Jump to content

Էլիզաբեթ Բադինթե

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Էլիզաբեթ Բադինթե
ֆր.՝ Élisabeth Badinter[1]
Ծնվել էմարտի 5, 1944(1944-03-05)[2] (80 տարեկան)
ԾննդավայրԲուլոն Բիյանկուր[3]
Քաղաքացիություն Ֆրանսիա
ԿրթությունԷլզասի դպրոց[4] և Փարիզ 1 Պանթեոն-Սորբոն համալսարան
Ազդվել էAlain Finkielkraut?, Ռենե Դեկարտ, Սիմոնա դը Բովուար, Մարի Ժան Անտուան Նիկոլա դը Կոնդորսե, Էմիլի դյու Շատլե և Դենի Դիդրո
ԵրկերDie Mutterliebe. Geschichte eines Gefühls vom 17. Jahrhundert bis heute?
Մասնագիտությունփիլիսոփա, պատմաբան, դոցենտ և կանանց իրավունքների պաշտպան
ԱշխատավայրՊոլիտեխնիկական դպրոց[1] և Publicis?
ԱմուսինՌոբերտ Բադինթե[4]
Ծնողներհայր՝ Marcel Bleustein-Blanchet?[4], մայր՝ Sophie Vaillant?
Զբաղեցրած պաշտոններնախագահ
Պարգևներ և
մրցանակներ
ԵրեխաներJudith Badinter?, Benjamin Badinter? և Simon Badinter?

Էլիզաբեթ Բադինթե (ֆր.՝ Élisabeth Badinter, մարտի 5, 1944(1944-03-05)[2], Բուլոն Բիյանկուր[3][8]), ֆրանսիացի գիտնական-փիլիսոփա և պատմաբան։ Առավել հայտնի է ֆեմինիզմի և հասարակության մեջ կնոջ դերի մասին իր փիլիսոփայական տրակտատներով։ Նա հանդես է գալիս լիբերալ ֆեմինիզմի և Ֆրանսիայում կին աշխատանքային միգրանտների իրավունքների պաշտպանության համար։ 2010 թվականին «Marianne» ամսագրի կողմից անցկացված հարցման արդյունքներով Բադինթեին անվանել են «ամենաազդեցիկ մտավորականը» Ֆրանսիայում՝ հիմնականում կանանց և մայրության իրավունքների մասին նրա գրքերի համար[9]։

Բադինթեը համարվում է Publicis Groupe գովազդի և հասարակայնության հետ կապերի գծով բազմազգ ընկերության ամենախոշոր բաժնետերը և նրա վերահսկիչ խորհրդի նախագահը[10]։ Ֆորբսի տվյալներով նա եղել է 2012 թվականի Ֆրանսիայի ամենահարուստ քաղաքացիներից մեկը (մոտ 1,8 միլիարդ դոլար կարողությամբ)[11]։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Էլիզաբեթ Բադինթեն (օրիորդական ազգանունը՝ Բլյուստեյն-Բլանշե) ծնվել է 1944 թվականի մարտի 5-ին Բուլոն-Բիյանկուր քաղաքում (Ֆրանսիա)։ Էլիզաբեթ Բադինթեն Սոֆի Վայանի և «Publicis»-ի հիմնադիր Մարսել Բլյուստեյն-Բլանշեի դուստրն է։ Սոֆի Վայանը ֆրանսիացի քաղաքական առաջնորդ և քաղաքացիական ակտիվիստ Էդուարդ Վայանի թոռնուհին է։ Սոֆիի մայրը որպես կաթոլիկ է դաստիարակվել, իսկ ամուսնությունից հետո ընդունել է հուդայականություն։

Էլիզաբեթը և նրա երկու քույրերը դաստիարակվել են ծնողների կողմից, ովքեր հավատում էին սեռերի հավասարությանը[12]։ Էլիզաբեթը միջնակարգ կրթություն է ստացել Փարիզի «L'école alsacienne» մասնավոր դպրոցում։ Դեռահաս տարիքում Բադենթերը ընթերցել է Սիմոնա դը Բովուարի «Երկրորդ սեռ» աշխատանքը, որը խորապես ազդում է նրա հայացքների վրա՝ ոգեշնչելով նրան ընդունվել Սորբոնի համալսարանի փիլիսոփայության դոկտորանտուրա։ Նա համարվում է ֆրանսիական Լուսավորության դարաշրջանի պատմության մասնագետ[13]։

Վերապատրաստումից հետո Բադինթեն դասավանդել է Պոլիտեխնիկական դպրոցում[14]։ Նրա «L'Amour en plus» առաջին գիրքը լույս է տեսել 1980 թվականին, որտեղ հարց է բարձրացնում՝ արդյոք մայրական սերը զուտ բնական բնազդ է, թե՞ միտում, որն ամրապնդվում է մշակութային համատեքստում, որտեղ ակնկալվում է մայրական մտերմական վերաբերմունք[15]։

Իր «L'un est l'autre» քննադատական աշխատության մեջ, որը հրապարակվել է 1987 թվականին, Բադինթեն արտացոլում է գենդերային ինքնության մեջ արական և կանացի հատկությունների փոխլրացումը և կոնֆլիկտները, որոնք առաջանում են, երբ այդ փոխլրացումը դրվում է ճնշման տակ։ Բադինթեն եզրակացնում է, որ գենդերային նմանությունների նոր դարաշրջանը կհանգեցնի գենդերային ինքնության փոփոխության և բարոյական արժեքների հեղափոխության[16]։

Նրա 2003 թվականի տրակտատը՝ «La fausse» երթուղին, վերաբերում է ֆրանսիացի ֆեմինիստների կողմից կանանց նկատմամբ բռնություններին և ոտնձգություններին։ «Կանանց իշխանության և բռնության համակարգված ժխտումը, կանանց մշտական պատկերումը որպես ճնշված և հետևաբար անմեղ, խորացնում է պառակտված մարդկության պառակտումը, մի կողմից արական ճնշումների զոհեր, մյուս կողմից՝ ամենազոր դահիճներ»[17]։ Նա քննադատում է ֆեմինիստական շարժման էսսենցիալիստներին՝ պնդելով, որ «տղամարդը թշնամի չէ»[18]։

Անձնական կյանք

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1966 թվականին Էլիզաբեթն ամուսնացավ փաստաբան Ռոբերտ Բադինթեի հետ, ով Միտերանի օրոք դարձավ արդարադատության նախարար[19]։ Էլիզաբեթ և Ռոբերտ Բադինթեներն ունեն մեկ դուստր և երկու որդի։

Պարգևներ և մեծարանքներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Բելգիա Բրյուսելի Ազատ համալսարանի պատվավոր դոկտորի կոչում (2013)[20]
  • Մոնակո «Մշակութային արժանիքների շքանշան» (Մոնակո) (2011)[21]
  • Ֆրանսիա Արվեստի և գրականության շքանշանի ասպետ (2007)[22]
  • Բելգիա Լիեժի համալսարանի պատվավոր դոկտոր (2004)[23]

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 Bibliothèque nationale de France Record #11889838d // BnF catalogue général (ֆր.)Paris: BnF.
  2. 2,0 2,1 filmportal.de — 2005.
  3. 3,0 3,1 3,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #115366539 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 http://www.ajpn.org/personne-elisabeth-Bleustein-Blanchet-11251.html
  5. http://www.culture.gouv.fr/Nous-connaitre/Organisation/Conseil-de-l-Ordre-des-Arts-et-des-Lettres/Arretes-de-Nominations-dans-l-ordre-des-Arts-et-des-Lettres/Nomination-ou-promotion-dans-l-ordre-des-Arts-et-des-Lettres-Cinquantenaire
  6. Académie française (ֆր.)
  7. Journal de Monaco (ֆր.): Bulletin officiel de la PrincipautéMonaco: 2011. — Iss. 8044. — P. 2329. — ISSN 1010-8742
  8. «Badinter, Elisabeth». Current Biography Yearbook 2011. Ipswich, MA: H.W. Wilson. 2011. էջեր 33–36. ISBN 9780824211219.
  9. Kramer, Jane (2011 թ․ հուլիսի 25). «Against Nature: Elisabeth Badinter's contrarian feminism». The New Yorker. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ մայիսի 29-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 22-ին.
  10. Lutter contre le voile et… être chargée de la com’ de l'Arabie Saoudite: le troublant mélange des genres d'Elisabeth Badinter Արխիվացված 2016-04-28 Wayback Machine, Metronews, 5 April 2016.
  11. The World's Billionaires List Արխիվացված 2018-12-25 Wayback Machine, Forbes, March 2012.
  12. «Elisabeth Badinter profile». jwa.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հունիսի 22-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 22-ին.
  13. «Against Nature». The New Yorker. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ օգոստոսի 14-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 22-ին.
  14. Davies, Lizzy (2010 թ․ փետրվարի 12). «French philosopher says feminism under threat from 'good motherhood'». The Guardian. London. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հունիսի 22-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 22-ին. {{cite news}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (օգնություն); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (օգնություն)
  15. Renterghem, Marion Van (2016 թ․ հունիսի 19). «Elisabeth Badinter, la griffe de la République». Le Monde.fr (ֆրանսերեն). ISSN 1950-6244. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հունիսի 22-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 22-ին. {{cite news}}: More than one of |accessdate= and |access-date= specified (օգնություն); More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (օգնություն); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (օգնություն)
  16. Collard, Chantal (1987). «"Anthropologie comme mythe d'origine du rapport entre les sexes." Compte Rendu: Elisabeth BADINTER : L'un est l'autre. Des relations entre hommes et femmes, Odile Jacob, Paris, 1986, 367 p.» (PDF). Anthropologie et Sociétés. erudit.org. 11 N.1: 161–167. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2017 թ․ փետրվարի 11-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 22-ին.
  17. Badinter, Elisabeth. Fausse route. Editions Odile Jacob. էջ 113.
  18. «Elisabeth Badinter profile». jwa.org. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ հունիսի 22-ին. Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 5-ին.
  19. Elisabeth Badinter profile Արխիվացված 2020-10-02 Wayback Machine, jwa.org.
  20. «Université Libre de Bruxelles – Docteurs Honoris Causa – page 2». ulb.ac.be. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ փետրվարի 11-ին. Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 9-ին.
  21. Sovereign Ordonnance n° 3.540 of 18 November 2011 Արխիվացված 11 Հունվար 2022 Wayback Machine : promotions or nominations in the Order of Cultural Merit
  22. «Nominations dans l'Ordre des Arts et Lettres – Cinquantenaire de l'ordre – 2008». culture.gouv.fr. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ մարտի 1-ին. Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 9-ին.
  23. «Rentrée académique 2004–2005: remise des insignes de docteur Honoris Causa à Elisabeth Badinter». ulg.ac.be (ֆրանսերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ փետրվարի 11-ին. Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 9-ին.