Էմետոֆոբիա

Էմետոֆոբիա (անգլ.՝ emetophobia), ազդեցիկ վախ փսխումից։ Այս հատուկ ֆոբիան կարող է ներառել նաև ենթակատեգորիաներ, որոնք որոշակի իրավիճակներում անհանգստություն են առաջացնում, ներառյալ՝ հասարակական վայրերում փսխելու վախը, փսխումը տեսնելու վախը, փսխման հետևանքները դիտելը կամ սրտխառնոցի վախը^[1]։

Էմետոֆոբիան կլինիկորեն համարվում է «խուսափողական դժվարություն», քանի որ դրա վերաբերյալ սահմանափակ հետազոտություններ են կատարվել^[2]։ Էմետոֆոբիան քիչ ուշադրության է արժանացել՝ համեմատած այլ իռացիոնալ վախերի հետ^[3]։ Այն չի սահմանափակվում տարիքային կատեգորիայով. էմետոֆոբիայի դեպքեր կարելի է նկատել մանկության, պատանեկության և չափահասության տարիքում^[4]։

Ստուգաբանություն և կանխորոշում

Էմետոֆոբիա բառի արմատը ծագել է հին հունարեն ἔμετος (émetos) բառից, որը նշանակում է «փսխում»։ Երկրորդ արմատը «-ֆոբիա» (հին հունարեն՝ -φοβία, անգլ.՝ -phobia) նշանակում է «չափազանց, սովորաբար անբացատրելի վախ որոշակի առարկայի, առարկաների դասի կամ իրավիճակների նկատմամբ»^[5]։

Հազվադեպ չէ, երբ էմետոֆոբիա ունեցող մարդիկ խոսում են փսխման մասին, որը կապված է տրավմատիկ իրադարձության հետ, ինչպիսին է սուր գաստրոէնտերիտը կամ հասարակական վայրում ակամայից փսխումը․ այս ամենը նպաստում է էմետոֆոբիայի զարգացմանը^[6]։

Պատճառներ

Գիտական հանրության մեջ մեծ համոզմունք կա, որ էմետոֆոբիայի կոնկրետ պատճառ չկա։ Մանկության տարիներին ֆիզիկական կամ սեռական բռնության զոհերը, ինչպես նաև այն մարդիկ, ովքեր փորձում են ամեն կերպ վերահսկել իրենց և իրենց շրջապատը, կարող են տառապել էմետոֆոբիայից, իսկ փսխումը դժվար է, երբեմն նույնիսկ անհնար է վերահսկել^[7]^[8]։

Էմետոֆոբիա ունեցող հայտնի մարդիկ

Տես նաև

Ծանոթագրություններ

↑ Lipsitz J. D., Fyer A. J., Paterniti A., Klein D. F. Emetophobia: preliminary results of an internet survey.(անգլ.) // Depression and Anxiety том=14 : journal. — 2001. — № 2. — С. 149—52. — doi:10.1002/da.1058 — PMID 11668669.
↑ Davidson, Angela L., Christopher Boyle, Fraser Lauchlan Scared to lose control? General and health locus of control in females with a phobia of vomiting.(անգլ.) // Journal of Clinical Psychology : journal. — 2008. — Т. 64. — № 1. — С. 30—9. — doi:10.1002/jclp.20431 — PMID 18161045.
↑ Boschen, M. J. Reconceptualizing emetophobia: a cognitive-behavioral formulation and research agenda.(անգլ.) // Journal of Anxiety Disorders : journal. — 2007. — Т. 21. — № 3. — С. 407—19. — doi:10.1016/j.janxdis.2006.06.007 — PMID 16890398.
↑ Frank M. Dattilio Emetic Exposure and Desensitization Procedures in the Reduction of Nausea and a Fear of Emesis(անգլ.) // Clinical Case Studies : journal. — 2003. — Т. 2. — № 3. — С. 199—210. — ISSN 00000000. — doi:10.1177/1534650103002003003
↑ «Phobia - Definition and More from the Free Merriam-Webster Dictionary». Merriam-webster.com. 2012 թ․ օգոստոսի 31. Վերցված է 2013 թ․ հունվարի 4-ին.
↑ Becker, E. S., Rinck, M., Türke, V., Kause, P., Goodwin, R., Neumer, S., & Margraf, J. Epidemiology of specific phobia subtypes: findings from the Dresden Mental Health Study.(անգլ.) // European Psychiatry : journal. — 2007. — Т. 22. — № 2. — С. 69—74. — doi:10.1016/j.eurpsy.2006.09.006 — PMID 17157482.
↑ Fritscher, L. (2009). «Emetophobia. Fear of Vomiting».
↑ Christie, A. (2004)
↑ «Contact music». Վերցված է 2009 թ․ սեպտեմբերի 17-ին.
↑ «Ashley Benson Interview In Complex-Type A». June–July 2014. Արխիվացված է օրիգինալից 2017-03-13-ին. Վերցված է 2022-04-15-ին.

[Lipsitz2001-1] Lipsitz J. D., Fyer A. J., Paterniti A., Klein D. F. Emetophobia: preliminary results of an internet survey.(անգլ.) // Depression and Anxiety том=14 : journal. — 2001. — № 2. — С. 149—52. — doi:10.1002/da.1058 — PMID 11668669.

[Davidson2008-2] Davidson, Angela L., Christopher Boyle, Fraser Lauchlan Scared to lose control? General and health locus of control in females with a phobia of vomiting.(անգլ.) // Journal of Clinical Psychology : journal. — 2008. — Т. 64. — № 1. — С. 30—9. — doi:10.1002/jclp.20431 — PMID 18161045.

[3] Boschen, M. J. Reconceptualizing emetophobia: a cognitive-behavioral formulation and research agenda.(անգլ.) // Journal of Anxiety Disorders : journal. — 2007. — Т. 21. — № 3. — С. 407—19. — doi:10.1016/j.janxdis.2006.06.007 — PMID 16890398.

[Datillo2003-4] Frank M. Dattilio Emetic Exposure and Desensitization Procedures in the Reduction of Nausea and a Fear of Emesis(անգլ.) // Clinical Case Studies : journal. — 2003. — Т. 2. — № 3. — С. 199—210. — ISSN 00000000. — doi:10.1177/1534650103002003003

[5] «Phobia - Definition and More from the Free Merriam-Webster Dictionary». Merriam-webster.com. 2012 թ․ օգոստոսի 31. Վերցված է 2013 թ․ հունվարի 4-ին.

[6] Becker, E. S., Rinck, M., Türke, V., Kause, P., Goodwin, R., Neumer, S., & Margraf, J. Epidemiology of specific phobia subtypes: findings from the Dresden Mental Health Study.(անգլ.) // European Psychiatry : journal. — 2007. — Т. 22. — № 2. — С. 69—74. — doi:10.1016/j.eurpsy.2006.09.006 — PMID 17157482.

[7] Fritscher, L. (2009). «Emetophobia. Fear of Vomiting».

[8] Christie, A. (2004)

[9] «Contact music». Վերցված է 2009 թ․ սեպտեմբերի 17-ին.

[10] «Ashley Benson Interview In Complex-Type A». June–July 2014. Արխիվացված է օրիգինալից 2017-03-13-ին. Վերցված է 2022-04-15-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]