Թիմային պատասխանատվություն
Թիմային պատասխանատվություն (Յամասիտայի կանոն, Մեդինայի կանոն, Գերագույն հրամանատարության պատասխանատվություն), ռազմական իրավունքի սկզբունք, ըստ որի հրամանատարները պատասխանատվություն են կրում իրենց ենթակաների ռազմական հանցագործությունների համար[1][2][3]։
Եզրույթը կարող է կիրառվել նաև ավելի լայն իմաստով՝ հրամանատարների պարտականությունն է վերահսկել իրենց ենթականերին, ինչպես նաև հրամանատարներն են պատասխանատու ենթակաների՝ այդ պահանջի չկատարման համար։ Կանոնը կիրառվում է ինչպես ռազմական իրավունքում, այնպես էլ պետական ծառայողների և ընկերությունների ղեկավարների նկատմամբ։
«Թիմային պատասխանատվության» սկզբունքն առաջին անգամ հիշատակվել է 1899 և 1907 թվականների Հաագայի կոնվեցիաներում և առաջին անգամ կիրառվել է Գերմանիայի Գերագույն դատարանի կողմից 1921 թվականին՝ Առաջին համաշխարհային պատերազմից հետո ընթացող Լեյպցիգի դատական գործի ժամանակ, որտեղ քննվում էին Գերմանիայի կատարած ռազմական հանցագործությունները[4][5][6]։
«Յամասիտայի կանոնը» հենվում է ԱՄՆ Գերագույն դատարանի ստեղծած նախադեպի վրա, որը կիրառվել է ճապոնացի գեներալ Տոմոյուկի Յամասիտայի գործում։ Նա քրեական պատասխանատվության է ենթարկվել 1945 թվականին՝ Ֆիլիպիններում Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ իր զինվորների դրսևորած անմարդկային դաժանության համար։ Յամասիտան մեղադրվեց «հանցավոր անփութության և հրամանատարի իր պարտքը չկատարելու մեջ, որը արտահայտվել է իր ենթակաների գործողությունները չվերահսկելու մեջ, որն էլ վերջիններիս թույլ է տվել ռազմական հանցագործություններ կատարել»[7][8]։
«Մեդինայի կանոնն» ընդունվել է 1971 թվականին ԱՄՆ բանակի կապիտան Էռնեստ Մեդինայի դատական գործի լսման ժամանակ, որտեղ քննվում էր Վիետնամի պատերազմում Սոնգմի գյուղի բնակիչների զանգվածային սպանությունը[9]։ Կանոնը պնդում է, որ հրամանատարը, որը տեղյակ է իր ենթակաների կողմից մարդու իրավունքների խախտման կամ նրանց կողմից ռազմական հանցագործություններ կատարելու մասին, սակայն ոչ մի միջոցառում ձեռք չի առնում այդ գործողությունները կասեցնելու համար, պետք է քրեական պատասխանատվության ենթարկվի։ Ընդ որում, ինքը Մեդինան արդարացվեց առաջ քաշված մեղադրանքի բոլոր կետերով[7][10][11]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Guilty Associations: Joint Criminal Enterprise, Command Responsibility, and the Development of International Criminal Law Արխիվացված 2006-09-10 Wayback MachineWayback Machine. by Allison Marston Danner and Jenny S. Martinez, September 15, 2004
- ↑ Command Responsibility — An International Focus by Anne E. Mahle, PBS
- ↑ Command, superior and ministerial responsibility by Robin Rowland, CBC News Online, May 6, 2004
- ↑ Command Responsibility: The Contemporary Law Wayback Machine-ի միջոցով:Wayback Machine by Iavor Rangelov and Jovan Nicic, Humanitarian Law Center, February 23, 2004
- ↑ The Contemporary Law of Superior Responsibility Արխիվացված 2011-07-24 Wayback Machine by Ilias Bantekas American Journal of International Law, No 3 July 1999
- ↑ Joint Criminal Enterprise and Command Responsibility Արխիվացված 2007-06-10 Wayback Machine by Kai Ambos, Professor of Criminal Law, Criminal Procedure, Comparative Law and International Criminal Law at the University of Göttingen; Judge at the State Court (Landgericht) Göttingen, Journal of International Criminal Justice, originally published online on January 25, 2007
- ↑ 7,0 7,1 Command Responsibility and Superior Orders in the Twentieth Century — A Century of Evolution by, Stuart E Hendin, Murdoch University Electronic Journal of Law
- ↑ The Yamashita standard
- Sugamo and the River Kwai By Robin Rowland, Paper presented to Encounters at Sugamo Prison, Tokyo 1945-52, The American Occupation of Japan and Memories of the Asia-Pacific War, Princeton University, May 9, 2003
- The Yamashita Standard by Anne E. Mahle, PBS
- ↑ «Excerpt of the Prosecution Brief on the Law of Principals in United States v. ». Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ օգոստոսի 4-ին. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 7-ին.
- ↑ The Medina standard
- ↑ http://www.upi.com/Audio/Year_in_Review/Events-of-1971/12295509436546-1/#title «1971 Year in Review, UPI.com»
Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- The interests of States versus the doctrine of superior responsibility Ilias Bantekas, International Review of the Red Cross No. 838, p. 391—402
- YAMASHITA, MEDINA, AND BEYOND: COMMAND RESPONSIBILITY IN CONTEMPORARY MILITARY OPERATIONS MILITARY LAW REVIEW
- THE TRIBUNAL’S FIRST TRIAL TO CONSIDER COMMAND RESPONSIBILITY… by the ICTY
- The Haditha Double Standard by Victor Hansen, JURIST
- The Last Line of Defense: The Doctrine of Command Responsibility, Gender Crimes in Armed Conflict, and the Kahan Report (Sabra & Shatilla) The Berkeley Electronic Press
- YAMASHITA v. STYER, Commanding General, U.S. Army Forces, Western Pacific, Findlaw
- Yamashita v. Styer, 327 U.S. 1 (1946) Արխիվացված 2012-02-04 Wayback Machine or [1] Արխիվացված 2005-12-31 Wayback Machine
- The Yamashita Standard by Anne E. Mahle, PBS
- Command Responsibility in the United States by Anne E. Mahle, PBS
- FROM THE TOP ON DOWN Wayback Machine-ի միջոցով: (archived Սեպտեմբեր 27, 2007) BY JOHN D. HUTSON AND JAMES CULLEN
- Guilty Associations: Joint Criminal Enterprise, Command Responsibility, and the Development of International Criminal Law Արխիվացված 2005-12-28 Wayback Machine by Allison Marston Danner† and Jenny S. Martinez, CALIFORNIA LAW REVIEW
- YAMASHITA, MEDINA, AND BEYOND: COMMAND RESPONSIBILITY IN CONTEMPORARY MILITARY OPERATIONS by MAJOR MICHAEL L. SMIDT
- Command Responsibility and Superior Orders in the Twentieth Century — A Century of Evolution by Stuart E Hendin BA, MA, LLB, LLM, QC, Murdoch University Electronic Journal of Law, Volume 10, Number 1 (March 2003)
- The Last Line of Defense: The Doctrine of Command Responsibility
- SUPERIOR OR COMMAND RESPONSIBILITY Արխիվացված 2007-05-26 Wayback Machine
- THE YAMASHITA WAR CRIMES TRIAL: COMMAND RESPONSIBILITY THEN AND NOW Արխիվացված 2011-08-10 Wayback Machine by Major Bruce D. Landrum
- Sugamo and the River Kwai By Robin Rowland, Paper presented to Encounters at Sugamo Prison, Tokyo 1945-52, The American Occupation of Japan and Memories of the Asia-Pacific War, Princeton University, May 9, 2003
- ROLE OF THE ARMED FORCES IN THE PROTECTION AND PROMOTION OF HUMAN RIGHTS General McCaffrey presented the following on 18 November 1995 during «Nuremberg and the Rule of Law: A Fifty-Year Verdict.»
- THE CONTEMPORARY LAW OF SUPERIOR RESPONSIBILITY Արխիվացված 2011-07-24 Wayback Machine By Ilias Bantekas, the American Journal of International Law v.93, no. 3, July 1999
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Human Rights First; Private Security Contractors at War: Ending the Culture of Impunity (2008) Արխիվացված 2010-05-08 Wayback Machine
- Human Rights First; Command’s Responsibility: Detainee Deaths in U.S. Custody in Iraq and Afghanistan Արխիվացված 2008-01-14 Wayback Machine
- Джейми Аллан Уильямсон «Некоторые размышления об ответственности командования и уголовной ответственности», журнал Международного Красного Креста, Том 90 Номер 870 Июнь 2008 г., стр 131