Իվան Գոլունովի գործ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Իվան Գոլունովի գործ, քրեական գործ՝ «Meduza» ռուսալեզու համացանցային-հրատարակչության թղթակցի՝ թմրանյութեր իրացնելու փորձի մեղադրանքով։ Հասարակական մեծ հնչեղություն է ստացել ձերբակալման և հետաքննության ընթացքում խախտումների, ինչպես նաև դրան հաջորդած բողոքի ակցիաների պատճառով։ Շատ լրատվամիջոցներ և հասարակական անձինք, ինչպես և ինքը՝ լրագրողը, քրեական գործը համարել են իր հետաքննությունների վրեժ։

2019 թվականի հունիսի 11-ին՝ ձերբակալությունից 5 օր անց, Ռուսաստանի ՆԳՆ-ն հանեց մեղադրանքներն ու ազատ արձակեց Իվան Գոլունովին՝ նրա մեղքի ապացույցների բացակայության պատճառով[1][2]։ Գոլունովի վրայից մեղադրանքների հանումից հետո նա թմրանյութերի գործով անցնել է որպես վկա, նրան տրամադրվել է պետական պաշտպանություն[3]։

Այս միջադեպի կապակցությամբ ՌԴ ՆԳ նախարար Վլադիմիր Կոլոկոլցևը ՌԴ նախագահին միջնորդել է աշխատանքից ազատել Մոսկվայի արևմտյան վարչական շրջանի ՆԳ գլխավոր վարչության պետ գեներալ Անդրեյ Պուչկովին և ՆԳՆ Մոսկվայի վարչության թմրանյութերի անօրինական շրջանառության դեմ պայքարի վարչության պետ Յուրի Դևյատկինին։ Նախագահը միջնորդությունը բավարարեց[4]։

Հետաքննող-թղթակից[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հիմնական հոդված՝ Իվան Գոլունով

Իվան Գոլունով՝ «Նովայա գազետա», ՌԲԿ-ի, Ֆորբսի, «Դոժդի» և «Վեդոմոստիի» նախկին աշխատակից, 2019 թվականի դրությամբ երկու տասնյակ լրագրողական հետաքննությունների հեղինակ է, որոնց մեծ մասը համահեղինակությամբ։ 2018-2019 թվականներին մասնագիտացել է «Մեդուզայում»՝ Մոսկվայի քաղաքապետարանի և տարբեր քաղաքային տնտեսությունների աշխատանքի վերաբերյալ հետաքննությունների մեջ։ BBC-ի ռուսական ծառայության տեղեկություններով՝ ձերբակալությունից քիչ առաջ նա Մոսկվայում ծիսական ծառայությունների շուկայի մասին նյութ էր պատրաստում[5]։ «Վեդոմոստի»-ն ընդգծել է, որ վերջին շրջանում կալանքից առաջ Գոլունովի բազմաթիվ հրապարակումների կենտրոնում հայտնվել են մայրաքաղաքի իշխանությունների ծախսերն ամեն տեսակի, հաճախ ավելորդ բարեկարգման համար։ Գոլունովը պարզել է, որ Մոսկվայի փոխքաղաքապետ Պյոտր Բիրյուկովի հարազատների ընկերություններն անընդհատ պայմանագրեր են ստանում մայրաքաղաքի կառավարությունից[6]։ Այսպես, Գոլունովի հայտնիության գնահատականը մինչև ձերբակալվելը, մասնագիտական շրջանակներում, քաղաքագետների ու հասարակական կարծիքի մեջ տարբեր էին։ Այսպես, Լրագրողների եվրոպական ֆեդերացիայի փոխնախագահ Նադեժդա Աժգիխինան Գոլունովին անվանում է «ռուսական լրագրության դեմքը»[7], այն ժամանակ ինչպես «Պետերբուրգյան քաղաքականություն» հիմնադրամի ղեկավար Միխայիլ Վինոգրադովը Գոլունովին բնութագրել էր որպես «դրանից առաջ ոչ մեկին հայտնի լրագրող», որի զրոյական հայտնիության (սովորական ռուս Իվանը ժողովրդից) մեջ էր նրա գլխավոր ուժը, զրոյական հակառեյտինգի շնորհիվ Գոլունովը չուներ ազդեցիկ հակառակորդներ, ուստի բոլորին հեշտ էր հանդես գալ նրա պաշտպանությամբ։ Այս ֆենոմենի հետ, մասնավորապես, քաղաքագետը լայնածավալ համերաշխությունը կապում է Գոլունովի հետ[8]։

Կալանք, քննություն, ազատ արձակում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Իվան Գոլունովը ձերբակալվել է 2019 թվականի հունիսի 6-ին Մոսկվայի կենտրոնում՝ Ցվետնոյ Բուլվար, տուն 13 հասցեով[9] `սա Նիկուլինի կրկեսի շենքն է[10]։ Գոլունովն ինքը ճշգրտել է, որ իրեն ձերբակալել են 3-րդ Կոլոբովսկի նրբանցքի և Գունավոր բուլվարի միջև ընկած բակերում, իսկ նրա վրա հարձակված իրավապահներին նա կողոպտիչների տեղ է դրել[11]։ Մոսկվայի գլխավոր դատախազությունը հայտնել է, որ ձերբակալվածի մոտ անձնական զննության ժամանակ հայտնաբերվել է փոշիով 5 փաթեթ։ Փորձաքննության տվյալներով՝ դա եղել է թմրանյութերի «N-մեթիլեֆեդրոնի ածանցյալը»[12] `մոտ 4 գրամ ընդհանուր զանգվածով։

Խուզարկություն կատարելով ձերբակալվածի տան մոտ՝ ոստիկանները, ըստ նրանց հաղորդագրության, գտել են ևս երեք փաթեթ և փաթեթ՝ փոշիով, ինչպես նաև կշեռքներ իր փաթեթավորման համար։ Հետագա հետազոտության ընթացքում պարզվել է, որ առգրավվածի մի մասը կոկաին է, ընդհանուր քաշը ավելի քան 5 գրամ։ Գոլունովի նկատմամբ քրեական գործ է հարուցվել ՌԴ ՔՕ 30 և 228.1 հոդվածներով (թմրամիջոցների ապօրինի արտադրությունը, իրացումը կամ առաքումը)[13]։

Սկզբում հետաքննությամբ զբաղվել է Մոսկվայի արևմտյան շրջանի ոստիկանությունը[14]։ Հարցին, թե ինչպես է ընդհանրապես ծագել «Գոլունովի գործը», Մոսկվայի արևմտյան վարչական շրջանի թմրանյութերի շրջանառության վերահսկողության ստորաբաժանման ղեկավարը «Ռոսիա 24» պետական հեռուստաալիքին տված հարցազրույցում հայտնել է, որ օպերատորներին հայտնի էր միայն Իվան անունը, և որ այդ մարդը հաճախ է այցելում Լատվիա (որտեղ գտնվում է «Մեդուզա» խմբագրությունը)։ Այս ուղևորությունների հետ կապված, քննիչները կասկածում էին, որ Գոլունովը կարող է տեղափոխել թմրանյութեր օտարերկրյա պետությունից, ապա վաճառել դրանք Մոսկվայի գիշերային ակումբներում։ Այս վարկածի ապացույցներ չեն ներկայացվել[15]։

Իվան Գոլունովը դատական նիստի ժամանակ։ 2019 թվականի հունիսի 8:

Հունիսի 8-ին Մոսկվայի Նիկուլինի դատարանի առաջին նիստում մեղադրող կողմը ներկայացրել էր միակ փաստաթուղթը, որը կազմվել էր մինչև լրագրողի ձերբակալությունը։ Ինչպես հայտնում է «Մեդիազոնա» կայքը՝ «2019 թվականի մայիսի 30-ին ՆԳՆ-ի ԱՎՇ վարչության պետ Անդրեյ Պուչկովը դիմել է Մոսկվայի քաղաքային դատարան՝ խնդրելով Գոլունովի նկատմամբ թույլատրել իր տան հասցեով «բնակելի տարածքի հետազոտում» օպերատիվ-հետախուզական միջոցառումը, դատավոր Նիկոլայ Գոլովն այս խնդրանքը բավարարել է»[16]։ Գոլունովը դատարանում չի ընդունել իր մեղքը։ Նա հայտարարել է, որ երբեք թմրանյութերի հետ գործ չի ունեցել[17]։ Դատարանը Գոլունովի համար որպես խափանման միջոց է ընտրել տնային կալանքը մինչև օգոստոսի 7-ը, ընդ որում՝ դատախազը դատարանում հայտարարել Է, որ Գոլունովին սպառնում է 10-20 տարվա ազատազրկում[14]։

Հունիսի 8-ին ՌԴ Պետդումայի պատգամավոր Ալեքսանդր Խինշտեյնը դիմել էր դատախազություն՝ խնդրելով Գոլունովի գործը փոխանցել ՌԴ ՔԿ-ին, որպեսզի աղմկահարույց գործի հետաքննությունը չվարեն ոստիկանները, որոնք ձերբակալել են կասկածյալին[18]։ Սակայն 2019 թվականի հունիսի 9-ին դատախազությունը գործը փոխանցել է ՆԳՆ քաղաքային գլխավոր քննչական վարչությանը[19]։ Այդ ժամանակից ի վեր Ռուսաստանում և արտասահմանում սկսել է աճել ԶԼՄ-ների, հասարակական և քաղաքական գործիչների և միջազգային ոչ կառավարական կազմակերպությունների կողմից Գոլունովի ձերբակալության քննադատական արձագանքը։ «Շատ և շատ ռեզոնանսային» է անվանել գործը ՌԴ նախագահի մամուլի քարտուղար Դմիտրի Պեսկովը[20]:

Հունիսի 10-ին Մարդու իրավունքների լիազոր Տատյանա Մոսկալկովան Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինին հայտնել էր Գոլունովի գործի մանրամասները[21]։ «Նովայա գազետա»-ի տեղեկություններով՝ Մոսկալկովան պաշտոնական անձանցից առաջինը Պուտինին փոխզիջումային առաջարկներ է արել՝ նպատակ ունենալով մեղմել Գոլունովի խափանման միջոցը։ Հաջորդ օրը Պուտինը, նրա մամուլի քարտուղարի խոսքով, «բանաձևերի մի ամբողջ հավաքածու» է դրել մարդու իրավունքների պաշտպանի ներկայացրած միջնորդությունների վրա[22]։

Իվան Գոլունովը ընկերների և գործընկերների շրջապատում, Մոսկվայի ՆԳՆ գլխավոր քննչական վարչության շենքից դուրս գալուց հետո։ 11 հունիսի 2019 թվական

Հունիսի 11-ին հայտնվել են առարկաների վրա Գոլունովի ԴՆԹ-հետքերի փորձաքննության արդյունքները, իր տան փնտրման ընթացքում բռնագրավված չի եղել[21]։ Մեզի, ձեռքերի լվացման և եղունգների կտրվածքների անալիզները նույնպես թմրանյութերի հետքեր չեն հայտնաբերել[17][23]։ Նույն օրը Ռուսաստանի ՆԳՆ-ն հանել է մեղադրանքները Իվան Գոլունովի վրայից՝ հանցագործության կատարման մեջ նրա մասնակցության բացակայության պատճառով, նա ազատ է արձակվել տնային կալանքից[1][2]։ Փորձագետները Գոլունովի ազատ արձակումը կապել են նաև հասարակական կարծիքի ճնշման հետ[24]։

Սակայն թմրանյութերի մասին գործը չի փակվել լրագրողի ազատ արձակումից հետո, Գոլունովն անցել է վկայի կարգավիճակին։ Հունիսի 15-ին նա հարցաքննվել է։ Ավելի ուշ հարցաքննվել են նաև «Մեդուզա»-ի մի շարք այլ լրագրողներ[25][26]։

Հունիսի 21-ին ՆԳՆ-ն հայտարարություն է տարածել, որում հայտնել է, որ ձերբակալվածների և լրագրողին խուզարկած ոստիկանների գործողություններում «հայտնաբերվել են մի շարք խախտումներ»[27]։

Հակասությունները գործի լուսաբանման մեջ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դեպքի մասին առաջին գրառումը ՆԳՆ կայքում ինը լուսանկար է պարունակել։ Նրանց մեծ մասում նարկոլաբորատորիա է պատկերված, և միայն մեկի վրա պատկերված է եղել գրասեղան՝ այնտեղ գտնվող արտասահմանյան անձնագրով, ցելոֆանե փաթեթներով և ցրված գրենական պիտույքներով։ Նշումից կարճ ժամանակ անց Իվանի ծանոթները հայտարարել են, որ ութ լուսանկարներ՝ թմրալաբորատորիայից, Իվանի տանը չեն արվել[28], ավելի ուշ գերատեսչության մամուլի ծառայությունն ընդունել էր այն ձևակերպմամբ, ինչ է կատարվել «օպերատիվ միջոցառումների և քննչական գործողությունների շրջանակներում, որոնք ուղղված են եղել Մոսկվայի տարածաշրջանում թմրանյութերի իրացմամբ զբաղվող անձանց խմբի գործունեությունը կասեցնելուն, որի հետ կապի ստուգում է կատարվում ձերբակալվածը»[29]։ Հունիսի 9-ին հայտնի դարձավ, որ ֆոտոնյութերը լրագրողի գործի հետ կապ չունեն[30]։ Հունիսի 11-ին՝ գործի դադարեցումից հետո, ՆԳՆ ռեսուրսի վրա Գոլունովի մասին գրառման տեքստը փոխարինվել է «Նորություններ չեղարկվեցին» գրառմամբ»[31]։ Քաղաքագետ Ալեքսեյ Մակարկինի կարծիքով՝ կեղծված լուսանկարների հրապարակման փաստի ճանաչումը դարձել է գործի շրջադարձային կետ, որից հետո ՆԳՆ-ի կողմը ստիպված է եղել նահանջել[8]։

Մասնագետների կարծիքով՝ տարօրինակ է թվում նաև թմրանյութերի համադրությունը (կոկաինը և, այսպես կոչված «ալֆա»), որոնք, հետաքննության կարծիքով, տարածել և օգտագործել է Գոլունովը՝ այդ նյութերը վերաբերում են միանգամայն տարբեր գնային և որակական կատեգորիաներին[32]։

Գոլունովի հետապնդման պատճառներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Պրոեկտ» պարբերականն ու Գոլունովը լրագրողի հետապնդումը[33] կապել են Մոսկվայի և Մոսկվայի մարզի անվտանգության դաշնային ծառայության վարչության ղեկավար, գեներալ-գնդապետ Ալեքսեյ Դորոֆեևի և նրա օգնական փոխգնդապետ Մարատ Մեդոևի՝ Մոսկվայում թաղման բիզնեսի հետ կապի հետաքննության հետ[34][35]։ Կրեմլում «Պրոեկտ»-ի աղբյուրները չեն բացառել գործի պատվերի վարկածը[36]։ «Պրոեկտ»-ի նշումից հետո ՖԲԿ-ն սեփական հետաքննություն է սկսել Մեդոևների ընտանիքի մասին, որում, կոռուպցիոն սխեմայի բացահայտումից բացի (դրանում, Ալեքսեյ Նավալնիի կարծիքով, ներգրավված է Սերգեյ Սոբյանինը), հաստատվել է Մարատ Մեդոևի կապը Գոլունովի հոդվածում տեղ գտած «Ծեսեր»-ի հետ[37]։ Հունիսի 13-ին Իգոր Մեդոևը՝ Մարատ Մեդոևի հայրը, հերքել է Գոլունովի գործը պատվիրելու մեղադրանքները և ցանկություն հայտնել անձամբ հանդիպել լրագրողի հետ[38]։

Հուլիսի 1-ին մի քանի տասնյակ պլատֆորմներում հրապարակվեց Իվան Գոլունովի տեքստը «Ով է տնօրինում մոսկվոյնա գերեզմանատներով», որում հիշատակվում է Մեդոևների ընտանիքը։ Տեքստի հրապարակման առաջին օրը ռուսերեն լեզվով այդ հետաքննությունը կարդացվել է կես միլիոն անգամ[39]։

Հետևանքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծառայողական պարտականությունների կատարումից հեռացվել են ուժային կառույցների աշխատակիցները, որոնք անմիջականորեն զբաղվել են Գոլունովի գործով։ Հեռացվածների թվում է Մոսկվայի ՆԳՎ թմրանյութերի շրջանառության վերահսկողության ստորաբաժանման պետ գնդապետ Անդրեյ Շիրովը։ ՆԳՆ սեփական անվտանգության ստորաբաժանման ներքին հետաքննության նյութերն ուղարկվել են Քննչական կոմիտե[40][41]։

Հունիսի 13-ին Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինը, ՌԴ ներքին գործերի նախարար Վլադիմիր Կոլոկոլցևի ներկայացմամբ, իր հրամանագրով աշխատանքից ազատել է Ռուսաստանի ՆԳՆ Մոսկվայի գլխավոր վարչության թմրանյութերի շրջանառության վերահսկողության վարչության պետ գեներալ-մայոր Յուրի Դևյատկինին և Մոսկվայի ՆԳ վարչության պետ գեներալ-մայոր Անդրեյ Պուչկովին։

«Օգոնյոկ»-ի լրագրողին ազատ արձակելուց հետո և մի շարք այլ լրատվամիջոցներ հրապարակել են Ռուսաստանում թմրահանցքերի վիճակագրության վերաբերյալ ուսումնասիրություններ։ Նշվում էր, որ ՌԴ Քրեական օրենսգրքի այդ հոդվածներով միջին հաշվով 90 հազար քրեական գործ բաժին է ընկնում 27 արդարացնող դատավճիռ (մոտ 0.03 %), իսկ ռուսական բանտերում պատիժը կրողների մոտ 30 տոկոսը նստած է «թմրոստատներով»[42][43][44]։ Ռամզան Քադիրովի տվյալներով՝ Ռուսաստանում իրավապահները ամեն օր գրանցում են թմրանյութերի հետ կապված ավելի քան 500 պատահար[45]։

Հասարակական աջակցություն Գոլունովին[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ռուսաստանում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մոսկվայի ՆԳՆ գլխավոր վարչության շենքի մոտ Իվան Գոլունովին աջակցող միայնակ պիկետների անցկացման վայր հերթը, 2019 թվականի հունիսի 7

«Մեդուզայի» խմբագրությունը վստահ է Գոլունովի անմեղության մեջ։ Գլխավոր տնօրեն Գալինա Տիմչենկոյի և գլխավոր խմբագիր Իվան Կոլպակովի հայտարարության մեջ նշվում է. «Ավելին, մենք հիմքեր ունենք ենթադրելու, որ Գոլունովին հետապնդում են նրա լրագրողական գործունեության պատճառով։ Մենք գիտենք, որ վերջին ամիսներին Վանիան սպառնալիքներ Է ստացել, գիտենք, թե ինչ տեքստի հետ կապված ենք պատրաստվում, գլխի ենք ընկնում, թե ումից. «Մեդուզան» կուսումնասիրի Գոլունովի գործով քննիչների յուրաքանչյուր գործողություն։ Մենք կպարզենք, թե ում կամքով են հետապնդում Վանյային և այդ տեղեկությունը հրապարակային կդարձնենք։ Մենք մեր լրագրողին կպաշտպանենք բոլոր մատչելի միջոցներով»։

2019 թվականի հունիսի 7-ի կեսերից մինչև հունիսի 8-ի առավոտյան Մոսկվայի կենտրոնում՝ Մոսկվայի ոստիկանության շենքի մոտ (Պետրովկա, 38) շարունակվել են լրագրողին աջակցող միայնակ պիկետները։ Բողոքի ակցիային մասնակցել են հարյուրավոր մոսկվացիներ։ Լրագրողի աջակցության ակցիաներ են անցկացվել նաև Սանկտ Պետերբուրգում և այլ քաղաքներում[5]։

Ի պաշտպանություն Գոլունովի հանդես են եկել Յուրի Շևչուկը, Լեոնիդ Պարֆյոնովը[46], Վլադիմիր Պոզները, Բորիս Գրեբենշչիկովը, Միրոն Ֆյոդորովը (Oxxxymiron), Չուպլան Խամատովը, Անդրեյ Մակարևիչը, Թինա Կանդելակին և շատ այլ հայտնի մարդիկ[47][48][49][50][51]:

Իվան Գոլունովին աջակցելու եկածները և լրագրողները Նիկուլինսկի շրջանային դատարանի մոտ, 2019 թվականի հունիսի 8

։ Մյուս կողմից, Չեչնիայի ղեկավար Ռամզան Քադիրովը կտրուկ դատապարտել է հունիսի 9-ի երեկոյան Գոլունովի գործը հսկողության տակ վերցնելու պահանջների ալիքը և կոչ է արել դադարեցնել հետաքննության և դատարանի վրա ճնշում գործադրելը։ Նրա կարծիքով՝ «պահանջատերերի» նպատակն էր զրոյացնել ՊՄՏՀ-2019-ի արդյունքները և Ռուսաստանը ներկայացնել որպես վտարանդի երկիր։ Չեչնիայի ղեկավարը դատապարտել է նաև «լիբերալ ԶԼՄ-ները», որոնք վարկանիշի հետապնդման մեջ «ձայն են բարձրացրել Գոլունովի մասին»՝ անտեսելով երկրի և ժողովրդի շահերը[52][53]։

Հունիսի 10-ին ՌԲԿ, «Կոմերսանտ» և «Վեդոմոստի» թերթերի տպագիր տարբերակները պատմության մեջ առաջին անգամ հանդես են եկել համատեղ հայտարարությամբ և նույն գրությամբ առաջին գծում. «Ես/մենք Իվան Գոլունովն ենք»[54]։ Հունիսի 12-ին Մոսկվայում նախատեսվում էր Երթ անցկացնել Իվան Գոլունովի ազատության համար, ակտիվիստների մի մասը չի հրաժարվել նույնիսկ մեղադրանքների հանումից հետո։ Չհամաձայնեցված երթը սկսվել է 12:00-ին, Չիստիե պրուդի մետրոյի կայարանից իշխանությունների տվյալներով՝ դրան մասնակցել է ավելի քան 1200 մարդ։ Ակցիայի ընթացքում ավելի քան 200 մարդ է ձերբակալվել Մոսկվայի ՆԳՆ ԳՎ-ի տվյալներով և 530 մարդ՝ ըստ ՕՎԴ-Ինֆոյի տվյալների[55][56][57]։

«Էխո Մոսկվա» ռադիոկայանը Մոսկվայի ՆԳՆ գլխավոր վարչության շենքի մոտ «հերթը պիկետին» է հատկացրել ի պաշտպանություն Իվան Գոլունովի՝ որպես «նոր երևույթ և նոր խոսք հասարակական-քաղաքական բառապաշարում»[58]։ Հետագայում «հերթը պիկետին» դուրս գալ կոչ էին անում այլ ռեզոնանսային գործերով, որ «Մոսկվիչ» ամսագիրը անվանել է «ժամանցի նոր տեսակի հայտնվելը»՝ «մի պիկետչիկ կանգնած է միայնակ, իր ձեռքում պաստառ ունի, ըստ օրենքի՝ նրանից 50 մետր հեռավորության վրա ոտքից շրջում են այն փոխել ցանկացողները»[59]։

Հունիսի 14-ին «Մեդուզան» հայտարարեց «Գոլունով հատուկ նախագծի գործարկման մասին։ Ռուսաստանի իրավապահ մարմինների բարեփոխման համար պայքարին նվիրված ոստիկանական կամայականություններին դիմադրություն»[60]։

Հունիսի 16-ին ցույց անցկացվեց Մոսկվայում Սախարովի պողոտայում, որին մասնակցում էին Մոսկվայի լրագրողների միության նախագահ Պավել Գուսևը, ՌԴ լրագրողների միության նախագահ Վլադիմիր Սոլովյովը։ Ակցիան անցավ առանց ձերբակալություններին։ Ոստիկանության տվյալներով, դրան մասնակցել է մոտ 1600 մարդ (այսինքն ավելի շատ, քան ամսու 12-ի ակցիային)։ Ընդ որում ակցիան հետևող լրագրողները հաշվել են 400 մինչև 600 մասնակցի[61]։

Հունիսի 21-ին լույս է տեսել «Մեդուզա» և Սև դրոշ ստուդիաների համատեղ վավերագրական ֆիլմը Գոլունովի ազատազրկման և ազատ արձակման մասին, իսկ 22-ին «Ազատություն» ռադիոկայանը նույն թեմայով ֆիլմ է թողարկել՝ «#Սվոբոդուգոլունովա»[2][62]:

«Նեզավիսիմայա գազետա»-ն նշել է, որ լրագրողի հետապնդմանը արձագանքելու մասշտաբը գերազանցել է համակարգի սպասումները, իսկ Գոլունովի գործը խիստ վտանգավոր է եղել իշխանության համար[63]։

Աշխարհում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Եվրոպայի լրագրողների միջազգային ոչ առևտրային կազմակերպությունը, որը միավորում է 320 հազար լրագրողների 45 երկրներից, Լրագրողների եվրոպական ֆեդերացիան (EFJ) 2019 թվականի հունիսի 7-ին Ռուսաստանի իշխանություններից պահանջել է անհապաղ ազատ արձակել Իվան Գոլունովին։ Ֆեդերացիայի գլխավոր քարտուղար Ռիկարդո Գուտյերեսը հայտարարել է, որ «ինչպես և շատ հայտնի ռուս լրագրողներ, մենք վստահ ենք, որ Իվան Գոլունովը անմեղ է։ Մենք կարծում ենք, որ ոստիկանական գործողության գլխավոր նպատակն էր ստիպել նրան լռել և վախեցնել բոլոր լրագրողներին, որոնք հետաքննում են ռուս պաշտոնյաների կոռուպցիան»։ «Amnesty International»-ը նույնպես մտահոգություն է հայտնել Գոլունովի գործի կապակցությամբ[64]։

«Լրագրողներ առանց սահմանների» միջազգային ոչ կառավարական կազմակերպությունը հայտարարել է, որ Գոլունովի ձերբակալությունը կարող է նշանակել Ռուսաստանում անկախ լրագրողների հետապնդումների «զգալի էսկալացիա»[65]։

2019 թվականի հունիսի 8-ին Գոլունովի հետապնդման մասին տեղեկատվությունը ներառվել է Եվրոպայի Խորհրդի լրագրողների պաշտպանության պլատֆորմի վրա։ Մոսկվայում ԱՄՆ դեսպանատան մամուլի քարտուղար Անդրեա Կալանը հայտարարել է, որ Գոլունովը չպետք է հետապնդվի այն բանի համար, որ նա պարզապես կատարել է իր լրագրողական աշխատանքը և կոչ է արել այդ գործի թափանցիկ հետաքննություն անցկացնել[66]։ ԱՄՆ դեսպանատունը կոչ է արել ազատ արձակել Գոլունովին[67]։

Նույն օրը Եվրոպայի Խորհրդի Գլխավոր քարտուղար Թորբյորն Յագլանդը հայտարարություն է արել, որում անհանգստություն և տխրություն է հայտնել այն հաղորդագրությունների կապակցությամբ, որ հետաքննող լրագրող Իվան Գոլունովը բռնության է ենթարկվել ոստիկանության աշխատակիցների կողմից և ստացել մարմնական վնասվածքներ ոստիկանությունում կալանքի տակ պահվելու ժամանակ։ Տուրբյորնը հիշեցրել է, որ հետաքննության ընթացքում ոստիկանության կողմից բռնության կիրառումը կտրականապես արգելվում է Մարդու իրավունքների մասին Եվրոպական կոնվենցիայի 3-րդ հոդվածով, իսկ Ռուսաստանի Դաշնությունը այդ կոնվենցիայի մասնակիցն է և կոչ է արել ՌԴ ներքին գործերի նախարար Կոլոկոլցևին անձամբ հասկանալ այդ իրավիճակը[68]։

2019 թվականի հունիսի 9-ին Մեծ Բրիտանիայի արտաքին գործերի նախարար Ջերեմի Հանթը հայտարարել է, որ «շատ մտահոգված է «Մեդուզա» նախագծի ռուս լրագրող-հետաքննող Իվան Գոլունովի ձերբակալությամբ։ Լրագրողները պետք է հնարավորություն ունենան անպատիժ պատասխանատվության ենթարկել իշխանություններին»[69]։

Արժեք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2019 թվականի հունիսի 12-ին «Վեդոմոստի» թերթի խմբագրությունը հայտնել է, որ Իվան Գոլունովի գործը ցուցադրել է «իշխանության աննախադեպ արագ արձագանքը հասարակության աննախադեպ ուժեղ վրդովմունքին» կեղծարարությամբ, «համերաշխության, համառության և իշխանության վրա անհաղթահարելի ճնշման» ունակությանը և «որ դա աշխատում է»[70]։ Խմբագրությունը կոչ է արել մանրակրկիտ հետաքննել և «իրավապահ համակարգի ախտահանում» իրականացնել։

2019 թվականի հունիսի 17-ին Գոլունովից քրեական մեղադրանքների հանումից հետո ՌԳԱ անդամների ոչ պաշտոնական միությունը՝ «հուլիսի 1» ակումբը, այդ թվում՝ 14 ակադեմիկոսներ, աջակցել են ակադեմիկոս Անդրեյ Վորոբյովի նամակը Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինին և ՌԴ կառավարության ղեկավար Դմիտրի Մեդվեդևին՝ խնդրելով վերանայել բոլոր քրեական գործերը «թմրանյութերի հոդվածները»՝ 228, 228.1 և 229 հոդվածները։ Գիտնականների կարծիքով, կարող են լինել նաև մարդիկ, ովքեր ապօրինաբար ձերբակալվել են և հետագայում անմեղ դատապարտվել են, ովքեր այդ հոդվածներով ստացել են մեղքի հետ անհամեմատելի պատիժ[71]։

2019 թվականի հունիսին Գոլունովի գործից հետո ՌԴ Պետական դուման որոշել է վերլուծել ՌԴ Քրեական օրենսգրքի հոդվածների կիրառումը ապացույցների կեղծման և օպերատիվ-հետախուզական գործունեության արդյունքների վերաբերյալ։ 2019 թվականի հունիսի 10-ին ՌԴ ներքին գործերի նախարարությունը Գոլունովի պատմությունից հետո խոստացել էր, որ գերատեսչությունը լրջորեն կպատժի ձերբակալվածներին թմրանյութեր նետող ոստիկաններին[14][72]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 «МВД сняло обвинения с Ивана Голунова» (ռուսերեն). РИА Новости. 20190611T1705+0300Z. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 11-ին.
  2. ↑ 2,0 2,1 «Уголовное преследование Голунова прекращено» (ռուսերեն). RT на русском. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 11-ին.
  3. ↑ «Ивану Голунову предоставили защиту».
  4. ↑ Ведомости (2019 թ․ հունիսի 13). «Путин уволил двух генералов МВД за дело Голунова». www.vedomosti.ru. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 13-ին.
  5. ↑ 5,0 5,1 Журналисту Ивану Голунову стало плохо в полиции, врачи говорят о сотрясении мозга
  6. ↑ Екатерина Ерёменко (2019 թ․ հունիսի 10). «Путину доложили о деле Голунова». Ведомости.
  7. ↑ «Журналист, 9 июня 2019. Надежда Ажгихина. Иван Голунов — лицо российской журналистики». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հունիսի 11-ին. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 1-ին.
  8. ↑ 8,0 8,1 Светлана Бочарова, Елена Мухаметшина (2019 թ․ հունիսի 11). ««Исключение из правил, а не норма». Что политологи думают об освобождении Голунова». Ведомости.
  9. ↑ Росбалт «Суд по аресту журналиста Ивана Голунова: Хроника» 08.06.2019
  10. ↑ Цирк Никулина
  11. ↑ Медуза. «„Я сказал, что правда на моей стороне. Была такая пафосная фраза“ Интервью Ивана Голунова — корреспондента „Медузы“ и свободного человека» 15.06.2019
  12. ↑ https://zona.media/article/2019/06/10/a-pvp
  13. ↑ Суд отправил под домашний арест журналиста «Медузы» Голунова
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 «ОНК: Служба собственной безопасности МВД начала проверку по делу Голунова». Ведомости. 2019 թ․ հունիսի 10. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 20-ին.
  15. ↑ ««Известно было только имя – Иван. Систематически летает в Ригу»: версия оперативников, разрабатывавших Голунова». Бизнес-online, Вести-24. 2019 թ․ հունիսի 9. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 20-ին.
  16. ↑ «С какими доказательствами следователи пришли в суд ходатайствовать об аресте Ивана Голунова». Медиазона. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 11-ին.
  17. ↑ 17,0 17,1 Киселёв рассказал о привилегированном положении Голунова
  18. ↑ ТАСС Депутат Хинштейн попросил прокуратуру передать дело Голунова в ГСУ СК 08.06.2019
  19. ↑ РЕН ТВ Дело журналиста Голунова передано в главное следственное управление МВД по Москве 09.06.2019
  20. ↑ Meduza, 10 июня 2019. «Это дело породило большое количество вопросов» Первые комментарии Кремля о преследовании Ивана Голунова. Расшифровка
  21. ↑ 21,0 21,1 https://thebell.io/po-nashej-prosbe-na-vstrechu-byl-priglashen-general-baranov-kak-prinimalos-reshenie-ob-osvobozhdenii-golunova/
  22. ↑ Никита Гирин (2019 թ․ հունիսի 12). ««Голунов, где текст?!» Как встретили на свободе корреспондента «Медузы»». Новая газета. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հունիսի 22-ին. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 1-ին.
  23. ↑ Экспертиза не нашла наркотики в смывах с рук Ивана Голунова
  24. ↑ «Домашний арест Голунова доказывает способность системы «сдавать назад». На решение суда по делу журналиста повлияло общественное мнение, уверены эксперты». Ведомости. 2019 թ․ հունիսի 10.
  25. ↑ «Адвокат Голунова сообщил, что журналиста как свидетеля допросила полиция». Интерфакс. 2019 թ․ հունիսի 15.
  26. ↑ РБК, 17 июня 2019. «Медуза» сообщила о допросе сотрудников издания по делу Голунова
  27. ↑ «Официальная информация». МФД РФ. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հունիսի 22-ին. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 1-ին.
  28. ↑ «МВД опубликовало девять фотографий с обысков в квартире Голунова. Близкие журналиста говорят, что восемь из них сделаны в другом месте». snob.ru. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 11-ին.
  29. ↑ «МВД проверяет связь обвиняемого в распространении Голунова с наркоторговцами» (ռուսերեն). sobesednik.ru. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 11-ին.
  30. ↑ «Оперативник: снимки с сайта МВД оказались не связаны с делом Голунова» (ռուսերեն). www.mk.ru. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 11-ին.
  31. ↑ «Официальная информация». 77.мвд.рф. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հունիսի 12-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 11-ին.
  32. ↑ ««Либо тонкий ценитель, либо несуществующий персонаж». Как альфа-PVP в деле Голунова превратился в мефедрон и почему его упоминание вызывает сомнения».
  33. ↑ Иван Голунов (14.08.2018). «Гроб, кладбище, сотни миллиардов рублей. Как чиновники, силовики и бандиты делят похоронный рынок — и при чем тут Тесак. Расследование Ивана Голунова». Meduza. meduza.io.
  34. ↑ «Причиной преследования Голунова могло стать расследование о связях генерала и подполковника ФСБ с похоронным бизнесом» (ռուսերեն). Проект. 2019 թ․ հունիսի 9. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հունիսի 14-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 15-ին.
  35. ↑ ««Это из-за похоронного бизнеса». Иван Голунов — о том, почему его преследуют». meduza.io. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 15-ին.
  36. ↑ «Власти не исключают версию о заказе дела Ивана Голунова» (ռուսերեն). Проект. 2019 թ․ հունիսի 7. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հունիսի 7-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 15-ին.
  37. ↑ «Кто заказал Голунова? Связь ФСБ и московской мафии». Алексей Навальный. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 15-ին.
  38. ↑ «Отец офицера ФСБ из расследования Голунова прокомментировал арест журналиста | Общество» (ամերիկյան անգլերեն). Forbes.ru. 2019 թ․ հունիսի 13. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 15-ին.
  39. ↑ «Расследование Ивана Голунова о московских кладбищах за сутки прочитали полтора миллиона раз». meduza.io. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 6-ին.
  40. ↑ https://www.gazeta.ru/social/news/2019/06/12/n_13083517.shtml
  41. ↑ http://www.ng.ru/news/649673.html
  42. ↑ «27 оправдательных приговоров на 90 тысяч дел» // Коммерсантъ.
  43. ↑ «Матстат под ногами майора. Что статистика рассказывает о подброшенных наркотиках».
  44. ↑ Ведомости (2019 թ․ հունիսի 12). «Беспрецедентное дело Ивана Голунова: что дальше. Почему освобождение одного журналиста не решает проблему». www.vedomosti.ru. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 19-ին.
  45. ↑ «Кадыров прокомментировал дело спецкора «Медузы» Ивана Голунова». Daily Storm. 2019 թ․ հունիսի 9. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 22-ին.
  46. ↑ Макутина М., Гройсман С. «Сегодня его — завтра нас»: Парфенов, Познер, Азар и другие российские журналисты в поддержку Ивана Голунова // tvrain.ru. — 2019. — 7 июня.
  47. ↑ Гасымов Н. Познер отреагировал на задержание журналиста «Медузы» // www.ridus.ru. — 2019. — 7 июня.
  48. ↑ Собств. корр. Познер сделал выводы из ситуации с Голуновым // Взгляд. — 2019. — 8 июня
  49. ↑ Собств. корр. Борис Гребенщиков назвал задержание Ивана Голунова «стыдом и позором всей России» // www.rosbalt.ru. — 2019. — 8 июня.
  50. ↑ «Все — в поддержку Голунова. Видеообращения Познера, Оксимирона, Парфенова, Данилы Поперечного и многих других». Meduza.
  51. ↑ Русские норм! (2019 թ․ հունիսի 9). «В поддержку Ивана Голунова: Познер, Оксимирон, Макаревич, Хаматова, Шевчук и другие». Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 17-ին.
  52. ↑ Кадыров призвал СМИ и общественность не мешать расследованию «дела Голунова»
  53. ↑ [1]
  54. ↑ «Заявление редакций «Ведомостей», «Коммерсанта» и РБК о деле Голунова». РБК. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 9-ին.
  55. ↑ Списки задержанных на акции против сфабрикованных дел в Москве // ОВД.info, 12.06.2019
  56. ↑ «Акция в поддержку Голунова завершилась массовыми задержаниями». Ведомости. 2019 թ․ հունիսի 12. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 12-ին.
  57. ↑ Массовые задержания на несогласованном шествии после «дела Голунова», Москва, центр, 12 июня. Более 400 человек задержаны полицией. Среди задержанных много журналистов. Онлайн Արխիվացված 2019-06-12 Wayback Machine. Новая Газета, 2019-06-12
  58. ↑ Говорим по-русски. «Блоги / Говорим по-русски: Сверхтуризм, очередь на пикет и любители перекапывать: московское лето в разгаре!» (ռուսերեն). Эхо Москвы. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 20-ին.
  59. ↑ «Москвичей позвали на Арбат в очередь на пикет за свободу сестер Хачатурян» (ռուսերեն). moskvichmag.ru. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 20-ին.
  60. ↑ «Голунов. Сопротивление полицейскому произволу. Проект «Медузы»». Meduza.
  61. ↑ «Московская полиция заявила о 1,6 тысячи человек на митинге на проспекте Сахарова. Журналисты насчитали в три раза меньше». Медуза. 2019 թ․ հունիսի 16.
  62. ↑ «Проект «Радио Свобода» выпустил документальный фильм «#СвободуГолунову»». 22.06.2019.
  63. ↑ Редакционная статья (10.06.2019). «Дело Ивана Голунова "токсично" для власти». Независимая газета.
  64. ↑ El Pais «Arrestado un reputado periodista de investigación ruso en un sospechoso caso» 07.06.2019
  65. ↑ The Telegraph «Russian journalist taken to hospital amid accusations he was beaten by police» 08.06.2019
  66. ↑ Фонтанка.ру «За Голунова вступились Совет Европы и Посольство США» 08.06.2019
  67. ↑ Посольство США в РФ (2019T08:47). «Присоединяемся к российскому медиа-сообществу и призываем к освобождению Ивана Голунова, проведению тщательного и открытого расследования этого дела. Как и любой другой журналист,#Голунов не должен подвергаться преследованию в связи с профессиональной деятельностью.@meduzaproject» (ռուսերեն). @USEmbRu. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 11-ին.
  68. ↑ Совет Европы. «Заявление, касающееся российского журналиста-расследователя Ивана Голунова» 08.06.2019
  69. ↑ ТАСС «Глава британского МИД обеспокоен задержанием Ивана Голунова» 09.06.2019
  70. ↑ Ведомости (2019 թ․ հունիսի 12). «Беспрецедентное дело Ивана Голунова: что дальше. Почему освобождение одного журналиста не решает проблему». www.vedomosti.ru. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 19-ին.
  71. ↑ Письмо Путину о пересмотре «наркотических дел» поддержали академики РАН, РБК, 19.09.2019.
  72. ↑ Gazeta.ru, 18 июня 2019. Рафаэль Фахрутдинов. Больше не подкинут: как МВД борется с провокациями с наркотиками

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Իվան Գոլունովի գործ» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Իվան_Գոլունովի_գործ&oldid=9732180» էջից