Ժյուլ Վալես
Ժյուլ Վալես ֆր.՝ Jules Vallès | |
---|---|
Ծննդյան անուն | ֆր.՝ Jules Valles |
Ծնվել է | հունիսի 11, 1832[1][2][3] |
Ծննդավայր | Լե Պյուի ան Վելե |
Վախճանվել է | փետրվարի 14, 1885[4][5][2][…] (52 տարեկան) |
Վախճանի վայր | Փարիզի 5-րդ շրջան, Փարիզ[6] |
Գերեզման | Պեր Լաշեզ |
Գրական անուն | La Chaussade, Jean La Rue և Jules Vallès |
Մասնագիտություն | լրագրող, գրող, վիպասան, ինքնակենսագիր, կոմունար, քաղաքական գործիչ և freemason |
Լեզու | ֆրանսերեն |
Քաղաքացիություն | ![]() |
Կրթություն | Կոնդորսե լիցեյ և Ժորժ Կլեմեսոյի լիցեյ |
Գրական ուղղություններ | ռեալիզմ և Ազատամտականություն |
Ուշագրավ աշխատանքներ | Jules Vallès? |
Անդամակցություն | Առաջին ինտերնացիոնալ և Համայնքի խորհուրդ |
Համատեղ ապրող | Կարոլին Ռեմի |
Jules Vallès Վիքիպահեստում |
Ժյուլ Վալես (ֆր.՝ Jules Vallès, հունիսի 11, 1832[1][2][3], Լե Պյուի ան Վելե - փետրվարի 14, 1885[4][5][2][…], Փարիզի 5-րդ շրջան, Փարիզ[6]), ֆրանսիացի գրող, քաղաքական գործիչ։ Հարել է պրուդոնիզմի ձախ թևին։ Առաջին ինտերնացիոնալի անդամ։ Երկրորդ կայսրության տարիներին հանդես է եկել բոնապարտական վարչակարգի դեմ։ «Փող» (1857) պարսավագրում մերկացրել է ֆինանսիական պլուտոկրատիան, պահանջել աշխարհի սոցիալական վերակառուցում։ Գրել է մտավորականության ծանր վիճակի («Անհնազանդներ», 1865, «Փողոց», 1866, ակնարկներ), կալվածատեր-ազնվականների դեմ գյուղացիների պայքարի («Ազնվական», 1869, հրատարակվել է 1932 թվականին, վիպակ) մասին։
1860-1870-ական թվականներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1860-1870-ական թվականներին հրատարակել է «Լա Ռյու» («La Rue»), «Լը փյոփլը» («Le Peup1е») դեմոկրատական թերթերը։ 1870 թվականի սեպտեմբեր 4-ի հեղափոխությունից հետո հիմնել է «Լը քրի դյու փյոփլը» («Le Cri du Peuple») թերթը, որն արգելվել է 1871 թվականի մարտի 12-ին և վերահրատարակվել կոմունայի ժամանակ։ Ժ.Վալեսը մասնակցել է 1871 թվականի մարտի 18-ի ապստամբությանը, ընտրվել է Փարիզյան կոմունայի և նրա լուսավորության հանձնաժողովի անդամ։ Կոմունայի պարտությունից հետո տարագրվել է Անգլիա։ «Լոնդոնյան փողոցը» (1884) ակնարկների գրքում և «Սովը Բյուզանսեում» (հրատարակվել է 1919 թվականին) վեպում մոտեցել է բանվոր դասակարգի պատմական դերի ըմբռնմանը։ 1880 թվականի ներումից հետո վերադարձել է Ֆրանսիա, 1883 թվականից նորից հրատարակել է «Լը ՔՐԻ դյու փյոփլը» թերթը։ Ժ. Վալեսի լավագույն ստեղծագործությունը «Ժակ Վենտրա» [մաս 1 «Երեխան» վերնագրով, 1879 (հրատարակվել է Ժան Լյա Ռյու կեղծանունով), մաս 2՝ «Բակալավր», 1881, մաս 3՝ «Ապստամբը», 1886 ] ինքնակենսագրական եռերգությունն է՝ նվիրված Փարիզյան կոմունայի նախապատմությանն ու պատմությանը։ Նա պայքարել է նատուրալիզմի և դեկադանսի դեմ («Իլյուզիոնիստները», 1867, հոդված), արվեստի առավելությունը տեսնում էր աշխատավոր մարդու շահերին ծառայելու («Ժողովրդական պոեզիա», 1881) և ժողովուրդների ազատագրմանը աջակցելու մեջ («Ժողովրդի զավակները», 1879)։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 Schlumberger B. Jules Vallès, un épisode peu connu — (untranslated), 1933. — Vol. 8, Iss. 9. — P. 364—371.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 GeneaStar
- ↑ 3,0 3,1 Babelio (ֆր.) — 2007.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
- ↑ 6,0 6,1 6,2 Валлес Жюль // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 11, էջ 231)։ ![]() |
|