Թրամփ-Զելենսկի հանդիպում (2025)
Թեմայով վերաբերում է | Ամերիկա-ուկրաինական հարաբերություններ, Դոնալդ Թրամփի երկրորդ վարչակազմի արտաքին քաղաքականություն, Բանակցություններ Ուկրաինայի և Ռուսաստանի միջև (2022 թվականից), Վերակառուցման ներդրումային հիմնադրամի պայմանները սահմանող երկկողմ համաձայնագիր ![]() | |
---|---|---|
Երկիր | Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ ![]() | |
Վայր | Սպիտակ տուն, West Wing, Օվալաձև աշխատասենյակ ![]() | |
Թվական | 28 փետրվարի 2025 ![]() | |
Պատճառ | Վերակառուցման ներդրումային հիմնադրամի պայմանները սահմանող երկկողմ համաձայնագիր ![]() |
2025 թվականի փետրվարի 28-ին ԱՄՆ-ի նախագահ Դոնալդ Թրամփը և Ուկրաինայի նախագահ Վլադիմիր Զելենսկին Վաշինգտոնի Սպիտակ տանը խիստ վիճահարույց երկկողմ հանդիպում են անցկացրել[1]: Հանդիպումն ավարտվել է առանց հստակ որոշման, որտեղ նախագահ Թրամփը և փոխնախագահ Ջեյմս Դեյվիդ Վենսը քննարկումների ժամանակ բացահայտորեն քննադատել են Զելենսկուն և աչքի են ընկել բարձրաձայնություններով և մեղադրանքներով։ Այս միջադեպը ԱՄՆ-ի պատմության մեջ առաջին դեպքն է, երբ գործող նախագահը բանավոր կերպով նման կերպ առերեսվել է այցելած օտարերկրյա առաջնորդին տեսախցիկի առաջ[2][3]:
Հանդիպումն առանձնացել է իր առճակատման և հակազդեցության տոնով, որն արժանացել է լրատվամիջոցների և միջազգային հանրության զգալի քննադատությանը: Համաշխարհային շատ առաջնորդներ դրանից հետո աջակցություն են հայտնել Զելենսկուն[4]։ Ի հակադրություն, ռուս պաշտոնյաները բարձր են գնահատել հանդիպման արդյունքը և քննադատել Զելենսկուն[5]։ Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներում արձագանքները բաժանվել են կուսակցական գծերով՝ Թրամփի կուսակցության անդամները՝ Հանրապետական կուսակցությունը, հիմնականում գովաբանել են նրա պահվածքը, մինչդեռ Դեմոկրատական կուսակցության անդամները լայնորեն դատապարտել են այն[6][7]։
Նախապատմություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Հանդիպումը տեղի է ունեցել շարունակվող ռուս-ուկրաինական պատերազմի ֆոնին, որը սկսվել է 2014 թվականին Ռուսաստանի կողմից Ղրիմի բռնակցմամբ և 2022 թվականին Ռուսաստանի լայնամասշտաբ ներխուժմամբ: Մինչև 2025 թվականը Ուկրաինան մեծապես ապավինել է միջազգային օգնությանը, մասնավորապես արևմտյան երկրների և Ջո Բայդենի վարչակազմի կողմից ղեկավարվող Միացյալ Նահանգների կողմից, որպեսզի հակազդի ռուսական ագրեսիային՝ առանց անմիջական ռազմական ներգրավվածության[8]: Նախագահ Զելենսկին, որն ընտրվել է 2019 թվականին, հետևողականորեն միջազգային աջակցություն է փնտրել՝ Ուկրաինայի ինքնիշխանությունը պաշտպանելու համար[9]: Նախագահ Թրամփը առճակատման պատմություն ունի նախագահ Զելենսկու հետ։ Նա 2019 թվականին իմփիչմենթի էր ենթարկվել Ուկրաինա զենքի մատակարարումները կասեցնելու համար և փորձել էր ստիպել Ուկրաինայի նախագահին հետաքննել Թրամփի քաղաքական մրցակից Ջո Բայդենին[10]: Փոխնախագահ Վենսը նախկինում քննադատել է Ուկրաինային ԱՄՆ-ի օգնությունը՝ 2022 թվականին տված հարցազրույցում հայտարարելով, որ իրեն «իսկապես չի հետաքրքրում, թե ինչ կլինի Ուկրաինայի հետ այս կամ այն կերպ»[11]:
Նախագահ Թրամփն իր երկրորդ ժամկետի առաջին օրը ստորագրել է գործադիր հրաման՝ օտարերկրյա մարդասիրական օգնությունը իննսուն օրով սառեցնելու մասին[12], իսկ ավելի ուշ չեղյալ է համարել սառեցումը վերացնելու մասին դատարանի որոշումը[13]։ Այս հրամանը ազդել է USAID-ի վրա[14], որը խոստացել էր $16,4 միլիարդի մարդասիրական օգնություն Ուկրաինային 2023 թվականին[15]։
Նախագահ Թրամփը պատրաստակամություն է հայտնել բանակցել Ռուսաստանի հետ համաձայնագրի շուրջ՝ դադարեցնելու նրա ներխուժումը և ի պատասխան շրջել ագրեսիայի պատճառով Ռուսաստանի մեկուսացման ԱՄՆ երկարամյա քաղաքականությունը[16][17]։ Այն բանից հետո, երբ նախագահ Թրամփը նախաձեռնել է Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հետ հեռախոսազրույցը, որը Միացյալ Նահանգների նախագահի կողմից առաջինն է եղել ներխուժումից ի վեր։ Նախագահ Զելենսկին քննադատել է Թրամփին և հայտարարել, որ իրեն «բռնացրել են ռուսական ապատեղեկատվության ցանցում», ինչը հանգեցրել է նախագահ Թրամփի հանդիմանությանը Զելենսկուն Truth Social հարթակում․ նախագահը նրան անվանել է «բռնապետ»[18]։ Նախագահ Թրամփի օրոք ԱՄՆ-ը ՄԱԿ-ում միացել է Ռուսաստանին՝ դեմ քվեարկելով 2025 թվականի փետրվարի 24-ի Գլխավոր ասամբլեայի որոշմանը, որը դատապարտում էր Ռուսաստանին և պահանջում էր դուրս բերել իր զորքերը Ուկրաինայից[19]:
Թրամփի վարչակազմն ի սկզբանե չեղարկել է նախագահ Զելենսկու այցը Վաշինգտոն մեկ շաբաթ առաջ, սակայն Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնը համոզել էր շարունակել այն[20]։ Վարչակազմը ճնշում է գործադրել Ուկրաինայի վրա՝ համաձայնվելով կիսել իր հումքային հանքանյութերից ստացվող եկամուտը Միացյալ Նահանգների հետ[21], իսկ նախագահ Զելենսկին, ըստ տեղեկությունների, իր այցի ընթացքում պլանավորում էր համաձայնագիր ստորագրել հազվագյուտ հողային տարրերի հետ կապված[22]։
Հանդիպում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Հանդիպումը սկսվել է ժամը 11:00-ին (UTC-5) Սպիտակ տան Օվալաձև գրասենյակում: Նախատեսվել է քննարկել Ուկրաինային հետագա աջակցությունը օգտակար հանածոների վերաբերյալ շրջանակային համաձայնագրի կնքման համատեքստում: Ուկրաինական կողմը պնդել է փոխշահավետ գործընկերություն, որը կապահովի Ուկրաինայի անվտանգության իրական երաշխիքներ, և ոչ թե սեփական ռեսուրսներից հրաժարում[23]։ Զելենսկին նախատեսել է նախագահ Թրամփի հետ Օվալաձև աշխատասենյակում հանքային գործարք կնքել, սակայն Զելենսկին սպասվածից շուտ է հեռացել՝ չեղարկելով համատեղ մամուլի ասուլիսները և գործարքի ստորագրումը[24]։
Հանդիպումը ջերմ է անցել առաջին 40 րոպեների ընթացքում, բայց սրվել է երբ Վենսը սկսել է քննադատել Բայդենի վարչակազմը և ասել, որ «խաղաղության և բարգավաճման ճանապարհը գուցե դիվանագիտության մեջ է»: Զելենսկին պատասխանել է Վենսին՝ ուրվագծելով 2014 և 2022 թվականների ռուսական ագրեսիաների պատմությունը և ԱՄՆ բազմաթիվ նախագահությունների ընթացքում Ռուսաստանի կողմից խոստումների դրժումը։ Այնուհետ Թրամփը պնդել է, որ ռուսական ագրեսիան չի եղել իր վարչակազմի օրոք, ինչին Զելենսկին պատասխանել է՝ ասելով, որ Ռուսաստանը խախտել է 2019 թվականին Թրամփի, Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնի և Գերմանիայի նախկին կանցլեր Անգելա Մերկելի ստորագրած հրադադարի համաձայնագիրը[25]։
Այնուհետև Զելենսկին հարցրել է. «Ի՞նչ դիվանագիտության մասին եք ինձ հարցնում, Ջեյ Դեյ, ի՞նչ նկատի ունեք»: Այնուհետև Վենսը սկսել է ձայնը բարձրացնել Զելենսկու հասցեին և պատասխանել, որ դա դիվանագիտություն է, որը վերջ կդնի Ուկրաինայի կործանմանը: Վենսը մեղադրել է Զելենսկուն «անհարգալից» լինելու մեջ՝ ասելով. «Պարոն նախագահ, հարգանքով, կարծում եմ՝ անհարգալից է, որ դուք գալիս եք Օվալաձև աշխատասենյակ՝ փորձելով դա վիճարկել ամերիկյան լրատվամիջոցների առջև»[3][26][27]։ Թրամփը նշել է, որ եթե Ուկրաինան չունենար անհրաժեշտ սպառազինությունը, պատերազմը «կավարտվեր երկու շաբաթվա» ընթացքում, մինչդեռ Զելենսկին որպես հակադարձ արգումենտ հիշեցրել է Պուտինի «երեք օրում» պատերազմը ավարտելու խոստումը[28]:
Թրամփը սկսել է հարձակվել, երբ Զելենսկին նշել է, որ Թրամփը չի կարող զգալ այն խնդիրը, որն ունի Զելենսկին, քանի որ կա օվկիանոս, որը բաժանում է ԱՄՆ-ն ու Ուկրաինան, բայց դա կզգա ապագայում: Զելենսկին նաև ասել է, որ Ուկրաինան պատերազմի սկզբից միայնակ է կռվում։ Թրամփը բազմիցս պատերազմը որակել է որպես ամերիկացի հարկատուների արտահոսք: Նա Զելենսկուն ասել է, որ իր երկիրը մեծ դժվարության մեջ է։ Վենսն ու Թրամփը երկուսն էլ բազմիցս մեղադրել են Զելենսկուն բավականաչափ շնորհակալ չլինելու մեջ, անկախ Զելենսկու խոսքի ընթացքում ԱՄՆ–ին շնորհակալական խոսքերից[25][29]։
Արդյունք
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Հանդիպումն ավարտվել է առանց հաստատուն որոշման[30], այն բանից հետո, երբ քննարկումը շարունակվել է բղավոցներով և «կատաղի վեճով»[31]։ Թրամփն ու նրա փոխնախագահը «կշտամբել» ու նախատել են Ուկրաինայի նախագահին, և հանդիպմանը հաջորդող մամուլի ասուլիսը ստիպված են եղել չեղարկել[3][32]։
Ինչպես գրում է Նյու Յորք Թայմսը, այն բանից հետո, երբ Օվալաձև աշխատասենյակի նիստը քաոսի է վերածվել, ԱՄՆ պաշտոնյաները որոշել են խնդրել Զելենսկուն հեռանալ: Ուկրաինական պատվիրակությունը սպասել է Ռուզվելտի սենյակում, մինչ երկու պաշտոնյաներ գնացել են ուղերձ փոխանցելու: Ուկրաինայի ներկայացուցիչն առաջարկել է Թրամփի և Զելենսկու հերթական հանդիպում կազմակերպել՝ լարվածությունը թուլացնելու համար, սակայն ամերիկացիները հրաժարվել են[33][34]։
Անդրադարձ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ուկրաինա
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Զելենսկի և նախագահություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Զելենսկին հանդիպումից հետո հայտարարություն է տարածել սոցիալական ցանցերում՝ շնորհակալություն հայտնելով Թրամփին, Միացյալ Նահանգների Կոնգրեսին և ամերիկացի ժողովրդին աջակցության համար[35]։ Նա հավելել է, որ «Ուկրաինան արդար և կայուն խաղաղության կարիք ունի, և մենք աշխատում ենք հենց դրա համար»[5]։ Ավելի ուշ Fox News-ի Բրետ Բայերին տված հարցազրույցում նա հանդիպումը որակել է որպես «մի տեսակ վեճ», որը «լավ չէր երկու կողմերի համար» և հրաժարվել է ներողություն խնդրել Թրամփից, սակայն, ցանկություն է հայտնել վերականգնելու իրենց հարաբերությունները[36]։ Զելենսկին նաև իր երախտագիտությունն է հայտնել ամբողջ աշխարհի առաջնորդներին՝ ցուցաբերվող ճնշող աջակցության համար՝ ընդունելով նրանց համերաշխությունը սոցցանցերի միջոցով և շնորհակալություն հայտնել յուրաքանչյուր առաջնորդին անհատապես՝ «Շնորհակալություն ձեր աջակցության համար»[34]: Նախագահի գրասենյակի ղեկավար Անդրեյ Երմակը, որը նույնպես մասնակցել է Զելենսկու և Թրամփի հանդիպմանը, ասել է, որ անվտանգությունը «մի բառ չէ: Դա նշանակում է կյանք, ապագա առանց վտանքի ազդանշանների, առանց կորուստների, առանց վախի մեր սիրելիների համար», և երախտագիտություն հայտնել[37] ԱՄՆ-ի աջակցության համար[38]։
Ավելի ուշ Զելենսկին ավելի երկար հայտարարություն է տարածել՝ կրկին շնորհակալություն հայտնելով Միացյալ Նահանգներին աջակցության համար և հույս հայտնել, որ Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների և Թրամփի վարչակազմի հետ կլինեն ամուր հարաբերություններ[39]։
Կառավարություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Վարչապետ Դենիս Շմիհալը պաշտպանել է Զելենսկուն՝ հայտարարելով, որ նա «ճիշտ է», քանի որ «խաղաղությունն առանց երաշխիքների հնարավոր չէ»։ Նա զգուշացրել է, որ «հրադադարն առանց երաշխիքների» կհանգեցնի «Ռուսաստանի կողմից ողջ եվրոպական մայրցամաքի օկուպացմանը»[40]։ Փոխվարչապետ Օլեքսի Կուլեբան Զելենսկու գործողությունները որակել է որպես «Ուկրաինայի շահերին անսասան հավատարմություն և իր երկրին նվիրվածություն»։ Փոխվարչապետ Միխայլո Ֆեդորովը դիմակայությունը որակել է որպես «պուտինյան հերթական ծուղակ», որը «ձախողվել է», և գովաբանել է Զելենսկուն «իրերն իրենց անուններով կոչելու և մեր ժողովրդի պատիվը պաշտպանելու քաջության համար»։ Արտաքին գործերի նախարար Անդրիյ Սիբիհան սոցցանցերում գրել է, որ Զելենսկին «քաջություն և ուժ ունի՝ պաշտպանելու ճիշտը»՝ հավելելով, որ Ուկրաինան «միշտ եղել է և կշարունակի երախտապարտ լինել Ամերիկային աջակցության համար»[41][42]։
Հասարակություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Խարկովի մարզի նահանգապետ Օլեգ Սինյեգուբովը և Դնեպրոպետրովսկի մարզի նահանգապետ Սերգի Լիսակը բարձր են գնահատել Զելենսկու վարքագիծը[43][44]։
Հայտնի քաղաքական գործիչ Մուստաֆա Նայեմը, ով աշխատել է Զելենսկու կառավարությունում, ասել է, որ Թրամփի վարչակազմը «մեզ պարզապես չի սիրում, նրանք արհամարհում են մեզ… որպես երկիր»[45]: Ուկրաինայի Զինված ուժերի գլխավոր հրամանատար Ալեքսանդր Սիրսկին, ով հազվադեպ է մեկնաբանում քաղաքական հարցերը, վերահաստատել է Զելենսկուն զինված ուժերի աջակցությունը և ընդգծեց միասնության անհրաժեշտությունը[46]։ Գերագույն Ռադայի (Ուկրաինայի օրենսդիր մարմին) արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի նախագահ Ալեքսանդր Մերեժկոն ասել է, որ Ռադան սատարում է Զելենսկուն և ասաց, որ չի հավատում, որ Թրամփը Ռուսաստանին հաճոյանալու ծրագիր կառաջարկի[47]։ «Գոլոս» կուսակցությանը պատկանող ժողովրդական պատգամավոր Իննա Սովսունն ասել է, «ոչ մի դեպքում չպետք է համաձայնվենք նախագահի հրաժարականի կոչերին, և ես դա ասում եմ որպես ընդդիմադիր պատգամավոր: Դա հակասում է ժողովրդավարության գաղափարին»: Նա հավելել է, որ Ուկրաինան պետք է այլ միջնորդ գտնի ԱՄՆ-ի հետ բանակցելու համար[48]։
Ըստ Ասսոշեյթեդ պրեսի, բազմաթիվ շարքային ուկրաինացիներ «անհանգստացել» են վեճից, բայց ընդհանուր առմամբ համաձայնել, որ Զելենսկին «պաշտպանել է իրենց երկրի արժանապատվությունն ու շահերը՝ հաստատակամորեն պահպանելով իր դիրքորոշումը աշխարհի ամենահզոր մարդկանցից մի քանիսի կշտամբանքների դեպքում», մինչդեռ ոմանք պնդել են, որ նա պետք է լսեր Թրամփի տեսակետը: Սոցիալական լրատվամիջոցների մեկնաբանները կողմ են արտահայտվել Զելենսկուն այն բանից հետո, երբ Գլենը քննադատել է նրան կոստյում չկրելու համար: Բլոգեր և լրագրող Իլիա Պոնոմորենկոն նշել է, որ Թրամփը «նեղանալու պատճառ կգտներ», եթե անգամ Զելենսկին լռեր՝ հավելելով. «Ուկրաինան այս պահին աշխարհի ամենազիլ երկիրն է, նորից»[49][50]։ Թրամփի պահվածքից հետո Ուկրաինայում Զելենսկու վարկանիշը բարձրացել մինչև 65%, 2025 թվականի սկզբի 52%-ի համեմատ[51]։
ԱՄՆ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Թրամփի վարչակազմ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Հանդիպումից հետո Թրամփն իր «Truth Social» հարթակում հայտարարություն է տարածել՝ հանդիպումը բնութագրելով որպես «շատ բովանդակալից»՝ ասելով, որ Զելենսկին «պատրաստ չէ խաղաղության, որտեղ Ամերիկան ներգրավված լինի, քանի որ կարծում է, որ մեր ներգրավվածությունը նրան մեծ առավելություն է տալիս բանակցություններում»[3]։ Հանգստյան օրերին Մար-ա-Լագո մեկնելուց առաջ կարճ մամուլի հասանելիության ժամանակ նա ասել է, որ Զելենսկին «գերագնահատել է իր ուժերը» և մեղադրել նրան ռուս-ուկրաինական պատերազմը երկարացնելու մեջ[52]։
Թրամփի կաբինետի անդամները հրապարակայնորեն աջակցել են նրան սոցիալական ցանցերում և հեռուստատեսային հարցազրույցներում։ Պետքարտուղար Մարկո Ռուբիոն աջակցություն է հայտնել Թրամփի գործողություններին և հրաժարվել է Ռուսաստանին մեղադրել պատերազմի մեջ՝ ասելով, որ ինքը «չի պատրաստվում ընկնել այս ծուղակը, թե ով է վատը, ով՝ չարը»։ Fox News-ի եթերում Սպիտակ տան մամուլի քարտուղար Կարոլին Լևիտը Զելենսկուն բնութագրել է որպես «կոպիտ» և «հակասական»[33][33][53]։ Թրամփի կառավարության արդյունավետության դեպարտամենտի ղեկավար Իլոն Մասկը գրել է, որ Զելենսկին «ոչնչացրել է իրեն ամերիկացի ժողովրդի աչքում»[54][55]։
CNN-ի տեղեկություններով՝ Թրամփը թեժ փոխանակումից հետո խորհրդակցել է փոխնախագահ Ջեյ Դեյ Վենսի, պետքարտուղար Մարկո Ռուբիոյի, ֆինանսների նախարար Սքոթ Բեսենթի և նրա մյուս գլխավոր խորհրդականների հետ, և ի վերջո եկել է այն եզրակացության, որ Զելենսկին «բանակցելու ունակ չէ» (անգլ.՝ “not in a place to negotiate”)։ CNN-ը ենթադրում էր, որ դա է պատճառը, որ Թրամփը որոշել է խնդրել ուկրաինական պատվիրակությանը հեռանալ ավելի վաղ[56]։
Հանրապետական կուսակցություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Իշխող Հանրապետական կուսակցության սենատորներն աջակցել են Թրամփին և Վենսին, այդ թվում՝ Մայք Լիին, որը գովաբանել է նրանց «մեր երկրի համար դիմակայելու և Ամերիկան առաջին տեղում դնելու համար», և Ջիմ Բենքսին, որ մեղադրել է Զելենսկուն «անշնորհակալորեն ակնկալում էր, որ մենք կֆինանսավորենք և կսաստկացնենք մեկ այլ հավերժ պատերազմ՝ անհարգալից վերաբերելով նախագահին» և «աշխատող ամերիկացիներին»: Հարավային Կարոլինայի ավագ սենատոր Լինդսի Գրեհեմը հանդիպումը բնութագրել է որպես «ամբողջական, կատարյալ աղետ» և մեկնաբանել է, որ Զելենսկին «կարծես թե կարիք էր զգում խայծ տալու Թրամփին Օվալաձև աշխատասենյակում»։ Գրեհեմը նաև առաջարկել է Զելենսկուն հրաժարական տալ։ Միսսուրիի ավագ սենատոր Ջոշ Հոուլին կոչ է արել «հաշվետվություն» հրապարակել՝ կապված Ուկրաինային ԱՄՆ ֆինանսական օգնության հետ: Ամերիկացի-ուկրաինացի Վիկտորյա Սպարցը մեղադրել է Զելենսկուն «արջի ծառայություն մատուցելու ուկրաինացի ժողովրդին՝ վիրավորելով Ամերիկայի նախագահին և ամերիկացի ժողովրդին՝ պարզապես եվրոպացիներին հանգստացնելու և Ուկրաինայում իր ցածր վարկանիշն ավելացնելու համար այն բանից հետո, երբ նա չարաչար ձախողվեց իր երկրի պաշտպանությունում»[53][57][58][59]։
Ընդհակառակը, չափավոր հանրապետական ներկայացուցիչ Դոն Բեկոնը իրադարձությունները բնութագրել է որպես «վատ օր Ամերիկայի արտաքին քաղաքականության համար» և ասել, որ Ուկրաինան ցանկանում է «Արևմուտքի մաս լինել: Ռուսաստանը ատում է մեզ և մեր արևմտյան արժեքները: Մենք պետք է հստակ լինենք, որ մենք պաշտպանում ենք ազատությունը»: Ներկայացուցիչ Բրայան Ֆիցպատրիկը իրադարձությունների շրջադարձը բնութագրել է որպես «սրտաճմլիկ» և լավատեսություն հայտնել, որ Թրամփն ու Զելենսկին կվերադառնան ապագա քննարկմանը «փոխհամաձայնեցված լուծում» գտնելու համար[60]։
Դեմոկրատական կուսակցություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Դեմոկրատական կուսակցության օրենսդիրները պաշտպանել են Զելենսկուն և դատապարտել Թրամփի և Վենսի պահվածքը։ Սենատի մեծամասնության նախկին առաջնորդ Չակ Շումերը մեկնաբանել է, որ Թրամփն ու Վենսը «կատարում են Պուտինի կեղտոտ աշխատանքը» և հավելել, որ դեմոկրատները «երբեք չեն դադարի պայքարել հանուն ազատության և ժողովրդավարության»։ Կալիֆոռնիայի կրտսեր սենատոր Ադամ Շիֆն ասել է. «Այսօր Օվալաձև գրասենյակում հանդիպում են հերոսն ու վախկոտը: Եվ երբ հանդիպումն ավարտվի, հերոսը տուն կվերադառնա Ուկրաինա»: Մինեսոտայի ավագ սենատոր Էմի Քլոբուշարը գրել է, որ Ուկրաինայի նախագահը «բազմիցս» շնորհակալություն է հայտնել ԱՄՆ-ին, և որ ամերիկացիները նրան շնորհակալություն են հայտնում «դիկտատորի դեմ կանգնելու, Պուտինի երթը դեպի Եվրոպա իրենց կյանքի գնով կանգնեցրելու համար»: Ռոդ Այլենդից կրտսեր սենատոր Շելդոն Ուայթհաուսը, որն ավելի վաղ հանդիպել է Զելենսկու հետ, նույնպես մեղադրել է, որ Թրամփն և Վենսը «Պուտինի որովայնախոսների պես են վարվում»[57]։
Տասնչորս դեմոկրատ նահանգապետեր հանդես են եկել համատեղ հայտարարությամբ՝ դատապարտելով Զելենսկու հանդեպ վերաբերմունքը։ Նահանգապետերը քննադատել են Թրամփին և Վենսին այն բանի համար, «որ սրբազան Օվալաձև աշխատասենյակում նախագահ Թրամփը վրդովվել է, որ Զելենսկին չի վստահում Վլադիմիր Պուտինի խոսքին»[33]:
Միջազգային
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Հանդիպումն առաջացրել է միջազգային արագ արձագանք, հատկապես եվրոպական երկրների կողմից[61]: Աշխարհի մի քանի առաջնորդներ արագորեն արտահայտել են իրենց համերաշխությունը Ուկրաինայի հետ՝ բազմաթիվ հայտարարություններով, որոնք կարծես հանդիմանում էին Թրամփի առճակատման մոտեցումը[62]: Եվրոպացի պաշտոնյաները, մասնավորապես, վերահաստատել են իրենց հավատարմությունը Ուկրաինային՝ ընդգծելով շարունակական աջակցությունը ռուսական ներխուժման դեմ։
Ավստրալիա - Վարչապետ Էնթոնի Ալբանիզը իր աջակցությունն է հայտնել Ուկրաինային և կոչ արել Ռուսաստանին դադարեցնել իր ներխուժումը[63]:
Ավստրիա - Կանցլերի պաշտոնակատար Ալեքսանդր Շալենբերգը վերահաստատեց իր աջակցությունը Ուկրաինային, մինչդեռ երկրի արտաքին գործերի նախարարությունը հայտարարել է, «Ռուսաստանը ագրեսորն է, և մենք կիսում ենք Ուկրաինայի հանձնառությունը համապարփակ, արդար և կայուն խաղաղության հաստատմանը»[64]:
Բելգիա - Վարչապետ Բարտ Դե Վևերն իր աջակցությունն է հայտնել Ուկրաինային՝ հայտարարելով. «Նրանց պայքարը մեր պայքարն է։ Միացյալ, մենք ուժեղ ենք»։
Բրազիլիա - Նախագահ Լուիս Ինասիու Լուլա դա Սիլվան նշել է, որ Զելենսկին «նվաստացվել է» Թրամփի կողմից՝ ասելով, որ «դիվանագիտությունը, քանի որ Երկիր մոլորակը դիվանագիտության ստեղծման պահից ի վեր, չի տեսել այնքան գրոտեսկային, այնքան անհարգալից տեսարան, որքան Սպիտակ տան Օվալաձև աշխատասենյակում տեղի ունեցածը»[65]։
Բուլղարիա - Վարչապետ Ռոզեն Ժելյազկովը թվիթերում գրել է. «Ուկրաինա, եղիր քաջ, եղիր ուժեղ։ Մենք կանգնած ենք քո կողքին[66]։ Նախագահ Ռումեն Ռադևը՝ Ուկրաինային արևմտյան օգնության հակառակորդը[67], Ժելյազկովի դիրքորոշումը բնութագրել է որպես «պարտվողական դիրք» և նկարագրել հանդիպումը որպես բախում «որտեղ Թրամփն պահանջում էր անիմաստ պատերազմի դադարեցում, իսկ Զելենսկին ցանկանում էր այն շարունակել ցանկացած գնով»[68][69]։
Գերմանիա - Կանցլեր Օլաֆ Շոլցը վերահաստատել է Գերմանիայի հավատարմությունը Ուկրաինայի ինքնիշխանությանը և դատապարտել Ռուսաստանի շարունակվող ագրեսիան: Բացի այդ, ընդդիմության միաժամանակյա առաջնորդ Ֆրիդրիխ Մերցը խոստացել է կանգնել Ուկրաինայի կողքին «լավ և փորձության ժամանակներում»: Մերցը նաև հայտարարել է, որ իրենք «երբեք չպետք է շփոթեն ագրեսորին և զոհին այս սարսափելի պատերազմում»[70]:
Դանիա - Վարչապետ Մետե Ֆրեդերիկսենն իր աջակցությունն է հայտնել Զելենսկուն[71]: Նրա նախորդը և արտաքին գործերի նախարար Լարս Լոկե Ռասմուսենը Ֆեյսբուքում գրել է. «Պետք է տեղ լինի ամուր խոսակցությունների համար, նույնիսկ ընկերների միջև: Բայց երբ դա տեղի է ունենում նման գլորվող տեսախցիկների առջև, կա միայն մեկ հաղթող: Եվ նա նստում է Կրեմլում»[72]:
Էստոնիա - Արտաքին գործերի նախարար Մարգուս Ցահկնան ասել է․ «Խաղաղության միակ խոչընդոտը ագրեսիայի պատերազմը շարունակելու Պուտինի որոշումն է: Եթե Ռուսաստանը դադարեցնի կռվելը, պատերազմ չի լինի: Եթե Ուկրաինան դադարեցնի կռվելը, չի լինի Ուկրաինա: Էստոնիայի աջակցությունն Ուկրաինային մնում է անսասան»[72]:
Իռլանդիա - Իռլանդացի քաղաքական գործիչ Միխոլ Մարտինն ասել է․ «Մենք պետք է զսպենք մեր նյարդերը Եվրոպայում: Մենք պետք է թիկունք կանգնենք Ուկրաինային, համագործակցենք Միացյալ Նահանգների և այլոց հետ՝ Ուկրաինային ապահովելու այն անվտանգությունը, որը նա պահանջում է»: Արտաքին գործերի նախարար Սայմոն Հարիսը թվիթերում գրել է. «Ուկրաինան մեղավոր չէ Ռուսաստանի անօրինական ներխուժման հետևանքով առաջացած այս պատերազմի համար: Մենք կանգնած ենք Ուկրաինայի կողքին»[73][74]:
Իտալիա - Վարչապետ Ջորջա Մելոնին ընդգծել է միասնության կարևորությունը և կոչ է արել շտապ գագաթնաժողով անցկացնել եվրոպական երկրների, Միացյալ Նահանգների և Ուկրաինայի միջև[75]: Նա ընդգծել է, որ Արևմուտքի ներսում ցանկացած պառակտում թուլացնում է բոլորին և ձեռնտու է նրանց, ովքեր ցանկանում են տեսնել արևմտյան քաղաքակրթության անկումը[76]:
Իսպանիա - Վարչապետ Պեդրո Սանչեսն իր աջակցությունն է հայտնել Ուկրաինային[77]:
Լատվիա - Վարչապետ Էվիկա Սիլիանան և նախագահ Էդգարս Ռինկևիչսը իրենց աջակցությունն են հայտնել Ուկրաինային[78][79]։
Լեհաստան - Վարչապետ Դոնալդ Տուսկը աջակցություն է հայտնել Զելենսկուն և Ուկրաինային՝ գրելով սոցիալական ցանցերում. «Դուք մենակ չեք»[75]։ Տուսկն առաջին համաշխարհային առաջնորդն էր, ով մեկնաբանել է իրադարձությունը սոցիալական ցանցերում[80]:
Լիտվա - Նախագահ Գիտանաս Նաուսեդան և վարչապետ Գինտաուտաս Պալուկասը իրենց աջակցությունն են հայտնել Ուկրաինային[81]:
Լյուքսեմբուրգ - Վարչապետ Լյուկ Ֆրիդենն իր աջակցությունն է հայտնել Ուկրաինային[82]:
Խորվաթիա - Վարչապետ Անդրեյ Պլենկովիչը հաստատել է, որ իրենք «հաստատ» են իրենց համոզմունքում, որ Ուկրաինային անհրաժեշտ է «խաղաղություն, որը նշանակում է ինքնիշխանություն, տարածքային ամբողջականություն և ապահով Եվրոպա»[83]:
Կանադա - Վարչապետ Ջասթին Թրյուդոն և արտաքին գործերի նախարար Մելանի Ժոլին մեկնաբանել են հանդիպումը՝ աջակցելով Ուկրաինային՝ չմեկնաբանելով Թրամփին[84]։
Կիպրոս - Արտաքին գործերի նախարարությունը հայտարարություն է տարածել, որում ասվում է, որ Կիպրոսը հավատարիմ է մնում Ուկրաինային աջակցելուն, և որ շարունակական երկխոսությունը կարևոր է[85][86]։
Հունգարիա - Վարչապետ Վիկտոր Օրբանը՝ Ուկրաինային արևմտյան օգնության բացահայտ քննադատը և Թրամփի և Ռուսաստանի հետ ավելի սերտ կապերի կողմնակիցը, կանգնել է ԱՄՆ նախագահի կողքին՝ շնորհակալություն հայտնելով նրան և գովաբանելով նրա դիրքորոշումը խաղաղության հարցում[75][70]:
Հունաստան - Արտաքին գործերի նախարար Գիորգոս Գերապետիտիսը ԱՄՆ-ի պետքարտուղար Մարկո Ռուբիոյի հետ հանդիխման ժամանակ հայտնել է Եվրոպայի աջակցությունը Ուկրաինայի հարցի արդարացի լուծմանը[87]։
Ճապոնիա - Վարչապետ Շիգերու Իշիբան ընդգծել է, որ դիվանագիտությունը այն չէ, որ թույլ տանք, որ զգացմունքները բախվեն, դա «համբերության և կարեկցանքի» մասին է, որպեսզի խաղաղություն ձեռք բերվի։ Նա հայտարարել է, որ Ճապոնիան «ամեն ինչ կանի, որպեսզի կանխի ԱՄՆ-ի, Ուկրաինայի և Յոթնյակի երկրների բաժանումը»[88][89]:
Միացյալ Թագավորություն - Վարչապետ Քիր Սթարմերը վերահաստատել է աջակցությունն Ուկրաինային[90]:
Մոլդովա - Նախագահ Մայա Սանդուն վերահաստատել է Մոլդովայի հաստատակամ աջակցությունն Ուկրաինային: «Ճշմարտությունը պարզ է. Ռուսաստանը ներխուժեց Ուկրաինա: Ռուսաստանը ագրեսոր է: Ուկրաինան պաշտպանում է իր և մեր ազատությունը: Մենք Ուկրաինայի կողքին ենք»[72][91]:
Նիդերլանդներ - Վարչապետ Դիկ Սխոֆն ասել է, որ Նիդերլանդների կաբինետն անվերապահորեն աջակցել է Ուկրաինային։ Արտաքին գործերի նախարար Կասպար Վելդկամպը զանգահարել է իր ուկրաինացի գործընկեր Անդրեյ Սիբիհային և խոստացել հոլանդական աջակցությունը։ Մի քանի քաղաքական գործիչներ, ներառյալ Դիլան Եշիլգյոզը և Պիտեր Օմցիգտը, իրենց հարգանքն են դրսևորել Զելենսկու հանդեպ և մի քանի ընդդիմադիր կուսակցությունների, այդ թվում՝ GroenLinks–PvdA-ի և Դեմոկրատների 66-ի նկատմամբ, քննադատել են Թրամփի պահվածքը: Հանուն ալատության կուսակցության առաջնորդ Գերտ Վիլդերսը հանդիպումը նկարագրեց որպես «Հետաքրքիր հեռուստաշոու, բայց ոչ անպայման պատերազմի ավարտի լավագույն միջոցը, պարոնայք»[92]:
Նոր Զելանդիա - Վարչապետ Քրիստոֆեր Լյուքսոնն ասել է, որ իր երկիրը «հաստատ է մնում Ուկրաինային իր աջակցության մեջ, քանի որ նա պաշտպանում է իրեն Ռուսաստանի սկսած պատերազմում» և կոչ է արել Ռուսաստանին դադարեցնել իր ներխուժումը[55]:
Նորվեգիա - Վարչապետ Յոնաս Գահր Ստյորեն հանդիպումը որակել է որպես «լուրջ և հուսահատեցնող»՝ մասնավորապես ասելով, որ Թրամփի մեղադրանքն այն մասին, որ Զելենսկին «խաղում է Երրորդ համաշխարհային պատերազմի հետ», «խորապես անհիմն էր և մի հայտարարություն, որից ես հեռանում եմ»[75]։
Շվեդիա - Վարչապետ Ուլֆ Քրիստերսոնի գրասենյակը աջակցություն է հայտնել Ուկրաինային և հայտարարել, որ «Դուք ոչ միայն ձեր, այլև ամբողջ Եվրոպայի ազատության համար եք պայքարում»[4]:
Շվեյցարիա - Նախագահ Կարին Կելեր-Զուտտերը վերահաստատել է Շվեյցարիայի դիրքորոշումը՝ հայտարարելով, որ երկիրը շարունակում է «խստորեն հավատարիմ մնալ արդար և կայուն խաղաղությանն աջակցելուն՝ միաժամանակ դատապարտելով Ռուսաստանի ագրեսիան ինքնիշխան պետության դեմ»[93]:
Չեխիա - Նախագահ Պետր Պավելը բարձրաձայնել է իր երկրի աջակցությունն Ուկրաինային և կոչ արել Եվրոպային «ուժեղացնել իր ջանքերը»[94]:
Ռուսաստան - Նախկին նախագահ և Անվտանգության խորհրդի փոխնախագահ Դմիտրի Մեդվեդևը թվիթերյան իր էջում գրել է, որ «լկտի խոզը վերջապես պատշաճ ապտակ է ստացել Օվալաձև աշխատասենյակում», ինչը շատերը մեկնաբանել են որպես հակասեմական, և իր աջակցությունն է հայտնել Թրամփին։ Տելեգրամի առանձին գրառման մեջ Մեդվեդևն ասել է, որ Զելենսկին «կատաղի կշտամբանք է ստացել Օվալաձև աշխատասենյակում» և նրան անվանել է «կոկաինի ծաղրածու» և «անշնորհակալ խոզ», որը կրկին համարվում է հակասեմական։ Նա Թրամփին հորդորել է դադարեցնել ռազմական օգնությունն Ուկրաինային։ «Ինչպես Թրամփն ու Վենսը զսպվածություն դրսևորեցին և չխփեցին այս տականքին, զսպվածության հրաշք է»[5]: Ռուսական RT պետական լրատվամիջոցի ղեկավար Մարգարիտա Սիմոնյանը մեկնաբանել է, որ «Օվալաձև գրասենյակը շատ բան է տեսել, բայց ոչ այսպիսին»[95]:
Վրաստան - Վարչապետ Իրակլի Կոբախիձեն հայտարարել է, որ հանդիպումը և արձագանքները ցույց են տվել, որ «Խոր պետությունը և Գլոբալ պատերազմի կուսակցությունը, որոնք ցանկանում են կռվել մինչև վերջին ուկրաինացիները, այդքան հեշտությամբ չեն հրաժարվի պատերազմ վարելուց»։ Կոբախիձեն ընդգծել է «Բրյուսելի բյուրոկրատների և Ժաննա Շահենի նման բանախոսների» դիրքորոշումների բացասական ազդեցությունը։ Նա հույս է հայտնել, որ նախագահ Թրամփն ու նրա խաղաղ նախաձեռնությունները կհաղթեն, քանի որ «որքան շուտ ավարտվի պատերազմն Ուկրաինայում, այնքան քիչ ուկրաինացիներ կմահանան, և ավելի շուտ խաղաղությունը կտիրի»։ Նա նախագահ Թրամփին մաղթել է «տոկունություն և քաջություն» իր ճակատամարտում[96]։ 5-րդ նախագահ Սալոմե Զուրաբիշվիլին լիակատար աջակցություն է հայտնել Ուկրաինային՝ քննադատելով Միացյալ Նահանգների մոտեցումը, քանի որ այն առաջնահերթ է համարում Ռուսաստանի շահերը, քան ամուր անդրատլանտյան համագործակցությունը։ Նա ընդգծել է Արևմուտքի միասնական և վճռական դիրքորոշման անհրաժեշտությունը՝ ընդգծելով ազգերի պատմական պայքարը, որոնք պաշտպանում են իրենց ինքնիշխանությունը[97]:
Պորտուգալիա - Վարչապետ Լուիշ Մոնտենեգրուն աջակցություն է հայտնել Ուկրաինային։ Զելենսկուն ուղղված ուղերձում Չեռնոգորիան նշել է. «Ուկրաինան միշտ կարող է հույս դնել Պորտուգալիայի վրա»[91]:
Ֆարերյան կղզիներ - Վարչապետ Ակսել Վ. Յոհաննեսենը վերահաստատել է ինքնակառավարվող տարածքի աջակցությունն Ուկրաինային[98]։
Ֆինլանդիա - Վարչապետ Պետերի Օրպոն վերահաստատել է Ֆինլանդիայի ամուր աջակցությունը Ուկրաինային՝ հայտարարելով. «Ֆինլանդիան և ֆին ժողովուրդը ամուր կանգնած են Ուկրաինայի կողքին[99]: «Դա դիվանագիտական ձախողում էր միայն մեկ հաղթողով, որը նույնիսկ ներկա չէր՝ Վլադիմիր Պուտինը», - նկատել է Ստաբը[100]։
Ֆրանսիա - Նախագահ Էմանուել Մակրոնը Ռուսաստանին անվանել է «ագրեսոր», իսկ Ուկրաինան՝ «հարձակման ենթարկված ժողովուրդ» և ասել, որ Ֆրանսիան և նրա դաշնակիցները «ճիշտ են, երբ երեք տարի առաջ օգնեցին Ուկրաինային և պատժամիջոցներ սահմանեցին Ռուսաստանի վրա և շարունակում են դա անել»[101]: Նախկին նախագահ Ֆրանսուա Օլանդը հարցազրույցներից մեկում հայտարարել է. «Նույնիսկ եթե ամերիկացի ժողովուրդը մնա մեր բարեկամը, Թրամփի վարչակազմն ինքն այլևս մեր դաշնակիցը չէ»։ Նա ընդգծել է, որ վերջին իրադարձությունները վկայում են մոտ ապագայում Եվրոպայի և Միացյալ Նահանգների միջև հնարավոր «ամուսնալուծության» մասին[102]։
Միջազգային կազմակերպություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Եվրամիություն - Եվրահանձնաժողովի նախագահ Ուրսուլա ֆոն դեր Լեյենը բարձր է գնահատել Զելենսկու «արժանապատվությունն ու քաջությունը»՝ վերահաստատելով ԵՄ-ի անսասան նվիրվածությունը Ուկրաինայի ինքնիշխանությանն ու տարածքային ամբողջականությանը։ Եվրախորհրդարանի նախագահ Ռոբերտա Մեցոլան ընդգծել է, որ Ուկրաինան միայնակ չէ իր պայքարում։ Բացի այդ, ԵՄ արտաքին գործերի և անվտանգության քաղաքականության գերագույն ներկայացուցիչ Կայա Կալասը քննադատել է Թրամփի մոտեցումը՝ հայտարարելով, որ «ազատ աշխարհին նոր առաջնորդ է պետք» և ընդգծելով Եվրոպայի վճռականությունը՝ աջակցելու Ուկրաինային ռուսական շարունակվող ագրեսիայի պայմաններում[72][75]:
Եվրոպայի խորհուրդ - Գլխավոր քարտուղար Ալեն Բերսեն իր աջակցությունն է հայտնել Ուկրաինային՝ հայտարարելով, որ «ուկրաինացիները կարող են հույս դնել Ստրասբուրգի վրա»[103]:
ՆԱՏՕ - Գլխավոր քարտուղար Մարկ Ռյուտեն հանդիպման արդյունքը որակել է որպես «շատ ցավալի», սակայն Զելենսկուն հորդորել է «վերականգնել հարաբերությունները» Թրամփի և նրա վարչակազմի հետ[104]։
- Ամնեսթի ինթերնեյշնլ - Իրավապաշտպան կազմակերպությունը հայտարարություն է տարածել, որում ասվում է. «Ոչինչ, ինչ ասվեց այսօր Օվալաձև աշխատելասենյակում, չի փոխում փաստերը. Ռուսաստանի լայնամասշտաբ ներխուժումն Ուկրաինա ագրեսիայի ակտ է և ՄԱԿ-ի կանոնադրության ակնհայտ խախտում»: Այն ավելացրել է, որ «Ուկրաինայում կայուն խաղաղությունը հնարավոր է միայն արդարադատության և 2014 թվականից ի վեր միջազգային իրավունքի համաձայն կատարված բոլոր հանցագործությունների համար պատասխանատվության միջոցով»[105]։
Լրատվամիջոցներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Հանդիպումը բոցաշունչ և անտագոնիստական վերնագրերով հայտնվել է ազգային և միջազգային լրատվամիջոցներում[3][30][31][32][106][107]։ Fox News-ն այն անվանել է «պայթուցիկ առճակատում»[106]։ CNN-ը նշել է, որ «նախկինում երբեք ամերիկյան նախագահը բանավոր չի հարձակվել իր այցելուի վրա, ինչպես դա արեց Թրամփը Զելենսկու նկատմամբ»[3]։ Կանադայի CBC News-ը առաջնորդների վեճը համեմատել է 1959 թվականի խոհանոցային բանավեճի հետ[108]: Միացյալ Թագավորության շատ թերթեր կարևորել են հանդիպումը[109], ներառյալ The Guardian-ը, որն այն նկարագրել է որպես «ժամանակակից պատմության ամենամեծ դիվանագիտական աղետներից մեկը»[32]։
The New York Times-ն ընդգծել է, որ Թրամփի ագրեսիվ պահվածքը և Զելենսկու հասցեին կոշտ խոսքերը կոտրել են ԱՄՆ-ի և Ուկրաինայի միջև եռամյա պատերազմական գործընկերությունը: Հանդիպումը, որը բնութագրվում է որպես «գոռգոռոցի» հեռարձակում աշխարհին, ընդգծել է Ուկրաինան զոհաբերելու Թրամփի աճող պատրաստակամությունը՝ հանուն Ռուսաստանի հետ հարաբերությունները վերականգնելու և ավանդական դաշինքներից հրաժարվելու իր ավելի լայն տեսլականի[110]։
Առճակատումը լայնորեն անվանվել է նոր, զգալի ցածր կետ եվրոպա-ամերիկյան հարաբերություններում: The Wall Street Journal-ը հանդիպումը բնութագրել է որպես «պայթեցնող»՝ ընդգծելով խաղաղության հույսերը խաթարելու դրա ներուժը և կասկածի տակ դնելով ԱՄՆ-ի ապագա աջակցությունը Ուկրաինային[111]: Մի քանի հոդվածագիրներ ենթադրել են, որ Թրամփի գործողությունները կարող են դիտվել որպես ռուսական շահերի հետ համահունչ և ազդարարող ԱՄՆ-ի արտաքին քաղաքականության շարունակական փոփոխություն՝ հեռու ատլանտականությունից[112][113][114]։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ «Live updates: Trump and Vance call Zelenskyy 'disrespectful' in Oval Office meeting when pushed for US security commitment». AP News (անգլերեն). Վերցված է 2025-02-28-ին.
- ↑ Baker, Peter (2025-02-28). «Tempers flare before Zelensky abruptly departs the White House without signing a minerals deal». The New York Times (ամերիկյան անգլերեն). ISSN 0362-4331. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 Liptak, Kevin; Zeleny, Jeff; Maher, Kit; Collins, Kaitlan (2025-02-28). «Trump, Vance castigate Zelensky in tense Oval Office meeting». CNN (անգլերեն). Վերցված է 2025-02-28-ին.
- ↑ 4,0 4,1 «'Free world needs a new leader': Europe defends Zelenskyy after Trump attack». POLITICO (բրիտանական անգլերեն). 2025-02-28. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Ewing, Giselle Ruhiyyih (2025-02-28). «'The insolent pig finally got a proper slap': Russia celebrates Trump's Zelenskyy takedown». POLITICO (անգլերեն). Վերցված է 2025-02-28-ին.
- ↑ McArthur, Tom; Lukiv, Jaroslav (2025-03-01). «Donald Trump accuses Zelensky of 'gambling with World War Three'» (բրիտանական անգլերեն). BBC News. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ «Democrats dismayed, Republicans applaud after White House says Trump kicked out Zelenskyy». ABC News (անգլերեն). Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ «Ukraine: Conflict at the Crossroads of Europe and Russia». Council on Foreign Relations.
- ↑ «Meeting Trump at White House, Zelenskyy hopes for continued aid in war with Russia». NPR. 28 February 2025.
- ↑ «Trump echoes Russia as he flips US position on Ukraine» (բրիտանական անգլերեն). BBC News. 2025-02-19. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ «JD Vance gets his long-awaited moment to admonish Ukraine's Zelenskyy». AP News (անգլերեն). 2025-02-28. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ «Reevaluating And Realigning United States Foreign Aid». The White House (ամերիկյան անգլերեն). 2025-01-21. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ «Trump administration is flouting an order to temporarily lift a freeze on foreign aid, judge says». AP News (անգլերեն). 2025-02-20. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ «Judge gives Trump administration two days to release billions of dollars in blocked foreign aid». AP News (անգլերեն). 2025-02-25. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ «USAID freeze opens door to Russian influence in Eastern Europe». POLITICO (բրիտանական անգլերեն). 2025-02-25. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ Kulakevich, Tatsiana (2025-02-20). «Trump's move to closer ties with Russia does not mean betrayal of Ukraine, yet – in his first term, Trump was pretty tough on Putin». The Conversation (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ «Trump's abrupt change of US policy on Ukraine raises questions about Taiwan support». AP News (անգլերեն). 2025-02-24. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ Kramer, Andrew E.; Méheut, Constant; Troianovski, Anton (2025-02-19). «Zelensky and Trump Trade Blows as Feud Escalates Over Peace Talks». The New York Times (ամերիկյան անգլերեն). ISSN 0362-4331. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ «US refuses to blame Russia for Ukraine war, splitting with European allies in UN votes». AP News (անգլերեն). 2025-02-24. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ «Trump a voulu annuler la venue de Zelenzky à Washington mais Macron l'en a dissuadé» (ֆրանսերեն). BFM TV. 2025-02-28. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ Méheut, Constant; Kramer, Andrew E. (2025-02-22). «U.S. Pressing Tough Demands in Revised Deal for Ukraine's Minerals». The New York Times (ամերիկյան անգլերեն). ISSN 0362-4331. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ Marquardt, Alex; Cohen, Zachary (2025-02-28). «Trump's promise of 'very big deal' with Zelensky undercut by officials' widespread doubts over Ukraine's resources» (անգլերեն). CNN. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ «Наші команди працюють з Америкою, готуємося до перемовин уже цієї п'ятниці – звернення Президента України» (անգլերեն). President of Ukraine. 2025-02-26. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ Sangal, Aditi (February 28, 2025). «Zelensky leaves the White House». CNN. Վերցված է February 28, 2025-ին.
- ↑ 25,0 25,1 «What they said: Trump, Zelenskyy and Vance's heated argument in the Oval Office». AP News (անգլերեն). 2025-02-28. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ Klein, Betsy (February 28, 2025). «Vance's interjection sparks heated Oval Office showdown: "You should be thanking the president"». CNN. Վերցված է February 28, 2025-ին.
- ↑ «Read the transcript of Trump, Zelenskyy and Vance's chaotic meeting - National | Globalnews.ca». Global News (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ «What Trump and Zelenskyy said during their heated argument in the Oval Office». PBS News (ամերիկյան անգլերեն). 2025-02-28. Վերցված է 2025-03-04-ին.
- ↑ Bateman, Tom; Debusmann, Bernd (February 28, 2025). «How the Trump-Zelensky talks collapsed in 10 fiery minutes». BBC. Վերցված է February 28, 2025-ին.
- ↑ 30,0 30,1 Shabad, Rebecca; Egwuonwu, Nnamdi (2025-02-28). «Zelenskyy's meeting with Trump and Vance unravels into an extraordinary clash». NBC News (անգլերեն). Վերցված է 2025-02-28-ին.
- ↑ 31,0 31,1 Gregory, Andy (2024-09-30). «Ukraine Russia war latest: Starmer declares 'unwavering support' for Zelensky as White House talks axed amid Trump fury». The Independent (անգլերեն). Վերցված է 2025-02-28-ին.
- ↑ 32,0 32,1 32,2 Smith, David (2025-02-28). «Diplomacy dies on live TV as Trump and Vance gang up to bully Ukraine leader». The Guardian (բրիտանական անգլերեն). ISSN 0261-3077. Վերցված է 2025-02-28-ին.
- ↑ 33,0 33,1 33,2 33,3 Baker, Peter (2025-02-28). «Trump Berates Zelensky, Who Leaves Without Signing Ukraine Minerals Deal: Live Updates». The New York Times (ամերիկյան անգլերեն). ISSN 0362-4331. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ 34,0 34,1 Fulton, Adam; Badshah, Nadeem; Chao-Fong, Léonie; Krupa, Jakub; Fulton, Adam (2025-03-01). «European leaders rush to back Zelenskyy after fiery meeting with Trump at White House – live». The Guardian (բրիտանական անգլերեն). ISSN 0261-3077. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ (Թվիթ) https://twitter.com/ – via Թվիթթեր.
{{cite web}}
: Missing or empty|title=
(օգնություն); {{Cite tweet}}: Missing or empty |user=; Missing or empty |number= (help) - ↑ Mangan, Dan; Wilkie, Christina (2025-02-28). «Zelenskyy won't apologize to Trump, but calls clash 'not good for both sides'». CNBC (անգլերեն). Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ Fulton, Adam; Badshah, Nadeem; Chao-Fong, Léonie; Krupa, Jakub; Fulton, Adam (2025-03-01). «European leaders rush to back Zelenskyy after fiery meeting with Trump at White House – live». The Guardian (բրիտանական անգլերեն). ISSN 0261-3077. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ «How the world reacted to the Trump and Zelensky blow up at the White House». Stuff. Associated Press. 2025-02-28. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ Lavelle, Daniel; Fulton, Adam; Lavelle, Daniel (2025-03-01). «Zelenskyy says 'crucial' for Ukraine to have Trump's support in lengthy statement following Oval Office argument – live». The Guardian (բրիտանական անգլերեն). ISSN 0261-3077. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ «European leaders rally behind Zelensky after explosive exchange with Trump». Le Monde (անգլերեն). Agence France-Presse. 2025-03-01. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ Harding, Luke (2025-03-01). «'He defended our honour': Ukraine reacts to Zelenskyy's clash with Trump». The Guardian (բրիտանական անգլերեն). ISSN 0261-3077. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ «How the world reacted to the Trump and Zelensky blow up at the White House». Stuff. Associated Press. 2025-02-28. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ «How the world reacted to the Trump and Zelensky blow up at the White House». Stuff. Associated Press. 2025-02-28. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ «Ukrainians rally around Zelenskyy as defender of Ukraine's interests after Oval Office blowout». AP News (անգլերեն). 2025-02-28. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ Marx, Willem (2025-03-01). «European leaders renew support for Ukraine after Zelenskyy's stormy meeting with Trump». NPR (անգլերեն). Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ «European leaders rally behind Zelensky after explosive exchange with Trump». Le Monde (անգլերեն). Agence France-Presse. 2025-03-01. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ Sciutto, Jim (February 28, 2025). «Ukrainian parliament supports Zelensky, Foreign Affairs Committee head says» (անգլերեն). CNN. Վերցված է March 1, 2025-ին.
- ↑ Waterhouse, James (1 March 2025). «Ukrainians back Zelensky after disastrous Oval Office encounter». BBC News. Վերցված է 1 March 2025-ին.
- ↑ «Ukrainians rally around Zelenskyy as defender of Ukraine's interests after Oval Office blowout». AP News (անգլերեն). 2025-02-28. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ Harding, Luke (2025-03-01). «'He defended our honour': Ukraine reacts to Zelenskyy's clash with Trump». The Guardian (բրիտանական անգլերեն). ISSN 0261-3077. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ Waterhouse, James (1 March 2025). «Ukrainians back Zelensky after disastrous Oval Office encounter». BBC News. Վերցված է 1 March 2025-ին.
- ↑ Gunerigok, Servet (2025-03-01). «Trump says Zelenskyy 'very much overplayed his hand' after heated exchange». Anadolu Agency. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ 53,0 53,1 «Support Pours in for President Trump, VP Vance's America First Strength». The White House. 28 February 2025.
- ↑ Charter, David; Dawber, Alistair; McDonald-Gibson, Charlotte; Philp, Catherine; Wright, Oliver; Hurley, Bevan (2025-03-01). «Trump vents fury at Zelensky in Oval Office meltdown». The Times (անգլերեն). Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ 55,0 55,1 «How the world reacted to the Trump and Zelensky blow up at the White House». Stuff. 2025-02-28. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ Collins, Kaitlan (February 28, 2025). «Inside Trump's decision to make Zelensky leave the White House». CNN. Արխիվացված օրիգինալից 2025-03-01-ին. Վերցված է February 28, 2025-ին.
- ↑ 57,0 57,1 Chao-Fong, Léonie (2025-02-28). «'Dummies for Putin': Democrats defend Zelenskyy after 'shameful' Trump meeting». The Guardian (բրիտանական անգլերեն). ISSN 0261-3077. Վերցված է 2025-02-28-ին.
- ↑ «"Complete utter disaster" | Video» (ամերիկյան անգլերեն). C-SPAN. 2025-02-28. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ Rubin, April (28 February 2025). «Ukraine ally Graham suggests Zelensky be replaced after Trump clash». Axios.
- ↑ «Just Two GOP Reps Dare to Publicly Rebuke Trump for Zelensky Meltdown». The Daily Beast (անգլերեն). 2025-02-28. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ Baker, Peter (2025-02-28). «Trump Berates Zelensky, Who Leaves Without Signing Ukraine Minerals Deal: Live Updates». The New York Times (ամերիկյան անգլերեն). ISSN 0362-4331. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ Haltiwanger, John (2025-03-06). «Trump's Angry Meeting With Zelensky Prompts Reactions Worldwide». Foreign Policy (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ «Live: Zelenskyy regrets fiery White House talks as Trump departs to Mar-a-Lago». ABC News (ավստրալիական անգլերեն). 2025-02-28. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ «World reacts after Donald Trump, JD Vance berate Ukraine's Zelenskyy». Al Jazeera (անգլերեն). 28 February 2025. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ «Lula diz que Trump humilhou Zelensky e chama bate-boca de 'cena grotesca'» [Lula says Trump humiliated Zelensky and calls argument a 'grotesque scene']. G1 (բրազիլական պորտուգալերեն). 2025-03-01. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ «Украйна, бъди смела - това призова Желязков след срещата на Тръмп със Зеленски» [Ukraine, be strong - Zhelyazkov after the meeting of Trump with Zelensky]. Bulgarian National Television. 1 March 2025. Վերցված է 1 March 2025-ին.
- ↑ Atanasova, Vidka (27 April 2022). «Президентът критикува кабинета за Украйна и го предупреди да внимава за газа» [President criticizes the cabinet on Ukraine and warns it to be careful about gas]. dnevnik.bg (բուլղարերեն). Վերցված է 3 May 2022-ին.
- ↑ «Rumen Radev: Support for Ukraine is a losing position, a peaceful way out of the crisis must be sought». Bulgarian National Radio (անգլերեն). 1 March 2025. Վերցված է 1 March 2025-ին.
- ↑ «Желязков изрази подкрепа за Украйна след срещата на Тръмп и Зеленски. Радев каза, че това е "губеща позиция"» [Zhelyazkov expressed support for Ukraine after the meeting of Trump and Zelenskyy. Radev said, that this is a "losing position"] (բուլղարերեն). Radio Free Europe/Radio Liberty. 1 March 2025. Վերցված է 1 March 2025-ին.
- ↑ 70,0 70,1 «European leaders pledge to stand by Ukraine after confrontational Oval Office meeting with Trump». AP News (անգլերեն). 2025-02-28. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ «LIVE Seneste nyt fra og omkring krigen i Ukraine». DR (դանիերեն). 2025-02-28. Վերցված է 2025-02-28-ին.
- ↑ 72,0 72,1 72,2 72,3 Fulton, Adam; Badshah, Nadeem; Chao-Fong, Léonie; Krupa, Jakub; Fulton, Adam (2025-03-01). «European leaders rush to back Zelenskyy after fiery meeting with Trump at White House – live». The Guardian (բրիտանական անգլերեն). ISSN 0261-3077. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ «Trump-Zelensky exchange 'an unsettling setback' - Taoiseach». RTÉ News. 2025-02-28.
- ↑ Harris, Simon (2025-02-28). «Simon Harris TD». X.com.
- ↑ 75,0 75,1 75,2 75,3 75,4 Badshah, Nadeem (2025-02-28). «'Free world needs a new leader', says EU foreign chief after Trump Zelenskyy row». The Guardian (բրիտանական անգլերեն). ISSN 0261-3077. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ «Italy calls for 'immediate' summit between US, Europe following Zelensky-Trump clash». The Kyiv Independent (անգլերեն). 2025-02-28. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ «Spanish PM expresses support for Ukraine amid White House dispute». Yahoo News (բրիտանական անգլերեն). 2025-02-28. Վերցված է 2025-02-28-ին.
- ↑ «Rinkēvičs par Zelenska un Trampa strīdu: Latvija ir kopā ar Ukrainu» [Rinkēvičs on Zelensky and Trump's dispute: Latvia stands with Ukraine]. Apollo.lv (լատվիերեն). 2025-02-28. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ «World reacts after Donald Trump, JD Vance berate Ukraine's Zelenskyy» (անգլերեն). Al Jazeera. 28 February 2025. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ Çakırtekin, İlayda (2025-02-28). «Polish premier expresses support for Ukraine after Trump-Zelenskyy argument». Anadolu Agency. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ «Lithuanian leaders express support for Zelensky after his clash with Trump». Lithuanian National Radio and Television (անգլերեն). 2025-02-28. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ Yilek, Caitlin; Watson, Kathryn (2025-02-28). «European allies rally around Ukraine after explosive Trump-Zelenskyy Oval Office meeting». CBS News (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ «European leaders send solidarity messages to Ukraine after tense exchange with US». Anadolu Agency. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ Major, Darren (28 February 2025). «Trudeau voices support for Ukraine following tense Trump-Zelenskyy meeting». CBC.
- ↑ Cypriot Ministry of Foreign Affairs [@CyprusMFA] (March 1, 2025). «Cyprus stands with Ukraine and the Ukrainian people. We reiterate our steadfast support for a resolution of the war in line with the rules based international system, with the aim of ensuring just and lasting peace. Continued dialogue to this end is key» (Թվիթ). Վերցված է 2025-03-01-ին – via Թվիթթեր.
- ↑ «Cyprus reaffirms support for Ukraine amid Trump-Zelensky tensions». Famagusta Gazette (բրիտանական անգլերեն). 2025-03-01. Վերցված է 2025-03-02-ին.
- ↑ «Minister of Foreign Affairs George Gerapetritis' statement to ERT TV and Greek correspondents following his meeting with U.S. Secretary of State, Marco Rubio (Washington, 28.02.2025)». Hellenic Ministry of Foreign Affairs (բրիտանական անգլերեն). 2025-03-01. Վերցված է 2025-03-02-ին.
- ↑ «Japan Prime Minister Ishiba comments on Trump-Zelenskyy talks». NHK World Japan (անգլերեն). NHK. 2025-03-01. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ «Japan PM Ishiba pledges to avoid division amid Trump-Zelenskyy row». Kyodo News. 2025-03-01. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ «Starmer 'retains unwavering support for Ukraine' as he reacts to Trump and Zelenskyy meeting». ITV. 28 February 2025. Վերցված է 1 March 2025-ին.
- ↑ 91,0 91,1 «World Leaders React to Zelenskyy-Trump White House Meeting». UNITED24 Media (անգլերեն). 2025-02-28. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ «Schoof: 'onverminderd' steun voor Oekraïne, kritiek fracties op Trump» (հոլանդերեն). NOS. 2025-02-28. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ «European leaders rally behind Zelensky after explosive exchange with Trump». Le Monde (անգլերեն). Agence France-Presse. 2025-03-01. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ Fulton, Adam; Badshah, Nadeem; Chao-Fong, Léonie; Krupa, Jakub; Fulton, Adam (2025-03-01). «European leaders rush to back Zelenskyy after fiery meeting with Trump at White House – live». The Guardian (բրիտանական անգլերեն). ISSN 0261-3077. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ ««Чудеса выдержки». Реакции на перепалку Трампа и Зеленского в Белом доме». Главные новости в России и мире - RTVI (ռուսերեն). 2025-02-28. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ «"გუშინ გამოჩნდა, რომ გლობალური ომის პარტია და "დიფ სთეითი" ომს ასე მარტივად არ შეელევიან... პრეზიდენტ ტრამპს გამძლეობას ვუსურვებ ამ ბრძოლაში" - ირაკლი კობახიძე» ["Yesterday it became clear that the Global War Party and the Deep State will not give up the war so easily... I wish President Trump perseverance in this fight" - Irakli Kobakhidze]. Ambebi.ge (վրացերեն). 2025-03-01. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ Baidauri, Nino (2025-02-28). «ვნახეთ ამერიკა, რომელიც უკან მოსდევს პუტინის რუსეთს — სალომე ზურაბიშვილი ტრამპისა და ზელენსკის შეხვედრაზე» [It looks more like America seconding Putin’s Russia — Salome Zurabishvili on the Trump-Zelensky meeting]. Netgazeti (վրացերեն). Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ Government of the Faroe Islands [@Tinganes] (February 28, 2025). «Prime Minister Johannesen: Faroe Islands stand with Ukraine. We will continue to support the Ukrainian people and @ZelenskyyUA» (Թվիթ). Վերցված է 2025-03-01-ին – via Թվիթթեր.
- ↑ Benakis, Theodoros (2025-02-28). «After Trump's rude treatment, European leaders expressed support for Zelenskyy». European Interest (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ «Stubb: "The only winner was Vladimir Putin"». Yle (անգլերեն). 2025-03-01. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ Poonia, Gitanjali. «European leaders stick up for Ukraine after heated Zelenskyy-Trump meeting». Deseret News. Վերցված է 2025-02-28-ին.
- ↑ «Trump is 'no longer an ally,' former French President Hollande says». POLITICO (բրիտանական անգլերեն). 2025-02-28. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ Berset, Alain [@alain_berset] (February 28, 2025). «The Council of Europe stands with the Ukrainian People. Building peace, democratic security, stability and prosperity in #Europe. That's what we do. Ukrainians can count on #Strasbourg @ZelenskyyUa @coe» (Թվիթ). Վերցված է 2025-03-01-ին – via Թվիթթեր.
- ↑ Nicholls, Catherine; Vlasova, Svitlana (2025-03-01). «Zelensky says Trump's backing is 'crucial' after US president berated him at White House» (անգլերեն). CNN. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ «World reacts after Donald Trump, JD Vance berate Ukraine's Zelenskyy» (անգլերեն). Al Jazeera. 28 February 2025. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ 106,0 106,1 McFall, Caitlin (2025-02-28). «Here's the real reason Trump and Zelenskyy's deal blew up in the Oval Office». Fox News (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2025-02-28-ին.
- ↑ «Zelensky, Trump and Vance exchange heated words at White House meeting». The Globe and Mail (բրիտանական անգլերեն). 2025-02-28. Արխիվացված օրիգինալից 2025-02-28-ին. Վերցված է 2025-02-28-ին.
- ↑ Panetta, Alexander (2025-02-28). «The day the old American order cracked in the Oval Office». CBC.
- ↑ «Newspaper headlines: 'The Fight House' and 'Meltdown in Oval Office'» (բրիտանական անգլերեն). BBC News. 2025-02-28. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ Sanger, David E. (2025-03-01). «Behind the Collision: Trump Jettisons Ukraine on His Way to a Larger Goal». The New York Times (ամերիկյան անգլերեն). ISSN 0362-4331. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ Lovett, Michael R. Gordon, Annie Linskey and Ian. «Trump-Zelensky Meeting Implodes, Threatening Hopes for Peace». WSJ (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2025-03-01-ին.
{{cite web}}
: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) - ↑ Nichols, Tom (2025-02-28). «It Was an Ambush». The Atlantic (անգլերեն). Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ Gessen, M. (2025-03-01). «Opinion | Putin Is Ready to Carve Up the World. Trump Just Handed Him the Knife». The New York Times (ամերիկյան անգլերեն). ISSN 0362-4331. Վերցված է 2025-03-01-ին.
- ↑ Friedman, Thomas L. (2025-02-28). «Opinion | This Never Happened With an American President Before». The New York Times (ամերիկյան անգլերեն). ISSN 0362-4331. Վերցված է 2025-03-01-ին.
![]() | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Թրամփ-Զելենսկի հանդիպում (2025)» հոդվածին։ |