Իվանա Շոյատ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Իվանա Շոյատ
Ծնվել էփետրվարի 26, 1971(1971-02-26) (53 տարեկան)
ԾննդավայրՕսիեկ, ՀՍՖՀ
Մասնագիտությունթարգմանչուհի և գրող
Քաղաքացիություն Խորվաթիա
Ժանրերհոգեբանական վեպ, դաստիարակչական վեպ, պատմվածք, պոեզիա և սարսափ

Իվանա Շոյատ (խորվաթ.` Ivana Šojat, փետրվարի 26, 1971(1971-02-26), Օսիեկ, ՀՍՖՀ), խորվաթ գրող Օսյեկից։ Նա հրատարակել է բանաստեղծություններ, նովելներ, էսսեներ, կարճ պատմվածքներ և վեպեր, որոնցից ամենահայտնին Unterstadt-ն է։

Հրատարակվելուց հետո այն արժանացել է մի շարք հեղինակավոր գրական մրցանակների, փոփոխվել և բեմադրվել է որպես թատերական ներկայացում։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Շոյատն ավարտել է Օսյեկի ավագ դպրոցի լրագրության ֆակուլտետը, ուսումնասիրել մաթեմատիկա և ֆիզիկա Օսյեկի մանկավարժական ակադեմիայում և ֆրանսերեն` Բելգիայում։ Նա աշխատել է որպես թարգմանիչ, արտասահմանյան թղթակից, սյունակագիր, ինչպես նաև Օսյեկում Խորվաթիայի ազգային թատրոնի թատերական թողարկումների խմբագիր։ Վերջերս նա հաղթել է 2017 թվականի Օսյեկ քաղաքի քաղաքապետի պաշտոնի տեղական ընտրություններում` առաջադրված Խորվաթիայի ժողովրդավարական միության (HDZ) կողմից[1][2]։

Խորվաթական գրականության համար ունեցած ավանդի համար նա արժանացել է առանձնահատուկ հարգանքի և պարգևների։ Նա մասնակցել է Խորվաթիայի Անկախության պատերազմին[3][4]։

Գրական երկեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Շոյատի հրատարակած աշխատանքները ներառում են վեպեր, նովելներ, կարճ պատմվածքներ, ակնարկներ և բանաստեղծություններ։ Նրա վեպերից երկուսը թարգմանվել են մակեդոներեն[5][6]։

Որպես գրական թարգմանիչ, Շոյատը անգլերենից և ֆրանսերենից բազմաթիվ գրքեր է թարգմանել խորվաթերեն։ Իր աշխատանքներում նա հաճախ ուսումնասիրում է մարդկային բնության ավելի տհաճ տեսակետները, ներառյալ քողարկված ճշմարտությունը, ընտանեկան բռնությունը, բռնաբարությունը, ամուսնալուծությունը, հետպատերազմյան վրդովմունքը, էթնիկ զտումները և այլն։ Նրա կարծիքով,

Այն, ինչն անխնա է պահվում, կլանվում է, մարսվում մարդկային էության, անհատի կողմից, բայց որը նաև էթնիկ, ռասայական, կրոնական և այլ խմբերում է գտնվում, աճում է կրիտիկական այնպիսի զանգվածի, երբ ցնցումը չի կարող մնալ սահմանափակված։ Հետո մենք ցնցող նորություններ ենք ունենում վետերանների ինքնասպանությունների, սպանությունների, ամեն ինչ մինչպատերազմյան ժամանակների, կոտորածների, ագրեսիայի մասին[7]։

Իր Unterstadt [Ստորին քաղաք] վեպում Շոյատը հետևում է փոքրամասնության խմբի մի ընտանիքի պայքարին սոցիալ-քաղաքական շրջափակումների ժամանակ։ Նա սյուժեն կառուցել է Հարավսլավիայում չորս սերունդ ապրող Ֆոլկսդոյչե (Volksdeutsche) ընտանիքի մասին հուզիչ պատմական հուշերի հիման վրա[8][9]։

Պատմությունն ունի իրատեսական գեղարվեստական գրականություն, թեև աղբյուրները այն նկարագրում են որպես դաստիարակչական վեպ (bildungsroman), ինչպես նաև տարիքային վեպի առաջացում[10][11]։

Ničiji sinovi (Ոչ մեկի որդիներ) վեպը պատմություն է պատերազմի և ալկոհոլիզմի հետևանքով ընտանիքի բաժանման մասին։ Պատմությունը ամուսնական զույգի մասին է, որոնց ամուսնությունը փլուզվում է[12][13]։

Յոմ Կիպուր (Jom Kipur) վեպը պատմություն է հետտրավմատիկ սթրեսային խանգարում ունեցող մի զինվորի մասին։ Սյուժեն, ինչպես և Šamšiel վեպում, ընդգրկում է սիրո և ատելության թեմաները պատերազմների և հետպատերազմյան հաշտեցման սարսափներով[14][15]։

Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Red Danice hrvatske s likom Marka Marulića [Order of Danica Hrvatska with Face of Marko Marulić], Խորվաթիայի Հանրապետության Նախագահի հուշամեդալ` Խորվաթիայի մշակույթը հայրենիքում և արտասահմանում խթանելու համար, 2016[16][17]
  • Pečat Grada Osijeka [Stamp of the City of Osijek], հանրային ճանաչում` գրականության մեջ բացառիկ ներդրման համար, 2011[18]

Մրցանակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մատենագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Novel Ezan, Fraktura Zagreb, 2018, 9789533580524
  • Poetry Ljudi ne znaju šutjeti [People Don't Know to Keep Silent], Fraktura Zagreb, 2016, 9789532668087
  • Short stories Emet i druge priče [Emet and Other Stories], Fraktura Zagreb, 2016, 9789532667905
  • Novel Jom Kipur [Yom Kippur], Fraktura Zagreb, 2014, 9789532665987
  • Novel Ničiji sinovi [Nobody's Sons], Fraktura Zagreb, 2012, 9789532664133
  • Novellas Ruke Azazelove [Azazel's Hands], Fraktura Zagreb, 2011, 9789532663471
  • Novel Unterstadt [Lower Town], Fraktura Zagreb, 2009 9789532661163
  • Novellas Mjesečari [Sleepwalkers], Fraktura Zagreb, 2008, 9789532660739
  • Poetry Sofija plaštevima mete samoću [Sofija Sweeps Loneliness With Cloaks], V.B.Z. Zagreb, 2008, 9789532019353
  • Essays I past će sve maske [And All Masks Will Drop], Alfa Zagreb, 2006, 9531687056
  • Short stories Kao pas [Like a Dog], DHK Rijeka, 2006, 9536879530
  • Poetry Utvare [Apparitions], Solidarnost Zagreb, 2005, 9539921228
  • Poetry Uznesenja [Ascensions], Triler i DHK Rijeka, 2003, 9536879182
  • Novel Šamšiel [Shamsiel], Matica hrvatska Osijek, 2002, 953613778X
  • Poetry Hiperbole [Hyperboles], Hrašće Drenovci, 2000, 9536538113

Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Šojat news, Večernji list; accessed 2 May 2017.
  2. Šojat, news, Glas-Slavonije.hr; accessed 2 May 2017.
  3. Šojat biodata Արխիվացված 2018-03-19 Wayback Machine, underpass.co; accessed 2 May 2017.(անգլերեն)
  4. Šojat biodata, dhk.hr; accessed 2 May 2017.
  5. Ničiji sinovi [Nobody's Sons] translated into Macedonian by Ermis Lafanazovski 9789989697234
  6. Unterstadt [Lower Town] translated into Macedonian by Aleksandar Prokopiev; 9789989697197
  7. Interview with Srđan Sandić, Artist (2013); accessed 14 May 2017.
  8. Review of Unterstadt, by Strahimir Primorac in Vijenac MH 438/2010; accessed 2 May 2017.
  9. Review of Unterstadt, by Boris Postnikov, Booksa.hr, 2010; accessed 4 May 2017.
  10. Review of Unterstadt, by Helena Sablić Tomić in Moderna vremena 2010; accessed 2 May 2017.
  11. Ivana Šojat, books Fraktura (publisher)(չաշխատող հղում); accessed 4 May 2017.
  12. Article, by Strahimir Primorac in Vijenac MH 499/2013; accessed 4 May 2017.
  13. Article by Jagna Pogačnik in Jutarnji list, 2014; accessed 4 May 2017.
  14. Review by Marinko Krmpotić in Novi list, 2015; accessed 4 May 2017.
  15. Review by Vladimir Arsenić, Booksa.hr; accessed 4 May 2017.
  16. Danica hrvatska medal, Glas Slavonije, 2016, accessed on April 30, 2017
  17. Danica hrvatska medal, Poslovni portal, 2016, accessed on April 30, 2017
  18. «Stamp of the City of Osijek, 2011, record accessed on April 30, 2017». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հուլիսի 28-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 24-ին.
  19. «Literary award Ksaver Šandor Gjalski, 2010». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ օգոստոսի 26-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 24-ին.
  20. Literary award Fran Galović, 2010
  21. «Literary award Josip i Ivan Kozarac, 2010, accessed on April 30, 2017». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ մարտի 24-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 24-ին.
  22. Literary award Vladimir Nazor, 2009, accessed on April 30, 2017
  23. «Literary award Blaženi Ivan Merz, 2005, accessed on April 30, 2017». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ մարտի 15-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 24-ին.
  24. «Plaque for successful literature, Kozarčevi dani, 2002, accessed on April 30, 2017». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ մարտի 15-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 24-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]