Էլենա Պոնյատովսկա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Էլենա Պոնյատովսկա
Դիմանկար
Ծնվել էմայիսի 19, 1932(1932-05-19)[1][2][3][…] (90 տարեկան)
ԾննդավայրՓարիզ
ՔաղաքացիությունFlag of Mexico.svg Մեքսիկայի Միացյալ Նահանգներ և Flag of France (1794–1815, 1830–1974, 2020–present).svg Ֆրանսիա[4]
ԿրթությունՄեքսիկայի ազգային ինքնավար համալսարան
ԵրկերQ18223892?
Մասնագիտությունլրագրող և գրող
ԱմուսինGuillermo Haro?
Ծնողներհայր՝ Jan Poniatowski?
Պարգևներ և
մրցանակներ
Կայքfundacionelenaponiatowska.org
Commons-logo.svg Elena Poniatowska Վիքիպահեստում

Էլենա Պոնյատովսկա, իշխանուհի Hélène Elizabeth Louise Amélie Paula Dolores Poniatowska Amor (իսպ.՝ Elena Poniatowska, մայիսի 19, 1932(1932-05-19)[1][2][3][…], Փարիզ), մեքսիկացի գրող, լրագրող, ձախ ուղղության քաղաքական ակտիվիստ։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հայրը՝ Jean Joseph Evremond Sperry Poniatowski, վերջին լեհ արքա՝ Ստանիսլավ Ավգուստ Պոնյավսկու զարմիկ՝ Ստանիսլավ Պոնյատովսկու ծոռնորդին։ Էլենայի նախնիններից է Ֆրանսիայի թագավոր Լյուդովիկոս15-րդը, ֆրանսիական արիստոկարատիայի ներկայացուցիչներ, Ֆրանսիայի քաղաքական և պետական գործիչներ։ Մայրը՝ ֆրանսիական ծագում ունի, պատկանում էր մեքսիկական ազնվականության վերնախավին։

Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ ընտանիքը լքել է Եվրոպան, 1942 թվականին հաստատվել է Մեխիկոյում, 1943-1953-ական թվականներին սովորել է ԱՄՆ-ում։ Մեքսիկա վերադառնալուց հետո զբաղվել է լրագրությամբ և գրականությամբ։ Նաև նկարահանել է մի քանի կարճամետրաժ ֆիլմեր (Խուան դե լա Կրուսի, Խոսե Կլեմենտե Օրոսկոյի մասին)։

Արվեստ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նրա վեպերը միավորում են գեղարվեստական երևակայությունը լրագրողական հետաննության հետ։ Այսպես են գրվել նրա ամենահայտնի գրքերը՝ «Գիշերը Տլատելոկոյում» (1971, այն պատմում է ուսանողական ցույցերի մասնակիցների նկատմամբ մեքսիկական իշխանության արյունալի հաշվեհարդարի մասին՝ 1968 թվականին Մեխիկոյում, Օլիմպիական խաղերի ֆոնին), «Տինիսիմա» (1992, Տինա Մոդոտիի մասին), Լեոնորա (2011, Լեոնորա Կարինգթոնի մասին) և այլն։

Քաղաքական ակտիվություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1994 թվականին հարցազրույց է վերցրել Սուբկոմանդանտա Մարկոսից։ 2006 թվականին նախագահական ընտրություններին ակտիվորեն աջակցել է Դեմոկրատական հեղափոխության կուսակցության թեկնածու Անդրես Մանուել Լոպես Օբրադորին։ Նույն թվականի հուլիսին նա դատապարտեց Լիբանանի իսրաելյան ռմբակոծությունը։ (Երկրորդ Լիբանանյան պատերազմ)։

Գրքեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • 1954: Lilus Kikus (роман с элементами автобиографии, иллюстрации Леоноры Каррингтон)
  • 1956: Melés y Teleo. Apuntes para una comedia
  • 1961: Palabras cruzadas. Crónicas
  • 1963: Todo empezó el domingo
  • 1969 : Hasta no verte, Jesús mío
  • 1971 : La noche de Tlatelolco. Testimonios de historia oral
  • 1978 : Querido Diego, te abraza Quiela (роман о Диего Ривере)
  • 1979 : De noche vienes
  • 1979 : Gaby Brimmer
  • 1980 : Fuerte es el silencio
  • 1982 : Domingo 7
  • 1982 : El último guajolote
  • 1988 : La « Flor de Lis» (автобиографический роман)
  • 1988 : Nada, nadie. Las voces del temblor (хроника землетрясения в Мехико, 1985)
  • 1992 : Tinísima
  • 1994 : Luz y luna, las lunitas
  • 1996 : Paseo de la reforma
  • 1998 : Octavio Paz, las palabras del árbol (Օկտավիո Պասի մասին)
  • 1999 : Las soldaderas (Մեքսիկական հեղափոխության կանանց մասին)
  • 2000 : Las mil y una… La herida de Paulina
  • 2000 : Juan Soriano. Niño de mil años (մեքսիկացի նկարիչ և քանդակագործ Խուան Սորիանոյի մասին)
  • 2000 : Las siete cabritas
  • 2001 : Mariana Yampolsky y la buganvillia (Մեքսիկացի լուսանկարիչ Մարիանա Յամպոլսկու մասին)
  • 2001 : La piel del cielo (վեպ)
  • 2003 : Tlapalería(նովելներ)
  • 2006 : El tren pasa primero (վեպ)
  • 2007 : Amanecer en el Zócalo. Los 50 días que confrontaron a México (ժամանակագրություն)
  • 2008 : Jardín de Francia
  • 2011 : Leonora (Լեոնորա Կարինգթոնի կենսագրությունը, Բրեվե գրադարանի մրցանակ
  • 2013 : El universo o nada. Biografía del estrellero Guillermo Haro (2013)

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Jorgensen B.E. The writing of Elena Poniatowska: engaging dialogues. Austin: University of Texas Press, 1994
  • Pino-Ojeda W. Sobre castas y puentes: conversaciones con Elena Poniatowska, Rosario Ferré y Diamela Eltit. Providencia: Editorial Cuarto Propio, 2000
  • Bird L.C. Elena Poniatowska and the literary collage. New York: P. Lang, 2000
  • Schuessler M.K. Elenísima: ingenio y figura de Elena Poniatowska. México: Editorial Diana, 2003 (англ.пер. 2007)
  • Perilli C. Catálogo de ángeles mexicanos: Elena Poniatowska. Rosario: Beatriz Viterbo Editora, 2006

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]