Թամարա Խանում

Թամարա Խանում
Հիմնական տվյալներ
Ի ծնե անուն	ռուս.՝ Тамара Артёмовна Петросян
Ծնվել է	մարտի 29, 1906; Ֆերգանա, Ֆերգանայի մարզ, Ռուսական կայսրություն
Երկիր	Ռուսական կայսրություն և ԽՍՀՄ
Մահացել է	հունիսի 30, 1991 (85 տարեկան); Տաշքենդ, Ուզբեկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Գերեզման	Չիգատոյի գերեզմանոց
Մասնագիտություն	բալետի պարող, պարուհի, երգչուհի, բալետմայստեր, դերասանուհի, պարուսույց և բալետի ուսուցիչ
Գործիքներ	վոկալ
Աշխատավայր	Տաշքենդի Ա. Նավոյի անվան ակադեմիական մեծ թատրոն
Կրթություն	Ռուսաստանի թատերական արվեստի համալսարան (1924)
Ամուսին	Muḣitdin Qoriëqŭbov?
Պարգևներ	; ; և
	Tamara Khanum Վիքիպահեստում

Թամարա Խանում (իսկական անունը Թամարա Արտեմի Պետրոսյան, մարտի 29, 1906(1906-03-29)^[1]^[2], Ֆերգանա, Ֆերգանայի մարզ, Ռուսական կայսրություն^[3]^[1]^[2] - հունիսի 30, 1991(1991-06-30), Տաշքենդ, Ուզբեկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), հայազգի պարուհի, երգչուհի, բալետմայստեր, ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստուհի, Ուզբեկստանի երաժշտադրամատիկական թատրոնի բալետային ստուդիայի հիմնադիր։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մեծ բեմ բարձրացել է 12 տարեկանում։ 1921 թ. ընդունվել է Տաշքենդի ռուսական բալետի դպրոցը։ 1925 թ. ավարտել է Մոսկվայի թատերական ուսումնարանը։ 1926-1928 թթ. պարել է Տաշքենդի երաժշտական-էթնոգրաֆիկ անսամբլում։ 1928-1934 թթ. մասնակցել է Ուզբեկստանի մի քանի քաղաքներում երաժշտական դրամատիկական թատրոնների հիմնադրմանը։ 1935 թ. մասնակցել է Լոնդոնում անցկացվող ազգային պարերի առաջին միջազգային փառատոնին՝ արժանանալով պատավավոր առաջին մրցանակին և անձամբ Մեծ Բրիտանիայի թագուհու ձեռքով պարգևատրվել ոսկե մեդալով։ Նույնիսկ Մեծ Հայրենականի տարիներին Թամարան չի դադարեցրել իր ստեղծագործական գործունեությունը՝ մարտական ոգի ներշնչելով ճակատում կռվող մարտիկներն։ Պատերազմից հետո շարունակել է համերգաշարերով հանդես գալ աշխարհի տարբեր մայրցամաքներում։ Նրա պարային համարները ուղեկցվում էին իր իսկ գրած երաժշտությամբ և սեփական կատարումներով։

1986 թ. նրա կենդանության օրոք Տաշքենդում բացվել է Թամարա Խանումի տուն-թանգարանը, որտեղ ցուցադրվել և այժմ էլ ցուցադրվում են պարուհու բեմական հագուստները, լուսանկարները, չհրատարակված հուշերը, կարելի է լսել նաև հայ արտիստուհու երգերը։

Թամարա Խանումը մահացել է 1991 թվականին։

Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Շքանշաններ

Լենինի շքանշան (1976)
Հայրենական պատերազմի 2-րդ աստիճանի շքանշան (1985)
Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշան (5) (1937, 1950, 1951, 03/18/1959, 1967)
«Պատվո նշան» շքանշան (1939)
«Հանուն վաստակի» շքանշան (Ուզբեկստան) (2003, հետմահու)

Մեդալներ

Լոնդոնում համաշխարհային պարերի փառատոնի մեդալ (1935, Կամիլովի հետ միասին)
«Հանուն վաստակավոր աշխատանքի» մեդալ
«Կովկասի պաշտպանության համար» մեդալ
«1941-1945 թթ. Հայրենական մեծ պատերազմում Գերմանիայի դեմ հաղթանակի» մեդալ
«1941-1945 թթ. Հայրենական մեծ պատերազմում քաջարի աշխատանքի» մեդալ
«Աշխատանքի վետերան» մեդալ

Կոչումներ

Ուզբեկստանի ԽՍՀ ժողովրդական արտիստ (1932)
ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ, (1956)

Մրցանակներ

Ստալինի 2-րդ աստիճանի մրցանակ (1941)

Ֆիլմեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թամարայի երգերը (վավերագրական)՝ գլխավոր դեր, 1962
«Երգում է Թամարա Խանումը» (վավերագրական), 1964
«Թամարա Խանում» (վավերագրական), 1982

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 ^1,7 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Հայկական համառոտ հանրագիտարան (հայ.) — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1990. — հատոր 2.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 Тамара Ханум (ռուս.) / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Թամարա Խանում» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 4, էջ 135)։

[_5e5775e65518eefb-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 ^1,7 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.

[_4b24f3978d663211-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Հայկական համառոտ հանրագիտարան (հայ.) — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1990. — հատոր 2.

[_8e32fd87a3cdb34f-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 Тамара Ханум (ռուս.) / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.

[1]

[2]

[3]