Թելինգանա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Picto infobox map.png
Թելինգանա
Դրոշ


Telangana flag.svg


ԵրկիրՀնդկաստան Հնդկաստան
Մասն էSouth India?
ՀիմնJaya Jaya he Telangana?
ԿարգավիճակՀնդկաստանի նահանգ
Մտնում էՀնդկաստան
ՎարչկենտրոնՀայդարաբադ
Օրենսդրական մարմինLegislature of Telangana?
Պաշտոնական լեզուներտելուգու և Ուրդու
Բնակչություն35 193 978 մարդ (2011)
Տարածք112 077 կմ²[1]
Telangana in India.svg
Հիմնադրված էհունիսի 2, 2014 թ.
Սահմանակցում էՄահարաշտրա, Անդհրա-Պրադեշ, Կառնատակա և Չհատիսգարխ
Ժամային գոտիUTC+5:30
ISO 3166-2 կոդIN-TG
Փոստային ինդեքսներ50
Ավտոմոբիլային կոդTS
telangana.gov.in

Թելինգանա (տելուգու՝ తెలంగాణ, հինդի՝ तेलंगाना, ուրդու՝ تلنگانہ), նահանգ Հնդկաստանում՝ 112.077 կմ² մակերեսով և 35.193.978 մարդ բնակչությամբ (2011 թվականի մարդահամար)։ Անվանումը նշանակում է «թելուգու երկիր»։ Շրջանը ներառում է նախկին Հայդարաբադ իշխանության հավաք՝ մահմեդական-թելուգուներով բնակեցված շրջանները։ Շրջանը գտնվում է Դեկանի սարահարթի վրա։ Հնդկաստանի երկու թելուգուալեզու նահանգներից մեկն է՝ Անդհրա-Փրադեշի հետ միասին։

Նոր նահանգի ստեղծում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1956 թվականին Հնդկաստանի կառավարությունն ընդունել է Որոշում նահանգների վերակազմավորման մասին, որի համաձայն վերացվել է Հայդարաբադ նահանգը, իսկ նրա տելուգուալեզու հատված Թելանգանան միավորվել է Անդհրա նահանգի` հետ նոր Անդհրա-Պրադեշ նահանգում։ 2009 թվականի դեկտեմբերի 9-ին Հնդկաստանի կառավարությունը հայտարարել է Թելինգանայի՝ ինքնուրույն նահանգի առանձնացման գործընթացի սկիզբը[2]։

2013-2014 թվականներին Թելինգանայի` Անդհրա-Պրադեշից առանձնանալու մասին օրինագիծն աջակցություն է ստացել Հնդկաստանի խորհրդարանի ստորին և վերին պալատներում[3][4][5][6][7][8]։

Օրինագիծը նաև հանդիպել է որոշ քաղաքական գործիչների ուժեղ դիմադրությանը և դժգոհությանը։ Երեք խորհրդարանականներ հոսպիտալացվել են խորհրդարանի ստորին պալատում իշխող կուսակցության և ընդդիմության միջև տեղի ունեցած բախումներից հետո[9]։ Որոշ մեկնաբաններ օրինագծի շուրջ պայքարը կապում են 2014 թվականին Հնդկաստանի խորհրդարանի ստորին պալատի ընտրությունների հետ[10]։ Նահանգի բաժանումից դժգոհ է նաև Ն. Կ. Կ. Ռեդդին՝ Անդհրա-Փրադեշ նահանգի կառավարության ղեկավարը[11][12]։ Ի նշան բողոքի՝ 2014 թվականի փետրվարի 19-ին, նա վայր է դրել իր լիազորությունները[13]։

2014 թվականի փետրվարի 28-ին օրինագիծը ստացել է Հնդկաստանի նախագահ Փրանաբ Մուխերջիի աջակցությունը, որը շրջանում նաև նախագահական ուղղակի կառավարում է մտցրել[14][15][16]։

2014 թվականի հունիսի 2-ին Թելինգանան պաշտոնապես դարձել է Հնդկաստանի 29-րդ նահանգը[17]։ 2014 թվականի հուլիսի 11-ին՝ Պոլավարամ ազգային ոռոգման նախագծի շրջանակներում, Համամ վարչաշրջանի 7 մանդալ (շրջան) փոխանցվել Է Անդհրա Փրադեշ նահանգին։

Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նահանգի բնակչությունը ազգային տարրով միատարր է` բնակչության ավելի քան 95%-ը կազմում է տելուգուն։ Ըստ դավանանքի՝ ավելի քան 60%-ը շիվաիստական ուղղության հնդիկներ են, 38%-ը՝ մահմեդականներ, 1%-ը՝ ջայնիստներ, 1%-ը՝ այլ։ Լեզուների շարքում տարածված են հինդին, տելուգուն, ուրդուն։ Տոկոսային հարաբերությամբ մահմեդականների քանակով այս նահանգը երրորդն է՝ Լակշադվիպից (97 %) և Ջամուից և Քաշմիրից (67%) հետո։

Վարչաշրջաններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թելենգանա նահանգը ստեղծվել է Անդհրա-Պրադեշ նահանգի 10 նախկին վարչաշրջաններից։ Հայդերաբադ շրջանը դարձել է մայրաքաղաքային երկու նահանգների համար և այդպիսին կմնա Անդհրա-Պրադեշ նահանգի համար հետագա 10 տարիների ընթացքում։

  • Ադիլաբադ
  • Վարանգալ
  • Կարիմնագար
  • Համամ
  • Մահբուբնագար
  • Մեդակ
  • Նալգոնդա
  • Նիզամաբադ
  • Ռանգարեդդի
  • Հայդերաբադ

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 http://www.telangana.gov.in/About/State-Profile
  2. «The Hindu : Front Page : Rosaiah: nothing has been finalised on Telangana»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2012-11-17-ին։ Վերցված է 2020-07-22 
  3. Telangana will be India’s 29th state, Hyderabad to be common capital for 10 years : Telangana, News — India Today
  4. Telangana will be 29th state, Hyderabad to be common capital for 10 years — The Times of India
  5. «Telangana State Map»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2014-02-21-ին։ Վերցված է 2014-02-23 
  6. http://timesofindia.indiatimes.com/topic/Telangana-bill Новостная лента о прохождении законопроекта
  7. Telangana-The 29th State of India
  8. http://post.jagran.com/search/telangana-bill Новостная лента о прохождении законопроекта
  9. «Mayhem in Parliament: Pepper spray, knives out to stop Telangana Bill | Niti Central»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2014-03-06-ին։ Վերցված է 2014-02-23 
  10. HugeDomains.com - GyanVatika.com is for sale (Gyan Vatika)
  11. Andhra Pradesh CM brings anti-Telangana protest to Delhi, meets Pranab Mukherjee — Economic Times
  12. T-Bill debate extended by a week — The Hindu
  13. Pranab Mukherjee gives nod to Telangana bill, president’s rule in Andhra Pradesh | Latest Stories & Gossip on Popular Trends at India.com
  14. President rule imposed in Andhra Pradesh, assent to Telangana Bill
  15. President’s rule imposed in Andhra Pradesh after 41 years — Moneylife
  16. «President Rule is back in Andhra Pradesh after 41 years»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2014-03-12-ին։ Վերցված է 2014-03-12 
  17. В Индии появился новый штат, ставший по счету 29-м