Էդուարդ Պյուտսեպ

Էդուարդ Պյուտսեպ
Անձնական տեղեկություն
Սեռ՝	արական
Բնօրինակ անուն՝	էստ․՝ Eduard Pütsep
Մասնագիտացում՝	ըմբիշ
Երկիր՝	Էստոնիա
Ծննդյան ամսաթիվ՝	հոկտեմբերի 21, 1898
Ծննդավայր՝	Վասցելիինա, Վիրումաա, Էստոնիա
Մահվան ամսաթիվ՝	օգոստոսի 22, 1960 (61 տարեկան)
Մահվան վայր՝	Kuusamo, Հյուսիսային Օստրոբոտնիա, Օուլու, Ֆինլանդիա

Էդուարդ Պյուտսեպ (էստ․՝ Eduard Pütsep, հոկտեմբերի 21, 1898(1898-10-21)^[1], Վասցելիինա, Վիրումաա, Էստոնիա - օգոստոսի 22, 1960(1960-08-22)^[1], Kuusamo, Հյուսիսային Օստրոբոտնիա, Օուլու, Ֆինլանդիա), ռուս և էստոնացի հունահռոմեական ոճի ըմբիշ, Օլիմպիական խաղերի չեմպիոն, աշխարհի և Եվրոպայի առաջնությունների մրցանակակիր, Ռուսաստանի առաջնության մրցանակակիր^[2]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ սկսեց զբաղվել ըմբշամարտով։ Առաջին հաջողությունը ըմբիշի մոտ է եկել 1917 թվականի փետրվարին Պետրոգրադում անցկացված ըմբշամարտի և գիրյամ ըմբշամարտի Ռուսաստանի 1-ին առաջնությունում, որտեղ Էդուարդ Պյուտսեպը նվաճել է երրորդ տեղը^[3]։

1920 թվականի ամառային Օլիմպիական խաղերում Անտվերպենում պայքարում էր թեթև քաշային կարգում։ Մրցաշարի կանոնակարգի շուրջ մենամարտը տևել է երկու փուլ՝ 10 րոպե, և եթե այդ ռաունդների ընթացքում ըմբիշներից ոչ մեկը չի մարել մրցակցին, նշանակվել է լրացուցիչ փուլ՝ 20 րոպե տևողությամբ, և դրանից հետո (կամ դրա ընթացքում) հաղթանակը շնորհվել է մրցավարների որոշմամբ։ Առանձին դեպքերում հաղթողին պարզելու համար կարող էր նշանակվել ևս մեկ լրացուցիչ փուլ՝ 10 րոպե տևողությամբ։ Սակայն մրցումների առաջին օրվանից հետո կազմակերպիչները հանգել են այն եզրակացության, որ նման համակարգի դեպքում նրանք չեն հասցնի մրցումներ անցկացնել, և գոտեմարտի ժամանակը կրճատել են մինչև մեկ 10-րոպեանոց ռաունդ, որտեղ կարելի էր հաղթել միայն դիահերձարանում և 15-րոպեանոց լրացուցիչ ռաունդում, որից հետո հաղթանակը տրվել է մրցավարների որոշմամբ։ Թեթև քաշային կարգում մեդալի համար պայքարը վարել են 21 մարզիկ։ Մրցաշարն անցկացվել է պարտությունից հետո դուրս մնալով համակարգով, բոլոր գոտեմարտերում հաղթողներն իրենց մրցաշարն անցկացրել են առաջին տեղի համար, չեմպիոնին պարտվածները իրենց մրցաշարում խաղացել են երկրորդ տեղը, պարտված չեմպիոնին պարտվողները իրենց մրցաշարում խաղացել են երրորդ տեղը^[4]։

Շրջան	Հակառակորդ	Երկիր	Արդյունք	Հիմք	Մրցույթի ժամանակ
1	Անրի Դյերի	Բելգիա	Հաղթանակ	Ըստ միավորների	40:00
2	Վիլհելմ Օլսեն	Նորվեգիա	Հաղթանակ	Ըստ միավորների	25:00
Քառորդ եզրափակիչ	Յոզեֆ Բերանեկ	Չեխոսլովակիա	Հաղթանակ	Ըստ միավորների	26:02
Կիսաեզրափակիչ	Հայկի Կակկոնեն	Ֆինլանդիա	Պարտություն	Ըստ միավորների	25:00

Ի վերջո, էստոնացի ըմբիշը բելգիացի Սանդեր Բումանի հետ կիսել է 4-5-րդ տեղերը։

1921 թվականին ըմբիշը հանդես է եկել աշխարհի առաջնությունում, որտեղ զբաղեցրել է 4-րդ տեղը և 1922 թվականին, տանուլ տալով Ֆրիտյոֆ Սվենսոնին, մնացել է երկրորդ տեղում։ 1923 թվականին հաղթել է Բալթյան երկրների առաջնությունում։

1924 թվականի ամառային Օլիմպիական խաղերում Փարիզում պայքարում էր մինչև 58 կգ քաշային կարգում (թեթևագույն քաշային կարգ)։ Մրցումների կանոնները կրկին փոփոխվել են. Մրցաշարն անցկացվել Է երկու պարտություններից հետո դուրս մնալու համակարգով, իսկ տեղերը բաշխվել են ըստ շահած մենամարտերի քանակի։ Մենամարտը տևել է 20 րոպե, և եթե հաղթողը չի հայտնաբերվել այդ ժամանակ, նշանակվել է պարտերում պայքարի լրացուցիչ 6-րոպեանոց փուլ։ Այդ կատեգորիայում մրցում էին 25 սպորտսմեն։

Շրջան	Հակառակորդ	Երկիր	Արդյունք	Հիմք	Մրցույթի ժամանակ
1	Պյեր Սլոկ	Բելգիա	Հաղթանակ	Տուշե	4:00
2	Վյայնե Իկոնեն	Ֆինլանդիա	Հաղթանակ	Ըստ միավորների	-
3	Անտոնին Սկոպովի	Չեխոսլովակիա	Հաղթանակ	Ըստ միավորների	-
4	Անսելմ Ալֆորս	Ֆինլանդիա	Հաղթանակ	Տուշե	16:00
5	Արմանդ Մադյար	Հունգարիա	Հաղթանակ	Ըստ միավորների	-
Եզրափակիչ	Զիգֆրիդ Հանսոն	Շվեդիա	Հաղթանակ	Ըստ միավորների	-

1927 թվականին մնացել է Եվրոպայի առաջնության երկրորդ տեղում։

1928 թվականի ամառային Օլիմպիական խաղերում Ամստերդամում հանդես է եկել ինչպես հունա-հռոմեական, այնպես էլ ազատ ոճի ըմբշամարտում։

Հունահռոմեական ըմբշամարտում պայքարում էր թեթևագույն քաշային կարգում։ Իր կատեգորիայում, ըստ համակարգի դուրս երկու պարտված մենամարտերում, մրցանակների համար պայքարում էին 19 մարզիկներ։

Շրջան	Հակառակորդ	Երկիր	Արդյունք	Հիմք	Մրցույթի ժամանակ
1	Ջորջ Միլլեր	Լյուքսեմբուրգ	Հաղթանակ	Տուշե	-
2	Յոհանես վան Մաարեն	Նիդերլանդներ	Հաղթանակ	Ըստ միավորների	-
3	Հերման Անդերսոն	Դանիա	Պարտություն	Տուշե	-
4	Կուրտ Լոյխտ	Գերմանիա	Հաղթանակ	Ըստ միավորների	-

Մրցումների արդյունքներով զբաղեցրել է վեցերրորդ տեղը։

Ազատ ոճի ըմբշամարտի պայքարել է թեթև քաշային կարգում աշխարհի չեմպիոն։ Նրա համար պայքարում էին 9 մարզիկներ, և Էդուարդ Պյուտսեպը, պարտվելով առաջին իսկ գոտեմարտում, դադարեցրեց ելույթները։

Շրջան	Հակառակորդ	Երկիր	Արդյունք	Հիմք	Մրցույթի ժամանակ
1	Հարոլդ Անգուս	Միացյալ Թագավորություն	Պարտություն	Ըստ միավորների	-

Շարունակել է ելույթները մինչև 1933 թվականը, ինչից հետո աշխատել է Լատվիայի ըմբշամարտի հավաքականի գլխավոր մարզիչ, ներառյալ 1936 թվականի ամառային Օլիմպիական խաղերը։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ տեղափոխվել է Ֆինլանդիա, որտեղ շարունակել է մարզչական գործունեությունը։ Մահացել է 1960 թվականին ։

1977 թվականից Վիռուում անցկացվում է Էդուարդ Պյուտսեպի հուշամրցաշարը^[5]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Էստոնական մարզական կենսագրական բառարան (эст.)
↑ Database Արխիվացված 2011-10-09 Wayback Machine
↑ История атлетики от Российской империи до России: 22-Чемпионат России по борьбе и гирям. 21 февраля 1917г.Петроград. "Атлетическое общество"
↑ «Wrestling at the 1920 Antwerpen Summer Games | Olympics at Sports-Reference.com». Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ ապրիլի 17-ին. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 10-ին.
↑ «Eduard Pütsep Bio, Stats, and Results | Olympics at Sports-Reference.com». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ փետրվարի 1-ին. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 10-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Эдуард Пютсеп – օլիմպիական վիճակագրությունը Sports-Reference.com կայքում (անգլ.)
Эдуард Пютсеп-профиль на сайте International Wrestling Database

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էդուարդ Պյուտսեպ» հոդվածին։

[_c3a7b3e52b297492-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Էստոնական մարզական կենսագրական բառարան (эст.)

[2] Database Արխիվացված 2011-10-09 Wayback Machine

[3] История атлетики от Российской империи до России: 22-Чемпионат России по борьбе и гирям. 21 февраля 1917г.Петроград. "Атлетическое общество"

[4] «Wrestling at the 1920 Antwerpen Summer Games | Olympics at Sports-Reference.com». Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ ապրիլի 17-ին. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 10-ին.

[5] «Eduard Pütsep Bio, Stats, and Results | Olympics at Sports-Reference.com». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ փետրվարի 1-ին. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 10-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]