Բախշի Իշխանյան

Բախշի Իշխանյան;
Ծնվել է	1879
Ծննդավայր	Խանձք
Մահացել է	օգոստոսի 26, 1921
Մահվան վայր	Սուակին, Anglo-Egyptian occupation of Sudan
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն
Կրթություն	Շուշիի թեմական հոգևոր դպրոց, Գևորգյան Հոգևոր Ճեմարան (1899) և Լայպցիգի գեղարվեստի ակադեմիա (1905)
Մասնագիտություն	հասարակական գործիչ, քաղաքական գործիչ, տնտեսագետ և թարգմանիչ

Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Իշխանյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։

Բախշի Զաքարբեկի Իշխանյան (1879^[1], Խանձք^[1] - օգոստոսի 26, 1921(1921-08-26)^[1], Սուակին, Anglo-Egyptian occupation of Sudan), հայ հասարակական-քաղաքական գործիչ, տնտեսագետ, խմբագիր։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է Խանձք (այժմ՝ ԼՂՀ Ասկերանի շրջանում) գյուղում։ Ավարտել է Շուշիի թեմական դպրոցը, 1899 թ. ընդունվել է Գևորգյան ճեմարան։ 1901 թվականին մեկնում է Գերմանիա և ընդունվում Լայպցիգի առևտրի ինստիտուտը, որն ավարտել է 1905 թ.։ Եռանդորեն թղթակցել է Թիֆլիսի «Մշակին», «Արշալույսին», «Լոյսե Օրացույցին», «Մուրճին»։ 1903 թվականին Ժնևում մասնակցել է Սոցիալ-դեմոկրատական բանվորական հայկական կազմակերպության (սպեցիֆիկների) հիմնադրմանը։ Թարգմանել և 1904 թվականին Ժնևում հրատարակել է Կառլ Մարքսի «Վարձու աշխատանք և կապիտալ» երկը։

1905 թ. վերադարձել է Թիֆլիս։ 1906 թվականից խմբագրել է սպեցիֆիկների «Կյանք» պաշտոնաթերթը։ Պաշտպանել է հայ պրոլետարիատի ինքնուրույն կուսակցության ստեղծման գաղափարը։ Մեղադրվել է հակացարական գործունեության համար և 1908 թվականին հեղափոխական գործունեության համար թվականին բանտարկվել։ 1911-1913 թթ. ապրել է Գերմանիայում, աշխատակցել «Սոցիալիստ» ամսագրին։ Հոկտեմբերյան հեղափոխության հաղթանակից (1917) հետո դիրքորոշվել է նրա դեմ։ Ղեկավարել է Հայաստանի Հանրապետության (1918-1920) վիճակագրական բաժնի տեսչությունը։ 1921 թվականին անցել է Իրան, որտեղից Եվրոպա մեկնելու ճանապարհին մահացել է^[2]^[3]։

Երկեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կարլ Մարքս, Վարձու աշխատանք և կապիտալ, թարգմանութիւն, Ժնև 1904։
Տաճկահայ խնդիրը և միջազգային դիպլոմատիան, Թիֆլիս, 1907։
Ազգային պրոգրեսը և դասակարգային շահերը, Թիֆլիս 1908։
Հասարակական գաղափարներ Ռ. Պատկանեանի և Ս. Շահազիզի բանաստեղծութիւնների մեջ։ Ընդարձակ ներածութեամբ-Ռուսահայ վերածնիչների սօցիալական դաւանանքի բնոյթը, Թիֆլիս, 1910։
Աղէտի և տառապանքի աշխարհից, Թիֆլիս, 1915։
Բագուի մեծ սարսափները, Անկետային ուսումնասիրութիւն սեպտեմբերեան անցքերի 1918 թ., Թիֆլիս, 1920։
Երկու ամիս բօլշեվիկեան բանտում, Գահիրէ, 1924։

Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 ^1,7 ^1,8 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
↑ Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանարագիտարան, հատոր 1, Երևան, ՀՀՀ, 2005, էջ 460։
↑ «ԲԱՔՎԻ ՀԱՅՈՑ ՑԵՂԱՍՊԱՆՈՒԹՅԱՆ 90-ԱՄՅԱԿԻ ԱՌԹԻՎ». www.noravank.am. Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 16-ին.

Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բախշի Իշխանյան» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 4, էջ 376)։

[_5e5775e65518eefb-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 ^1,7 ^1,8 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.

[2] Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանարագիտարան, հատոր 1, Երևան, ՀՀՀ, 2005, էջ 460։

[3] «ԲԱՔՎԻ ՀԱՅՈՑ ՑԵՂԱՍՊԱՆՈՒԹՅԱՆ 90-ԱՄՅԱԿԻ ԱՌԹԻՎ». www.noravank.am. Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 16-ին.

[1]

[2]

[3]