Էմիլ Օլիվյե
| Էմիլ Օլիվյե | |
| |
| Կուսակցություն՝ | Բոնապարտիզմ |
|---|---|
| Կրթություն՝ | Տյեր լիցե |
| Մասնագիտություն՝ | քաղաքական գործիչ, պատմաբան և փաստաբան |
| Ծննդյան օր | հուլիսի 2, 1825[1][2][3][…] |
| Ծննդավայր | Մարսել[4] |
| Վախճանի օր | օգոստոսի 20, 1913[1][2][5][…] (88 տարեկան) |
| Վախճանի վայր | Saint-Gervais-les-Bains[4] |
| Գերեզման | Սեն-Թրոպե |
| Թաղված | Սեն-Թրոպե |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Ֆրանսիա
|
| Ամուսին | Բլանդինա Լիստ |
| Զավակներ | Դանիել Օլիվյե |
Օլիվյե-Էմիլ Օլիվյե (ֆր.՝ Olivier Émile Ollivier, հուլիսի 2, 1825[1][2][3][…], Մարսել[4] - օգոստոսի 20, 1913[1][2][5][…], Saint-Gervais-les-Bains[4]), ֆրանսիացի քաղաքական և պետական գործիչ, 1869 թվականի դեկտեմբերի 27-ից մինչև 1870 թվականի օգոստոսի 9-ը փաստացի ղեկավարել է նախարարների կաբինետը:
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Էմիլ Օլիվյեն ծնվել է 1825 թվականին ֆրանսիական հանրապետական ծայրահեղականների ընտանիքում, որը արտաքսվել է 1851 թվականի դեկտեմբերի 2-ի հեղաշրջումից հետո:
1848 թվականին Օլիվյեն երկրի ժամանակավոր կառավարության կողմից ուղարկվեց հարավ՝ որպես հանրապետության հանձնակատար:
Հետագայում Էմիլը դարձավ Բուշ դյու Ռոնի բաժանմունքի ոստիկանապետ, որտեղ նա ցուցաբերեց անկայունություն՝ մոտենալով միապետներին և հոգևորականներին:
Իշխանությունը Լուի Նապոլեոնի ձեռքը հանձնելուն պես Օլիվյեն ստիպված եղավ հեռանալ ծառայությունից և սկսեց աշխատել որպես իրավաբան և լրագրող[6]:
1857 թվականին օրենսդիր մարմնում Էմիլ Օլիվյեն ընտրվեց որպես Փարիզի պատգամավոր և մինչև 1863 թվականը պատկանում էր հինգի խմբին, որն այնուհետև կազմում էր նապոլեոնյան ռեժիմի միակ ընդդիմությունը[7]:
Այնուամենայնիվ, շուտով Օլիվյեն սկսեց ուղիներ փնտրել կառավարական շրջանակների հետ մտերմանալու, և իր հերթին Նապոլեոնյան քաղաքականությունը հանդիպեց նրան, հատկապես նրան կողմնակից էր դուքս դե Մորնը (Նապոլեոն III-ի ազգակիցը, Մատիլդա դե Մորնեի հայրը, սկանդալային Միսսիի, Գաբրիել Սիդոն Կոլեթի և Լիանա դե Պուժի սիրելին): Մորնիի մահով, Ռուերայի ռեակցիոն ուղղությունը ժամանակավորապես գերակշռվեց, և Օլիվիեի հույսերը «Միրաբոյի դերի» (նախարարական պաշտոն լիբերալ կաբինետում) ջարդեցին:
1869 թվականի մայիսի ընտրություններում Էմիլը հայտնվեց Ֆրանսիայի մայրաքաղաքում, ըստ երևույթին, լինելով ընդդիմություն, բայց, ըստ էության, կառավարության թեկնածու, ով մտավ պալատ միայն հարավային գերատեսչություններից մեկի քվեարկության շնորհիվ: Նա հստակ ասել է իր ծրագիրը «փրկիր կայսրությունը»՝ լիբերալիզմին զիջելով:
Համաձայնելով մի շարք բարեփոխումների (օրենսդրական մարմնին օրենսդրական նախաձեռնությամբ ապահովելը, միջանձնային իրավունքի պաշտպանության հարցերը և այլն), Ֆրանսիայի կայսրը առաջարկեց Էմիլ Օլիվիեին ձևավորել և ղեկավարել կաբինետը: Նախարարությունը, որը ստեղծվել է 1870 թվականի հունվարի 2-ին, մի կողմից ընդգրկում էր միապետներ, որոնք պատրաստ էին հաշտվել «լիբերալ կայսրության» հետ (Լուի Բյուֆֆե, կոմս Նապոլեոն Դարյու), իսկ մյուս կողմից՝ Բոնապարտիստներ, որոնք թույլ էին տալիս ինչ-որ չափով վերադառնալ պառլամենտարիզմին: Ինքը՝ Օլիվյեն, վերցրեց Արդարադատության նախարարի պորտֆելը, բայց, փաստորեն, կանգնեց կաբինետի գլխին:
Վարչական ապակենտրոնացման հարցը մշակելու համար կազմված հանձնաժողովի նախագահ նշանակվեց նախկին վարչապետ տարեց Ադիլոն Բարոն: Նախարարության միջև միաձայնությունը երկար չտևեց. երբ գործը հասավ հանրաքվեի միջոցով բարեփոխումների իրականացմանը, Լուի Բյուֆֆեն և կոմս Դարյուն հրաժարական տվեցին, քանի որ երբ հարցնում էին հանրաքվեի մասին, նրանք ընդունում էին կայսեր իրավունքը ժողովրդին դիմելու միայն զուտ արքայական հարցերով: Արտաքին գործերի նախարարի պորտֆելը անցավ Գրեմոնի ձեռքը: 1870 թվականի մայիսի 8-ին տեղի ունեցած բողոքարկման արդյունքում ձայների մեծամասնությունը (82,68%) հանդես եկավ կառավարության կողմնակից, բայց ընդդիմության ուժեղացումը հարուցեց կայսրության կողմնակիցների գաղափարը, որ անհրաժեշտ է վերականգնել իր հեղինակությունը` արտաքին թշնամիներին հաղթելով: Ռազմական նախարար Էդմոն Լեբյոֆը հավաստեց, որ Ֆրանսիան պատրաստ է պատերազմի. Օլիվյեն, ոչ պակաս ամբարտավանությամբ, 1870 թվականի ամռանը, «թեթև սրտով», ինչպես ինքն էր ասում, մարտահրավեր նետեց Պրուսիային՝ իսպանական գահին Հոհենցոլերի թեկնածության համար:
Ֆրանս-պրուսական պատերազմի ճակատներում ֆրանսիական բանակի առաջին ցավալի պարտություններից հետո Օլիվիեի կաբինետը, լիովին չկարողանալով հաղթահարել դժվարությունները, տապալվեց: 1870 թվականի սեպտեմբերի 4-ի հեղափոխությունից հետո Էմիլ Օլիվյեն փախավ Իտալիա և վերադարձավ միայն 1874 թվականին, բայց նրա քաղաքական կարիերան ավարտվեց ընդմիշտ[8]:
Բազմաթիվ իրավաբանական և գրական հոդվածների հեղինակ Օլիվյեն իր կյանքի վերջին տարիներին ջատագովական է գրում իր գործունեության և երկրորդ կայսրության լիբերալ դարաշրջանի համար: 1895 և 1896 թվականներին «Revue des deux Mondes»-ը հրատարակել է Էմիլ Օլիվիեի մի քանի հետաքրքիր հոդվածներ՝ Լուի Նապոլեոնի՝ որպես հանրապետության նախագահ լինելու մասին:
Էմիլ Օլիվյեի կառավարության կազմ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Կաբինետի ղեկավար, արդարադատության և մշակույթի նախարար-Էմիլ Օլիվյե,
- Ներքին գործերի նախարար- Էժեն Շեվանդե դե Վալդրոմ,
- Արտաքին գործերի նախարար - կոմս Նապոլեոն Դարյու,
- Գյուղատնտեսության և առևտրի նախարար-մարքիզ դը Տալու,
- Հանրային աշխատանքների նախարար Շարլ Լուվե
- Ֆինանսների նախարար - Լուի Բյուֆֆե,
- Գեղարվեստի նախարար- Մորիս Ռիշար,
- Կայսերական ունեցվածքի նախարար-մարշալ Ժան Բատիստ Վայան,
- Ռազմական նախարար- մարշալ Էդմոն Լեբյոֆ,
- Ծովային և գաղութային հարցերի նախարար- ծովակալ Շարլ Ռիգո դե Ժենուի,
- Կրթության նախարար -Ալեքսիս Էմիլ Սեգրի,
- Նախարար - Պետական խորհրդի նախագահ-Ֆելիքս Պարիու[9]:
Ընտանիք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կինը՝ Բլանդինան, կոմսուհի Մարիա Կատերինա Սոֆյա Ագուի և կոմպոզիտոր Ֆերենց Լիստի դուստրն էր:
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Sycomore (ֆր.) / Assemblée nationale
- ↑ 3,0 3,1 Ollivier, Émile // http://runeberg.org/nfbt/0340.html — 1914. — Vol. 20.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Оливье Эмиль // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Encyclopædia Britannica
- ↑ Гурова Ольга (2005)։ «Советская власть – народная власть? Очерки истории народного восприятия советской власти в СССР Под ред. поТимо Вихавайнена»։ Ab Imperio 2005 (2): 568–572։ ISSN 2164-9731։ doi:10.1353/imp.2005.0103
- ↑ «Assemblée nationale»։ Enzyklopädie der Neuzeit Online։ Վերցված է 2019-12-08
- ↑ «Ollivier, Emile, 1825-1913 - Social Networks and Archival Context»։ snaccooperative.org։ Վերցված է 2019-12-08
- ↑ Le Figaro № 4, 4 января 1870 года (фр.)
Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- «Оливье, Эмиль»։ Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ)։ Սանկտ Պետերբուրգ։ 1890–1907
- Использованы материалы франкоязычной, англоязычной и немецкоязычной википедии.
| ||||||||||||||||
