Էլլա Բյուլ

Էլլա Բյուլ
Ծնվել է	հոկտեմբերի 12, 1929
Ծննդավայր	Røyrvik Municipality, Նուր Տրյոնդելագ, Նորվեգիա
Վախճանվել է	սեպտեմբերի 21, 2006 (76 տարեկան)
Վախճանի վայր	Snåsa Municipality, Նուր Տրյոնդելագ, Նորվեգիա
Մասնագիտություն	լեզվաբան, ուսուցչուհի, քաղաքական գործիչ, թարգմանչուհի, քրիստոնեական հիմների հեղինակ և հեղինակ
Լեզու	Հարավսաամերեն
Քաղաքացիություն	Նորվեգիա
Կրթություն	Օսլոյի համալսարան և Q19382869? (1954)
Պարգևներ	Q11991723? Gollegiella? Q81427806? և Saami Council's Honorary Award?

Էլլա Հոլմ Բյուլ (նորվ.՝ Ella Holm Bull, աղջկական ազգանունը Յոմա նորվ.՝ Joma, հոկտեմբերի 12, 1929(1929-10-12)^[1], Røyrvik Municipality, Նուր Տրյոնդելագ, Նորվեգիա^[2] - սեպտեմբերի 21, 2006(2006-09-21)^[1], Snåsa Municipality, Նուր Տրյոնդելագ, Նորվեգիա^[1]), նորվեգիայի սաամ բանաստեղծուհի, թարգմանչուհի և դասախոս։ Իր ողջ ստեղծագործական կյանքը նվիրել է հարավսաամերենի ուսուցմանն ու տարածմանը։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Էլլա Հոլմ Բյուլը ծնվել է 1929 թվականի հոկտեմբերի 12-ին Սնոսայում՝ Նիլս Պեդերսեն Յոմայի (Nils Pedersen Joma, 1905-1948) և Աննա Յոդանսեն Սթեյնֆիելի (Anna Sofie Johnsen Steinfjell, 1904-1974) ընտանիքում։ 1948 թվականի հուլիսի 5-ին տեղի ունեցած ավտովթարի ժամանակ 16 անձանց հետ միասին զոհվում են Էլլա Բյուլի հայրը, երեք եղբայրներն ու երկու քույրերը։

1953 թվականին Էլլան ամուսնանում է Ռյորոսիից Նիլս Հոլմ Բյուլի հետ (Nils Holm Bull, 1929-2003):

Ամուսնանալուց մեկ տարի անց՝ 1954 թվականին ավարտում է Սեսնա կոմունայի մանկավարժական ուսումնարանը։ Իսկ 1964 թվականին Օսլոյի համալսարանն ավարտելուց հետո ստանում է սաամերեն լեզվի լեզվաբանության դիպլոմ։

1968 թվականից հարավսաամերեն է դասավանդել Սնոսայի դպրոցում։ 1974 թվականին նորվեգացի լեզվաբան Կնուտ Բերգսլանդի հետ աշխատել է հարավսաամերենի զարգացման վրա^[4]։

2004 թվականին հարավսաամերենի տարածման համար պարգևատրվել է «Gollegiella»^[5] պարգևով։ Կյանքի վերջին տարիներին զբաղվել է սաամական համայնքի պատմությունները գրի առնելով։

Էլլա Բյուլն իր մահկանացուն կնքնել է 2006 թվականի սեպտեմբերի 21-ին՝ յոթանասունվեց տարեկան հասակում՝ Սնոսայում։

Ստեղծագործություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրական ստեղծագործություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Dejpeladtje muvhth vätnoeh jih vuekieh, (2001)
Ov-messie darjomes, (2000)
Jielije saemien, (1996)
Manne joe maahtam lohkedh, (1989 )
“Åarjel-saemien Gåalmede gærja”, (1987)
Åarjel-saemien Vijhtede gærja, (1986)
Åarjel-saemien Nubpie gærja, (1986)
Åarjel-saemien Nealjede gærja, (1986)
Ovmese veareldh, (1985)
Suhtjegh, (1984)
Tsååbpe-niejlen jih Tsååbpe-baernien bijre (1984)
Brorke (1984)
Åarjel-saemien Voestes gærja (1982)
Lohkede Saemien, sydsamisk läsebok, tillsammans med Knut Bergsland (1974)
Ovmese veareldh (1985)

Սկավառակագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Jåvle-Laavlomh, julvisor (1996)^[6]^[7]
Laavlomh-Maanide, barnvisor (1997)

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 ^1,7 Snåsningen (норв.) — 2006.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 Store norske leksikon(նորվ.) — 1978. — ISSN 2464-1480
↑ Nordiskt samiskt språkpris - Gollegiella - delas ut för förstagångenn — 2004.
↑ http://www.helsinki.fi/~sugl_smi/senc/esittely.htm. {{cite web}}: Missing or empty |title= (օգնություն); Unknown parameter |Julkaisija= ignored (օգնություն); Unknown parameter |Julkaisu= ignored (օգնություն); Unknown parameter |Nimeke= ignored (օգնություն); Unknown parameter |Viitattu= ignored (օգնություն)
↑ «Gollegiella – Davviriikkalaš sámi giellabálkkašupmi geigejuvvo čakčat 2012». Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 5-ին.
↑ «Ella Holm Bull». Discogs. Վերցված է 8 februari 2014-ին.
↑ «Ella Holm Bull (1929-2006)». ČálliidLágádus – Forfatternes Forlag. Վերցված է 8 februari 2014-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

dep.no Արխիվացված 2006-05-24 Wayback Machine

[_1e739d92ac66deb0-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 ^1,7 Snåsningen (норв.) — 2006.

[_11d18a4cb44a5a4c-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 Store norske leksikon(նորվ.) — 1978. — ISSN 2464-1480

[_5eb3737dab8ac79c-3] Nordiskt samiskt språkpris - Gollegiella - delas ut för förstagångenn — 2004.

[4] ttp://www.helsinki.fi/~sugl_smi/senc/esittely.htm. {{cite web}}: Missing or empty |title= (օգնություն); Unknown parameter |Julkaisija= ignored (օգնություն); Unknown parameter |Julkaisu= ignored (օգնություն); Unknown parameter |Nimeke= ignored (օգնություն); Unknown parameter |Viitattu= ignored (օգնություն)

[5] «Gollegiella – Davviriikkalaš sámi giellabálkkašupmi geigejuvvo čakčat 2012». Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 5-ին.

[6] «Ella Holm Bull». Discogs. Վերցված է 8 februari 2014-ին.

[7] «Ella Holm Bull (1929-2006)». ČálliidLágádus – Forfatternes Forlag. Վերցված է 8 februari 2014-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]