Իզմայիլ

Իզմայիլ
Քաղաք
	Իզմայիլ
	ուկրաիներեն՝ Ізмаїл
Դրոշ	Զինանշան
Երկիր	Ուկրաինա
Ենթարկում	մարզային նշանակության քաղաք, շրջկենտրոն
Մարզ	Օդեսայի մարզ
Շրջան	Իզմաիլի շրջան
Առաջին հիշատակում	1542
Այլ անվանումներ	Տուչկով
Մակերես	53 կմ²
ԲԾՄ	31 մետր
Խոսվող լեզուներ	Ուկրաիներեն, Ռուսերեն
Բնակչություն	73 336 մարդ (2012)
Ժամային գոտի	UTC+2, ամառը UTC+3
Հեռախոսային կոդ	4841
Փոստային դասիչ	68600
Ավտոմոբիլային կոդ	BH / 16
Պաշտոնական կայք	izmail-mr.od.gov.ua(ուկր.)
	Իզմայիլ (Ուկրաինա)
	Իզմայիլ (Օդեսայի մարզ)
	Իզմայիլ Վիքիպահեստում

Իզմայիլ^[4] (ուկրաիներեն՝ Ізмаїл, հայկական աղբյուրներում՝ Իսմայիլ^[5]), քաղաք Ուկրաինայի Օդեսայի մարզի Իզմաիլի շրջանում, մարզային նշանակության քաղաք, շրջկենտրոն։ Բնակավայրը նախկինում նաև անվանվել է Տուչկով։

2012 թվականի տվյալներով Իզմայիլ քաղաքում բնակվում էր 73 336 մարդ։ Բնակավայրը զբաղեցնում է 53 կմ²։

Հայերը Իզմայիլում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հայերը Իզմայելում միջին դարերում բնակություն են հաստատել Ամասիայից, Եվդոկիայից և Արևմտյան Հայաստանի զանազան բնակավայրերից։ Ունեցել են եկեղեցի (1669-ից)։

1750-ին Իզմայիլում գործել է հայ դերձակների եղբայրություն (համքարություն)։ 1787-1791 թվականների ռուս-թուրքական պատերազմի ժամանակ հայերը մեծ օգնություն են ցույց տվել ռուսական զորքերին։ Քաղաքի ազատագրումից հետո ռուս զորավար Ա. Վ. Սուվորովն ու Ռուսահայոց թեմի առաջնորդ Հովսեփ արքեպիսկոպոս Արղությանը շատ հայերի ազատել են թուրքական գերությունից։ Հովսեփ արքեպիսկոպոս Արղությանը 320 ընտանիք (1658 բնակիչ) գաղթեցրել է նախ Դուբոսար, ապա՝ նորաստեղծ Գրիգորիուպոլիս։ 19-րդ դարի սկզբին Իզմայիլում կար ընդամենը 60 տուն հայ։ Տեղի հայկական ավանը մտնում էր Բեսարաբիայի և Նոր Նախիջևանի հայոց թեմի մեջ։ 1828-ին Խ. Լազարյանի դրամական օգնությամբ նորոգվել է Իզմայիլի հայոց եկեղեցին և բացվել հայկական տարրական դպրոց։ Սակայն հետզհետե նվազել է հայերի թիվը, և արդեն 1905-թվականին Իզմայիլում կար ընդամենը 25-30 տուն հայ բնակիչ^[5]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ Ուկրաինայի ռադայի կայքում համայնքների ցանկ, համայնքի տվյալներ։ (ուկր.)
↑ Օդեսայի մարզային ռադայի որոշումը «Պետական լեզվի մասին» Օդեսայի մարզի տարածքում Archived 2014-03-01 at the Wayback Machine. — 15 օգոստոսի 2012 թվական (ուկր.)
↑ «""Чисельність наявного населення України на 1 січня 2012 року"" ժողովածու, պատրաստված է Ուկրաինայի վիճակագրության պետական կոմիտեի կողմից»։ Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ նոյեմբերի 29-ին։ Վերցված է 2013 թ․ օգոստոսի 4 (ուկր.)
↑ ««Իզմայիլ» հոդվածը ՀՍՀ-ում»։ Վերցված է 2017 Մայիս 22
↑ ^5,0 ^5,1 «Հայկական Սփյուռք» հանրագիտարան, Ե., 2003, էջ 589-590։

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 4, էջ 312)։

[Rada-1] Ուկրաինայի ռադայի կայքում համայնքների ցանկ, համայնքի տվյալներ։ (ուկր.)

[2] Օդեսայի մարզային ռադայի որոշումը «Պետական լեզվի մասին» Օդեսայի մարզի տարածքում Archived 2014-03-01 at the Wayback Machine. — 15 օգոստոսի 2012 թվական (ուկր.)

[3] «""Чисельність наявного населення України на 1 січня 2012 року"" ժողովածու, պատրաստված է Ուկրաինայի վիճակագրության պետական կոմիտեի կողմից»։ Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ նոյեմբերի 29-ին։ Վերցված է 2013 թ․ օգոստոսի 4 (ուկր.)

[4] ««Իզմայիլ» հոդվածը ՀՍՀ-ում»։ Վերցված է 2017 Մայիս 22

[ՀՍ-5] 5,0 ^5,1 «Հայկական Սփյուռք» հանրագիտարան, Ե., 2003, էջ 589-590։

[donetsk-6] մարզի տարածքը մասամբ վերահսկում է Դոնեցկի Ժողովրդական Հանրապետությունը։

[rusinv-7] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 մարզի տարածքը մասամբ վերահսկում է Ռուսաստանի Դաշնության զինված ուժերը։

[lugansk-8] մարզի տարածքն ամբողջությամբ վերահսկում է Լուգանսկի Ժողովրդական Հանրապետությունը։

[crimea-9] 4,0 ^4,1 մարզի տարածքն ամբողջությամբ վերահսկում է Ռուսաստանի Դաշնությունը։

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[1]

[2]

[3]

[4]