Թորստեյն Վեբլեն

Թորստեյն Վեբլեն Thorstein Veblen
Ծնվել է	հուլիսի 30, 1857({{padleft:1857|4|0}}-{{padleft:7|2|0}}-{{padleft:30|2|0}}) Քոլամբիա, Բուն շրջան, Միսսուրի, Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ
Մահացել է	օգոստոսի 3, 1929({{padleft:1929|4|0}}-{{padleft:8|2|0}}-{{padleft:3|2|0}}) (72 տարեկանում) Մենլո պարկ, Սան Մատեո շրջան, Կալիֆոռնիա, Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ
Քաղաքացիություն	Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ Նորվեգիա
Մասնագիտություն	տնտեսագետ, սոցիոլոգ, գրող և համալսարանի պրոֆեսոր
Հաստատություն(ներ)	Միսուրիի համալսարան, Ստենֆորդի համալսարան և Չիկագոյի համալսարան
Ալմա մատեր	Ջոն Հոփկինսի համալսարան և Carleton College
Տիրապետում է լեզուներին	անգլերեն
Պարգևներ	John Addison Porter Prize
Կուսակցություն	Ամերիկայի սոցիալիստական կուսակցություն
Ստորագրություն
Thorstein Veblen Վիքիպահեստում

Թորստեյն Վեբլեն Բունդե (անգլ.՝ Thorstein Bunde Veblen, հուլիսի 30, 1857 թ., Կատո, Վիսկոնսին նահանգ — օգոստոսի 3, 1929 թ.. Մենլո-Պարկ, Կալիֆոռնիա)՝ ամերիկացի տնտեսագետ, սոցիոլոգ, գրող-հրապարակախոս։ Քաղաքական տնտեսության մեջ ինստիտուցիոնալ միտումների հիմնադիր։ Փիլիսոփայության դոկոտոր (1884) է։ Դասավանդել է Կորնելի (1890—1892), Չիկագոյի (1892—1906), Ստենֆորդի (1906—1909) համալսարաններում, Միսսուրի նահանգի համալսարանում (1910—1917)։

Կենսագրություն

Theory of the leisure class, 1924

Թ. Վեբլենը ծնվել է նորվեգացի գաղթածների ընտանիքում, ովքեր գաղթել էին ԱՄՆ 19-րդ դարի 1840-ական թթ. վերջին։ 1847 թ. 17 տարեկանում Թորստեյնը ընդունվել է Նորթֆիլդի Քարլթոնի քոլեջ, որը նա ավարտեց մեկ տարի շուտ՝ հանձնելով արտաքին քննություն։ 1880 թ.՝ քոլեջն ավարտելուց հետո նա ստացավ ուսուցչի աշխատանք Մեդիսոն նահանգում, բայց մեկ տարի հետո դպրոցը փակվում է, ու նա դառնում է գործազուրկ և տեղափոխվում է հոր ֆերմա։ Մեկ տարի անց նա ընդունվում է Ջոն Հոպկինսի համալսարան, որտեղ սովորում է փիլիսոփայություն և քաղաքական տնտեսագիտություն։ Համալսարանում Վեբլենը սովորում է միայն կես կիսամյակ և չի ստանում սպասվող աստիճանը։ Հայրը վարկ է վերցնում բանկից և Վեբլենը ընդունվում է Յելի համալսարան, որն ավարտում է 1884 թ. գերազանցությամբ՝ պաշտպանելով «Հաշվեհարդարի բարոյական հիմքերը» (անգլ.՝ Ethical Grounds of a Doctrine of Retribution) դիսերտացիան։ 1892-1906 թթ դասավանդել է Չիկագոյի համալսարանում, հետագա տարիներին աշխատել է Սթենֆորդի և Միսուրիի համալսարաններում, դարձել է Սոցիալական հետազզոտությունների նոր դպրոցի հիմնադիրներից մեկը Նյու Յորքում։ Եղել է «Քաղաքական տնտեսության ամսագրի» խմբագիրը (անգլ.՝ «Journal of Political Economy»)։ Մի շարք հիմնարար տնտեսագիտական և սոցիալական աշխատանքների հեղինակ է։

Տնտեսագիտություն

Վեբլենը գտնում էր, որ շուկայական տնտեսության մեջ սպառողները ենթարկվում են բոլոր տեսակի սոցիալական և հոգեբանական ճնշումների, որոնք ստիպում են նրանց ընդունել ոչ խելամիտ որոշումներ։ Հենց Վեբլենի շնորհիվ տնտեսագիտության տեսության մեջ հայտնվեց «ցուցադրական սպառում» հասկացությունը, որը ստացավ Վաբլենի էֆեկտ (պարադոքս)» անունը։

Հիմնական աշխատանքները

• «Բիզնես ձեռնարկությունների տեսություն» (անգլ.՝ The Theory of Business Enterprise, 1904)։
• «Հմտության բնազդ» (անգլ.՝ The Instinct of Workmanship, 1914),
• «Կայսերական Գերմանիան և արդյունաբերական հեղափոխությունը» (անգլ.՝ Imperial Germany and the Industrial Revolution, 1915),
• «Աշխարհի բնույթի և նրա սպասարկման պայմանների ուսումնասիրությունը» (անգլ.՝ An Inquiry into the Nature of Peace and the Terms if its Perpetuation, 1917),
• «Բարձրագույն կրթությունը Ամերիկայում» (անգլ.՝ The Higher Learning in America, 1918),
• «Ձեռնարկատետրերը և պարզ մարդը» (անգլ.՝ The Vested Interests and the Common Man, 1919),
• «Ինժեներները և գնանշումների համակարգը» (անգլ.՝ The Engineers and the Price System, 1921),

Հղումներ

• Կայք՝ նվիրված Թ. Վեբլենին
• T.Veblen:The Leissure Class
• T.Veblen:Why is Economics Not an Evolutionary Science?
• T.Veblen:The Beginning of Ownership av Thorstein Veblen
• T.Veblen (Theory of Business Enterprise)
• T.Veblen:The Engineers and the pricesystem