Թաղաղու

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Թաղաղու
Դասակարգում
Թագավորություն  Բույսեր (Plantae)
Վերնաբաժին Բարձրակարգ բույսեր (Embryophyta)
Տիպ/Բաժին Անոթավոր բույսեր (Tracheophyta)
Ենթատիպ Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes)
Կարգ Ծնեբեկածաղկավորներ (Asparagales)
Ընտանիք Asphodelaceae
Ենթաընտանիք Թաղաղլուայիններ (Asphodeloideae)
Ցեղ Թաղաղու (Asphodeline)
Rchb., 1830

Թաղաղու (լատին․՝ Asphodeline), քսանտորեազգիների ընտանիքի միամյա կամ բազմամյա կոճղարմատավոր խոտաբույսերի ցեղ։

Կենսաբանական նկարագիր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ցողունը ճյուղավորվող է, բարձրությունը՝ 10-80 սմ։ Տերևները գծաձև կամ գծուսբզաձև են։ Ծաղկաբույլը նոսր սակավածաղիկ կամ խիտ ողկույզ է, ծաղիկը՝ կանաչադեղնավուն կամ սպիտակ։ Ծաղկում է մայիս-հունիսին։ Պտուղը տուփիկ է։ Երեք տեսակներն էլ գրանցված են ՀՀ Կարմիր գրքում։ Ծաղկի բանաձևը՝

Տեսակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հայտնի է մոտ 15 (այլ տվյալներով՝ 20), ՀՀ-ում՝ 3 տեսակ՝

  • թաղաղու ծառանմանը (A. dendroides) հանդիպում է Լոռու, Արարատի, Վայոց ձորի, Սյունիքի մարզերում։
  • թանթռնիկ թարխուն աճում է չոր, կավոտ կամ քարքարոտ լանջերին, ցանքերում (800 - 1500 մ բարձրներում),
  • թաղաղու դեղինը (A. lutea) անհետացող տեսակ է, հանդիպում է միայն Տավուշի մարզում (Իջևանի ֆլորիստիկ. շրջան)։ Աճում է քարքարոտ լեռնալանջերին, թփուտներում, բաց տարածքներում (700 - 1100 մ բարձրություններում),
  • թաղաղու ղրիմյանը (A. taurica) հանդիպում է Լոռու մարզում (Սպիտակ քաղաքի շրջակայք և Ջաջուռի լեռնանցք)։ Աճում է չոր, քարքարոտ վայրերում, հեղեղատներում, ժայռերի ելուստներին (1500 - 2000 մ բարձրներում)։

Տաքսոնոմիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  ևս 13 ընտանիք
(համաձայնAPG II Համակարգի)
  e1  
         
  Կարգ Ծնեբեկածաղկավորներ     դաս Թաղաղու     f1
               
  Բաժին Ծաղկավոր բույսեր կամ Ծածկասերմեր     ընտանիք Քսանտոֆիտայիններ     e2    
             
  ավելի քան 58 կարգի ծաղկավոր բույսեր
(համաձայնAPG II Համակարգի)
  ևս 23 դաս   f2
     
Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Թաղաղու» հոդվածին։
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Թաղաղու» հոդվածին։