Թագուհի Տիեզերաց

Թագուհի Տիեզերաց;
Հիմնական տվյալներ
Տեսակ	կաթոլիկ տաճար
Երկիր	Սիրիա
Տեղագրություն	Դամասկոս
Դավանանք	կաթոլիկություն
Թեմ	Դամասկոսի թեմ
Հիմնական ամսաթվերը	1930
Ճարտարապետական ոճ	ռոմանական ճարտարապետություն
Հիմնադրված	1930
	Church of the Queen of the Universe, Damascus Վիքիպահեստում

Թագուհի Տիեզերաց, կրոնական կառույց Սիրիայի մայրաքաղաք Դամասկոսում։ Պատկանում է հայ կաթողիկե եկեղեցուն՝ Տանն Կիլիկիո կաթողիկոսության Դամասկոսի թեմին։ Հանդիսանում է վերջինիս առաջնորդանիստ միակ եկեղեցին, որը կազմակերպում է դամասկոսաբնակ կաթողիկե սիրիահայության հոգևոր կյանքը։

Եկեղեցին գտնվում է Դամասկոսի հին քաղաքի քրիստոնեական թաղամասում՝ հյուսիսարևելյան Բաբ Թումա դարպասից մոտ 100 մ դեպի արևմուտք: Դրանից ոչ հեռու տեղակայված է կես հազարամյա պատմություն ունեցող Բաքրի բաղնիքը։

Պատմություն

Դամասկոսի հայ կաթողիկե համայնքը հիմնադրվել է 1763 թվականին։ Առաջին հոգևոր հովիվը եղել է Հովսեփ Թաքաթլյանը 1778-1782 թվականներին^[2]։ Քաղաքի հին քարտեզներում երևում է, որ հին հայկական կաթոլիկ եկեղեցին գտնվում էր Լազարյան վանքի կողքին՝ Ալ-Ազարիա փողոցի արևելյան անկյունում: Այն մեծ վնաս է կրել 1860 թվականին Դամասկոսի քրիստոնեական թաղամասում տեղի ունեցած կոտորածի ժամանակ։ Այսօրվա հայկական տաճարը կառուցվել է ճիզվիտների կողմից 1930 թվականին, իսկ աջ կողմում գտնվող արքեպիսկոպոսության նստավայրը կառուցվել է 1920 թվականին^[3]։ Այդ պատճառով եկեղեցին դեռևս ներկայացված է հին քարտեզների վրա որպես «ճիզվիտական» եկեղեցի^[4]^[5]: Սակայն ճիզվիտները չկարողացան պահպանել շենքային համալիրը, ուստի ներկայիս գույքն ու շինությունը հայ կաթոլիկ համայնքը ձեռք բերեց 1959 թվականին բարերար Հանին Էլիաս Կուդսիի (1893-1971) միջոցներով։ Նրա գումարով 1961 թվականին ավարտվել է նաև դպրոցի կառուցումը^[3]։ 1984 թվականի նոյեմբերի 6-ին ստեղծվել է Դամասկոսի թեմը, որով եկեղեցին վերածվել է առաջնորդանիստ տաճարի։ 2000 և 2001 թվականներին վերանորոգվել են եկեղեցին, առաջնորդանիստը և այլ սենյակներ։ Այն ժամանակ Դամասկոսում 700 ընտանիքներում 5000 հայ կաթոլիկներ կար^[2]։

Ճարտարապետություն

Եկեղեցու շենքը, որն ավարտվել է 1930 թվականին, ունի խաչաձև հատակագիծ և երկհարկանի տանիքներ՝ խաչաձև մույթերով։ Երկհարկանի շենքն ունի լուսավոր ճակատ և ճակատային մասում մեծ կլոր վարդագույն պատուհան, ներառյալ մուտքի փայտե դռան դիմաց գտնվող սյունասրահը, որի վրա Հիսուսի արձանն է երկհարկանի տանիքին և հասարակ խաչը գագաթին: 1920-ական թվականների չորսհարկանի արքեպիսկոպոսական տունը, որը գտնվում է եկեղեցուց աջ, կառուցված է սպիտակ քարից և ունի հարուստ զարդարված հայկական խաչքար՝ «Հայ կաթողիկե արքեպիսկոպոս» ցուցանակի վերևում։ Եկեղեցու դիմաց կան մի քանի հուշարձաններ՝ 1994 թվականի Մարիամ Աստվածածնի արձանը, համայնքի հովանավոր Հանին Էլիաս Կուդսիի (1893-1971) հուշարձանը, 2000 թվականի Սուրբ Ռիտայի արձանը։ Հայոց ցեղասպանության հուշարձանը բացվել է 1965 թվականի ապրիլի 24-ին՝ 50-րդ տարելիցին և որտեղ ամեն տարի այս օրը տեղի են ունենում հիշատակի միջոցառումներ^[3]։

Տես նաև

Թագուհի Մարտիրոսաց

Ծանոթագրություններ

↑ http://www.gcatholic.org/c/3854
↑ ^2,0 ^2,1 Armenian Catholic Patriarchal Exarchate Damascus. Արխիվացված 2021-01-05 Wayback Machine Armenian Catholic Church, 2004.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 (Արաբերեն) [Mitri Haji Athanasio, Qutaiba Shihabi: Klöster und Kirchen in Damaskus und ihre Landschaft (historische archäologische Dokumentarforschung). Damaskus 2005, 5. (Արաբերեն) Die Kathedrale der Sultanin der Welt.
↑ Älterer deutschsprachiger Touristen-Stadtplan von Damaskus in: Bettina Jurschik: Stadtbefestigung, Stadttore und Zitadelle. In: Hicham Tannous et al.: Exkursion Damaskus - Syrien vom 27. Mai 2007 bis 3. Juni 2007 im Rahmen des Masterstudienganges Denkmalpfl ege und Stadtentwicklung der Technische Universität Dresden, S. 50–53, hier S. 50.
↑ Älterer englischsprachiger Touristen-Stadtplan von Damaskus in: Diana Darke: My House in Damascus: An Inside View of the Syrian Revolution. Haus Publishing, London 2014.

Արտաքին հղումներ

Դամասկոսի թեմի ֆեյսբուքյան էջ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Թագուհի Տիեզերաց» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբանական տարբերակը վերցված է «Հայ Սփյուռք» հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։

[_7939a3164389de93-1] ttp://www.gcatholic.org/c/3854

[acc-2] 2,0 ^2,1 Armenian Catholic Patriarchal Exarchate Damascus. Արխիվացված 2021-01-05 Wayback Machine Armenian Catholic Church, 2004.

[athanasio-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 (Արաբերեն) [Mitri Haji Athanasio, Qutaiba Shihabi: Klöster und Kirchen in Damaskus und ihre Landschaft (historische archäologische Dokumentarforschung). Damaskus 2005, 5. (Արաբերեն) Die Kathedrale der Sultanin der Welt.

[jurschik-4] Älterer deutschsprachiger Touristen-Stadtplan von Damaskus in: Bettina Jurschik: Stadtbefestigung, Stadttore und Zitadelle. In: Hicham Tannous et al.: Exkursion Damaskus - Syrien vom 27. Mai 2007 bis 3. Juni 2007 im Rahmen des Masterstudienganges Denkmalpfl ege und Stadtentwicklung der Technische Universität Dresden, S. 50–53, hier S. 50.

[5] Älterer englischsprachiger Touristen-Stadtplan von Damaskus in: Diana Darke: My House in Damascus: An Inside View of the Syrian Revolution. Haus Publishing, London 2014.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]