Էկզոտիկ հադրոններ
Էկզոտիկ հադրոններ, տարրական մասնիկներ, որոնք կազմված են քվարկներից և գլյուոններից, բայց որոնք՝ ի տարբերություն «հայտնի» հադրոնների, ինչպիսիք են պրոտոնները, նեյտրոնները և մեզոնները, կազմված են երեքից ավելի վալենտային քվարկներից։ Ի հակադրություն, «սովորական» հադրոնները պարունակում են ընդամենը երկու կամ երեք քվարկ։ Հադրոնները, որոնք ունեն հստակ վալենտային գլյուոնային պարունակություն, նույնպես կհամարվեն էկզոտիկ[1]։ Տեսականորեն, հադրոնի մեջ քվարկների քանակի սահմանափակում չկա, քանի դեռ հադրոնի գունային լիցքը սպիտակ է կամ գունային առումով չեզոք[2]։
Սովորական հադրոնների նման, էկզոտիկ հադրոնները դասակարգվում են որպես ֆերմիոններ, ինչպես սովորական բարիոնները, կամ բոզոններ, ինչպես սովորական մեզոնները։ Այս դասակարգման սխեմայի համաձայն՝ պենտաքվարկները, որոնք պարունակում են հինգ վալենտային քվարկ, էկզոտիկ բարիոններ են, մինչդեռ տետրաքվարկները (չորս վալենտային քվարկներ) և հեքսաքվարկները (վեց քվարկներ, որոնք բաղկացած են կամ մեկ դիբարիոնից, կամ երեք քվարկ-հակաքվարկ զույգերից) կհամարվեն էկզոտիկ մեզոններ։ Ենթադրվում է, որ դիտվել են տետրաքվարկային և պենտաքվարկային մասնիկներ, որոնք ուսումնասիրվում են, սակայն հեքսաքվարկների դիտարկումը դեռևս հաստատված չէ։
Էկզոտիկ հադրոնները կարելի է որոնել՝ փնտրելով S-մատրիցային բևեռներ, որոնց քվանտային թվերը արգելված են սովորական հադրոնների համար։ Նման էկզոտիկ հադրոնների փորձարարական նշանները նկատվել էին ամենաուշը 2003 թվականին[3], սակայն դրանք մնում են վիճահարույց թեմա մասնիկների ֆիզիկայում։
Ջաֆեն և Լոուն[4] ենթադրեցին, որ էկզոտիկ հադրոնները դրսևորվում են որպես P մատրիցայի բևեռներ, այլ ոչ թե S մատրիցայի։
Տես նաև
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Close, F. E. (1988). «Gluonic Hadrons». Reports on Progress in Physics. 51: 833–882. Bibcode:1988RPPh...51..833C. doi:10.1088/0034-4885/51/6/002. S2CID 250819208.
- ↑ Belz, J., et al. (BNL-E888 Collaboration) (1996). «Search for the weak decay of an H dibaryon». Physical Review Letters. 76 (18): 3277–3280. arXiv:hep-ex/9603002. Bibcode:1996PhRvL..76.3277B. doi:10.1103/PhysRevLett.76.3277. PMID 10060926. S2CID 15729745. «The theory of quantum chromodynamics imposes no specific limitation on the number of quarks composing hadrons other than that they form color singlet states.»
{{cite journal}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) CS1 սպաս․ թվային անուններ: authors list (link) - ↑ «Note on non-q qbar mesons» (PDF). Journal of Physics G. 33: 1. 2006.
- ↑ Jaffe, R. L.; Low, F. E. (1979). «Connection between quark-model eigenstates and low-energy scattering». Physical Review D. 19 (7): 2105. Bibcode:1979PhRvD..19.2105J. doi:10.1103/PhysRevD.19.2105.