Էլիաս Սարկիս

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Էլիաս Սարկիս
արաբ․՝ إلياس سركيس‎‎
Դիմանկար
Ծնվել էհուլիսի 18, 1924(1924-07-18)[1]
ԾննդավայրQ3958923?, Լիբանան
Մահացել էհունիսի 26, 1985(1985-06-26)[2] (60 տարեկան)
Մահվան վայրՓարիզի 16-րդ շրջան, Փարիզ[2]
Քաղաքացիություն Լիբանան
Կրոնքրիստոնեություն
ԿրթությունՍուրբ Ժոզեֆի համալսարան
Մասնագիտությունքաղաքական գործիչ, փաստաբան, դատավոր և բանկիր
Զբաղեցրած պաշտոններԼիբանանի նախագահ և Governor of the Banque du Liban?
Կուսակցությունանկախ քաղաքական գործիչ
Ստորագրություն
Изображение автографа
 Elias Sarkis Վիքիպահեստում

Էլիաս Սարկիս (հուլիսի 18, 1924(1924-07-18)[1], Q3958923?, Լիբանան - հունիսի 26, 1985(1985-06-26)[2], Փարիզի 16-րդ շրջան, Փարիզ[2]), լիբանանյան պետական գործիչ, Լիբանանի նախագահ (1976-1982)։

Երիտասարդ տարիներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Էլիաս Սարկիսը ծնվել է 1924 թվականի հուլիսի 20-ին Լեռնային Լիբանանում գտնվող Շաբանիյեհ գյուղում, որի բնակչության գերակշիռ մասը հայեր էին[3]։ Էլիասի հայրը հայ էր, մայրը՝ Եգիպտոսի քրիստոնյա ղպտի։ Սակայն Սարկիսի ընտանիքը կրոնական առումով պատկանել է Մարոնիական կաթոլիկ եկեղեցուն[4]։ Ընտանիքը ֆինանսապես ապահովված էր, քանի որ ուներ սեփական խանութ։

Նախնական կրթությունը Սարկիսը ստացել է Շաբանիյեհի դպրոցում, այնուհետև սովորել է Բեյրութում՝ Ֆրերեսի դպրոցում։ Բարձրագույն կրթույթունը ստացել է Սուրբ Հովսեփի անվան համալսարանում՝ ավարտելով 1948 թվականին և ստանալով իրավաբանական կրթություն։ Համալսարանական ուսման ընթացքում աշխատել է երկաթուղում։

Աշխատանքային գործունեության սկիզբ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Համալսարանը ավարտելուց հետո Սարկիսը 3 տարի աշխատել է որպես փաստաբան[5]։ Այնուհետև նա դարձավ Լիբանանի բանակի հրամանատար Ֆուադ Շեհաբի օգնականը։ 1958 թվականին Ֆուադը դարձավ Լիբանանի նախագահ[3]։ Սարկիսը նշանակվեց Հաշվիչ պալատի ղեկավար, իսկ 1953 թվականից՝ նախագահական ապարատի ղեկավար։ 1968 թվականին նշանակվել Լիբանանի կենտրոնական բանկի կառավարիչ պաշտոնավարելով 9 տարի։ Նրա նշանակումը որպես բանկի կառավարիչ կապված էր երկրի նախագահ Շառլ Հելուի՝ 1968 թվականին բանկային ճգնաժամից տուժած բանկային համակարգի վերակառուցման ցանկության հետ[3]։

Լիբանանի նախագահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սարկիսը մասնակցել է Լիբանանի 1970 թվականին նախագահական ընտրություններին, սակայն ընդամենը 1 ձայնի տարբերությամբ պարտվել Սուլեյման Ֆրանժիեին[6]։

Այնուամենայնիվ, Էլիաս Սարկիսը ընտրվեց Լիբանանի նախագահ 6 տարի անց՝ 1976 թվականի մայիսի 8-ին, երբ երկրում ակտիվորեն ընթանում էր քաղաքացիական պատերազմ[7][8][9]։ Որոշակի շրջանակներ ենթադրում են, որ Սարկիսը ընտրվեց նախագահ սիրիական կողմի աջակցությամբ[10]։ Նրա հակառակորդները հայտարարում էին, որ Սարկիսը եղել է Դամասկոսի թեկնածուն[11][12]։

Միևնույն ժամանակ Էլիաս Սարկիսը հանդիսանում էր Լիբանանում հայկական շահերի ակտիվ պաշտպանը։ Որդեգրել էր խիստ բացասական դիրքորոշում Թուրքիայի նկատմամբ[13]։ Լինելով նախագահ՝Սարկիսը երբեք չի ընդունել Թուրքիայի բարձրաստիճան պաշտոնեաների հրավերը այցելել իրենց երկիր։ Եղել է Լիբանանի Հայ հեղափոխական դաշնակցություն կուսակցության առաջնորդ Հակոբ Բագրատունու մտերիմ ընկերը։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 Fichier des personnes décédées — P. 2.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 մահվան վկայական — P. 2.
  3. 3,0 3,1 3,2 «Former Lebanese President Elias Sarkis dies». Lakeland Ladger. The Associated Press. 1985 թ․ հունիսի 28. Վերցված է 2012 թ․ հունիսի 10-ին.
  4. «Elias Sarkis». Wars of Lebanon. Վերցված է հոկտեմբերի 22, 2017թ.-ին.(անգլ.)
  5. «Elias Sarkis». Presidency of the Republic of Lebanon. Վերցված է 2012 թ․ հունիսի 10-ին.(անգլ.)
  6. «Ex-Lebanese Leader Sarkis Dies at 60 in Paris Hospital». Los Angeles Times. 1985 թ․ հունիսի 28. Վերցված է 2012 թ․ հունիսի 10-ին.
  7. «Elias Sarkis, Former Lebanese President». Orlando Sentinel. 1985 թ․ հունիսի 28. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ սեպտեմբերի 20-ին. Վերցված է 8 августа 2013-ին.(անգլ.)
  8. David S. Sorenson (2009 թ․ նոյեմբերի 12). Global Security Watch—Lebanon: A Reference Handbook. ABC-CLIO. էջ 7. ISBN 978-0-313-36579-9. Վերցված է 8 августа 2013-ին.(անգլ.)
  9. «Lebanon's presidency - a source of strife since 1976». DPA. Beirut: Lebanon Wire. 2007 թ․ նոյեմբերի 22. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 20-ին. Վերցված է 8 августа 2013-ին.(անգլ.)
  10. Hudson, Michael C. (1997). «Trying Again: Power-Sharing in Post-Civil War Lebanon» (PDF). International Negotiation. 2: 103–122. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2020 թ․ մարտի 18-ին. Վերցված է 8 августа 2013-ին.(անգլ.)
  11. Dominique Avon; Anaïs-Trissa Khatchadourian; Jane Marie Todd (2012 թ․ սեպտեմբերի 10). Hezbollah: A History of the "Party of God". Harvard University Press. էջ 18. ISBN 978-0-674-06752-3. Վերցված է 8 августа 2013-ին.(անգլ.)
  12. Kathy A. Zahler (2009 թ․ օգոստոսի 1). The Assads' Syria. Twenty-First Century Books. էջ 10. ISBN 978-0-8225-9095-8. Վերցված է 8 августа 2013-ին.(անգլ.)
  13. Страны, избравшие президентов-армян | RusArmInfo.(ռուս.)