Էֆեդրին
 |
Այս հոդվածն աղբյուրների կարիք ունի։ Դուք կարող եք բարելավել հոդվածը՝ գտնելով բերված տեղեկությունների հաստատումը վստահելի աղբյուրներում և ավելացնելով դրանց հղումները հոդվածին։ Անհիմն հղումները ենթակա են հեռացման։ |
 |
Այս հոդվածը կարող է վիքիֆիկացման կարիք ունենալ Վիքիպեդիայի որակի չափանիշներին համապատասխանելու համար։ Դուք կարող եք օգնել հոդվածի բարելավմանը՝ ավելացնելով համապատասխան ներքին հղումներ և շտկելով բաժինների դասավորությունը, ինչպես նաև վիքիչափանիշներին համապատասխան այլ գործողություններ կատարելով։ |
| Էֆեդրին | |
|---|---|
 | |
| Քիմիական բանաձև | C₁₀H₁₅NO |
| Մոլային զանգված | 165,115364 զանգվածի ատոմական միավոր[1] գ/մոլ |
| Հալման ջերմաստիճան | մոտ. 40 °C °C |
| Կազմալուծման ջերմաստիճան | 225 °C |
| Քիմիական հատկություններ | |
| Դասակարգում | |
| CAS համար | 299-42-3 |
| PubChem | 9294 |
| EINECS համար | 206-080-5 |
| SMILES | CC(C(C1=CC=CC=C1)O)NC |
| ЕС | 206-080-5 |
| ChEBI | 8935 |
| Եթե հատուկ նշված չէ, ապա բոլոր արժեքները բերված են ստանդարտ պայմանների համար (25 °C, 100 կՊա) | |
Էֆեդրին, (լատ.՝ Ephedrinum՝ անվանումը լատիներեն Ephedra բույսից), փսիխոակտիվ թունային ալկալոիդ, պարունակվում է Ephedra բույսի տարբեր տեսակներում՝ Պսևդոէֆեդրինի հետ։ Բույսը հայտնաբերվում է Միջին Ասիայի, Սիբիրի լեռնային գոտիներում։ Անցյալում օգտագործվել է որպես դեղորայք, սակայն այժմ պահպանումը և ռեալիզացիան գտնվում է խիստ հսկողության ներքո։
Սինթեզ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ստացվում է բնական խառնուրդից բալաստային նյութերի մաքրման միջոցով։ Առաջին անգամ Էֆեդրինի սինթեզը սինթետիկ ճանապարհով իրականացվել է Շպյոտի կողմից (1925)։ Հետագայում առաջարկվել են այլ տարբերակներ, բայց ներկայումս ամենաընդունելին բենզոլի և մոնոքլորպրոպիոնաթթվի քլորանհիդրիդի կոնդենսացիան է՝ ալյումինի քլորիդի մասնակցությամբ։ Առաջացած քլորէթիլֆենիլկետոնը կոնդենսացվում է մեթիլամինի հետ, առաջացած երկրորդային ամինը վերականգնվելով առաջացնում է Էֆեդրին։
Կառուցվածք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Էֆեդրինն ունի երկու ասիմետրիկ ածխածնի ատոմ, այսինքն առկա են 4 օպտիկակապես ակտիվ Էֆեդրինի մոլեկուլներ և 2 ռացեմատային խառնուրդ։ Ամենահայտնին ցիս և տրանս իզոմերներն են։ Ցիս իզոմերը համարվում է ձախ իսկ տրանս իզոմերը(Պսևոդեէֆեդրին) աջ պտտող։ Էֆեդրինի անջատումը ռացեմատային խառնուրդից հենված է իզորմերների օքսալատների տարբեր լուծելիությամբ սպիրտում։ Էֆեդրինի օքսալատը սպիրտում վեր է ածվում բյուրեղների, մինչդեռ Պսևդոէֆեդրինը լուծվում է սպիրտում։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
| ||||||||||
|
Սա անավարտ հոդված է։ Դուք կարող եք օգնել Վիքիպեդիային՝ ուղղելով և լրացնելով այն։ Այս նշումը հարկավոր է փոխարինել համապատասխան թեմատիկ նշումով։ |