Ինչպես էր կոփվում պողպատը (վեպ)
Ինչպես էր կոփվում պողպատը ռուս.՝ Как закалялась сталь | |
|---|---|
| Հեղինակ | Նիկոլայ Օստրովսկի |
| Տեսակ | գրական ստեղծագործություն |
| Ժանր | սոցիալիստական ռեալիզմ |
| Բնօրինակ լեզու | ռուսերեն |
| Ստեղծման տարեթիվ | 1930 |
| Երկիր | .svg){kind=small} ԽՍՀՄ |
| Հրատարակման վայր | ԽՍՀՄ |
| Հրատարակիչ | Molodaya Gvardiya? |
| Հրատարակման տարեթիվ | 1932 |
Ինչպես էր կոփվում պողպատը (ռուս.՝ Как закалялась сталь), խորհրդային գրող Նիկոլայ Ալեքսեևիչ Օստրովսկու ինքնակենսագրական վեպը, գրվել է 1932 թվականին։ Գիրքը գրված է սոցիալական ռեալիզմի ոճով։ 1934 թվականի ապրիլին «Երիտասարդ գվարդիա» ամսագիրը սկսել է վեպի հրապարակումը, նույն թվականի նոյեմբերին դրա առաջին մասը լույս է ընծայվել առանձին գրքով, որին հետևել է վեպի երկրորդ մասը։ Վեպը միանգամից հայտնի է դարձել և դարձել է 1918-1986 թվականների ամենաշատ վաճառվող գիրքը խորհրդային գրականության մեջ. 536 ընդհանուր հրատարակությունների ընդհանուր տպաքանակը կազմել է 36,416 օրինակ[1][2]։ Ըստ Պետական թանգարանի տվյալների, Ն. Ա. Օստրովսկու անվան «Հաղթահարում» հումանիտար կենտրոնը 1991 թվականի հունվարի 1-ին Մոսկվայում «Ինչպես էր կոփվում պողպատը» վեպը հրատարակել է ԽՍՀՄ ժողովուրդների 75 լեզուներով, 53 մլն 854 հազար տպաքանակով։ Վեպում նկարագրված են քաղաքացիական պատերազմի տարիների իրադարձությունները, ժողովրդական տնտեսության վերականգնման և սոցիալիստական վերակառուցման տարիները։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1930 թվականի վերջին ծանր հիվանդ Նիկոլայ Օստրովսկին սկսում է գրել «Ինչպես էր կոփվում պողպատը» վեպը։ Նախ Օստրովսկի ինքն էր գրում տեքստը, սակայն հիվանդության պատճառով նա տողը տողի վրա էր գրում, գրվածը վերծանելը դժվար էր, գրելու տեմպը չէր բավարարում գրողին։ Մի անգամ նա խնդրում է իր օգնականին վերցնել մի կարտոնի կտոր ու դրա վրա տողի չափով շերտեր կտրտել։ Այդպես ծնվել է տրանսպորատորի գաղափարը, որը նախ այնքան էլ հաջող չի ստացվել, սակայն դրա օգտագործման տեխնիկան անընդհատ կատարելագործվել է։ Գրողն աշխատել է գիշերները, լռության մեջ, գրված էջերը համարակալել է ու հավաքել հատակին։ Որոշ ժամանակ անց ձեռքն սկսել է ցավել և այլևս չի ենթարկվել նրան։ Այդ պահից սկսած նա թելադրել է վեպը։ Նա թելադրել է դանդաղ, առանձին արտահայտություններով, որոնք իրարից բաժանվել են մեծ դադարներով։ Գրելու ընթացքում թղթի խնդիր է առաջացել, որը մեծ դժվարությամբ է հաջողվել լուծել։ Ամբողջ 1931 թվականին լարված աշխատանք է ընթացել վեպի առաջին մասի վրա, մայիսին գրված է եղել 5 գլուխ, իսկ հոկտեմբերի 25-ին ավարտվել են վեպի առաջին մասի բոլոր 9 գլուխները։ Առողջության վատթարացման պատճառով գրողը տեղափոխվել է հարավ, ծովի մոտ, որտեղ շարունակել է աշխատել ստեղծագործության վրա։ Վեպի երկրորդ մասն ամբողջությամբ գրվել է թելադրելով և ավարտվել է 1932 թվականին։ Լույս ընծայվելուց հետո Օստրովսկին գրում է. «Գիրքը լույս է ընծայվել, այսինքն` ընդունվել է։ Նշանակում է` ապրելու պատճառ կա»[3]։ «Երիտասարդ գվարդիա» ուղարկված ձեռագիրն ստացել է աղմկահարույց գրաքննություն. «Ներկայացված կերպարներն անիրական են»։ Սակայն Օստրովսկին կարողացել է ձեռք բերել երկրորդ գրաքննությունը։ Դրանից հետո ձեռագիրն սկսել է ակտիվ խմբագրվել «Երիտասարդ գվարդիա»-յի գլխավոր խմբագրի տեղակալ Մարկ Կոլոսովի և պատասխանատու խմբագիր, ժամանակի ճանաչված բանաստեղծուհի Աննա Կարավաևայի կողմից։ Օստրովսկին ընդունում էր Կարավաևայի մեծ մասնակցությունը վեպի տեքստին։ Նա նաև նշում էր Ալեքսանդր Սերաֆիմովիչի մասնակցությունը, ով «ինձ էր նվիրում իր հանգստի ամբողջ օրեր»։ Վեպի ձեռագրերում ճանաչվել է 19 մարդու ձեռագիր։ Պաշտոնապես համարվում է, որ նա տեքստը թելադրել է «կամավոր քարտուղարներին»։ Ն. Օստրովսկին իր նամակներում մանրամասն նկարագրել է իր աշխատանքները վեպի վրա, կան նաև ժամանակակիցների հիշողությունները, ովքեր են վկա են եղել գրքի աշխատանքային գործընթացին։ Տեքստաբանական ուսումնասիրությունները հաստատում են Ն. Օստրովսկու հեղինակությունը[4]։ 1934 թվականի ապրիլին «Երիտասարդ գվարդիա»-ն սկսել է հրապարակել Օստրովսկու վեպը, նույն թվականի նոյեմբերին վեպի առաջին մասը լույս է ընծայվել առանձին գրքով, որին հաջորդել է նաև երկրորդ մասը։ Վեպը միանգամից հայտնի է դարձել։
Էկրանավորում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ֆիլմը մի քանի անգամ էկրանավորվել է ԽՍՀՄ-ում։ Նիկոլայ Օստրովսկու գրքի առաջին էկրանավորումը` «Ինչպես էր կոփվում պողպատը» ֆիլմը թողարկվել է 1942 թվականին, Երկրորդ Աշխարհամարտի ծանր ժամանակաշրջանում։ Այդ ժամանակ վեպի գլխավոր հերոս Պավել Կորչագինը կոչված էր ոգևորելու նացիստական զավթիչների դեմ պատերազմող խորհրդային զինվորներին` սխրանքներ գործելու։ Նրա կերպարը մարմնավորում էր դերասան Վ. Պերիստ-Պետրենկոն։ Ֆիլմի նկարահանման աշխատանքներից անմիջապես հետո նա գնացել է ռազմադաշտ ու հենց նույն տարում զոհվել է[5]։ 1957 թվականին թողարկվել է Վլադիմիր Նաումովի և Ալեքսանդր Ալովի ռեժիսորական համատեղ աշխատանքը` «Պավել Կորչագին» ֆիլմը, որտեղ գլխավոր հերոսի կերպարը խաղում էր Վասիլի Լանովոյը։ 1973 թվականիրն ռեժիսոր Նիկոլայ Մաշենկոն ստեղծել է «Ինչպես էր կոփվում պողպատը» վեցսերիանոց հեռուստաֆիլմը, որտեղ Կորչագինի հերոսին խաղացել է Վլադիմիր Կոնկինը։ Ֆիլմը ստացել է Լենինյան կոմերիտմիության երկու մրցանակ[6]։ Կոնկինի պատկերավորած Պավկան տարբերվում էր էկրանավորված նախկին Կորչագիններից մեծ լիրիկականությամբ, ռոմանտիզմով ու խելքով։ 1975 թվականին նույն վերնագրով լույս է ընծայվել այդ ֆիլմի կինոտարբերակը։ 2000 թվականին Ուկրաինայում չինացի կինեմատոգրաֆիստների կողմից նկարահանված «Ինչպես էր կոփվում պողպատը» 20 սերիանոց հեռուստաֆիլմը ճանաչվել է տարվա լավագույն ֆիլմ Չինաստանում։ Կորչագինի դերում խաղում էր ուկրաինացի դերասան Անդրեյ Սամինինը(ուկր.)рус.[7]:
Մեջբերում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
|
Մարդու ամենաթանկ բանն իր կյանքն է։ Այն նրան տրվում է մեկ անգամ, և այն պետք է այնպես ապրել, որ տանջալի ցավ չզգա աննպատակ ապրած տարիների համար, որ ստոր անցյալի ամոթը չայրի նրան, որ մեռնելիս նա կարողանա ասել` ամբողջ կյանքս ու բոլոր ուժերս տվել եմ աշխարհում ամենահիանալի բանի` մարդկության ազատագրման համար։ Եվ պետք է շտապել ապրել։ Չէ՞ որ հիմար հիվանդությունը կամ որևէ ողբերգական իրադարձություն կարող են ընդհատել այն։ | 
|
Հետաքրքիր փաստեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Ֆիլմի ճապոներեն թարգմանությունը (1936 թվական) կատարվել է Յոսիկո Օկադայի ամուսնու` Ռյոկիտա Սուգիմոտոյիո կողմից, ով այս ընտանեկան զույգի` ԽՍՀՄ փախուստից հետո գնդակահարվել է որպես օտարերկրացի լրտես[8]։
- Վեպն ու նրա հերոսը` Պավել Կորչագինը հայնի են Չինաստանում[9]։
Մոսկվայում կա Պավել Կորչագինի փողոց, միակ փողոցն է Մոսկվայում, որն անվանակոչվել է գրական հերոսի անունով[10]։
- Պավել Կորչագին անունով երկրորդական հերոսը գոյություն ունի Արկադի Գայդարի «Դպրոց» պատմվածքում, որը գրվել է վեպից մի քանի տարի առաջ։
- «Քաղաքացիական պաշտպանություն» խմբի «Ինչպես էր կոփվում պողպատը» ալբոմը վեպի անվանումից է։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Книгоиздание СССР. Цифры и факты. 1917—1987 / Е. Л. Немировский, М. Л. Платова. — М.: Книга, 1987. — С. 299. — 320 с. — 3000 экз.
- ↑ «Подводя итоги XX столетия: книгоиздание»։ Компьюарт։ Արխիվացված է օրիգինալից 2012-03-01-ին
- ↑ Главный редактор Р. Островская Жизнь замечательных людей. Николай Островский. — Москва: Молодая гвардия, 1975. — С. 125—160.
- ↑ Сборник статей о Николае Островском.
- ↑ «Павка Корчагин. Герои времени»։ Радио Свобода։ Արխիվացված օրիգինալից 2012-02-14-ին։ Վերցված է 2017-10-03
- ↑ «Как закалялась сталь (1973)//Энциклопедия отечественного кино»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2007-05-09-ին։ Վերցված է 2017-10-03
- ↑ ««Как закалялась сталь» для китайцев — «лучшая мыльная опера»»։ Lenta.ru։ Արխիվացված օրիգինալից 2012-03-01-ին։ Վերցված է 2017-10-03
- ↑ «Как закалялась сталь», роман на японском языке. Токио, изд. «Наука»
- ↑ Встреча Ли Жуйхуаня с Л. Кучмой Жэньминь Жибао
- ↑ Литературная газета, о газете, Сайт «Литературной газеты», Издательский дом «Литературная газета», СМИ, статья, репортаж, обзор, новость, новости, интервью, пресса, периодика, …
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Роман Островского «Как закалялась сталь» до сих пор популярен в Китае//РИА Новости.
- «Ինչպես էր կոփվում պողպատը»
| ||||||
