Jump to content

Էնիդ Բլայթոն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Էնիդ Բլայթոն
անգլ.՝ Enid Blyton
Ծննդյան անունանգլ.՝ Enid Mary Blyton
Ծնվել էօգոստոսի 11, 1897(1897-08-11)[1][2][3][…]
ԾննդավայրEast Dulwich, Սաութուրք[4][5]
Վախճանվել էնոյեմբերի 28, 1968(1968-11-28)[1][2][3][…] (71 տարեկան)
Վախճանի վայրՀամփսթեդ, Քամդեն, Մեծ Լոնդոն, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն[4][5]
ԳերեզմանԳոլդերս Գրին
Գրական անունEnid Blyton
Մասնագիտությունգրող, վիպասան, բանաստեղծուհի, դպրոցի ուսուցիչ, մանկագիր, սցենարիստ և ուսուցչուհի
Լեզուանգլերեն
Քաղաքացիություն Միացյալ Թագավորություն
ԿրթությունIpswich High School?[6]
Ժանրերմանկական գրականություն
Ուշագրավ աշխատանքներThe Famous Five?, The Secret Seven? և Noddy?
Ստեղծագործությունների ցանկEnid Blyton bibliography?
ԱմուսինHugh Alexander Pollock? և Kenneth Fraser Darrell Waters?
ԶավակներGillian Baverstock? և Imogen Smallwood?
Կայքenidblytonsociety.co.uk
 Enid Blyton Վիքիպահեստում

Էնիդ Մերի Բլայթոն (անգլ.՝ Enid Mary Blyton, օգոստոսի 11, 1897(1897-08-11)[1][2][3][…], East Dulwich, Սաութուրք[4][5] - նոյեմբերի 28, 1968(1968-11-28)[1][2][3][…], Համփսթեդ, Քամդեն, Մեծ Լոնդոն, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն[4][5]), բրիտանացի գրող, որ ստեղծագործել է մանկական և պատանեկան գրականության բնագավառում։ Դարձել է 20-րդ դարի՝ դեռահասների համար ստեղծագործած ամենահաջողակ գրողը։

Էնիդ Բլայթոնը ծնվել է 1897 թվականի օգոստոսի 11-ին Լոնդոնում՝ Լորդշիպ Լեյն (Իսթ Դալիջ շրջան) փողոցի 354 տանը։ Եղել է ավագ դուստրը դանակավաճառ Թոմաս Քերի Բլայթոնի (1870-1920) և նրա կնոջ՝ Թերեզա Մերի (ծննդյան ազգանունը՝ Հարիսոն, 1874-1950) ընտանիքում, որտեղ բացի նրանից եղել են ևս երկու կրտսեր որդի՝ Հենլին (ծնվել է 1899 թվականին) և Քերին (ծնվել է 1902 թվականին), ովքեր ծնվել են այն բանից հետո, երբ ընտանիքը տեղափոխվել է մոտակա Բեքենհեմ արվարձան։ 1907-1915 թվականներին Բլայթոնը սովորել է Բեքենհեմի Սուրբ Քրիստոֆի դպրոցում։ Նա հավասարապես լավ արդյունք է ցուցաբերել և՛ ակադեմիական աշխատանքի, և՛ ֆիզիկական ակտիվության մեջ։ Միայն լավ չի սովորել մաթեմատիկա։

Ստեղծագործություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Էնիդ Բլայթոնը գրել է գրքերի մի քանի շարքեր, որոնք նախատեսված են տարիքային տարբեր խմբերի համար՝ պարբերաբար կրկնվող հերոսներով։ Այդ գրքերը մեծ հաջողություն են ունեցել աշխարհի շատ վայրերում, վաճառվել է ավելի քան 400 միլիոն օրինակ։ Համաձայն մեկ գնահատման՝ Բլայթոնը աշխարհում թարգմանված գրականության հինգերորդ ամենամեծ ժողովրդականություն վայելով հեղինակն է։ Օրինակ, ըստ ՅՈՒՆԵՍԿՕԹարգմանությունների ինդեքսի (Index Translationum)[7], մինչև 2007 թվականը հաշվվել է նրա գրքերի թարգմանությունների ավելի քան 3400 հրատարակություններ. այս առումով նա զիջում է Շեքսպիրին[8], բայց գերազանցում է Լենինին։

Գրողի ամենահայտնի կերպարներից մեկը Նոդին է, որը հայտնվել է միայն կարդալ սովորող փոքրիկների պատմություններում։ Այնուամենայնիվ, առավել հայտնի են նրա վեպերը, որոնցում երեխաները ընկնում են հետաքրքիր արկածների մեջ և բացահայտում ինտրիգային գաղտնիքները գրեթե առանց մեծահասակների օգնությամբ։ Այդ ժանրի գործերից հատկապես մեծ ժողովրդականության է արժանացել «Հրաշալի հնգյակ» (բաղկացած է 21 վեպից, որ գրվել են 1942-1963 թվականներին, գլխավոր հերոսները չորս պատանիներ են և շունը), «Հինգ պատանի խուզարկուները և հավատարիմ շունը» (բաղկացած է 15 վեպից՝ գրված 1943-1961 թվականներին, հինգ երեխա մշտապես շրջանցում են տեղական ոստիկանությանը բարդ իրավիճակները քննելու հարցում) շարքերը, ինչպես նաև «Գաղտնի յոթնյակը» (15 վեպ՝ գրված 1949-1963 թվականներին, յոթ երեխաները լուծում են տարբեր գաղտնիքներ)։

Էնիդ Բլայթոնի գրքերը արկածային մանկական գրականություն նմուշներ են, երբեմն ներառում են ֆենտեզիի տարրեր, երբեմն՝ մոգություն։ Նրա գրքերը եղել և շարունակում են մնալ շատ տարածված Մեծ Բրիտանիայում և աշխարհի շատ այլ երկրներում։ Գրողի ստեղծագործությունները թարգմանվել են ավելի քան 90 լեզուներով[9], այդ թվում` չինարեն, հոլանդերեն, ֆիններեն, ֆրանսերեն, գերմաներեն, եբրայերեն և այլն։

Քննադատություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Էնիդ Բլայթոնի գրքերից մեկի մասին Կոռնեյ Չուկովսկին գրել է (հոդված «Триллеры и чиллеры»).

․․․Բոլորին գերազանցեց Էնիդ Բլայթոնը։ Փորձառու խուզարկուի դերում նա դուրս բերեց արտասովոր խելամիտ ութամյա աղջկա, որն իր ինտելեկտով գերազանցեց հայտնի խուզարկուներին ու պարբերաբար հիմար վիճակի մեջ է թողնում պրոֆեսիոնալ ոստիկան Գունին։ Այդ գիրքը հրատարկվել է անգլիական «Dragon» («Վիշապ») հրատարակչությունում, որը տպագրում է խուզարկուական պատմություններ 6-ից մինչ 8 տարեկան և («Կապույտ Վիշապ» և 8-ից 12 տարեկան (Կարմիր Վիշապ») փոքր երեխաների համար[10]։

Առավել հայտնի ստեղծագործություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • The Adventure
  • The Barney Mystery[11]
  • The Circus
  • Հրաշալի հնգյակ
  • The Magic Faraway Tree
  • The Malory Towers
  • The Mary Mouse
  • Հինգ պատանի խուզարկուները և հավատարիմ շունը
  • The Naughtiest Girl
  • The Noddy
  • The Amelia Jane
  • The Secret Seven
  • St. Clare’s
  • The Wishing-Chair
  • The Willow Farm

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 http://web.archive.org/web/20170323061918/http://jeugdliteratuur.org/auteurs/enid-blyton
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 FamilySearch Family Tree — 2009.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 Encyclopædia Britannica
  6. Blain V., Grundy I., Clements P. The Feminist Companion to Literature in English: Women Writers from the Middle Ages to the Present — 1990. — P. 108.
  7. «Index Translationum». UNESCO. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 28-ին.
  8. «Index Translationem», United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization, Վերցված է 2014 թ․ փետրվարի 1-ին
  9. «Seven Go on a 21st-Century Adventure: Enid Blyton Classics to Be Rewritten», The Independent, 2012 թ․ մարտի 28
  10. Отдав искусству жизнь без сдачи… Критика Корнея Чуковского
  11. Stoney (2011), loc. 4613

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էնիդ Բլայթոն» հոդվածին։