Թորստեյն Վեբլեն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Jump to navigation Jump to search
Թորստեյն Վեբլեն
Thorstein Veblen
Veblen3a.jpg
Ծնվել էհուլիսի 30, 1857(1857-07-30)[1][2][3][…]
Manitowoc County, ԱՄՆ[4]
Մահացել էօգոստոսի 3, 1929(1929-08-03)[2][3][5][…] (72 տարեկան)
Մենլո պարկ, Սան Մատեո շրջան, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ
ՔաղաքացիությունFlag of the United States (1912-1959).svg ԱՄՆ և Flag of Norway.svg Նորվեգիա
Դավանանքաթեիզմ
Մասնագիտությունտնտեսագետ, սոցիոլոգ, գրող և համալսարանի պրոֆեսոր
Հաստատություն(ներ)Միսուրիի համալսարան, Ստենֆորդի համալսարան և Չիկագոյի համալսարան
Գործունեության ոլորտտնտեսագիտություն
Ալմա մատերՋոն Հոփկինսի համալսարան, Կառլթոն քոլեջ (1880) և Եյլի համալսարան (1884)
Գիտական աստիճանփիլիսոփայության դոկտոր
Տիրապետում է լեզուներինանգլերեն[1] և նորվեգերեն[6]
Գիտական ղեկավարWilliam Graham Sumner?[7]
Եղել է գիտական ղեկավարGeorge W. Stocking, Sr.?[7] և Herbert J. Davenport?[7]
Հայտնի աշակերտներKatharine Bement Davis?
ՊարգևներJohn Addison Porter Prize?
ԿուսակցությունԱմերիկայի սոցիալիստական կուսակցություն
Ստորագրություն
Signature of Thorstein Veblen.svg
Thorstein Veblen Վիքիպահեստում

Թորստեյն Վեբլեն Բունդե (անգլ.՝ Thorstein Bunde Veblen, հուլիսի 30, 1857 թ., Կատո, Վիսկոնսին նահանգ — օգոստոսի 3, 1929 թ.. Մենլո-Պարկ, Կալիֆոռնիա)՝ ամերիկացի տնտեսագետ, սոցիոլոգ, գրող-հրապարակախոս։ Քաղաքական տնտեսության մեջ ինստիտուցիոնալ միտումների հիմնադիր։ Փիլիսոփայության դոկոտոր (1884) է։ Դասավանդել է Կորնելի (1890—1892), Չիկագոյի (1892—1906), Ստենֆորդի (1906—1909) համալսարաններում, Միսսուրի նահանգի համալսարանում (1910—1917)։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Theory of the leisure class, 1924

Թ. Վեբլենը ծնվել է նորվեգացի գաղթածների ընտանիքում, ովքեր գաղթել էին ԱՄՆ 19-րդ դարի 1840-ական թթ. վերջին։ 1847 թ. 17 տարեկանում Թորստեյնը ընդունվել է Նորթֆիլդի Քարլթոնի քոլեջ, որը նա ավարտեց մեկ տարի շուտ՝ հանձնելով արտաքին քննություն։ 1880 թ.՝ քոլեջն ավարտելուց հետո նա ստացավ ուսուցչի աշխատանք Մեդիսոն նահանգում, բայց մեկ տարի հետո դպրոցը փակվում է, ու նա դառնում է գործազուրկ և տեղափոխվում է հոր ֆերմա։ Մեկ տարի անց նա ընդունվում է Ջոն Հոպկինսի համալսարան, որտեղ սովորում է փիլիսոփայություն և քաղաքական տնտեսագիտություն։ Համալսարանում Վեբլենը սովորում է միայն կես կիսամյակ և չի ստանում սպասվող աստիճանը։ Հայրը վարկ է վերցնում բանկից և Վեբլենը ընդունվում է Յելի համալսարան, որն ավարտում է 1884 թ. գերազանցությամբ՝ պաշտպանելով «Հաշվեհարդարի բարոյական հիմքերը» (անգլ.՝ Ethical Grounds of a Doctrine of Retribution) դիսերտացիան։ 1892-1906 թթ դասավանդել է Չիկագոյի համալսարանում, հետագա տարիներին աշխատել է Սթենֆորդի և Միսուրիի համալսարաններում, դարձել է Սոցիալական հետազզոտությունների նոր դպրոցի հիմնադիրներից մեկը Նյու Յորքում։ Եղել է «Քաղաքական տնտեսության ամսագրի» խմբագիրը (անգլ.՝ «Journal of Political Economy»)։ Մի շարք հիմնարար տնտեսագիտական և սոցիալական աշխատանքների հեղինակ է։

Տնտեսագիտություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հիմնական հոդված՝ Վեբլենի էֆեկտ

Վեբլենը գտնում էր, որ շուկայական տնտեսության մեջ սպառողները ենթարկվում են բոլոր տեսակի սոցիալական և հոգեբանական ճնշումների, որոնք ստիպում են նրանց ընդունել ոչ խելամիտ որոշումներ։ Հենց Վեբլենի շնորհիվ տնտեսագիտության տեսության մեջ հայտնվել է «ցուցադրական սպառում» հասկացությունը, որը ստացել է «Վեբլենի էֆեկտ» անվանումը։

Հիմնական աշխատանքները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • «Բիզնես ձեռնարկությունների տեսություն» (անգլ.՝ The Theory of Business Enterprise, 1904)։
  • «Հմտության բնազդ» (անգլ.՝ The Instinct of Workmanship, 1914),
  • «Կայսերական Գերմանիան և արդյունաբերական հեղափոխությունը» (անգլ.՝ Imperial Germany and the Industrial Revolution, 1915),
  • «Աշխարհի բնույթի և նրա սպասարկման պայմանների ուսումնասիրությունը» (անգլ.՝ An Inquiry into the Nature of Peace and the Terms if its Perpetuation, 1917),
  • «Բարձրագույն կրթությունը Ամերիկայում» (անգլ.՝ The Higher Learning in America, 1918),
  • «Ձեռնարկատետրերը և պարզ մարդը» (անգլ.՝ The Vested Interests and the Common Man, 1919),
  • «Ինժեներները և գնանշումների համակարգը» (անգլ.՝ The Engineers and the Price System, 1921),

Հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 Bibliothèque nationale de France идентификатор BNF (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ 2,0 2,1 Norsk biografisk leksikon(նորվ.) — Kunnskapsforlaget.
  3. ↑ 3,0 3,1 Энциклопедия Брокгауз (գերմ.)
  4. ↑ Encyclopædia Britannica
  5. ↑ Gran Enciclopèdia Catalana (կատ.) — Grup Enciclopèdia Catalana, 1968.
  6. ↑ https://www.britannica.com/biography/Thorstein-Veblen
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 Математическая генеалогия — 1997.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Թորստեյն_Վեբլեն&oldid=6911709» էջից