Թիվ 270 հրաման

«Զինվորական անձնակազմի կողմից զենք հանձնելու և թշնամուն թողնելու պատասխանատվության մասին» - Կարմիր բանակի Գերագույն գլխավոր հրամանատարության շտաբի թիվ 270 հրամանը, 1941 թվականի օգոստոսի 16-ին, ստորագրված ՊՊԿ նախագահ Ի.Վ.Ստալինի, փոխնախագահ Վ.Մ. Տիմոշենկոն, Բ.Մ.Շապոշնիկովը և բանակի գեներալ Գ.Կ.Ժուկովը։ Ինչպես թիվ 227 հրամանը, այնպես էլ 270 հրամանի ամբողջական տեքստը չի հրապարակվել մինչև խորհրդային համակարգի մոտալուտ փլուզումը և առաջին անգամ տպագրվել է միայն 1988 թվականի սեպտեմբերին «Ռազմական պատմության ամսագրի» թիվ 9 համարում:Մեղավոր ճանաչված հրամանատարների և նրանց կողմից ղեկավարված զորամասերի ու ամբողջ բանակների անունները (օրինակ՝ գեներալ Վլասովի 2-րդ հարվածային բանակը կամ գեներալ Պավլովի Զապարովյան ռազմական օկրուգը) մոռացության էին մատնված տասնամյակներ շարունակ,նույնիսկ հիշողություններում նրանց հպանցիկ հիշատակումները հնարավոր էին միայն բացասական գնահատականով, որպես դասալիքների և դավաճանների,ձախողումների պատճառների արդարացնող գնահատման կամ անաչառ հետաքննության փորձերը բախվել են ռազմական գրաքննության,հանձնվելը բացատրելով որպես հանձնվողների մեղքով, այլ ոչ թե որպես բարձր հրամանատարության անկարողությամբ կամ ռազմաճակատում անբարենպաստ մարտական ​​իրավիճակով։

Հրամանը սահմանում էր, թե ինչ պայմաններում պետք է ԽՍՀՄ զինված ուժերի զինծառայողները՝ Կարմիր բանակի հրամանատարներն ու քաղաքական աշխատողները, համարվեն դասալքողներ՝

1. Մարտի ընթացքում տարբերանշանները հանող և թիկունք դասալքող կամ թշնամուն գերի հանձնվող հրամանատարներին և քաղաքական աշխատողներին համարել դիտավորյալ դասալքողներ, որոնց ընտանիքները ենթակա են ձերբակալման՝ որպես զինվորական երդումը խախտած և Հայրենիքը դավաճանած դասալքողների ընտանիքներ։

Обязать всех вышестоящих командиров и комиссаров расстреливать на месте подобных дезертиров из начсостава.

2. Թշնամու կողմից շրջափակման մեջ հայտնված զորամասերն ու ստորաբաժանումները պետք է անձնվիրաբար մարտնչեն մինչև վերջին հնարավորությունը, պահեն ռազմական գույքը որպես աչքի լույս, և ճեղքելով թշնամու զորքերի թիկունքը՝ վերադառնան իրենց ուժերի մոտ՝ հասցնելով հարվածներ ֆաշիստական շներին։

Պարտադրել յուրաքանչյուր զինծառայողի, անկախ նրա ծառայողական դիրքից, պահանջել վերադաս հրամանատարից, եթե իր ստորաբաժանումը գտնվում է շրջափակման մեջ, մարտնչել մինչև վերջին հնարավորությունը՝ իր ուժերի մոտ ճեղքելու համար, և եթե այդ հրամանատարը կամ Կարմիր բանակի զինվորների մի մասը, թշնամուն դիմադրություն կազմակերպելու փոխարեն, նախընտրեն գերի հանձնվել, նրանց ոչնչացնել բոլոր միջոցներով՝ ինչպես ցամաքային, այնպես էլ օդային ուժերով, իսկ գերի հանձնված Կարմիր բանակի զինվորների ընտանիքներին զրկել պետական նպաստից և օգնությունից։

3.Պարտադրել դիվիզիաների հրամանատարներին և կոմիսարներին անհապաղ պաշտոնից հեռացնել այն գումարտակների և գնդերի հրամանատարներին, որոնք մարտի ընթացքում թաքնվում են փոսերում և վախենում են մարտի դաշտում ղեկավարել մարտի ընթացքը, նրանց իջեցնել պաշտոնում՝ որպես ինքնակոչեր, տեղափոխել շարքայինների կարգը, իսկ անհրաժեշտության դեպքում՝ տեղում գնդակահարել՝ նրանց փոխարեն առաջ բերելով քաջ և համարձակ մարդկանց կրտսեր հրամանատարական կազմից կամ մարտերում աչքի ընկած կարմիրբանակայինների շարքերից։

Հրամանը ընթերցել բոլոր վաշտերում, էսկադրոններում, ստորաբաժանումներում, էսկադրիլիաներում, խմբերում և շտաբներում։

Ըստ այդ հրամանի՝ յուրաքանչյուր հրամանատար կամ քաղաքական աշխատող պարտավոր էր կռվել մինչև վերջին հնարավորությունը, եթե անգամ զորամասը շրջապատված լիներ թշնամու ուժերով; Արգելվում էր հանձնվել թշնամուն։ Իրավախախտների վրա կարող էին կրակել տեղում. Դրանով նրանք համարվում էին դասալիքներ, իսկ նրանց ընտանիքները ենթարկվում էին ձերբակալության և զրկվում պետական ​​բոլոր նպաստներից ու աջակցությունից։

Հրամանում հայտարարվել էին որպես դասալքողներ գեներալ-լեյտենանտ Վ. Յ. Կաչալովը (որպես շրջափակումից դուրս գալիս մահացած), գեներալ-մայոր Պ. Գ. Պոնեդելինը և գեներալ-մայոր Ն. Կ. Կիրիլովը, որոնք 1941 թվականի օգոստոսին (հրամանի հրապարակմանը մի քանի օր առաջ) ընկել էին գերմանական գերի և ազատվել գերիներից 1945 թվականին, սակայն գնդակահարվել էին 1950 թվականին։ Նրանք բոլորն էլ վերականգնվել են միայն 1950-ականներին՝ Ստալինի մահից հետո։

Ծանոթագրություններ

Категория:Великая Отечественная война Категория:Официальные документы СССР 270