատարելագործի Լենինգրադի կազմը, 1931 թվականի սեպտեմբերից մինչև 1934 թվականի մարտը եղել է Հյուսիս-Կովկասյան ռազմական շրջանի հրետանային գնդի տեղագրական մարտկոցի 9-րդ կորպուսի հրամանատար։ 1934 թվականի մարտից մինչև 1935 թվականի հունվարը եղել է շտաբի հրամանատարի օգնական, ապա՝ Ուկրանիայի ռազմական շրջանի 24-րդ հետևակային դիվիզիայի հրետանային շտաբի հրամանատար։

1935 թվականի հունվարին ուղևորվել է սովորելու Ռազմա-ինժեներական ակադեմիայում, 1936 մայիսին տեղափոխվել է Մ. Վ. Ֆրունզեի անվան ակադեմիան, որն ավարտել է 1939 թվականի հունվարին։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 Munzinger Personen (գերմ.)
  2. 2,0 2,1 «Петров Н. В. Первый председатель КГБ генерал Иван Серов»։ Արխիվացված օրիգինալից 2013-08-17-ին։ Վերցված է 2016-11-07 
  3. Решением Президиума ЦК КПСС 7 марта 1963 г. «О работе ГРУ», «за потерю политической бдительности и недостойные поступки».
  4. Историк Вилен Люлечник пишет Archived 2015-02-19 at the Wayback Machine., что Серов 7 марта 1963 года был понижен в звании до генерал-полковника, а затем — до генерал-майора.
  5. Избран кандидатом в члены ЦК ВКП(б) на XVIII Всесоюзной партийной конференции ВКП(б)

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Петров Н. В. Первый председатель КГБ Иван Серов. — М.: Материк, 2005. — ISBN 5-85646-129-0.
  • Петров Н. В., Скоркин К. В. Кто руководил НКВД, 1934—1941 : справочник / Под ред. Н. Г. Охотина и А. Б. Рогинского. — М.: Звенья, 1999. — 502 с. — 3000 экз. — ISBN 5-7870-0032-3
  • Johanna Granville. The First Domino: International Decision Making During the Hungarian Crisis of 1956. — Texas A & M University Press, 2004. — ISBN 1-58544-298-4.
  • Колпакиди А., Север А. ГРУ. Уникальная энциклопедия. — М.: Яуза Эксмо, 2009. — С. 694-695. — 720 с. — (Энциклопедия спецназа). — 5000 экз. — ISBN 978-5-699-30920-7