Էլին Վագներ
Էլին Վագներ | |
---|---|
![]() | |
Ծնվել է | մայիսի 16, 1882[1][2][3] |
Ծննդավայր | Lunds Cathedral Assembly, Շվեդիա[2][3][4] |
Վախճանվել է | հունվարի 7, 1949[1][2][5] (66 տարեկան) |
Վախճանի վայր | Berg parish, Շվեդիա[2][5] |
Գերեզման | Լունդի Հյուսիսային գերեզմանատուն[6] |
Մասնագիտություն | լրագրող, գրող, սուֆրաժիստ և հասարակական գործիչ |
Լեզու | շվեդերեն |
Քաղաքացիություն | ![]() |
Ժանրեր | վեպ, վիպակ և Սցենար |
Անդամակցություն | Շվեդական ակադեմիա[7], Իննի ընկերություն[8] և Svenska hem? |
Պարգևներ | Իննի գլխավոր մրցանակ |
Ամուսին | Ջոն Լանդկվիստ[2] |
Elin Wägner Վիքիպահեստում |
Էլին Մաթիլդա Էլիզաբեթ Վագներ (շվեդերեն՝ Elin Wägner, մայիսի 16, 1882[1][2][3], Lunds Cathedral Assembly, Շվեդիա[2][3][4] - հունվարի 7, 1949[1][2][5], Berg parish, Շվեդիա[2][5]), շվեդ գրող, լրագրող, մանկավարժ, բնապահպան, hասարակական գործիչ, երեխաների պաշտպանթյան և փրկության շարժման կազմակերպիչ, ֆեմինիստական և պացիֆիստական շարժումների ակտիվիստ, Ֆոգելստադ խմբի հիմնադիր: Շվեդական ակադեմիայի անդամ 1944 թվականից:
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ձախից աջ՝ Էլիզաբեթ Տամ, Ադա Նիլսոն, Հոնորին Հերմելին, Էլին Վագներ, Քերստին Հեսսելգրեն (նստած)
Էլին Վագները ծնվել է Լունդ քաղաքի դպրոցի տնօրենի ընտանիքում: Երեք տարեկան հասակում նա կորցրել է մորը: Ֆոգելստադի կանանց դպրոցում աշխատել է որպես ուսուցիչ: 1910 թվականին ամուսնացել է գրականագետ Ջոն Լանդկվիստի հետ: Մահացել է ստամոքսի քաղցկեղից: Նրան թաղել են Լունդի Հյուսիսային գերեզմանատանը: Շվեդ արվեստաբան, պատմաբան Գրեգոր Պաուլսոնն ամուսնացած էր նրա քրոջ հետ:
Հասարակական գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Էլին Վագները Շվեդիայի կանանց ընտրական իրավունքի շարժման ամենահայտնի ակտիվիստներից մեկն է և Շվեդիայի Կանանց իրավահավասար հասարակության ստեղծման նախաձեռնողը: Ֆրեդրիկա Բրեմերի հետ միասին Էլին Վագները Շվեդիայում եղել է ֆեմինիստական շարժման նախաձեռնողներից և ազդեցիկ ակտիվիստը: 1919 թվականի նոյեմբերին Էլին Վագները, Հելեն Պալմշերնան և Գերդա Մարկուսը Շվեդիայում ստեղծեցին երեխաների պաշտպանության և փրկության առաջին կազմակերպությունը՝ «Ռադա-Բառնեն» անվանումով («Երեխաների պաշտպանության միջազգային միության» շվեդական մասնաճյուղ):
Գրական գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Էլին Վագները վեպերի, թերթերի և ամսագրերի հոդվածների և 4 ֆիլմերի սցենարների հեղինակ է: Նրա ամենահայտնի վեպերից են՝ Norrtullsligan («Տղամարդիկ և այլ դժբախտություններ», 1908), Pennskaftet («Գրիչ», 1910), գյուղացիների կյանքին նվիրված ժողովրդական ավանդույթների ոգով վիպակ՝ Åsa-Hanna (1918): Նա օգտագործում էր Դևինեզ (Devinez) ստեղծագործական կեղծանունը: Էլին Վագների գրքերը և բազմաթիվ հոդվածները նվիրված են կանանց ազատագրմանը, քաղաքացիական իրավունքների պաշտպանությանը, խաղաղության համար պայքարի շարժմանը, մարդկանց բարեկեցության բարելավմանը և շրջակա միջավայրի պաշտպանության խնդիրներին[9]:
Ընտրյալ մատենագիտություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
|
|
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
- ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 Elin Mathilda Elisabeth Wägner
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Lunds domkyrkoförsamlings kyrkoarkiv, Födelse- och dopböcker, SE/LLA/13254/C I/14 (1881-1892), bildid: 00106227_00062, sida 58
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Elin Mathilda Elisabeth, f. 1882 i Lund Malmöhus län (швед.) — Riksarkivet.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 Bergs kyrkoarkiv, Födelse- och dopböcker, SE/VALA/00028/C/4 (1920-1949), bildid: 80007270_00183
- ↑ https://www.svenskagravar.se/gravsatt/71108373 — Svenskagravar.
- ↑ http://www.svenskaakademien.se/svenska-akademien/ledamotsregister/wagner-elin
- ↑ http://www.samfundetdenio.se/
- ↑ Elin Wägner, la mujer tras el Premio Nobel a Gabriela Mistral
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
|
![]() |
Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Էլին Վագներ կատեգորիայում։ |
- Մայիսի 16 ծնունդներ
- 1882 ծնունդներ
- Շվեդիայում ծնվածներ
- Հունվարի 7 մահեր
- 1949 մահեր
- Շվեդիայում մահացածներ
- Շվեդիայում թաղվածներ
- Անձինք այբբենական կարգով
- Գրողներ այբբենական կարգով
- Շվեդ սուֆրաժիստներ
- Ֆեմինիստ գրողներ
- 20-րդ դարի կին գրողներ
- Շվեդ կին գրողներ
- Շվեդ լրագրողներ
- Հասարակական գործիչներ ըստ ազգության
- Շվեդ մանկավարժներ