Ժան Ժոզեֆ Ռաբեարիվելու

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ժան Ժոզեֆ Ռաբեարիվելու
Ծնվել էմարտի 4, 1901(1901-03-04)[1] կամ մարտի 4, 1903(1903-03-04)
ԾննդավայրԱնտանանարիվու, Մադագասկար
Վախճանվել էհունիսի 23, 1937(1937-06-23)[1]
Վախճանի վայրԱնտանանարիվու, Մադագասկար
Մասնագիտությունբանաստեղծ, գրող և թարգմանիչ
Լեզուֆրանսերեն և Malagasy?
Քաղաքացիություն Մադագասկար
ԿրթությունCollege of Saint Michael, Amparibe?
 Jean-Joseph Rabearivelo Վիքիպահեստում

Ժան Ժոզեֆ Ռաբեարիվելու (մալագաս. Jean-Joseph Rabearivelo, մարտի 4, 1901(1901-03-04)[1] կամ մարտի 4, 1903(1903-03-04), Անտանանարիվու, Մադագասկար - հունիսի 23, 1937(1937-06-23)[1], Անտանանարիվու, Մադագասկար), մադագասկարցի գրող և թարգմանիչ[2]:

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ժան Ժոզեֆ Ռաբեարիվելուն ծնվել է 1901 կամ 1903 թվականի մարտի 4-ին Անտանանարիվուում, անդրիանայի՝ նախագաղութային ազնվականության ներկայացուցչի որդի է[3][4]։ Վաղ թողնելով դպրոցը՝ փոխել է մի քանի աշխատանք, մինչև տեղավորվել է տեղական ասժդմինիստրացիայում, իսկ հետո հրատարակչությունում։ Ամուսնացած է եղել, ունեցել է հինգ երեխա, որոնցից մեկը վաղ է մահացել։ Ինչպես իր սիրելի անիծյալ բանաստեղծները, Ռաբեարիվելուն եղել է հարբեցող, թմրամոլ և ցոփակյաց։

Կյանքի վերջին տարիներին գրողի հարաբերությունները գաղութային իշխանությունների հետ վատացել են։ 1937 թվականին նրան չեն ընդգրկել Փարիզի համաշխարհային ցուցահանդեսի մեկնող պատվիրակությունում։ Ինչպես գրում է Գ. Չխարտիշվիլին, «Ուղևորությունը Ֆրանսիա՝ մի երկիր, որը Ռաբեարիվելուի համար մեծ գրականության հեքիաթային թագավորությունն էր, դժբախտ բանաստեղծին թվացել է փրկության միակ հնարավորություն, մուտք այլ՝ կախարդական աշխարհ»։ Այս հիասթափությանը միացել է հիվանդությունը (հավանաբար, տուբերկուլյոզ)։ Նույն թվականին գրողը թունավորվել է ցիանիդային կալիումով։

Ստեղծագործություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ռաբեարիվելուի առաջին տպագիր ստեղծագործությունները եղել են բանաստեղծություններ։ 1924 թվականին հրատարակել է «Մոխրի գավաթ» առաջին ժողովածուն, որը տոգորված է դեկադանսի ոգով։ «Սիլֆա» և «Գրքեր» ժողովածուներում նա հեռանում է սիմվոլիզմից, իսկ 1931 թվականից զբաղվել է սյուրռեալիզմով։ Բանաստեղծը շատ ժամանակ է հատկացրել Մալթայի բանահյուսությունը ֆրանսերեն, իսկ եվրոպական քնարերգությունը՝ մալագասերեն թարգմանելուն։

Ռաբեարիվելուն ուժերը փորձել է արձակում, նրա վեպերը նվիրված են կղզու ֆրանսիական գաղութացմանը։

1935 թվականին բանաստեղծը գրել է «Իմաիթսուանալա» առաջին ազգային օպերայի լիբրետոն։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. «Littérature: Des Œuvres complètes et une salle pour Jean-Joseph Rabearivelo». La Gazette de la Grande Ile (ֆրանսերեն). 2012 թ․ սեպտեմբերի 1. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ սեպտեմբերի 21-ին. Վերցված է 2013 թ․ օգոստոսի 2-ին.
  3. Riffard, Claire (2012). «Jean-Joseph Rabearivelo» (ֆրանսերեն). City University of New York. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 31-ին.
  4. Sabatier, Arnaud; Boissière, Patrick (2011). «Jean-Joseph Rabearivelo, (1903–1937), poète malgache» (ֆրանսերեն). Les Rencontres de Bellepierre. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ հոկտեմբերի 13-ին. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 31-ին.

Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Рабеаривелу Жан Жозеф // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.
  • Г. И. Потехина. Рабеаривелу // Краткая литературная энциклопедия / Гл. ред. А. А. Сурков. — М. : Советская энциклопедия, 1962—1978.
  • Чхартишвили Г. Ш. Писатель и самоубийство.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]