Թովմաս Թերզյան

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Jump to navigation Jump to search
Թովմաս Թերզյան
արմտ. հայ.՝ Թովմաս Թերզեան
Tovmas Terzian.jpg
Ծնվել էհոկտեմբերի 21, 1840(1840-10-21)[1]
ԾննդավայրՍտամբուլ, Օսմանյան կայսրություն
Վախճանվել էփետրվարի 8, 1909(1909-02-08)[1] (68 տարեկան)
Մասնագիտությունբանաստեղծ, դրամատուրգ, թարգմանիչ, գրող և ուսուցիչ
Լեզուհայերեն[2], գրաբար, իտալերեն, ֆրանսերեն, հունարեն, անգլերեն և թուրքերեն
Ազգությունհայ
ԿրթությունՄուրադ-Ռափայելյան վարժարան
Ուշագրավ աշխատանքներԱրշակ Բ
ԱշխատավայրԿեդրոնական վարժարան
ԶավակներԷդուարդ Թերզյան
Թովմաս Թերզյան Վիքիդարանում
Tovmas Terzian Վիքիպահեստում

Թովմաս Հակոբի Թերզյան (1840, հոկտեմբերի 21, Կոստանդնուպոլիս - 1909, փետրվարի 8, Կոստանդնուպոլիս), հայ բանաստեղծ, դրամատուրգ։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թովմաս Թերզյանի «Սանդուխտ» ողբերգության Կոստանդնուպոլսում 1862 թվականի մայիսի 12-ի ներկայացման պաստառը։

Ծնվել է Կ. Պոլսում։ Մայրը եղել է իտալուհի, հայրը՝ հունախոս կաթոլիկ հայ։ Տասը տարեկան հասակից ընդունվել է Պերայի Մխիթարյանների վարժարանը, որտեղ մի տարի սովորելուց հետո ուղարկվել է Վենետիկի Մուրադ-Ռաֆայելյան վարժարանը։ Այստեղ ստացել է հիմնավոր կրթություն, հմտանալով գրաբարի, իտալերենի, ֆրանսերենի և հունարենի մեջ։ Իմացել է նաև անգլերեն, թուրքերեն և այլ լեզուներ։ 1858 թվականին վերադարձել է Պոլիս, աշխատել որպես հայոց լեզվի և ֆրանսերենի ուսուցիչ։ Նրան աշակերտել են Եղիա Տեմիրճիպաշյանը, Գրիգոր Զոհրապը, Երուխանը, Օննիկ Չիֆթե-Սարաֆը և ուրիշներ։ Կ. Պոլսի Կեդրոնական վարժարանի բացման առաջին տարուց պաշտոնավարել է այնտեղ։ 1862 թ. լույս է ընծայել «Սանդուխտ» ողբերգությունը, որը բազմաթիվ անգամ բեմադրվել և արժանացել է մի քանի տպագրության։ Նա է գրել հայկական առաջին օպերայի՝ «Արշակ Բ»-ի լիբրետոն (լույս է տեսել 1871 թվականին)։ Այնուհետև տպագրել է «Հովսեփ գեղեցիկ» (Կ. Պոլիս, 1862), «Արշակ Բ» (1871), «Մահ Աբելի», «Հռիփսիմե կույս նահատակ» դրամատիկական երկերը և այլ ստեղծագործություններ[3]։

Տպագրված թարգմանություններից հիշատակության արժանի են Անակրեոնի բանաստեղծությունները՝ հին հունարենից։ 1929 թվականին Վենետիկում լույս է տեսել նրա երկերի ժողովածուն, երկու ստվար հատորով, որտեղ տեղ են գտել ինքնուրույն և թարգմանական մի շարք անտիպ գործեր։ Հատորը հրատարակվել է Արշակ Չոպանյանի ընդարձակ առաջաբանով ու ծանոթագրություններով։

Կազմել է ֆրանսերենի դասագրքեր, որոնցից մի քանիսը արժանացել են հինգից վեց տպագրության («Նոր քերականություն գաղղիերեն լեզվի», Կ. Պոլիս, 1868, «Գործնական քերականություն ֆրանսերեն լեզվի», Վենետիկ, 1873) և այլն[4]:

Երկեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Բանաստեղծութեանց ամբողջական հաւաքածոյ, առաջաբ. և ծնթգր.՝ Ա. Չոպանյանի, հ. 1-2, Վնտ., 1929:

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 Bibliothèque nationale de France идентификатор BNF (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ Bibliothèque nationale de France идентификатор BNF (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  3. ↑ Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր առաջին, Երևան, 2005 
  4. ↑ Գառնիկ Ստեփանյան (1973)։ Կենսագրական բառարան, հատոր Ա։ Երևան: «Սովետական գրող»։ էջ էջ 360 
 ⛭ 
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Թովմաս_Թերզյան&oldid=7595138» էջից