Իոսիֆ Ռեուտ
 |
Այս հոդվածը կարող է վիքիֆիկացման կարիք ունենալ Վիքիպեդիայի որակի չափանիշներին համապատասխանելու համար։ Դուք կարող եք օգնել հոդվածի բարելավմանը՝ ավելացնելով համապատասխան ներքին հղումներ և շտկելով բաժինների դասավորությունը, ինչպես նաև վիքիչափանիշներին համապատասխան այլ գործողություններ կատարելով։ |
| Իոսիֆ Ռեուտ | |
|---|---|
| Ծնվել է | 1786 |
| Ծննդավայր | Գրոդնոյի նահանգ, Ռուսական կայսրություն |
| Մահացել է | հոկտեմբերի 9, 1855 |
| Մահվան վայր | Թիֆլիս, Կովկասի փոխարքայություն, Ռուսական կայսրություն |
| Մասնագիտություն | ռազմական գործիչ |
| Պարգևներ և մրցանակներ |  և  |
Ռեուտտ Իոսիֆ Անտոնի (1786, Գրոդնոյի նահանգ, Ռուսական կայսրություն - հոկտեմբերի 9, 1855, Թիֆլիս, Կովկասի փոխարքայություն, Ռուսական կայսրություն), ռուս գեներալ, Կովկասյան պատերազմի մասնակից, Անդրկովկասյան տարածքի քաղաքացիական վարչության պետ[1]։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Լեհ ազնվական, ծագումով Գրոդնո նահանգից, Հռոմեական կաթոլիկ դավանանքով, Ռեուտտը ծնվել է 1786 թվականին, 1801 թ. մարտի 9 -ին որպես կուրսանտ ընդունվել է նախկին 9 -րդ[2], հետագայում ՝ 42 -րդ եգերի գունդը[3], իսկ տասնվեց տարեկանում արժանացել երկրորդի լեյտենանտ[4] կոչման։
Մոտավորապես այդ ժամանակվանից սկսվում է Ռեուտտի մարտական կովկասյան ծառայությունը։ 1803 թ. հունիսի 23 -ից օգոստոսի 1 -ը նա մասնակցեց լեզգինյան խնջույքների որոնմանը, որոնք մեզ անհանգստացնում էին Կարթալինիայի և Ախալցխայի միջև ընկած լեռներում, և այս արշավախմբում գերազանցություն ցուցաբերելու համար արժանացել լեյտենանտի կոչման, իսկ 1804 թ. մասնակցել է դեպի Էրիվան քաղաք հարձակմանը։
Էջմիածնում և Էրիվանում պարսիկների դեմ մարտերում ցուցաբերած արիության համար Ռեուտտին շնորհվեց Սբ. Աննա 3 -րդ աստիճանի շքանշան։ Այդ ժամանակից մինչև 1836 թվականը Ռեուտտը մասնակցեց բազմաթիվ արշավների. 1805 թ. ՝ Շիրվանի խանի[5] նվաճմանը; 1806 -ին ՝ Բաքվի խանի նվաճմանը; 1809 թ. Փոթիի պաշարման ժամանակ; 1810 թ. արշավախմբում դեպի Իմերեթի, որտեղ Չխերահի ճակատամարտում նրա ցուցաբերած խիզախության համար 1812 թվականի ապրիլի 20 -ին պարգևատրվեց Սբ. Գևորգի 4 -րդ աստիճանի շքանշանով (թիվ 2048 ըստ Գրիգորովիչի ցուցակի - Ստեպանով, թիվ 1041 ըստ Սուդրավսկու ցուցակի)[6] «Ի հատուցում գերազանց արիության և քաջության, որոնք ցուցաբերվեցին պարսկական և թուրքական միացյալ զորքերին 1810 թվականի սեպտեմբերի 4 -ից 5 -ը պարտության մատնելու ժամանակ, որտեղ, միշտ առջևում լինելով, նա խրախուսեց ցածր աստիճաններին գործել սվիններով»։
Մասնակցել է նույն 1810-ի թուրքական ամրոցների Ախցվեր և Ախալցխի շրջափակմանը; 1825-ին պարսիկների կողմից պաշարված Շուշիի 47-օրյա պաշտպանությունում; 1828 թվականին Արդաբիլ ամրոցի և Կարսի գրավմանը։ գլխավորել է - դեպի Բայնարի,Մուշ, Ավարիա (1828-1836) արշավները։ Վերջին արշավով ավարտեց Ռեուտտի ռազմական գործունեությունը։
Բացի ծառայության տարիների ընթացքում սովորական առաջխաղացումներից, Ռեուտտն իր խիզախության, ջանասեր և օգտակար ծառայության համար բազմիցս արժանացել է հատուկ պարգևների. նա տարբեր ժամանակներում ստացել է Սբ. Վլադիմիրի 4 -րդ աստիճանի, Սբ. Աննայի 2 -րդ աստիճանի, Սբ. Վլադիմիրի 3 -րդ աստիճանի շքանշաններ, ադամանդներով զարդարված ոսկե թուր, «Քաջության համար» մակագրությամբ, Սբ. Աննայի 1 -ին աստիճանի շքանշան, Սբ. Վլադիմիրի մեծ խաչի 2 -րդ աստիճանի շքանշան, Սպիտակ արծվի և Սբ. Ալեքսանդր Նևսկու շքանշան։ Բացի այդ, Ախալցխի գրավման համար նրան շնորհվել է 12 տարվա կենսաթոշակ ՝ 1000 ռուբլու չափով։
Բացի հատուկ ծառայությունից, Ռեուտտը կատարում էր բազմաթիվ բարդ հանձնարարություններ։ Օրինակ ՝ 1826 թվականին նա ստանձնեց Ղարաբաղի նահանգի ռազմական շրջանի ղեկավարի պաշտոնը, 1828 թվականին նա նշանակվեց Կարսի փաշալիկի ղեկավար, 1829 թվականին ՝ տարբեր գնդերից համախմբված Արզրումի շրջանային վարչության բրիգադի անդամ և հրամանատար. նույն թվականին նրան վստահվեց Բայազետ փաշալիկի պետի և տեղի ջոկատի զորքերի հրամանատարի պաշտոնը։ Ի վերջո, 1831 թվականին նա նշանակվեց Ջարի և Բելոկանի նահանգների կառավարման և նրանց տեղակայված զորքերի հրամանատարության, իսկ 1834 թվականին ՝ Դաղստանում ռազմական շրջանի ղեկավարի պաշտոնին։
1836 թ. -ից բացվում է Ռեուտտի գործունեության երկրորդ շրջանը ՝ որպես ադմինիստրատորի։ Բանակում և կովկասյան առանձին կորպուսով դասակարգված և 1841-ին գեներալ-լեյտենանտի կոչման արժանացած ՝ 1842-1849թթ. մշտապես ղեկավարում էր Անդրկովկասյան օրիորդական ինստիտուտի[7] խորհուրդը, հանդիսանում էր Կայսերական հրամանատարության կողմից ստեղծված կոմիտեի նախագահը ՝ վրաց-իմերական ազնվական պատգամավորական ժողովում տեղի ունեցած անկարգությունների գործը քննելու համար։ Ի վերջո, Թիֆլիսը ՝ մշտական անդամի կոչումով, - Անդրկովկասյան երկրամասի գլխավոր տնօրինության խորհրդում և քաղաքացիական վարչության պետ, արքայազն Վասիլ Բեհբութովի բացակայության դեպքում զբաղեցնում էր իր դիրքը։
Ռեուտտի օրոք թեև քաղաքացիական վարչարարության մեջ որևէ բարելավում չի կատարվել, սակայն թույլատրվել են եթե ոչ չարաշահումներ, ապա թուլություն, որոնց պատճառով բողոքներ և անկարգություններ են ծագել Թիֆլիսի բնակիչների միջև։ Ռեուտտի մասին ՝ որպես ադմինիստրատոր, ժամանակին կոմս Սոլլոգուբից չար էքսպրոմտ կար, որը վերաբերում էր ևս երկու կովկասյան գեներալներ Ռեադին[8] և Ռոթին[9]։
Մահացել է 1855 թ․ հոկտեմբերի 9-ին, Թբիլիսիյում։
Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Ռեուտ, Ի․Ա․ (1896-1918). Русский биографический словарь. Պետերբուրգ-Մոսկվա.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) - Ստեպանով Վ․Ս․, Գրիգորովիչ Պ․Ի․ (1869). Ի հիշատակ Սուրբ Մեծ նահատակ և հաղթական Գեորգի կայսերական ռազմական շքանշանի հարյուրամյակի. Սանկտ Պետերբուրգ.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) - «Реутт,_Иосиф_Антонович».
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Реутт, Иосиф Антонович // Русский биографический словарь : в 25 томах. СПб.—М. 1896—1918.
- ↑ «9-й егерский полк» (ռուսերեն). 2021 թ․ հուլիսի 28.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(օգնություն) - ↑ «42-й егерский полк» (ռուսերեն). 2021 թ․ հունիսի 1.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(օգնություն) - ↑ «Подпоручик» (ռուսերեն). 2021 թ․ մայիսի 1.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(օգնություն) - ↑ «Ширванское ханство» (ռուսերեն). 2021 թ․ օգոստոսի 22.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(օգնություն) - ↑ Степанов В. С., Григорович П. И (1869). В память столетнего юбилея императорского Военного ордена Святого великомученика и Победоносца Георгия. (1769—1869). СПб.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) - ↑ «Закавказский девичий институт» (ռուսերեն). 2020 թ․ մարտի 31.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(օգնություն) - ↑ «Реад, Николай Андреевич» (ռուսերեն). 2021 թ․ փետրվարի 16.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(օգնություն) - ↑ «Рот, Фёдор Филиппович» (ռուսերեն). 2020 թ․ նոյեմբերի 12.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(օգնություն)