Էհուդ Օլմերտ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Էհուդ Օլմերտ
եբրայերեն՝ אהוד אולמרט
Դիմանկար
Ծնվել էսեպտեմբերի 30, 1945(1945-09-30)[1][2][3][…] (78 տարեկան)
ԾննդավայրNahalat Jabotinsky, Մանդատային Պաղեստին[4]
Քաղաքացիություն Իսրայել
Մայրենի լեզուեբրայերեն
Կրոնհուդայականություն
ԿրթությունԵրուսաղեմի հրեական համալսարան
Մասնագիտությունքաղաքական գործիչ, փաստաբան և փաստաբան
ԱմուսինAliza Olmert?
Ծնողներհայր՝ Mordechai Olmert?
Զբաղեցրած պաշտոններԻսրայելի վարչապետ, Իսրայելի կապի նախարար, Իսրայելի առողջապահության նախարար, Իսրայելի առանց պորտֆելի նախարար, Քնեսեթի պատգամավոր, Քնեսեթի պատգամավոր, Քնեսեթի պատգամավոր, Քնեսեթի պատգամավոր, Քնեսեթի պատգամավոր, Քնեսեթի պատգամավոր, Քնեսեթի պատգամավոր, Քնեսեթի պատգամավոր, Քնեսեթի պատգամավոր և Քնեսեթի պատգամավոր
ԿուսակցությունՔադիմա և Լիկուդ
ԵրեխաներDana Olmert? և Shaul Olmert?
 Ehud Olmert Վիքիպահեստում

Էհուդ Օլմերտ (/ˈlmərt, -mɛərt/;[5] եբրայերեն՝ אֶהוּד אוֹלְמֶרְט‎, IPA: [[Միջազգային հնչյունական այբուբեն|[eˈhud ˈolmeʁt]]] ( ); ծնվ․ սեպտեմբերի 30, 1945) Իսրայելի քաղաքական գործիչ, իրավաբան։ Որպես Իսրայելի 12-րդ վարչապետ նա պաշտոնավարել է 2006 - 2009, իսկ դրանից առաջ որպես կաբինետի նախարար՝ 1988 - 1992 և 2003 - 2006։ Պաշտոնավարման երկու ժամկետների միջև նա Երուսաղեմի քաղաքապետի պաշտոնն էր զբաղեցնում 1993 - 2003։ Վարչապետի պաշտոնից ազատվելուց հետո նա դատապարտվեց ազատազրկման՝ Երուսաղեմի քաղաքապետի պաշտոնում և առևտրի նախարարի պաշտոնում կաշառք ստանալու և արդարադատությանը խոչընդոտելու համար։

Վաղ տարիներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Օլերտը ծնվել է Բինյամինայում, Պաղեստինի մանդատի ներքո։ Ըստ Օլմերտի նրա ծնողները՝ Բելլան (Վագման) և Մորդեխայ Օլմերտը, «Ուկրաինայում և Ռուսաստանում հետապնդումներից խուսափելով թաքստոց են գտել Հարբինում, Չինաստան։ Նրանք արտագաղթել են Իսրայել՝ իրականացնելու խաղաղության մեջ ապրող հրեական և ժողովրդավարական պետություն կառուցելու իրենց երազանքը, մեր նախնիների երկիրը։»[6] Հետագայում նրա հայրը դարզավ Կնեսեթի անդամ Հերութից։ Օլմերտի մանկությունը կապված էր Բեյթար երիտասարդաական կազմակերպության անդամության հետ և այն փաստի, որ նրա ծնողները հաճախ էին սև ցուցակում հայտնվել և օտարվել՝ «Իրգուն» հրեական աշխարհազորային խմբին պատկանելու պատճառով։ Նրանք նաև Հերութ կուսակցության անդամ էին, որը ընդդիմադիր էր երկար ժամանակ ղեկավար դիրք զբաղեցնող Մապայ կուսակցությանը։ However, by the 1970-ականներին, սակայն, սա նրա կարիերայի համար ավելի անվնաս էր, քան 1950-ականների ընթացքում։

Կրթություն և զինվորական ծառայություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Օլմերտն ավարտել է Երուսաղեմի Եբրայական համալսարանը՝ հոգեբանություն, փիլիսոփայություն և իրավունք մասնագիտություններով։ Նա Երուսաղեմում բացեց հաջող իրվաբանական գործընկերություն։ Նա ծառայում էր Իսրայելի Պաշտպանության բանակում, Գոլանի բրիգադում[7]։ Ծառայության ընթացքում նա բազմիցս վիրավորվել է և ժամանակավորապես ազատվել։ Նա բուժումներ ստանալուց հետո ծառայությունն ավարտել է որպես լրագրող Իսրայելի Պաշտպանության բանակի Բամահանե ամսագրում։ Յան Կիպուրի պատերազմի ժամանակ նա միացավ Արիել Շարոնի շտաբին, որպես ռազմական թղթակից։ Արդեն իսկ Կնեսեթի անդամ, 1980-ին, 35 տարեկան հասակում, նա որոշեց սպայական կուրս անցնել։

Կնեսեթ և նախարար[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1966 թվականին Գահալ կուսակցության (ներկայիս Լիկուդի նախորդը) համագումարի ժամանակ երիտասարդ Օլմերտը մարտահրավեր նետեց Մենախեմ Բեգինին, պահանջելով նրա հրաժարականը։ Բեգինը հայտարարեց, որ հեռանալու է կուսակցության ղեկավարությունից, բայց շուտով չեղյալ հայտարարեց իր որոշումը, երբ հուզված ամբոխը նրան խնդրեց մնալ։ Օլմերտը առաջին անգամ ընտրվեց Կնեսեթում 1973 թվականին, 28 տարեկանում և յոթ անգամ անընդմեջ վերընտրվել։ 1981 - 1989 թվականներին նա եղել է Արտաքին գործերի և Պաշտպանության կոմիտեի անդամ, ինչպես նաև ՖինանսներիԿրթությանև Պաշտպանության բյուջեի հանձնաժողովներում։ Նա, 1988 - 1990 թվականների ընթացքում, ծառայել է որպես փոքրամասնությունների գործերով, իսկ 1990 - 1992-ի՝ առողջապահության նախարար, առանց պորտֆելի։ 1992 թվականի ընտրություններում Լիկուդի պարտությունից հետո, Կնեսեթում որպես ընդդիմություն մնալու փոխարեն, նա 1993 թվականի նոյեմբերին հաջողությամբ առաջադրվեց Երուսաղեմի քաղաքապետ։

Երուսաղեմի քաղաքապետ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բրոնզե ափսե Բրազիլիայի Կուրիտիբա քաղաքում, Wire Opera House- ում, ի հիշատակել Օլմերտի՝ Երուսաղեմի քաղաքապետի այցը

1993 - 2003 թվականներին Օլմերտը երկու ժամկետ պաշտոնավարեց որպես Երուսաղեմի քաղաքապետ։ Նա առաջինն էր Լիկուդից, որ զբաղեցրեց այդ պաշտոնը։ Իր պաշտոնավարման ընթացքում նա նվիրվեց քաղաքում խոշոր նախագծերի ձեռնարկմանը և առաջխաղացմանը, կրթական համակարգի զարգացմանը և բարելավմանը և ճանապարհային ենթակառուցվածքների զարգացմանը։ Նա նաև գլխավորեց Երուսաղեմում թեթև ռելսային համակարգի զարգացումը և միլիոնավոր շեկելների ներդրումը քաղաքի զանգվածային փոխադրման միջոցների զարգացման համար։

Երուսաղեմի քաղաքապետ եղած ժամանակ Օլմերտը որպես խոսնակ հրավիրված էր Հյուսիսային Իռլանդիայի Դերի քաղաքում անցկացվող հակամարտությունների կարգավորման միջազգային խորհրդաժողովում։ Իր ելույթում նա խոսեց այն մասին, թե «Քաղաքական առաջնորդները ինչպես կարող են օգնել փոխել հոգեբանական մթնոլորտը, որն ազդում է մարդկանց հարաբերությունների որակի վրա»։ Վերջում նա անդրադարձավ տարաձայնությունները հաղթահարելու հարցում քաղաքական գործընթացի կարևորությանը. ինչպե՞ս է վախը ծնվում։ Այն առաջ է գալիս ավադույթների և պատմության տարբերությունների պատճառով, դրանք առաջ են գալիս հոգեկան, քաղաքական և ազգային հանգամանքների պատճառով։ Այդ տարբերությունների պատճառով մարդիկ վախենում են, որ նրանք չեն կարող միասին ապրել։ Եթե մենք ուզում ենք հաղթահարել այդ վախը, պետք է զգույշ և ցավոտ զարգացնենք վստահելի և առողջ քաղաքական գործընթաց։ Քաղաքական գործընթաց, որը նպատակ չունի փոխել մյուսին կամ հաղթահարել տարաձայնությունները, բայց որը թույլ է տալիս յուրաքանչյուր կողմին խաղաղ ապրել, չնայած իրենց տարաձայնություններին։»[8]

Իսրայելի փոխնախագահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2003 թվականի հունվարին Օլմերտը Կնեսեթի տասնվեցերորդ գումարման անդամ։ Ընտրություններում նա ղեկավարում էր Լիկուդի նախընտրական արշավը, իսկ հետագայում `կոալիցիոն համաձայնագրի գլխավոր բանակցողը։ Ընտրություններից հետո նա նշանակվեց Վարչապետի պաշտոնակատար և Արդյունաբերության, Առևտրի և Աշխատանքի նախարար։ 2003-ից 2004 թվականներին նա նաև ծառայել է որպես կապի նախարար։

2005-ի օգոստոսի 7-ին Օլմերտը նշանակվեց ֆինանսների նախարարի պաշտոնակատար՝ փոխարինելով Բենիամին Նեթանյահուին։ Նեթանյահուն հրաժարական էր տվել ի նշան բողոքի Գազայի հատվածից Իսրայելի դուրս գալուն[9]։ [5]: Օլմերտը, ով ի սկզբանե դեմ էր վեցօրյա պատերազմում գրավված հողերից դուրս գալուն, և ով 1978-ին դեմ էր քվեարկել Քեմփ Դեյվիդյան խաղաղության համաձայնագրերին, Գազայի հատվածից դուրս գալու ջատագովներից էր։ Նշանակվելուց հետո Օլմերտն ասաց.

Ես դեմ քվեարկեցի Մենախեմ Բեգինին, ես ասացի նրան, որ դա պատմական սխալ էր, որքանով դա վտանգավոր կլիներ, և այլն, և այլն։ Հիմա ցավում եմ, որ նա կենդանի չէ, որպեսզի կարողանամ հրապարակավ ճանաչել նրա իմաստությունն ու իմ սխալը։ Նա ճիշտ էր, իսկ ես՝ սխալ։ Փառք Աստծո, որ դուրս եկանք Սինայից[10]։

Երբ Շարոնը հայտարարեց, որ հեռանում է Լիկուդից՝ և նոր կուսակցություն է («Կադիմա») ստեղծում, Օլմերտը առաջիններից մեկն էր, որ միացավ նրան։

Գործող վարչապետ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2006 թվականի հունվարի 4-ին Օլմերտը դարձավ վարչապետի պաշտոնակատար, քանզի վարչապետ Արիել Շարոնը ծանր կատված էր ստացել։ Դա տեղի է ունեցել կառավարության քարտուղար Յիսրաել Մայմոնի և գլխավոր դատախազ Մենախեմ Մազուզի միջև խորհրդակցություններից հետո, որոնք հայտարարել են, որ Շարոնը «ժամանակավորապես անկարող է կատարել իր պարտականությունները»։ Այնուհետ Օլմերտը և կաբինետը վերահաստատեցին, որ մարտի 28-ի ընտրությունները տեղի կունենան ըստ նախատեսվածի։ Կաթվածին հաջորդող օրերին Օլմերտը հանդիպեց Շիմոն Պերեսին և Շարոնի այլ կողմնակիցներին՝ փորձելով համոզել նրանց մնալ Կադիմայի հետ, այլ ոչ թե վերադառնալ Լիկուդ կամ Պերեսի դեպքում՝ Լեյբոր։ 2006 թվականի հունվարի 16-ին Օլմերտը ընտրվեց «Կադիմա»-ի նախագահ և առաջիկա ընտրություններում՝ վարչապետի թեկնածու «Կադիմա»-ից[11]։ 2006 թվականի հունվարի 24-ին, վարչապետի պաշտոնակատար դառնալուց հետո իր առաջին խոշոր քաղաքական ուղերձում Օլմերտը հայտարարեց, որ ինքը պաշտպանում է Պաղեստինյան պետության ստեղծումը, և որ իր հրեական մեծամասնությունը պահպանելու համար, Իսրայելը ստիպված կլինի հրաժարվել Հորդանան գետի արևմտյան ափի մասերից։ Միևնույն ժամանակ, նա ասաց. «Մենք հաստատապես պնդում ենք Իսրայելի ժողովրդի պատմական իրավունքը ամբողջ Իսրայել Երկրի վրա»[12]։ Մի շարք հարցազրույցներում նա նաև ներկայացրեց իր վերադասավորման ծրագիրը, որով Իսրայելը միակողմանիորեն դուրս կգա Հորդանան գետի Արևմտյան ափի մեծ մասից և կվերափոխի իր սահմանները, որպեսզի բնակավայրերի խոշոր բլոկները հայտնվեն Իսրայելում։ 2006 թվականի Լիբանանի պատերազմից հետո ծրագիրը դադարեցվեց։

2006 թվականի մարտի ընտրություններից հետո «Կադիմա»-ն 29 տեղ ստացավ, որով և դարձավ ամենամեծ կուսակցությունը։ Ապրիլի 6-ին նախագահ Մոշե Կացավը պաշտոնապես առաջարկեց կառավարություն ձևավորել։ Օլմերտը կառավարող կոալիցիա ձևավորելու համար 28 օր ժամանակ ուներ։ Ապրիլի 11-ին Իսրայելի կաբինետը Շարոնին անգործունակ ճանաչեց։ Փոխարինման 100-օրյա ժամկետը հրեական Փեսախի փառատոնի պատճառով երկարաձգվեց և պայմանով, որ եթե ապրիլի 11-ից 14-ը ընկած ժամանակահատվածում Շարոնի վիճակը բարելավվի, ապա հայտարարությունն ուժի մեջ չի մտնի։ Այդպիսով պաշտոնական հռչակագիրն ուժի մեջ մտավ ապրիլի 14-ից՝ պաշտոնապես Շարոնի վարչապետության վերջ դնելով, իսկ Օլմերտին նոր վարչապետի պաշտոնում հաստատելով (պաշտոնապես նա վարչապետ դարձավ կառավարություն կազմելուց հետո)։

Վարչապետ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2006 թվականի մայիսի 4-ին Օլմերտը Քնեսեթին ներկայացրեց իր նոր կառավարությունը։ Օլմերտը դարձավ վարչապետ և բարեկեցության նախարար։ Ենթադրվում էր, որ բարեկեցության նախարարության նկատմամբ վերահսկողությունը կտրվի Միացյալ Թորայի հուդայականությանը, եթե այն միանա կառավարությանը։ Ավելի ուշ պաշտոնը տրվեց լեյբորիստների Իսահակ Հերցոգին։ Օլմերտը ստանձնեց Իսրայելի վարչապետի պաշտոնը Արիել Շարոնի կաթվածից հետո։

Ելույթը ԱՄՆ կոնգրեսում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2006 թ. Մայիսի 24-ին Օլմերտը հրավիրվեց ելույթ ունենալու ԱՄՆ Կոնգրեսի համատեղ նիստում[13]։ Նա հայտարարեց, որ իր կառավարությունը կշարունակի ապամոնտաժման ծրագիրը, եթե չկարողանա համաձայնության գալ պաղեստինցիների հետ։ Օլմերտը Իսրայելի երրորդ վարչապետն էր, որին հրավիրել էին ելույթ ունենալ Կոնգրեսի համատեղ նիստում։

Ժողովրդականության կորուստը և հակասական հայտարարություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2006 թվականի Լիբանանյան պատերազմից հետո Օլմերտի ժողովրդականության վարկանիշը ընկավ, և 2006 թվականի սեպտեմբերի 15-ին աշխատակազմի նախկին ղեկավար Մոշե Յաալոնը հրապարակավ հայտարարեց, որ Օլմերտը պետք է հրաժարական տա։ 2007-ի մայիսին Օլմերտի հավանության վարկանիշը ընկավ մինչև 3%[14], և նա եբրայերենով «խղճուկ ձախողման համար» Google Bomb-ի թեմա դարձավ[15]։

Էհուդ Օլմերտը հանդիպում է Քոնդոլիզա Ռայսի և Մահմուդ Աբբասի հետ։

2006 թվականի դեկտեմբերի 9-ին Օլմերտը հայտարարեց, որ չի կարող բացառել Իրանի դեմ ռազմական հարձակման հավանականությունը և միջազգային հանրությանը կոչ արեց այդ երկրի դեմ գործողություններն ակտիվացնել։ Իրանի նախագահ Մահմուդ Ահմադի նեժադի՝ Իսրայելին ոչնչացնելու վերաբերյալ բազմիցս հնչեցրած սպառնալիքները նա «բացարձակ հանցագործություն» որակեց և ասաց, որ ակնկալում է «ավելի կտրուկ քայլերի ձեռնարկում»։ Դեկտեմբերի 11-ին գերմանական Sat.1 հեռուստաընկերությանը տված հարցազրույցում Օլմերտը Իսրայելին ընդգրկեց միջուկային տերությունների ցուցակում՝ ասելով. «Իրանը բացահայտ, ոչ երկիմաստ և հրապարակավ սպառնում է Իսրայելին սրբել քարտեզի վրայից։ Կարո՞ղ եք ասել, որ սա նույն մակարդակն է ինչ Ամերիկան, Ֆրանսիան, Իսրայելը և Ռուսաստանը, երբ նրանք ձգտում են ունենալ միջուկային զենք։ Նա անմիւապես հետ կանգնեց, ասելով որ Իսրայելի միջուկային զենքի նկատմամբ անորոշությունը չի փոխվել[16][17]։ Իսրայելի միջուկային կարգավիճակի վերաբերյալ իր երկիմաստ ընկալման համար, քաղաքական սպեկտրի երկու ծայրերից էլ, նա կոշտ քննադատության ենթարկվեց[18][19]։ 2007 թվականի մայիսի 2-ին Վինոգրադի հանձնաժողովը մեղադրեց Օլմերտին 2006 թվականի Լիբանանի պատերազմը պատշաճ կերպով կառավարել չկարողանալու մեջ[20], ինչը և դրդեց նրա հրաժարականի պահանջով ավելի քան 100,000-անոց զանգվածային ցույցի[21]։

Աննապոլիսի խաղաղ բանակցություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Օլմերտը ողջունեց Արաբական լիգայի 2007 թվականի Արաբական խաղաղության նախաձեռնության վերահաստատումը։ Օլմերտը The Guardian թերթում գրել է, որ պաղեստինցիների հետ խաղաղության հասնելու համար Իսրայելը պատրաստ է «ցավալի զիջումների» գնալ։

«Ես լուրջ եմ վերաբերվում Իսրայելի և արաբական աշխարհի հարաբերությունների լիակատար կարգավորման առաջարկին ես լուրջ եմ վերաբերվում և արաբական խաղաղության նախաձեռնությունը պատրաստ եմ քննարկել բաց և անկեղծ։ Աշխատելով մեր Հորդանանյան և Եգիպտական գործընկերների և հուսամ, այլ արաբական երլրների հետ, մենք պետք է ակտիվորեն և հեռատեսությամբ ձգտենք համապարփակ խաղաղության և տեսլականի ... Բայց բանակցությունները պետք է լինեն քննարկում, այլ ոչ թե վերջնագիր»[22]։

2007 թվականի Նոյեմբերի 4-ին նա հայտարարեց, որ Իսրայելը մտադիր է բանակցել պաղեստինցիների հետ բոլոր հարցերի շուրջ, ասելով. «Անապոլիսը շարունակական լուրջ և խորը բանակցությունների համար մեկնարկային կետ կլինի, ինչը չի անտեսի Պաղեստինի ժողովրդի հետ որևէ խնդիր կամ որևէ բաժանում, որ Երկար տարիներ պղտորել է մեր հարաբերությունները»:On[23] 2007 թվականի նոյեմբերի 29-ին նա նախազգուշացրեց, որ եթե իսրայելա-պաղեստինյան վեճը ի վերջո չգտնի երկու պետությունների լուծում, ապա դա կլինի Իսրայելի վերջը։ «Այն օրը, երբ երկու պետությունների լուծումը փլուզվի, և մենք առերեսվենք քվեարկելու հավասար իրավունքի պայքարի հարավաֆրիկյան ոճի համար (նաև տարածքների պաղեստինցիների համար), ապա հենց դա պատահի, Իսրայել պետությունն ավարտվում է», - ասաց Օլմերտը Անապոլիսի համաժողովի վերջին օրը։ «Հրեական կազմակերպությունները, որոնք Ամերիկայի մեր ուժային բազան են, առաջինը դուրս կգան մեր դեմ», - ասաց Օլմերտը, - «քանի որ նրանք կասեն, որ չեն կարող սատարել մի պետության, որը չի աջակցում ժողովրդավարությանը և նրա բոլոր բնակիչների հավասար քվեարկության իրավունքներին»[24]։

Բանակցությունների ընթացքում Օլմերտը համաձայնել է, որ Իսրայելը Երուսաղեմը կկիսի որպես Իսրայելի և Պաղեստինի միացյալ մայրաքաղաք և իր սուրբ վայրերը կհանձնի բազմազգ կոմիտեի տնօրինմանը՝ հողային փոխանակումներ կիրականացնի, որոնք թույլ կտան Իսրայելին պահպանել իր հիմնական բնակավայրերը Արևմտյան ափին՝ Հորդանան գետի Արևմտյան ափը և Գազայի հատվածը կապող թունելի կառուցումը և Պաղեստին-Հորդանան սահմանին տեղակայված ԱՄՆ կողմից ղեկավարվող միջազգային անվտանգության ուժերի օգնությամբ ապառազմականացված Պաղեստինյան պետություն։ Հողերի փոխանակման հարցում երկու կողմերը տարակարծիք էին։ Օլմերտը պահանջում էր Արևմտյան ափի առնվազն 6,3–6,8% -ը, իսկ Աբբասը պնդում էր, որ փոխանակումը չի գերազանցի 1,9% -ը[25]։ Իր հուշերում Օլմերտը գրել է, որ համաձայն էր, որ Իսրայելը առատաձեռնորեն փոխհատուցի մնացած փախստականներին։ Ավելի ուշ Օլմերտը հայտարարեց, որ ԱՄՆ նախագահ Ջորջ Բուշը առաջարկել է խաղաղության պայմանագիր ստորագրելու պարագայում ևս 100,000 փախստականների որպես ամերիկացի քաղաքացի ընդունել։ ԱՄՆ պետքարտուղար Քոնդոլիզա Ռայսը իր հուշերում գրել է, որ պաղեստինցիները պահանջում են նրանց թույլ տալ բանակցություններ վարել Իսրայել լրացուցիչ «վերադարձի» շուրջ՝ խաղաղ գործարքից հետո, պնդելով, որ վերադարձի իրավունքը անհատական ընտրության խնդիր է, որը, ի վերջո, պետք է տարածվեր յուրաքանչյուրի փախստական Իր հուշերում Օլմերտը պնդում էր, որ ինքը և Աբբասը շատ մոտ են համաձայնության, բայց Աբբասի տատանվելը, Օլմերտի իրավական խնդիրները և Գազայի պատերազմը հանգեցրին բանակցությունների ավարտին։ Նախագահ Բուշն իր հուշերում գրել է, որ բանակցությունները խզվել են, երբ Օլմերտը հայտարարել է, որ հրաժարական է տալու իր պաշտոնից, իսկ Աբբասը դադարեցրել է բանակցությունները և հրաժարվել է պայմանագիր կնքել այն հիմնավորմամբ, որ չի ցանկանում վարչապետի հետ խաղաղության պայմանագիր կնքել։ Նախարարը պաշտոնից դուրս գալու ճանապարհին։ ԱՄՆ պետքարտուղար Քոնդոլիզա Ռայսը իր հուշերում գրել է, որ պաղեստինցիները պահանջում էին խաղաղ գործարքից հետո էլ նրանց թույլ տալ Իսրայել լրացուցիչ «վերադարձի» շուրջ բանակցություններ վարել՝ պնդելով, որ վերադարձի իրավունքը անհատական ընտրության խնդիր է, որը, ի վերջո, պետք է տարածվեր յուրաքանչյուրի փախստականի վրա։ Իր հուշերում Օլմերտը պնդում էր, որ ինքը և Աբբասը շատ մոտ են համաձայնության, բայց Աբբասի երկմտանքըը, Օլմերտի իրավական խնդիրները և Գազայի պատերազմը հանգեցրին բանակցությունների դադարեցմանը։ Նախագահ Բուշը իր հուշերում գրել է, որ բանակցությունները դադարեցվել են, երբ Օլմերտը հայտարարել է, որ հրաժարական է տալիս, իսկ Աբբասը դադարեցրել է բանակցությունները և հրաժարվել համաձայնագիր կնքել մի վարչապետի հետ, որը պաշտոնից ազատվելու ճանապարհին է[26][27][28][29][30][31]։ Առնվազն երկու հանդիպման ընթացքում Օլմերտը Աբասին գաղտնի խոստում էր տվել. որ հենց «Համասի» հետ կնքվի գերի ընկած իսրայելցի զինծառայող Գիլադ Շալիտի հետ արաբ բանտարկյալների փոխանակման գործարքը, Իսրայելը կաջակցի Աբբասի կառավարությանը՝ ազատելով Ֆաթահի բանտարկյալներին։ 2011 թվականին Վարչապետ Բենյամին Նեթանյահուի՝ Օլմերտի իրավահաջորդի համաձայն, բանտարկյալների փոխանակման գործարքի շուրջ համաձայնություն ձեռք բերելուց հետո, Պաղեստինի պաշտոնյաները պահանջեցին, որ Նեթանյահուն կատարի Օլմերտի խոստումը և ազատ արձակի Ֆաթահի բանտարկյալներին[32]։

Գործողություն Պտղատու այգի[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2007 թվականի սեպտեմբերի 6-ին, Իսրայելը սկսեց Պտղատու այգի գործողությունը՝ ավիահարված ենթադրաբար Սիրիայում գտնվող միջուկային ռեակտորի դեմ, որը, իբր, կառուցվում էր Հյուսիսային Կորեայի և Իրանի օգնությամբ։ Հարվածին նախորդել էր Իսրայելի հատուկ ուժերի և Մոսադի գաղտնի գործողունեության տարիներ։ Հարվածի մանրամասները Իսրայելում քննադատության էին ենթարկվում և հարվածի փաստը մինչ հոկտեմբերի 2-ը չէր հաստատվում։ Հարվածից հետո Օլմերտի վարկանիշը բարձրացավ մինչև 35%։

Նախագահ Բուշը իր հիշողություններում գրել է, Որ սկզբում Օլմերտը օբյեկտի խմբակոծման թույլտվություն էր հարցրել, բայց Բուշը մերժել և ասել էր, որ ինքը նախընտրում է դիվանագիտական ակցիաները և սանկցիաները, ինչից հետո, Օլմերտը ռմբակոծման հրաման էր արձակել։ Հարվածից հետո Բուշը պնդում էր, որ Օլմերտին առաջարկել է մի պահ թաքցնել ավելի ուշ հրապարակել որպես Սիրիայի կառավարությանը մեկուսացնելու միջոց, բայց Օլմերտը խնդրեց լիակատար գաղտնիություն պահպանել՝ ցանկանալով խուսափել այն ամենից, ինչը կարող է ստիպել Սիրիային պատասխան քայլեր ձեռնարկել[27]։ Այնուամենայնիվ, իսրայելցի սյունակագիր Քերոլայն Գլիկը գրել է, որ Իսրայելը ենթարկվել է ԱՄՆ-ի պահանջներին՝ թաքցնելով ավիահարվածը[33]։

Բանակցություններ Սիրիայի հետ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2008 թվականի մայիսին, Իսրայելը Թուրքիայի միջնորդությամբ սկսեց ծաղաղ բանակցություններ Սիրիայի հետ։ Օլմերտը հայտարարեց, որ Սիրիայի հետ խաղաղ բանակցությունների վերսկսումը ազգային պարտավորություն է, ինչը պետք է փորձել[34]։ Ի պատասխան Գազայի պատերազմի, մի քանի ամիս անց Սիրիան այնուամենայնիվ ընդհատեց բանակցությունները[35]։

Գազայի հրթիռային հարձակումների ավելացում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2008-ի գարնանը և ամռանը, մինչև հունիսին ՀԱՄԱՍ-ի և Իսրայելի միջև հրադադար կնքվելը, Համասի կողմից վերահսկվող Գազայի հատվածից Իսրայելի վրա հրթիռային և ականանետային հարձակումները հաճախակի էին տեղի ունենում։ Հրթիռային հարվածները կտրուկ աճեցին նոյեմբերին՝ Համասի կողմից կառուցված մաքսանենգ թունելի վրա իսրայելական հարձակումից հետո[36]։ Հրադադարի ժամկետը լրացավ 2008 թվականի դեկտեմբերին, և բանակցությունները, երկու կողմերի միջև հրադադարի ռեժիմը վերսկսելու շուրջ, փակուղի մտան։ Դեկտեմբերի 24-ին Նեգևը խոցեցին ավելի քան 60 ականանետեր և «Կատյուշա» և «Քասամ» հրթիռներ, իսկ IDF- ին գործողությունների կանաչ լույս տրվեց[37]։ ՀԱՄԱՍ-ը պնդում էր, որ այդ օրը Իսրայելի ուղղությամբ ընդհանուր առմամբ արձակել է 87 հրթիռ և ականանետեր՝ «Գործողություն նավթի բիծ» անվանմամբ գործողությամբ[38]։

IDF ռումբերը, ներխուժում են Գազա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2008 թվականի դեկտեմբերի 25-ին Օլմերտը «վերջին րոպեին» արաբալեզու ալ-Արաբիա արբանյակային կապի միջոցով նախազգուշացրեց Գազային` ուղղակիորեն կոչ անելով Գազայի ժողովրդին` ճնշում գործադրել իրենց ղեկավարների վրա` դադարեցնելու հրթիռային հարվածները։ «Ես նրանց հիմա ասում եմ, գուցե վերջին րոպեն է, ես ասում եմ, որ դադարեցրեք դա։ Մենք ավելի ուժեղ ենք», - հայտարարեց Օլմերտը[39]։ Հարձակումները չդադարեցին, և Իսրայելը սկսեց իր «Ձուլիր կապար» ծածկագիրը կրող ռազմական գործողությունը, երբ դեկտեմբերի 27-ի առավոտյան, երբ ավելի քան 50 կործանիչներ և գրոհային ուղղաթիռներ սկսեցին ռմբակոծել ռազմավարական նշանակության օբյեկտները։ Օդային ու ծովային հարվածները շարունակվեցին օրեր, մինչ 2009-ի հունվարի 3-ը, երբ IDF- ը ցամաքային արշավ սկսեց դեպի Գազայի հատված։ Մարտերը տևեցին 22 օր, մինչև հրադադարի ուժի մեջ մտնելը։ Հետագայում Իսրայելը դուրս եկավ Գազայից։

2009 թվականի փետրվարի 1-ին Օլմերտը հայտարարեց․

Մենք ասել ենք, որ եթե երկրի հարավի ուղղությամբ հրթիռային կրակ լինի, ապա դրան կհետևի Իսրայելի խիստ և անհամաչափ պատասխանը[40][41]։

ՄԱԿ-ի վիճահարույց քվեարկություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2009 թվականի Հունվարի 8-ին ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհուրդը Գազայի հատվածում ռազմական գործողությունները անհապաղ դադարեցնելու մասին որոշում ընդունեց։ Այն անցավ 14–0–1, մեկ ձեռնպահ՝ ԱՄՆ-ից։ Օլմերտը լրագրողներին ասաց, որ ԱՄՆ Պետքարտուղար Քոնդոլիզա Ռայզը խայտառակվեց։ Իր իսկ պատրաստած և համաձայնեցրած բանաձևին նա կողմ չքվեարկեց։ Հինգշաբթի լույս ուրբաթ գիշերը, երբ պետքարտուղարը Անվտանգության խորհրդում ցանկանում էր գլխավորել հրադադարի ռեժիմի քվեարկությունը, մենք չէինք ցանկանում, որ նա կողմ քվեարկի։ Ես ասացի նախագահ Բուշին կանչեք հեռախոսի մոտ։ Նրանք պատասխանեցին, որ նա Ֆիլադելֆիայում ելույթ է ունենում։ Ես պատասխանեցի իմ գործը չի։ 'Ես պետք է նրա հետ խոսեմ հենց հիմա'։ Նա իջավ ամբիոնից և խոսեց ինձ հետ։ Ես նրան ասացի, որ Միացյալ Նահանգները չեն կարող կողմ քվեարկել նման բանաձևի ընդունմանը։ Նա անմիջապես զանգեց պետքարտուղարին և ասաց, որ կողմ չքվեարկի։"[42] Երբ Սպիտակ Տան խոսնակից մեկնաբանություններ խնդրեցին, նա ասաց, որ Օլմերտի վարկածը "ճշգրիտ չէ"[43]։

Պատերազմը վերջնականապես ավարտվեց 2009 թվականի հունվարի 18-ին։ Մեկ օր առաջ իսրայելցի պաշտոնյաները, առանց Համասի հետ համաձայնության, միակողմանի հրադադար հայտարարեցին։ Մամուլի ասուլիսում Իսրայելի վարչապետ Օլմերտը հրադադարի ռեժիմն ուժի մեջ հայտարարեց այդ գիշեր ՝ հունվարի 18-ին, GMT 00:00 -ին։

Պաշտոնից հեռանալ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2008 թվականի հուլիսի 30-ին, Օլմերտը հայտարարեց որ չի մասնակցի սեպտեմբերին կայանալիք Կադիմա կուսակցության ղեկավարի ընտրություններին և պաշտոնից հրաժարական կտա հենց կուսակցությունը նոր ղեկավար ընտրի[44][45]։ Պաշտոնից հեռանալու իր խոսքում նա անդրադարձավ այն կոռուպցիոն դեպքերին, որոնցում նրան մեղադրում էին՝ ասելով, որ ինքը «հպարտ է լինել մի երկրի քաղաքացի, որտեղ վարչապետը կարող է հետաքննվել ինչպես ցանկացած այլ քաղաքացի», բայց նաև հայտարարեց, որ «ինքը ստիպված էր պաշտպանվել արդարադատության ինքնակոչ զինվորների կողմից անընդհատ հարձակումներից, որոնք փորձում էին նրան պաշտոնից հեռացնել»[45]։ Այս քայլը մեկնաբանվեց որպես Օլմերտի քաղաքական կարիերայի ավարտի ազդանշան[46]։

Քաղաքական սպեկտրի շատ գործիչներ գնահատեցին Օլմերտի հրաժարականի որոշումը։ Արտաքին գործերի նախարար Ցիպի Լիվնին ասաց․ "Անձնական որոշումը հեշտ չէր, բայց ճիշտ էր։ Կադիման պետք է շարունակի գործել միասնական և պահպանի կառավարման իր կարողությունները։"[47] Պաշտպանության նախարար և Լեյբոր կուսակցության առաջնորդ Էհուդ Բարաքը Օլմերտի հայտարարությունն անվանեց «պատշաճ և պատասխանատու որոշում կայացված ճիշտ ժամանակին»[47]։ Ընդդիմության առաջնորդները կոչ արեցին հրաժաականից հետո գլխավոր ընտրություններ կազմակերպել։ Լիկուդի առաջնորդ Բենջամին Նեթանյահուն արրտահերթ ընտրությունների կոչ արեց․ «Կարևոր չէ, թե ով է գլխավորում« Կադիմա »-ն։ Նրանք այս կառավաության լիակատար ձախողման գործընկերներ են։ Ազգային պատասխանատվությունը պահանջում է վերադարձ դեպի ժողովուրդ և նոր ընտրություններ[48]։

Այն բանից հետո, եբ Ցիպի Լիվնին հաղթեց կուսակցության ղեկավաի ընտություննեում, Օլմետը պաշտոնապես հաարրական տվեց, սակայն մնաց վարչապետի պաշտոնում, համաձայն օրրենքի թելադրանքի։ Նույնիսկ պաշտոնապես հրաժարականից հետո, նա մնաց պաշտոնին, մինչև նո վաչապետի երդմնակալությունը, ոպեսզի կանխի կառավաության անվավե լինելը[49]։ Լիվնին նոր կոալիցիոն կառավարության ձևավորրման անհաջող փորձ արեց։ Այն բանից հետո, եբ Լիվնին հայտարարեց, որ չի կարողանում նոր կառավաություն ձևավորել, նոր ընտություննե նշանակվեցին 2009 թվականի փետվարի 10-ին։ Օլմերտը մնաց պաշտոնին մինչև ընտրությունների ավարտը, օրենքի տառին համաձայն[49]։

Կոռուպցիայի և կաշառակերության քրեական հետաքննություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1980-ականների կեսերից Օլմերտը մի շարք կոռուպցիոն մեղադրանքների առարկա դարձավ, որոնք հանգեցրին բազմաթիվ ոստիկանական հետաքննությունների։ Ըստ իսրայելցի լրագրող Յոսի Մելմանի, կրկնվող հետաքննությունները ոմանց ստիպեցին հավատալ, որ Օլմերտը կոռումպացված էր, բայց հետքերը ծածկելու վարպետ, իսկ մյուսները կարծում էին, որ իշխանությունները պարզապես նրան հետապնդելու մոլուծքով էին տարված[50]։

2006 թվականի Մարտի 7-ին հայտնի դարձավ, որ 2004 թվականից հետաքննություն էր իրականացվում 1999 թվականին Օլմերտի կողմից գնված Երուսաղեմի գույքի վաճառքի և վարձակալության հարցով, որն իբր կատարվել էր Օլմերտին շատ ձեռնտու ֆինանսական պայմաններով, անօրինական քարոզչական ներդրում և (կամ) կաշառք[51]։ Ենթադրվում էր, որ Օլմերտը վճարել է շուկայական արժեքից 325,000 ԱՄՆ դոլար պակաս[52]։ Քրեական հետաքննությունը պաշտոնապես սկսվեց 2007 թվականի սեպտեմբերի 24-ին[53]։ 2009 թվականի օգոստոսին ապացույցների բացակայության պատճառով հետաքննությունը փակվեց[52]։

2007 թվականի հունվարի 16-ին Օլմերտի նկատմամբ քրեական հետաքննություն սկսվեց։ Հետաքննությունը կենտրոնացել էր այն կասկածների վրա, որ Ֆինանսների նախարար եղած ժամանակ Օլմերտը փորձել է ուղղորդել Leumi բանկի վաճառքի մրցույթը, որպեսզի օգնի Սլովակիայում ծնված ավստրալիացի անշարժ գույքի բարոն Ֆրենկ Լոուին՝ մերձավոր անձնական գործընկերոջը[54]։ Ըստ Պետական վերահսկիչի գրասենյակի, Իսրայելի ֆինանսների նախարարության գլխավոր հաշվապահ դոկտոր Յարոն Զելեխան որպես հիմնական վկա հանդես եկավ։ Պետական վերահսկիչը ցուցմունք տվեց Օլմերտի դեմ[55]։ Գործը քննող Իսրայելի ոստիկանությունը ի վերջո եզրակացրեց, որ հավաքված ապացույցները անբավարար են մեղադրական եզրակացության համար, և մեղադրանք առաջադրելու վերաբերյալ առաջարկություններ չեն արվել[56]։ 2007 թվականի հոկտեմբերին Երուսաղեմի իր նստավայրում խարդախությունների հետաքննության ազգային հետախուզության երեք սպաները նրան հինգ ժամ հարցաքննում էին[57]։ Պետական դատախազ Մոշե Լադորը, ապացույցների բացակայության պատճառով, 2008 թվականի դեկտեմբերին գործը կարճեց[58]։

2007 թվականի ապրիլին հետագայում ենթադրվում էր, որ որպես Առևտրի, արդյունաբերության և աշխատանքի նախարար պաշտոնավարման ընթացքում Օլմերտը, հնարավոր է, մեղավոր է եղած լինի՝ ակտիվ մասնակցություն ունենալով ներդրումային կենտրոնում[59]։ Դատախազները հայտնեցին, որ Օլմերտը անձամբ զբաղվելով գործերով, որոնք ներկայացնում է իր ընկերը և նախկին բիզնես գործընկեր՝ փաստաբան Ուրի Մեսերը, Օլմերտը շահերի բախման մեջ է ընկել։ Ենթադրվում էր, որ Օլմերտը նախարարության կողմից կայացրած որոշումները փոխել է հօգուտ իրենց[52]։ 2007 թվականի հուլիսին, խորհրդարանական հետաքննության ընթացքում, Օլմերտը կտրականապես հերքեց այս մեղադրանքները[60]։

2007 թվականի հոկտեմբերին, գլխավոր դատախազ Մազուզը ոստիկանական հետաքննություն է նշանակում այն մեղանդրանքների վերաբերյալ, որոնցում ասվում է, որ Օլմերտը՝ առևտրի, կապի և ֆինանսների նախարարի պաշտոնները զբաղեցնելու ընթացքում, Լիկուդ կուսակցության իր գործընկերներին նշանակել է կառավարության կազմում։ Ոստիկանությունը հետաքննությունն ավարտեց 2009 թվականին և եզրակացրեց, որ Օլմերտին և մյուսներին խարդախության և վստահության ոտնահարման մեջ մեղադրելու համար, հիմք կա[52]։

2008 թվականի հուլիսին Haaretz-ը հաղորդել էր, որ 1992 թվականին Օլմերտը ամերիկացի գործարար Ջո Ալմալիայից վարկ է վերցրել, բայց երբեք չի մարել և պետության վերահսկիչից թաքցրել է վարկի իրական չափը։ 2003-ի մարտին պետական վերահսկող Էլիզար Գոլդբերգը Օլմերտից խնդրեց ներկայացնել կաբինետի բոլոր նախարարներից պահանջվող ունեցվածքի հայտարարագրման հայտարարությունը։ Օլմերտը հայտնեց, որ ինքը վարկ է վերցրել Ալմալիայից, բայց չասաց, թե երբ է դա մարվում։ 2004-ին Օլմերտը խոստովանեց, որ վերցրել է 75,000 ԱՄՆ դոլար և շեշտեց, որ Ալմալիան չի խնդրել վարկի մարում։ Գոլդբերգի պնդմամբ՝ Օլմերտը պայմանագիր էր կնքել Ալմալիայի հետ, որով պարտավորվում էր վերադարձնել վարկը 2009 թվականի հունվարին։ Ըստ մեղադրական եզրակացության, Օլմերտը Ալմալիայից վերցրել էր ևս $ 100,000, որը մուտքագրվել էր նրա անձնական բանկային հաշվին։ Պետական դատախազությունը հայտնեց, որ տեղյակ չէ որևէ վարկի մարման մասին[61]։

Կաշառքի հետաքննություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2008 թվականի մայիսին հայտնի դարձավ, որ Օլմերտը ոստիկանության մեկ այլ հետաքննության առարկա է՝ կաշառք ստանալու մեջ է մեղադրվում[62][63]։ Օլմերտը հայտնեց, որ հրեական ծագումով ամերիկացի բիզնեսմեն Մորիս Տալանսկուց նա նախընտրական արշավի համար նվիրատվություն է վերցրել, երբ մասնակցում էր Երուսաղեմի քաղաքապետի Լիկուդի ղեկավարի և Կնեսեթի անդամ Լիկուդի ցուցակով առաջադրվելու համար։ Ենթադրվում էր, որ Օլմերտը 15 տարվա ընթացքում իր քարոզչության համար Տալանսկուց անօրինական կերպով միլիոնավոր շեկելներ է ստացել։ Օլմերտը հակառակվեց հրաժարական տալու կոչերին և հայտարարեց. «Ես երբեք կաշառք չեմ վերցրել, ոչ մի կոպեկ չեմ վերցրել ինձ համար։ Ես վարչապետ եմ ընտրվել ձեր՝ Իսրայելի քաղաքացիների կողմից և չեմ պատրաստվում խուսափել այդ պատասխանատվությունից։ Եթե Գլխավոր դատախազ Մենի Մազուզը որոշի մեղադրական եզրակացություն ներկայացնել, ես հրաժարական կտամ, չնայած օրենքն ինձ չի պարտավորեցնում դա անել»[64][65]։ Մայիսի 2-ին, խարդախությունների ազգային հետաքննության բաժնի պետ, բրիգադային գեներալ Շլոմի Այալոնը և երկու քննիչներ 90 րոպե Օլմերտին հարցաքննեցին Երուսաղեմի նրա նստավայրում[66]։ Մայիսի 23-ին, Ազգային կեղծիքի հետաքննության բաժնի աշխատակիցները մեկ ժամ հարցաքննել են Օլմերտին Երուսաղեմի իր նստավայրում։ Մայիսի 27-ին Տալանսկին դատարանում ցուցմունք տվեց, որ վերջին 15 տարիների ընթացքում քաղաքական արշավներ ֆինանսավորելու համար Օլմերտին ավելի քան 150,000 ԱՄՆ դոլարի կանխիկ գումար է տվել ծրարներով և ակնարկեց, որ Օլմերտը այդ գումարն օգտագործել է նաև լավ հյուրանոցների, սիգարների, գրիչների և ժամացույցների համար։ 2008 թվականի սեպտեմբերի 6-ին Իսրայելի ոստիկանությունը առաջարկեց, որ Օլմերտի դեմ քրեական գործ պետք է հարուցվի[52][67]։ Մեղադրական եզրակացության մեջ դատախազները պնդում էին, որ Օլմերտը Տալանսկուց ստացել է շուրջ 600,000 ԱՄՆ դոլար կանխիկ կամ բանկային փոխանցումներով, և որից 350,000 ԱՄՆ դոլարը պահվում էր «գաղտնի պահոցում», որը տնօրինում էր Օլմերտի մերձավոր գործընկեր Ուրի Մեսերը։ Մեղադրող կողմը նաև պնդեց, որ Օլմերտն օգտագործել է առևտրի և արդյունաբերության նախարարի պաշտոնական դիրքը՝ Տալանսկու գործընկերոջ համար հեշտացնելու հյուրանոցների մենեջերների հետ կապեր հաստատելը։ Ենթադրվում էր, որ Օլմերտը երբեմն օգտագործում էր պաշտոնական բլանկերը։ Մեղադրական եզրակացության մեջ ասվում էր, որ Օլմերտը տեղյակ էր, որ գտնվում է «շահերի սուր բախման մեջ»[52]։ 2008 թվականի նոյեմբերի 26-ին Գլխավոր դատախազ Մենախեմ Մազուզը Օլմերտին տեղեկացրեց, որ որոշել է նրա դեմ մեղադրական եզրակացություն ներկայացնել, ինչը մինչ Մազուզի կողմից լսումները, հայտնի էր դարձել որպես «Ռիշոն տուրեր» գործ։ Օլմերտը պետք է խոսեր իբր այնպիսի խմբերի, ինչպիսիք, Յադ Վաշեմ Հոլոքոսթ հուշահամալրի՝ Իսրայելի պաշտպանական ուժերի աջակցության կամ իսրայելցի մտավոր խնդիրներ ունեցող երեխաների բարեգործական կազմակերպության անունից։ Այնուհետև «Ռիշոն տուրեր»-ը յուրաքանչյուր խմբին հաշիվ էր ներկայացնում, կարծես միայն նրանք էին վճարում այդ ուղևորության համար։ Գումարը դրվում էր հատուկ բանկային հաշվին, իբր Օլմերտի անձնական օգտագործման համար։ Դատախազները մեղադրանք են առաջադրել, որ Օլմերտը ստացել է 92164 դոլար[52][68][69]։

2009 թվականի Մարտի 1-ին Գլխավոր դատախազ Մազուզը Օլմերտի օրինական ներկայացուցիչներին տեղեկացրեց, որ մինչև լսումները, որոշել է «դրամական ծրարներ» գործով նրա դեմ մեղադրական ներկայացնել[70]։

2010 թվականին խարդախությունների ազգային հետաքննության բաժինը Օլմերտին կասկածում էր Օլմերտի ներգրավվածությունը «Սուրբ հողի գործով», որտեղ պաշտոնյաները կաշառք էին վերցնում անշարժ գույքի նախագծերը խթանելու դիմաց, հատկապես հարավ-արևմտյան Երուսաղեմում, որը թույլատրվում էր սահմանից դուրս ընդլայնել 1200% -ով։ Որպես Երուսաղեմի քաղաքապետ Օլմերտը իբր հազարավոր շեկել կաշառք էր վերցրել գործարարներից, ձեռնարկատերերից և շահագրգռված անձանցից[71]։

Մեղադրական եզրակացություններ, դատավարություններ և քրեական մեղադրանքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2009 թվականի օգոստոսի 30-ին Երուսաղեմի շրջանային դատարանը Օլմերտին մեղադրական եզրակացություն ներկայացրեց Օլմերթի դեմ։ Մեղադրական եզրակացությունը ներառում է հետևյալ կետերը. ծանրացուցիչ հանգամանքներում վստահության չարաշահում կորպորատիվ փաստաթղթերի կեղծում և հարկերից խուսափում։ Մեղադրական եզրակացությունը վերաբերում էր նրան առաջադրված չորս մեղադրանքներից երեքին «Ռիշոն տուրեր», «Տալանսկի» (նաև հայտնի որպես «Դրամական ծրարներ»), և «Ներդրումների կենտրոն»[72]։ Սա առաջին մեղադրական եզրակացությունն էր Իսրայելի վարչապետի պաշտոնը զբաղեցնող անձի նկատմամբ[73]։ 2009 թվականի սեպտեմբերի 25-ին Օլմերտի դատավարությունը սկսվեց[74]։ 2010 թվականի փետրվարի 22-ին դատարանը սկսեց վկայություններ լսել․ շաբաթական երեք անգամ[75]։ Մեղադրող կողմը դատաքննության սկզբից իր տեսակետն էրր առաջ տանում, հետաքննությունն ավատվեց 2011 թվականի մայիսի 30ին[76]։ Պաշտպանության փուլը սկսվեց մայիսի 31-ին, Օլմերտի՝ ի պաշտպանություն իեն ցուցմունքնեով[77]։ Հունիսի 30-ին մեղադրող կողմը խաչաձև հացաքննություն սկսեց տարբեր մեղադրանքնեի շուրջ[78]։

2012 թվականի հունվարին Օլմետին Սուրբ Հողի գորի համար կաշառք վերցնելու մեղադրանք առաջադվեց։ Մեղադրական եզրակացությունը տրվեց Թել Ավիվի շրջանային դատարանի կողմից[79][80]։ Այն բանից հետո, երբ Օլմետը իր քարտուղար Շուլլա Զաքենին սկսեց մեղադրել իրեն առաջադրվա հանցագործությունները կատարելու մեջ, Զաքենը սկսեց բանակցություններ վարել դատախազների հետ[81]։ 2014 թվականի մարտի վերջին Զաքենը դատախազների հետ միջնոդագիր ստորագրեց, որով նա իրեն մեղավոր էր ճանաչում, իսկ դատախազների առաջադրա ազատազրկման ամկետը 11 ամիսը չպետքէ գերազանցե։ Որպես մեղադական գործարքի մաս, Զաքենը՝ որպես պետության վկա, համաձայնվեց Օլմերտի դեմ ապացույցներ ներկայացնել և ցուցմունք տալ[82]։ 2012 թվականի հուլիսի 10-ին Օլմերտը դատապարտվեց մեղադրականի մեկ կետով՝ ներդրումային կենտրոնի գործի նկատմամբ վստահությունը չարաշահելու մեջ, բայց Տալանսկի և Ռիշն Տուրս գործերի մասով արդարացվեց[83][84]։ 2012 թվականի սեպտեմբերին նրան տրվեց մեկ տարվա պայմանական պատիժ և 75,000 ֆունտ (21,000 ԱՄՆ դոլար) տուգանք ($21,000).[85]

Վարչապետի պաշտոնը Բենիամին Նեթանյահուին փոխանցելուց հինգ տարի անց, 2014 թվականի մարտի 31-ին, Օլմերտը Երուսաղեմի քաղաքապետի պաշտոնում եղած ծամանակ, Հոլիդենդի գործով կաշառք (160,000 ԱՄՆ դոլար) ստանալու և դատարանում ստելու համար, Թել Ավիվի շրջանային դատարանի դատավոր Դեյվիդ Ռոզենի կողմից դատապարտվեց[85][86]։ Երկու այլ կաշառակերության մեղանդրանքներով նա արդարացվեց[86]։ Օլմերտը և ութ այլ մեղադրյալներ, ներառյալ Երուսաղեմի նախկին քաղաքապետ Ուրի Լուպոլիանսկին և Hapoalim բանկի նախկին նախագահ Դան Դանկները, դատապարտվեցին կաշառքի դիմաց շինարարներին Holyland Park բնակելի նախագծի արտոնագրեր տրամադրելու համար[82][87][88]։

Օլմերտի գործի լսումը սկսվեց 2014 թվականի ապրիլի 28-ին[89][90]։ 2014 թվականի մայիսի 13-ին նա դատապարտվեց 6 տարվա ազատազրկման և 1,5 միլիոն ֆունտ ստեռլինգ (430 000 ԱՄՆ դոլար) տուգանքի[85]։ Նրան հրահանգվեց սեպտեմբերի 1-ին, պատիժը կրելու համար, ներկայանալ բանտ[91]։

Բացի Հոլիլանդի գործից, Զաքենը, Օլմերտի դեմ Տալանսկի և Ռիշոն տուր գործով, նոր ապացույցներ բերեց։ Հետագայում Օլմերտը և նչա փաստաբանները ոստիկանության կողմից հարցաքննվեցին արդարադատությանը խոչընդոտելու և կեղծ վկայություննների կասկածանքով[92][93][94]։ Հետաքննությունից հետո ոստիկանությունը հայտարարեց, որ բավարար ապացույցներ կան՝ Օլմերտին արդարադատության խոչընդոտման համար մեղադրական եզրակացություն ներկայացնելու[95]։ 2014 թվականի օգոստոսի 7-ին, Զաքենի ցուցմունքներից հետո, Իսրայելի Գերագույն դատարանը որոշում կայացրեց Տալանսկու գործով Օլմերտի հետաքննության վերանայման մասին[96]։

2014-ի սեպտեմբերին Գերագույն դատարանը որոշեց, որ Օլմերտը կարող է բանտ չնստել մինչ բողոքարկման քննարկումը։ Բանավոր հետաքննությունը պետք է ընթանա երեք ամսվա ընթացքում, բայց վերջնական դատավճռի ձգձգման հետ մեկտեղ նա կարող էր ազատության մեջ մնալ մեկ տարուց ավելի[97]։ 2015 թվականի մարտի դրությամբ Օլմերտը դեռ չէր սկսել պատիժը կրել։[փա՞ստ] Նա սկսեց 19-ամսյա պատիժը կրել միայն 2016 թվականի փետրվարի 15-ից[98]։

2014 թվականի դեկտեմբերին Զաքենը կրկին նոր ապացույցներ բերեց, որ Օլմերտն իրեն առաջարկել է Հոլիլանդի գործի հանցանքն իր վրա վերցնելու դեպքում, բանտում անցկացրած յուրաքանչյուր ամսվա համար իրեն $ 10,000 կփոխանցի արտասահմանյան բանկի հաշվին։ Ութ ձայնագություննեից մեկում Օլմերտը խոսում է հրեական ծագումով ամերիկացի միլիարդատիրոջ՝ Շելդոն Ադելսոնի վկայությունը գնելու մասին և այն մասին, թե նա ինչպես է նա պրեզիդենտ Բուշին պատմել Օլմերտի դավաճանության մասին[99]։

In March 2015 թվականի մարտին Տալանսկի գործի կրկնակի դատավարության ընթացքում, Օլմերտը մեղադրվեց խարդախության, վստահության չարաշահման և հարկերից խուսափելու համար։ Դատավորները որոշում կայացրեցին, որ նա կաշառք է վերցրել և այն օգտագործել անձնական նպատակներով՝ առանց դրա մասին հաղորդելու։ Պատժի համար սահմանվել էր մայիսը, սակայն նրա փաստաբանները խորհուրդ տվեցին դիմել բողոքարկման[100][101]։

2015-ի մայիսի 25-ին Տալանսկիի գործով Օլմերտը դատապարտվեց ութ ամսվա ազատազրկման, ինչպես նաև տուգանվեց 100,000 շեկելով (25,000 ԱՄՆ դոլար) և լրացուցիչ ութ ամիս պայմանական։ Ազատազրկման դատավճիռը 45 օր հետաձգվեց, որպեսզի Օլմերտի իրավաբանական թիմը վճիռը բողոքարկելու ժամանակ ունենա[102]։ Դատավճռում հաշվի առնվեց Օլմերտի հանրային ծառայությունը, և նրա նկատմամբ ավելի թույլ պատիժ նշանակվեց, քան դատախազներն էին պահանջում[103] 2015-ի հուլիսին Օլմերտը իր դատավճիռը բողոքարկեց Իսրայելի Գերագույն դատարանում[104], դատարանը համաձայնեց, որ Օլմերտի պատիժը կասեցվի մինչև բողոքարկման ավարտը[105]։

Դատավճռում հաշվի էր առնված նրա որպես Երուսաղեմի քաղաքապետ և որպես առևտրի նախարար պաշտոնավարման ընթացքում թույլ տված արարքները։

Անձնական կյանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Օլմերտի կինը՝ Ալիսան վեպերի և թատերական պիեսների հեղինակ է, ինչպես նաև նկարիչ։ Ալիսան իր քաղաքական հայացքներով ավելի ձախ է, քան իր ամուսինը։ Նա պնդում էր, որ առաջին անգամ Օլմերտի օգտին քվեարկել է 2006 թվականին[106]։

Զույգն ունի չորս կենսաբանական երեխա և որդեգրված դուստր[107]։ Ավագ դուստրը՝ Միխալը, հոգեբանության ոլորտում մագիստրոսի կոչում ունի և ստեղծագործական մտածողության սեմինարներ է վարում։ Երկրորդ դուստրը Դանան գրականության դասախոս է Թել Ավիվի համալսարանում և գրականության շարքի խմբագիր է։ Նա ակտիվ է Իսրայելի մարդու իրավունքների կազմակերպության Երուսաղեմի մասնաճյուղում[108]։

Օլմերտի հայրը՝ Մորդեչայը Իսրայելի հողային բնակավայրի ռահվիրա, երկրորդ և երրորդ Քնեսեթների նախկին անդամ, մեծացել է Չինաստանի Հարբին քաղաքում, որտեղ ղեկավարում էր տեղի «Բետար» երիտասարդական շարժումը։ Օլմերտի պապը Առաջին աշխարհամարտից հետո, Ռուսաստանից փախչեց և հաստատվեց Հարբինում[109]։ 2004 թվականին Օլմերտը այցելեց Չինաստան և իր հարգանքի տուրքը մատուցեց Հարբինում գտնվող իր պապի գերեզմանին։ Օլմերտն ասաց, որ իր հայրը, 1933 թվականին՝ 22 տարեկանում տեղափոխվելով, այն ժամանակ Պաղեստինի բրիտանական մանդատը, երբեք չի մոռացել իր չինական քաղաքը։ « 88 տարեկան հասակում, Երբ նա մահացավ, իր վերջին խոսքերն արտաբերեց մանդարինով չինարենով»,- հիշեց նա[110]։

2007 թվականի հոկտեմբերին Օլմերտը հայտարարեց, որ շագանակագեղձի քաղցկեղ ունի։ Նրա բժիշկները հայտարարեցին, որ դա փոքր ռիսկ է[111]։ 2009 թվականի ապրիլին Օլմերտի խոսնակը հայտարարություն տարածեց, որ Օլմերտի քաղցկեղը վատթարացել է[112]։

Գործունեությունը բանտարկությունից հետո[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2009 թվականին Օլմերտը ելույթներ էր ունենում Միացյալ Նահանգների տարբեր քոլեջներում[113]։ 2009 թվականի հոկտեմբերին նա այցելեց Արկանզաս նահանգի Մագնոլիա քաղաք և խոսեց իսրայելական գյուղատնտեսության, տեխնոլոգիաների և Իրանի մասին Իսրայելի տեսակետների մասին։ Ելույթը տրվեց Հարավային Արկանզասի համալսարանում, որտեղ նա նաև հրավիրեց գյուղատնտեսական համալսարան՝ համագործակցություն հաստատելու Իսրայելի Երուսաղեմի Եբրայական համալսարանի[114]։

2012 թվականին նա Իրանին ռազմական հարված հասցնելուն դեմ արտահայտվեց[115]։

2019 թվականի հուլիսին, այն բանից հետո, երբ Շվեյցարիայի իշխանությունները Իսրայելին հայտնեցին, որ իրեն կտանեն հարցաքննության՝ «Թուջ կապար» գործողության մեջ հավանական ռազմական հանցագործություններ կատարելու վերաբերյալ, նա իր ծրագրված այցը չեղյալ հայտարարեց[116]։

2020 թվականին Օլմերտը լրատվամիջոցներում ներկայանում է որպես Նեթանյահուի վարչակազմի և «Լիկուդ» կուսակցության խիստ կոպիտ, անկեղծ և խիստ արտահայտված քննադատ[117][118]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. חה"כ אהוד אולמרטKnesset.
  2. Encyclopædia Britannica
  3. Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  4. https://main.knesset.gov.il/en/MK/APPS/mk/mk-personal-details/3
  5. "Olmert". Random House Webster's Unabridged Dictionary.
  6. «Address by Prime Minister Ehud Olmert to Joint meeting of US Congress». Israel Embassy Washington, D.C. 2006 թ․ մայիսի 24. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ օգոստոսի 17-ին. Վերցված է 2017 թ․ մարտի 7-ին.
  7. «Former Prime Minister Ehud Olmert». Ynetnews. 2009 թ․ մայիսի 4. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 18-ին.
  8. Keenan, Brian (2006 թ․ հուլիսի 21). «After the flood». The Guardian. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 18-ին.
  9. «Netanyahu quits over Gaza pullout». BBC News. 2005 թ․ օգոստոսի 7. Արխիվացված է օրիգինալից 2006 թ․ փետրվարի 10-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 18-ին.
  10. Wilson, Scott (2005 թ․ օգոստոսի 13). «Pullout Focuses Israel on Its Future». The Washington Post. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 18-ին.
  11. «Kadima confirms Olmert as leader». BBC News. 2006 թ․ հունվարի 16. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 18-ին.
  12. «Address by Acting PM Ehud Olmert to the 6th Herzliya Conference». Washington, D.C.: Embassy of Israel. 2006 թ․ հունվարի 24. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ սեպտեմբերի 19-ին.
  13. Address by Prime Minister Ehud Olmert to Joint meeting of US Congress Արխիվացված 17 Օգոստոս 2007 Wayback Machine Complete transcript
  14. «Olmert Under Fire». Time. 2007 թ․ մայիսի 3. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 17-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 18-ին.
  15. «Israeli Prime Minister Gets Google Bombed And That's Good For Everyone». Rank Above. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ փետրվարի 2-ին.
  16. Harding, Luke; Campbell, Duncan (2006 թ․ դեկտեմբերի 13). «Calls for Olmert to resign after nuclear gaffe». The Guardian. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ օգոստոսի 27-ին. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 22-ին.
  17. Myre, Greg (2006 թ․ դեկտեմբերի 3). «In a Slip, Israel's Leader Seems to Confirm Its Nuclear Arsenal». The New York Times. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ սեպտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 22-ին.
  18. «My Way». Արխիվացված օրիգինալից 2006 թ․ դեկտեմբերի 13. Վերցված է 2006 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ bot: original URL status unknown (link) AP News
  19. «PMO denies that Olmert disclosed Israel's nuclear hand». The Jerusalem Post. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ սեպտեմբերի 19-ին.
  20. «The Winograd Report». Արխիվացված օրիգինալից 2007 թ․ մայիսի 2. Վերցված է 2009 թ․ ապրիլի 1-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ bot: original URL status unknown (link) Haaretz
  21. Singer-Heruti, Roni; Barak Ravid; Nir Hasson (2007 թ․ մայիսի 2). «3DRoughly 100,000 people rally in Tel Aviv to call on PM, Peretz to quit». Haaretz. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 18-ին.
  22. «Olmert says wants talks on Arab peace initiative». Reuters. 2007 թ․ հունիսի 6. Արխիվացված օրիգինալից 2010 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2009 թ․ հունվարի 12-ին.
  23. Cooper, Helene (2007 թ․ նոյեմբերի 4). «Olmert Backs Mideast Peace Conference». The New York Times. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ մարտի 13-ին. Վերցված է 2007 թ․ նոյեմբերի 5-ին.
  24. «Two-state solution, or Israel is done for». Haaretz. 2007 թ․ նոյեմբերի 29. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ մայիսի 6-ին. Վերցված է 2007 թ․ նոյեմբերի 30-ին.
  25. Nathan Thrall, 'What Future for Israel?,' New York Review of Books 15 August 2013 pp.64-67.
  26. Bronner, Ethan (2011 թ․ հունվարի 27). «In Memoirs, Olmert Says He and Abbas Were Near Peace Deal». The New York Times. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ սեպտեմբերի 19-ին.
  27. 27,0 27,1 Bush, George W. – Decision Points
  28. «The Palestine Papers | Al Jazeera Transparency Unit». Transparency.aljazeera.net. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2012 թ․ փետրվարի 14-ին.
  29. Hasson, Nir (2011 թ․ հունվարի 25). «Palestinian map of dividing Jerusalem 'out of touch with reality', says cartographer». Haaretz. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2012 թ․ փետրվարի 14-ին.
  30. Ravid, Barak; Jonathan Lis (2010 թ․ սեպտեմբերի 19). «Olmert: Bush offered to absorb 100,000 Palestinian refugees if peace deal reached». Haaretz. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 18-ին.
  31. Stoil, Rebecca Anna (2011 թ․ նոյեմբերի 1). «Rice reveals concessions in 2008 peace talks». The Jerusalem Post. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2012 թ․ փետրվարի 14-ին.
  32. «Abbas: Olmert promised more prisoners after Shalit». Ynetnews. 2011 թ․ հոկտեմբերի 21. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հոկտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2012 թ․ փետրվարի 14-ին.
  33. Glick, Caroline. «Hardball with Washington: Column One». The Jerusalem Post.
  34. Ravid, Barak; Amos Harel; Avi Issacharoff (2008 թ․ մայիսի 22). «Olmert labels Syria talks 'historic breakthrough'». Haaretz. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2012 թ․ փետրվարի 14-ին.
  35. Gil Ronen. «Syria, Turkey Break Off Talks with Israel Because of Gaza Op». Arutz Sheva. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2014 թ․ մարտի 15-ին.
  36. Hider, James (2008 թ․ նոյեմբերի 6). «Six die in Israeli attack over Hamas 'tunnel under border to kidnap soldier'». The Times. London. Վերցված է 2009 թ․ հունվարի 8-ին.
  37. «IDF gets green light to strike Hamas after rocket barrage». The Jerusalem Post. 2008 թ․ դեկտեմբերի 27. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2009 թ․ հունվարի 13-ին.
  38. «Hamas: 87 shells fired at Israeli targets in 24 hours». Bethlehem, PS: Ma'an News Agency. 2008 թ․ դեկտեմբերի 25. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2009 թ․ հունվարի 3-ին.
  39. «Olmert Delivers 'Last Minute' Warning to Gaza». Fox News Channel. 2008 թ․ դեկտեմբերի 25. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2009 թ․ հունվարի 13-ին.
  40. «Israel hits Hamas targets in Gaza». BBC News. 2009 թ․ փետրվարի 1. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 18-ին.
  41. «Israel vows 'disproportionate' response to Gaza rocket attacks». The Daily Telegraph. 2009 թ․ փետրվարի 1. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 18-ին.
  42. «Rice shame-faced by Bush over UN Gaza vote: Olmert». 2009 թ․ հունվարի 12. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ ապրիլի 14-ին. Վերցված է 2014 թ․ մարտի 14-ին.
  43. «W. House: reports of Olmert-Bush call inaccurate». Yahoo News. 2009 թ․ հունվարի 13. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ ապրիլի 14-ին. Վերցված է 2014 թ․ մարտի 14-ին.
  44. «Excerpts of Olmert's speech pledging to resign». Reuters. 2008 թ․ հունիսի 30. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հունիսի 25-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 18-ին.
  45. 45,0 45,1 «Full text of speech / 'I regret my mistakes'». Haaretz. 2008 թ․ հուլիսի 31. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ ապրիլի 14-ին. Վերցված է 2012 թ․ հոկտեմբերի 23-ին.
  46. Ravid, Barak (2008 թ․ հուլիսի 31). «Olmert to step down in September, vows to push for peace first». Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ օգոստոսի 5-ին.
  47. 47,0 47,1 «Kadima officials fear new leader won't be able to form gov't». Haaretz. 2008 թ․ հուլիսի 31. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 18-ին.
  48. Tran, Mark (2008 թ․ հուլիսի 31). «Netanyahu calls for new Israeli elections». The Guardian. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 18-ին.
  49. 49,0 49,1 Basic Law: The Government (2001), Israeli parliament, the Knesset, official translation of the law
  50. «One of Israel's best prime ministers, but corrupt». Haaretz.com. 2014 թ․ ապրիլի 1. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 1-ին.
  51. «Israel comptroller checks Olmert's house purchase». Daily Times. 2006 թ․ մարտի 7. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2007 թ․ դեկտեմբերի 16-ին.
  52. 52,0 52,1 52,2 52,3 52,4 52,5 52,6 «Ehud Olmert: Corruption allegations». BBC News. 2012 թ․ հունվարի 5. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ սեպտեմբերի 19-ին.
  53. Jeffrey Heller (2007 թ․ սեպտեմբերի 24). «Israeli police to investigate Olmert house purchase». Reuters. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2007 թ․ դեկտեմբերի 16-ին.
  54. «PM to face criminal investigation over Bank Leumi sale affair». Haaretz. 2007 թ․ հունվարի 17. Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 18-ին.
  55. Zino, Aviram (2006 թ․ հոկտեմբերի 30). «Police to look for criminal aspect in Leumi affair». Ynetnews. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 18-ին.
  56. «Zelekha: I'll step down in December». The Jerusalem Post. 2007 թ․ նոյեմբերի 10. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2007 թ․ դեկտեմբերի 16-ին.
  57. Kershner, Isabel (2007 թ․ հոկտեմբերի 10). «Olmert Questioned in Corruption Case». The New York Times. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ սեպտեմբերի 19-ին.
  58. Glickman, Aviad (2008 թ․ դեկտեմբերի 4). «State prosecutor closes Leumi case against Olmert». Ynetnews. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2012 թ․ փետրվարի 14-ին.
  59. Milka Kahn (2007 թ․ ապրիլի 25). «Comptroller accuses PM of 'corruption'». The Jerusalem Post. Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 18-ին.
  60. «Olmert answers corruption accusations». New Age International. 2007 թ․ հուլիսի 26. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ դեկտեմբերի 2-ին. Վերցված է 2007 թ․ դեկտեմբերի 16-ին.
  61. Weitz, Gidi (2011 թ․ փետրվարի 14). «Olmert denies failing to repay 'scandalous' 18-year-loan». Haaretz. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ փետրվարի 17-ին. Վերցված է 2012 թ․ փետրվարի 14-ին.
  62. Ethan Bronner (2008 թ․ մայիսի 5). «Israeli Political Crisis Overshadows Rice's Trip». The New York Times. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ սեպտեմբերի 19-ին.
  63. Sheehy, Kate (2008 թ․ մայիսի 6). «Israel Scandal's LI [Long Island] Link». New York Post. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ ապրիլի 29-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 18-ին.
  64. «Olmert refuses to step down amid corruption scandal». InTheNews. 2008 թ․ մայիսի 9. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 18-ին.
  65. «Olmert: I'll resign if indicted». Globes. 2008 թ․ մայիսի 9. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ մայիսի 17-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 18-ին.
  66. Weiss, Efrat (2008 թ․ մայիսի 2). «National Fraud Unit investigates Olmert». Ynetnews. Վերցված է 2012 թ․ փետրվարի 14-ին.
  67. Rabinovitch, Ari (2008 թ․ սեպտեմբերի 7). «Israeli police seek criminal charges against Olmert». Reuters. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 18-ին.
  68. כתב אישום בפרשת ראשונטורס [Rishon Tours Case Charges] (եբրայերեն). News1. 2008 թ․ նոյեմբերի 26. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 17-ին.
  69. Soltis, Andy (2008 թ․ հուլիսի 12). «Olmert's '100G Fraud'». New York Post. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 30-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 18-ին.
  70. «An indictment against Olmert in Talanski's affair». MSN. 2009 թ․ մարտի 2. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ մարտի 3-ին.
  71. Senyor, Eli (2010 թ․ ապրիլի 15). «Olmert cited as 'senior official' in Holyland affair». Ynetnews. Արխիվացված օրիգինալից 2010 թ․ ապրիլի 18-ին. Վերցված է 2012 թ․ փետրվարի 14-ին.
  72. «Indictment served against former PM Olmert in 3 cases». The Jerusalem Post. 2009 թ․ օգոստոսի 30. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 18-ին.
  73. Milka Kahn (2009 թ․ օգոստոսի 31). «Olmert becomes 1st PM to be indicted». The Jerusalem Post. Վերցված է 2009 թ․ օգոստոսի 30-ին.(չաշխատող հղում)
  74. McCarthy, Rory (2009 թ․ սեպտեմբերի 25). «Ehud Olmert defiant as corruption trial begins». The Guardian. London. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ սեպտեմբերի 19-ին.
  75. https://web.archive.org/web/20130727010238/http://www.ynetnews.com/articles/0,7340,L-3781629,00.html. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հուլիսի 27-ին. Վերցված է 2011 թ․ հոկտեմբերի 26-ին. {{cite web}}: Missing or empty |title= (օգնություն)
  76. Glickman, Aviad (2011 թ․ մարտի 31). «Prosecution completes part in Olmert trial». Ynetnews. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2012 թ․ փետրվարի 14-ին.
  77. «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ մարտի 5-ին. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 3-ին.
  78. Glickman, Aviad (2011 թ․ հունիսի 30). «Olmert trial: Prosecution starts cross». Ynetnews. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2012 թ․ փետրվարի 14-ին.
  79. Paraszczuk, Joanna (2012 թ․ հունվարի 5). «Olmert charged for graft in Holyland Affair». The Jerusalem Post. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2012 թ․ փետրվարի 14-ին.
  80. Glickman, Aviad (2012 թ․ հունվարի 5). «Olmert to be indicted in Holyland affair». Ynetnews. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2012 թ․ փետրվարի 14-ին.
  81. «Zaken: I can land Olmert in prison over Holyland affair». Israelhayom.com. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 1-ին.
  82. 82,0 82,1 «After reaching deal with Olmert aide, State Prosecution asks to postpone verdict». Haaretz.com. 2014 թ․ մարտի 27. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 1-ին.
  83. Hasson, Nir; Natasha Mozgovaya (2012 թ․ հուլիսի 10). «Ex-PM Olmert acquitted on two charges of corruption, found guilty of one». Haaretz. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 10-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 18-ին.
  84. Magnezi, Aviel (2012 թ․ հուլիսի 10). «Olmert exonerated of corruption charges». Ynetnews. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 13-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 17-ին.
  85. 85,0 85,1 85,2 Leshem, Elie (2014 թ․ մարտի 31). «Former PM Ehud Olmert convicted of taking bribes». The Times of Israel. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 13-ին.
  86. 86,0 86,1 «Former Prime Minister Ehud Olmert Convicted of Accepting Bribes in Holyland Case». Haaretz.com. 2014 թ․ մարտի 31. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 1-ին.
  87. «BBC News - Israel's ex-PM Ehud Olmert convicted of bribery». BBC News. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 1-ին.
  88. «Report: Zaken agrees to plea bargain, 11 months in jail». The Jerusalem Post - JPost.com. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 1-ին.
  89. «Will Ehud Olmert be sentenced to a long prison term for his bribery conviction?». The Jerusalem Post. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 1-ին.
  90. «Olmert maintains innocence, refuses to admit guilt in exchange for lighter sentence». The Jerusalem Post - JPost.com. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 1-ին.
  91. «Israel ex-PM Ehud Olmert jailed for six years for bribery». BBC News. 2014 թ․ մայիսի 13. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 13-ին.
  92. «Olmert could face new evidence during Talansky and Rishon Tours appeal». Haaretz.com. 2014 թ․ ապրիլի 27. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 1-ին.
  93. «Ehud Olmert's attorneys to be quizzed in new obstruction-of-justice probe». Haaretz.com. 2014 թ․ ապրիլի 6. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 1-ին.
  94. «Armed with new evidence, state to reopen Olmert probes». The Times of Israel. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 1-ին.
  95. «Police urge prosecution of Olmert on obstruction of justice». ynet. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 1-ին.
  96. «Retrial ordered in Olmert-Talansky case». The Times of Israel. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 1-ին.
  97. «Supreme Court rules Olmert can stay out of jail until Holyland appeal is heard». The Jerusalem Post. Վերցված է 2015 թ․ մարտի 21-ին.
  98. «Ehud Olmert, Ex-Prime Minister of Israel, Begins Prison Sentence». New York Times. 2016 թ․ փետրվարի 15.
  99. «Olmert offered aide $10,000 a month to serve jail time». The Times of Israel. Վերցված է 2015 թ․ մարտի 21-ին.
  100. Estrin, Daniel. «Former Israeli Premier Olmert convicted in corruption Case». Associated Press. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ ապրիլի 2-ին. Վերցված է 2015 թ․ հուլիսի 5-ին.
  101. «Former Israeli prime minister Ehud Olmert found guilty of taking bribes». Washington Post. 2015 թ․ մարտի 31.
  102. «Olmert jail sentence elicits bout of schadenfreude from pro-settler group». The Jerusalem Post. 2015 թ․ մայիսի 25. Վերցված է 2015 թ․ մայիսի 28-ին.
  103. «Ex-Israeli Premier Olmert sentenced to 8 months in prison». The Seattle Times. 2015 թ․ մայիսի 25. Վերցված է 2015 թ․ մայիսի 28-ին.
  104. «Ehud Olmert Appeals Conviction and 8-Month Sentence in Talansky Affair». Forward. Jewish Telegraphic Agency. 2015 թ․ հուլիսի 2. Վերցված է 2015 թ․ հուլիսի 12-ին.
  105. «High Court Rules That Olmert Does Not Need To Begin Prison Sentence On Thursday». Yeshiva World News. 2015 թ․ հուլիսի 8. Վերցված է 2015 թ․ հուլիսի 12-ին.
  106. Shabi, Rachel (2006 թ․ մայիսի 5). «The unlikely first lady». The Guardian. London. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2007 թ․ մայիսի 12-ին.
  107. «Former Prime Minister Ehud Olmert». 2009 թ․ մայիսի 4. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 17-ին.
  108. Cohen, Avi (2006 թ․ հունիսի 10). «PM's daughter protests Gaza killings». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2008 թ․ հուլիսի 31-ին.
  109. Fangchao, Li (2004 թ․ հունիսի 26). «Israel deputy PM visits grandpa's Harbin grave». China Daily. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 18-ին.
  110. Shao Da (2004 թ․ սեպտեմբերի 14). «Finding Family Roots at Harbin's Jewish Cemetery». China Through A Lens. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 18-ին.
  111. Sofer, Ronny (2007 թ․ հոկտեմբերի 29). «Olmert diagnosed with signs of prostate cancer». Ynetnews. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2008 թ․ սեպտեմբերի 28-ին.
  112. Sofer, Roni (2009 թ․ ապրիլի 19). «Olmert's cancerous condition deteriorating». Ynetnews. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2012 թ․ փետրվարի 14-ին.
  113. Martin, Marie (2009 թ․ հոկտեմբերի 21). «Protest Erupts Before Speech». Texarkana Gazette. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 5-ին.
  114. Martin, Marie (2009 թ․ հոկտեմբերի 21). «Former Israeli PM speaks on Farms Technology and Iran». Texarkana Gazette. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 5-ին.
  115. «Olmert opposes strike on Iranian nuclear program». The Times of Israel. Associated Press. 2012 թ․ ապրիլի 25. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մայիսի 1-ին. Վերցված է 2012 թ․ ապրիլի 30-ին.
  116. «Ehud Olmert cancels visit to Switzerland after country vows to arrest him». The Jerusalem Post | JPost.com. Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 3-ին.
  117. Ehud Olmert, I am so proud of you, Lucy Aharish, Jerusalem Post, 26 March 2020. Accessed 13 June 2020.
  118. Ex-PM Olmert, who was jailed for graft, says ‘thief’ Netanyahu to face same fate, Times of Israel, staff-written, 25 May 2020. Accessed 13 June 2020.