Jump to content

Ժորես Ալֆյորով

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ժորես Ալֆյորով
ռուս.՝ Жоре́с Ива́нович Алфёров և բելառուս․՝ Жарэ́с Іва́навіч Алфёраў
Դիմանկար
Ծնվել էմարտի 15, 1930(1930-03-15)[1][2][3][…]
ԾննդավայրՎիտեբսկ, Բելառուսական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ[1][4]
Մահացել էմարտի 1, 2019(2019-03-01)[5][6][7][…] (88 տարեկան)
Մահվան վայրՍանկտ Պետերբուրգ, Ռուսաստան[4]
ԳերեզմանԿոմարովոյի գերեզմանատուն
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ և  Ռուսաստան
Կրոնաթեիզմ
ԿրթությունՍանկտ Պետերբուրգի պետական էլեկտրոտեխնիկական համալսարան (1952)
ԿոչումՌուսաստանի Գիտությունների ակադեմիայի իսկական անդամներ, պրոֆեսոր և ԽՍՀՄ ԳԱ անդամ
Գիտական աստիճանֆիզիկամաթեմատիկական գիտությունների դոկտոր[8] և տեխնիկական գիտությունների թեկնածու
Մասնագիտությունֆիզիկոս, քաղաքական գործիչ, գյուտարար և Պետական Դումայի անդամ
ԱշխատատուՌուսաստանի գիտությունների ակադեմիա և Alferov University?
ԱմուսինTamara Darskaya?
Զբաղեցրած պաշտոններՊետական Դումայի անդամ
ԿուսակցությունԽՄԿԿ
Պարգևներ և
մրցանակներ
«Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար» 1-ին աստիճանի շքանշան[13] Ալեքսանդր Նևսկու շքանշան (Ռուսաստան)[9] Լենինի շքանշան[9] Հոկտեմբերյան հեղափոխության շքանշան[9] Աշխատանքային Կարմիր դրոշի շքանշան «Պատվո նշան» շքանշան[9] Վլադիմիր Իլյիչ Լենինի ծննդյան 100-ամյակի հոբելյանական մեդալ «Ռուսական նավատորմի 300-ամյակ» հոբելյանական մեդալ «Ի հիշատակ Սանկտ Պետերբուրգի 300-ամյակին» մեդալ «Աշխատանքի վետերան» մեդալ Մեդալ «Լենինգրադի 250-ամյակի առթիվ» Ազգերի բարեկամության շքանշան Ֆրանցիսկ Սկորինայի շքանշան[18] Պատվավոր լեգեոնի շքանշանի սպա[15][16]
Ռուսաստանի Դաշնության Պետական մրցանակ
Իշխան Յարոսլավ Իմաստունի 5-րդ աստիճանի շքանշան[21]
Nizami Ganjavi Gold Medal Լենինյան մրցանակ ԽՍՀՄ պետական մրցանակ[9] ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ[10][11]

Սթյուարտ Բալանթայնի մեդալ

[12]

SPIE Gold Medal?

[14]

Պոպովի անվան ոսկե մեդալ

[9]

Կիոտոյի մրցանակ առաջատար տեխնոլոգիաների ոլորտում

[17]

Սանկտ Պետերբուրգի պատվավոր քաղաքացի

[19]

«Գլոբալ էներգիա» մրցանակ

 Դեմիդովի մրցանակ[20]

ՌԴ վաստակավոր էներգետիկ

[22]

Վորոնեժի պետական համալսարանի պատվավոր դոկտոր

[23]

Honorary citizen of Vitebsk?

 Ռուսաստանի Դաշնության կառավարության պատվոգիր

Nick Holonyak Jr. Award?

[24]

honorary doctorate from INSA Toulouse?

[25] Ordo Sancti Constantini Magni[26]

Joffe Prize?

[9]

honorary citizen of Minsk?

Certificate of Honor of the Council of Ministers of the Republic of Belarus?

[27]

Certificate of Honor of the National Assembly of the Republic of Belarus?

[28] և

Ամերիկյան գիտության զարգացմանն օժանդակող միության անդամ

[29]
ԱնդամությունLeibniz Society of Sciences?, ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա, ԽՍՀՄ գիտությունների ակադեմիա, Մոլդովայի գիտությունների ակադեմիա, Ուկրաինայի գիտությունների ազգային ակադեմիա, Չինաստանի գիտությունների ակադեմիա, Real Academia de Ingeniería?, Լեհական գիտությունների ակադեմիա, Բեռլինի գիտությունների ակադեմիա, Իտալիայի գիտությունների ազգային ակադեմիա[30], Commission on Pseudoscience?, 7th State Duma of the Russian Federation?, 6th State Duma of the Russian Federation?, Ռուսաստանի Դաշնության 5-րդ գումարման Դաշնային ժողովի Պետական ​​դումա, 4th State Duma of the Russian Federation?, 3rd State Duma of the Russian Federation?, 2nd State Duma of the Russian Federation? և Izborsk Club?[31]
 Zhores Alfyorov Վիքիպահեստում

Ժորես Իվանովիչ Ալֆյորով (բելառուս․՝ Жарэс Iванавіч Алфёраў, մարտի 15, 1930(1930-03-15)[1][2][3][…], Վիտեբսկ, Բելառուսական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ[1][4] - մարտի 1, 2019(2019-03-01)[5][6][7][…], Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսաստան[4]), ռուս խորհրդային[32][33] գիտնական, ֆիզիկոս, քաղաքական գործիչ[34], 2000 թ. Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր ֆիզիկայի բնագառում, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի փոխնախագահ 1991-2017 թվականներին։

Եղել է նաև ԽՍՀՄ գիտությունների ակադեմիայի անդամ, ԽՍՀՄ Պետական մրցանակի դափնեկիր, ՌԴ պետական մրցանակի դափնեկիր, Լենինի շքանշանակիր, ԱՄՆ գիտությունների ազգային ակադեմիայի արտասահմանյան անդամ, Բելառուսի, Չինաստանի, Լեհաստանի, Մոլդավիայի գիտությունների ակադեմիայի անդամ[35][36], Հայաստանի գիտությունների ազգային ակադեմիայի պատվավոր անդամ (2011)[37]։

Խորհրդային Միության կոմունիստական կուսակցության անդամ, 1995-2019 թվականների Պետական դումայի պատգամավոր։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Алфёров Жорес Иванович // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  2. ↑ 2,0 2,1 Encyclopædia Britannica
  3. ↑ 3,0 3,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Visuotinė lietuvių enciklopedija (լիտ.)
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 В больнице РАН назвали причину смерти Жореса Алферова
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 Munzinger Personen (գերմ.)
  8. ↑ https://primo.nlr.ru/permalink/f/oo3rn7/07NLR_LMS007455730
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 9,5 9,6 https://bigenc.ru/c/alfiorov-zhores-ivanovich-83f8ab?ysclid=m4gs6ibbyg680538555
  10. ↑ The Nobel Prize in Physics 2000 // nobelprize.org — Nobel Foundation.
  11. ↑ The Nobel Prize amounts // nobelprize.org — Nobel Foundation.
  12. ↑ https://www.fi.edu/en/awards/laureates/zhores-i-alferov
  13. ↑ О награждении орденом "За заслуги перед Отечеством" I степени Алферова Ж.И. — 2005.
  14. ↑ In Memoriam: Zhores Alferov — SPIE, 2019.
  15. ↑ Жорес Алферов - офицер Ордена Почетного легиона — Peter the Great Saint Petersburg State Polytechnical University, 2011.
  16. ↑ Жорес Алферов награжден Орденом Почетного легиона — Russia-K, 2011.
  17. ↑ https://www.kyotoprize.org/en/laureates/
  18. ↑ Указ Президента Республики Беларусь от 17 мая 2001 г. №271 "Аб узнагароджаннi Ж.I.Алфёрава ордэнам Францыска Скарыны" — 2001.
  19. ↑ Почетными гражданами Санкт-Петербурга стали Жорес Алферов и Алиса ФрейндлихПодробнее: https://www.newsru.com/russia/23may2001/piter_gr.html (ռուս.) // NEWSru.com — 2001.
  20. ↑ http://uran.ru/ru/about/laureaty-demidovskoi-premii
  21. ↑ Про відзначення державними нагородами України представників міста Санкт-Петербурга, Російська Федерація (укр.) — 2003.
  22. ↑ Указ Президента Российской Федерации от 21.06.1996 г. № 973 : О награждении государственными наградами Российской Федерации — 1996.
  23. ↑ https://www.vsu.ru/ru/university/general/history/doctors.html
  24. ↑ https://www.optica.org/get_involved/awards_and_honors/awards/award_descriptions/nickholonyak/
  25. ↑ Journal officiel de la République française, Journal officiel de la République française. Document administratif (ֆր.) — 1868. — ISSN 0242-6773
  26. ↑ Pyhän Konstantinuksen ritarikunta löi hyväntekijöitä ritareiksi (фин.)
  27. ↑ https://zakonrb.com/npa/ab-uznagarodzhanni-zhialferava-ganarovay-gramatay
  28. ↑ https://zakonrb.com/npa/ab-uznagarodzhanni-zhialferava-ganarovay-gramatay-4-Mar-2015
  29. ↑ https://www.aaas.org/fellows/historic?field_last_name_value=All&field_year_elected=2008
  30. ↑ Elenco cronologico Soci Stranieri (իտալ.) — ANSXL.
  31. ↑ https://izborsk-club.ru/11015
  32. ↑ Dirk Meissner; Leonid Gokhberg; Ozcan Saritas Emerging Technologies for Economic Development. — Springer International Publishing, 2019. — С. 65. — ISBN 978-3-030-04368-1
  33. ↑ Vesselinka Petrova-Koch; Rudolf Hezel; Adolf Goetzberger High-Efficient Low-Cost Photovoltaics: Recent Developments. — Springer, 2020. — С. 11. — ISBN 978-3-030-22864-4
  34. ↑ «Биография Жореса Алфёрова». ՏԱՍՍ. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 4-ին.
  35. ↑ «Национальная академия наук Беларуси. Почётные и иностранные члены». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2010 թ․ սեպտեմբերի 4-ին.
  36. ↑ Membrii Academiei de Ştiinţe a Moldovei: Dicţionar (1961—2006) / Ch.: Î.E.P. Ştiinţa, 2006
  37. ↑ НАН РА принимает лауреата Нобелевской премии Արխիվացված 2015-09-24 Wayback Machine
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ժորես Ալֆյորով» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ժորես_Ալֆյորով&oldid=9801704» էջից