Էմանուել Աղասի

Էմանուել Աղասի;
Ծնվել է	դեկտեմբերի 25, 1930
Ծննդավայր	Սալմաստ, Արևմտյան Ադրբեջան, Իրան
Մահացել է	սեպտեմբերի 24, 2021 (90 տարեկան)
Մահվան վայր	Լաս Վեգաս, Նևադա, ԱՄՆ
Քաղաքացիություն	Իրան և ԱՄՆ
Մայրենի լեզու	հայերեն
Կրթություն	Ռուզվելտի համալսարան
Մասնագիտություն	բռնցքամարտիկ և tennis coach
Երեխաներ	Անդրե Աղասի

Էմանուել Աղասի, ամերիկանացված որպես Էմանուել «Մայք» Աղասի (դեկտեմբերի 25, 1930(1930-12-25)^[1], Սալմաստ, Արևմտյան Ադրբեջան, Իրան - սեպտեմբերի 24, 2021(2021-09-24)^[2], Լաս Վեգաս, Նևադա, ԱՄՆ), նախկին բռնցքամարտիկ, 1948 և 1952 թվականներին Իրանը ներկայացրել է Ամառային օլիմպիական խաղերում։ Թենիսիստ Անդրե Աղասու հայրը։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Էմանուլ Աղասին ծնվել է 1930 թվականի դեկտեմբերի 25-ին Սալմաստում (Իրան), մեծացել՝ Թեհրանում, հայ քրիստոնեական ընտանիքում^[3] (որոշ աղբյուրներ նշում են, որ ունի հայ-ասորական կամ պարսկական արմատներ^[4]^[5], բայց ինքնակենսագրականում այդ վարկածները չեն հաստատվել)։ Հայրը՝ հյուսն Դավիթ Աղասյանը ուկրաինահայ է, ծնվել է 1880 թվականին Կիևում, Հոկտեմբերյան հեղափոխությանը հաջորդող քաղաքացիական պատերազմի ժամանակ արտագաղթել է Իրան, որտեղ խուսափելով թուրքական ջարդերից՝ փոխել է ազգանունը քիչ աչքի ընկնող ազգանունով՝ Աղասի^[6], իսկ Մայքի մայրը՝ Նունիան, եղել է հայուհի Թուրքիայից^[7]։ Չնայած Դավիթը քսան տարի մեծ էր կնոջից, նրանք ընտանիք են կազմել։ Ունենեցել են հինգ երեխա, Էմանուելը երրորդ երեխան էր^[8]։

Սպորտում Էմանուելի առաջին հետաքրքրությունը եղել է ֆուտբոլը, սակայն հետագայում Երկրորդ Համաշխարհային պատերազմի ժամանակ. տեսնելով թե ինչպես են ամերիկյան քրիստոնեական եկեղեցու առաքելական ծառայությանը կից թենիսի մարզադաշտում խաղում ամերիկացի և բրիտանացի զինվորները տարվել է թենիսով և շատ սիրել այդ խաղը։ Նրանցից մեկը տղային է նվիրել իր առաջին ձեռնաթիակը, որը հետագայում իր հետ տարել է ԱՄՆ^[9]։

Էմանուելը 16 տարեկան հասակում հետաքրքրվել է բռնցքամարտով, հաճախ մասնակցել է փողոցային կռիվների, որոնցից մեկի ժամանակ նրան նկատել է Թեհրանի կենտրոնում գտնվող Nerou Rastey մասնավոր ակումբի բռնցքամարտի մարզիչը։ Նա Էմանուելին հրավիրել է ակումբ, որը առաջին իսկ մարզումի ժամանակ հաղթել է բոլոր մրցակիցներին, իսկ երկու շաբաթ անց հաղթել է ակումբի կողմից հովանավորվող բռնցքամարտի մրցաշարում^[10]։

Հետագայում, Աղասու մարզիչն է դառնում 1932 թվականի Օլիմպիական խաղերի արծաթե մեդալակիր Հանս Ցիգլարսկին^[11], որը կազմում է մարզումների կանոնավոր ռեժիմ և Աղասին մի քանի ամիս անց թեթև քաշային կարգում հաղթում է Թեհրանի առաջնությունը, ապա Իրանի առաջնությունը և 17 տարեկանում ընդգրկվում է երկրի ազգային հավաքականում` Լոնդոնի օլիմպիական խաղերին մասնակցելու համար^[12]։

Օլիմպիադայում, Աղասին առաջին իսկ մարտի ժամանակ պարտվում է իսպանացի հակառակորդին, որը թեթև քաշային կարգում զբաղեցնում է չորրորդ հորիզոնականը։ Չորս տարի անց մասնակցում է Հելսինկիի օլիմպիական խաղերին։ Պատմությունը կրկնվում է․ Աղասին պարտվում է առաջին մարտում՝ այս անգամ Հարավային Աֆրիկան ներկայացնող մարզիկին, որն այս օլիմպիական խաղերում նվաճում է բրոնզե մեդալ^[13]։

1952 թվականին հետևելով իր եղբայր Սամուելին մեկնում է Չիկագո^[6]^[14] և իր անունը փոխում է՝ դարձնելով «Մայք Աղասի»։ Ռուզվելտի համալսարանն ավարտելուց առնվազն մեկ ամիս անց հանդիպում է Էլիզաբեթ Դեդլիին։ Երկու ամիս անց, 1959 թվականի օգոստոսի 19-ին նրանք ամուսնանում են^[15]։ Աշխատանքի փնտրտուքներով նրանք հասնում են Լոս Անջելես, այնուհետև, երբ ընկերներն աշխատանք են առաջարկում Տրոպիկանա Լաս Վեգաս հյուրանոցում, ամուսիններն իրենց երկու տարեկան աղջկա՝ Ռիտայի և ութ տարեկան տղայի՝ Ֆիլիպի հետ 1962 թվականի հեկտեմբերին տեղափոխվում են Լաս Վեգաս^[16], որտեղ Բեթին աշխատում է Նևադայի պետական վարչությունում, իսկ Էմանուելը՝ թենիսի մարզիչ Տրոպիկանա հյուրանոցում, իսկ ավելի ուշ MGM Գրանտ հյուրանոցում։ Այս աշխատանքում մնում է մինչև 21-րդ դարի սկիզբը^[17]։ 1967 թվականին ընտանիքը համալրվում է, ծնվում է նրանց աղջիկը՝ Թամարան, իսկ 1970 թվականին՝ Անդրեն^[17]։

Իր բոլոր երեխաների հետ դեռ մանուկ հասակից զբաղվում է թենիսով, հետագայում նրանց մարզում են պրոֆեսիոնալ թենիսիստներ։ Անդրե Աղասին դառնում է աշխարհի համար մեկ ռակետ։ 1984 թվականին, Ռիտան՝ խիստ տարաձայնություններ ունենալով հոր հետ, ամուսնանում է իր մարզչի՝ հայտնի պրոֆեսիոնալ թենիսիստ Սանչո Գոնսալեսի հետ, որը 32 տարով մեծ էր իրենից^[18]։ 2001 թվականի հոկտեմբերի 22-ին Մայքի ընտանիքը համալրվում է ևս մեկ հայտնի թենիսիստով՝ Լաս Վեգասում Անդրե Աղասին ամուսնանում է Շտեֆֆի Գրաֆի հետ։

Մայք Աղասիի ինքնակենսագրությունը՝ The Agassi Story-ն լույս է տեսնում 2004 թվականին։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 Roglo — 1997. — ed. size: 9000000
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 https://www.reviewjournal.com/entertainment/entertainment-columns/kats/mike-agassi-father-of-andre-agassi-dies-in-las-vegas-2449513/?itm_source=parsely-api
↑ «How To Be Good». The Guardian. 2006 թ․ սեպտեմբերի 3. Վերցված է 2014 թ․ հունվարի 26-ին.
↑ «Andre Agassi». PersianMirror. PersianMirror. 2004. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ մայիսի 23-ին. Վերցված է 2009 թ․ մայիսի 23-ին.
↑ Nicholas Awde, Nineb Lamassu, Nicholas Al-Jeloo. Modern Aramaic (Assyrian/Syriac) Dictionary and Phrasebook. — New York: Hippocrene Books, 2007. — P. 278. — ISBN 0-7818-1087-6
«Andre Agassi». Persian Mirror: The Modern Magazine for Famous Iranians, Persian Celebrations, Cuisine, Culture & Community. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ նոյեմբերի 5-ին. Վերցված է 2012 թ․ հոկտեմբերի 23-ին.
↑ ^6,0 ^6,1 Nahigian, Frank. «Only in America? An Interview with Mike Agassi». The Armenian Weekly. Վերցված է 2014 թ․ սեպտեմբերի 9-ին.
↑ Cobello, Dominic; Agassi, Mike (2004). The Agassi Story. Toronto: ECW Press. էջեր 12–14. ISBN 1-55022-656-8. Վերցված է 2012 թ․ հոկտեմբերի 22-ին.
↑ Cobello, 2004, էջեր 12—14
↑ Cobello, 2004, էջեր 19—22
↑ Cobello, 2004, էջեր 26—27
↑ Dominic Cobello; Mike Agassi; Kate Shoup Welsh (2008 թ․ հոկտեմբեր). The Agassi Story. ECW Press. էջեր 28–. ISBN 978-1-55490-362-7.
↑ Cobello, 2004, էջեր 28—29
↑ Emanoul Aghasi Արխիվացված 2012-11-11 Wayback Machine at Sports-Reference.com
«Iran Olympic Tradition». NBCOlympics.com. NBC Universal. 2008. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ մայիսի 23-ին. Վերցված է 2009 թ․ մայիսի 23-ին.
↑ Jensen, Jeffry (2002) [1992]. Dawson, Dawn P (ed.). Great Athletes. Vol. 1 (Revised ed.). Salem Press. էջ 17. ISBN 1-58765-008-8.
↑ Cobello, Dominic; Agassi, Mike (2004). The Agassi Story. Toronto: ECW Press. էջ 64. ISBN 1-55022-656-8. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 17-ին.
↑ Cobello, Dominic; Agassi, Mike (2004). The Agassi Story. Toronto: ECW Press. էջ 69. ISBN 1-55022-656-8. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 18-ին.
↑ ^17,0 ^17,1 Agassi, 2009, էջեր 45—48
↑ S. L. Price. (2002 թ․ հունիսի 24). «The Lone Wolf». Sports Illustrated (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մայիսի 11-ին. Վերցված է 2012 թ․ հոկտեմբերի 23-ին.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Andre Agassi. Open: An Autobiography. — Random House, 2009. — ISBN 978-0-307-26819-8
Dominic Cobello and Mike Agassi. The Agassi Story. — Toronto: ECW Press, 2004. — ISBN 1-55022-656-8

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Эмануэл Агаси – օլիմպիական վիճակագրությունը Sports-Reference.com կայքում (անգլ.)

[_0b135bd501588826-1] 1,0 ^1,1 Roglo — 1997. — ed. size: 9000000

[_8eb82f03077d2aff-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 https://www.reviewjournal.com/entertainment/entertainment-columns/kats/mike-agassi-father-of-andre-agassi-dies-in-las-vegas-2449513/?itm_source=parsely-api

[3] «How To Be Good». The Guardian. 2006 թ․ սեպտեմբերի 3. Վերցված է 2014 թ․ հունվարի 26-ին.

[4] «Andre Agassi». PersianMirror. PersianMirror. 2004. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ մայիսի 23-ին. Վերցված է 2009 թ․ մայիսի 23-ին.

[5] Nicholas Awde, Nineb Lamassu, Nicholas Al-Jeloo. Modern Aramaic (Assyrian/Syriac) Dictionary and Phrasebook. — New York: Hippocrene Books, 2007. — P. 278. — ISBN 0-7818-1087-6
«Andre Agassi». Persian Mirror: The Modern Magazine for Famous Iranians, Persian Celebrations, Cuisine, Culture & Community. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ նոյեմբերի 5-ին. Վերցված է 2012 թ․ հոկտեմբերի 23-ին.

[armenianweekly-6] 6,0 ^6,1 Nahigian, Frank. «Only in America? An Interview with Mike Agassi». The Armenian Weekly. Վերցված է 2014 թ․ սեպտեմբերի 9-ին.

[7] Cobello, Dominic; Agassi, Mike (2004). The Agassi Story. Toronto: ECW Press. էջեր 12–14. ISBN 1-55022-656-8. Վերցված է 2012 թ․ հոկտեմբերի 22-ին.

[Cobello—2004——12—14-8] Cobello, 2004, էջեր 12—14

[Cobello—2004——19—22-9] Cobello, 2004, էջեր 19—22

[Cobello—2004——26—27-10] Cobello, 2004, էջեր 26—27

[CobelloAgassi2008-11] Dominic Cobello; Mike Agassi; Kate Shoup Welsh (2008 թ․ հոկտեմբեր). The Agassi Story. ECW Press. էջեր 28–. ISBN 978-1-55490-362-7.

[Cobello—2004——28—29-12] Cobello, 2004, էջեր 28—29

[13] Emanoul Aghasi Արխիվացված 2012-11-11 Wayback Machine at Sports-Reference.com
«Iran Olympic Tradition». NBCOlympics.com. NBC Universal. 2008. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ մայիսի 23-ին. Վերցված է 2009 թ․ մայիսի 23-ին.

[greatath-14] Jensen, Jeffry (2002) [1992]. Dawson, Dawn P (ed.). Great Athletes. Vol. 1 (Revised ed.). Salem Press. էջ 17. ISBN 1-58765-008-8.

[15] Cobello, Dominic; Agassi, Mike (2004). The Agassi Story. Toronto: ECW Press. էջ 64. ISBN 1-55022-656-8. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 17-ին.

[16] Cobello, Dominic; Agassi, Mike (2004). The Agassi Story. Toronto: ECW Press. էջ 69. ISBN 1-55022-656-8. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 18-ին.

[Agassi—2009——45—48-17] 17,0 ^17,1 Agassi, 2009, էջեր 45—48

[18] S. L. Price. (2002 թ․ հունիսի 24). «The Lone Wolf». Sports Illustrated (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մայիսի 11-ին. Վերցված է 2012 թ․ հոկտեմբերի 23-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]