Էդմունդ Լանդաու

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Էդմունդ Լանդաու
գերմ.՝ Edmund Georg Hermann (Yehezkel) Landau
Ծնվել է1877 փետրվարի 14
Գերմանիա Գերմանիա
Մահացել էփետրվարի 19, 1938(1938-02-19) (տարիքը 61)
Գերմանիա Գերմանիա
ԳերեզմանՎայսենզե հրեական գերեզմանատուն[1]
Բնակության վայր(եր)Բեռլին
ՔաղաքացիությունԳերմանական կայսրություն, Վեյմերական հանրապետություն, Երրորդ ռեյխ
Ազգությունգերմանացի
Դավանանքհուդայականություն[2]
Մասնագիտությունմաթեմատիկոս
Հաստատություն(ներ)Գյոթեի համալսարան
Գործունեության ոլորտթվերի տեսություն[3], մաթեմատիկա[3] և համապարփակ վերլուծություն[3]
ԱնդամակցությունԼեոպոլդինա, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա և Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիա
Ալմա մատերԲեռլինի համալսարան
Տիրապետում է լեզուներինեբրայերեն, ֆրանսերեն և գերմաներեն[4]
Գիտական ղեկավարԼազեր ֆուկս, Ֆերդինանդ Ֆրոբենիուս
Եղել է գիտական ղեկավարԳրետա Հերման, Վիլհելմ Դոյրաթ, Վերներ Վեբեր, Հանս Հայլբրոն[5], Ադոլֆ Համերսթեյն[6], Վերներ Վոլֆգանգ Ռոգոզինսկի[7], Կառլ Լյուդվիգ Զիգել[8][9], Ալեքսանդր Օստրովսկի[9], Փոլ Բերնեյս[9], Հարալդ Բոր[9], Դեթլեֆ Կաուեր[9], Լյուբոմիր Չակալով[9], Gustav Doetsch?[9], Կառլոս Գրանջոտ[9], Հենրիխ Գրելլ[9], Դանեմ Ջեքսոն[9], Վոյտեխ Յարնիկ[9], Էրիխ Կամկե[9], Օբրի Ջ. Կեմփներ[9], Բրայան Քաթներ[9], Յակով Լևիցկի[9], Վերներ Շմայդլեր[9], Arnold Walfisz?[9], Ֆրիդրիխ Վիլհելմ Վիներ[9], Հենրի Բլումբերգ[9], Բրայան Քաթներ[9], Հայնրիխ Շտենցել[9], Վերներ Զիգբերտ Բաեր[9], Լյուդվիգ Նեդեր[9], Էգոն Լինդվարթ[9], Jeremias Grossmann?[9], Պոլ Զենգենհորստ[9], Wilhelm Dörate?[9], Ֆրիդրիխ Միթելստեն Շեյդ[9], Յոհաննես Գ. Ա. Արնդթ[9], Բրունո Լյուք[9], Hans Thunsdorff?[9] և Lubomir Chakalov?[9]
Հայտնի աշակերտներՊաուլ Բեռնայս, Խարալդ Բոռ, Կարլ Լյուդվիգ Զիգել, Վոյտեխ Յառնիկ
ՀայրLeopold Landau?
 Edmund Landau Վիքիպահեստում

Էդմունդ Գեորգ Գերման (Եզեկիլ) Լանդաու (գերմ.՝ Edmund Georg Hermann (Yehezkel) Landau), փետրվարի 14, 1877(1877-02-14)[4][11], Բեռլին, Գերմանական կայսրություն[10] - փետրվարի 19, 1938(1938-02-19)[10][4][11], Բեռլին, Նացիստական Գերմանիա[10]), գերմանացի մաթեմատիկոս, ով մեծ ներդրում է ունեցել թվերի տեսության մեջ (ավելի քան 250 աշխատություն և 7 գիրք)։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է բեռլինյան հրեա-բժիշկ պրոֆեսոր՝ Լեոպալդ Լանդաուի (1848-1920) ընտանիքում[12], մայրը՝ Իոհաննա Յակոբը, սերում էր հայտնի բանկիրների տնից Յակոբ, շուրջ 16 տարի սովորել է բեռլինյան Ֆրանսիական գիմնազիայում(Collège Français), որը հաջողությամբ ավարտել է նախատեսվածից 2 տարի շուտ։ 1899 թ․ Ֆրոբենիուսի ղեկավարությամբ գրել և պաշտպանել է «Թվերի տեսություն» թեմայով թեզը, որից հետո դարձել է Բեռլինի համալսարանի դոցենտի կոչում։ Այդ տարիներին լույս է ընծայել մաթեմատիկական գլուխկոտրուկների 2 ժողովածու՝ կապված շախմատի հետ։ 1901 թ․ պաշտպանել է դոկտորական թեզը՝(habilitation thesis), Դիրիխլեի շարքերի մասին Անալիտիկ թվերի տեսություն մեջ։1905 թ․ ամուսնացել է նոբելյան մրցանակակիր Պաուլ Էրլիխի դստեր՝ Մարիաննա Էրլիխի հետ։

Գերման Մինկովսկիի մահից հետո 1909 թ․ ղեկավարել է նրա ամբիոնը ու դառնում է Գյոթեի համալսարանի մաթեմատիկայի պրոֆեսոր։ Այստեղ նա աշխատել է մինչև 1934 թ․, երբ ազգայնամոլները սկսեցին համալսարանը մաքրել «հրեա տարրերից»։ 1920֊ական թվականների վերջում գնացել է Պաղեստին և ընտրվել է Էյրուսալիմի Եվրոպական համալսարանի պրոֆեսոր, մասնակցել է Ինստիտուտ մաթեմատիկայի հիմնադրմանը, որտեղ կարդացել է եբրայերեն լեզվով առաջին դասախոսությունը[13]։. 1934 թվականին ազգայնամոլների ճնշման տակ Լանդաուն ստիպված անցել է հանգստի։ Կյանքը շարունակել է Բեռլինում։ 1935 դասավանդել է Քեմբրիջի, 1937-1938 թ. Բրյուսելի համալսարաններում։ Վախճանվել է 1938 թվականին սրտի կաթվածից։

Գիտական գործունեությունը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լանդաուի հիմնական հայտնագործությունները վերաբերում են Անալիտիկ թվերի տեսությանը և Կոմպլեքս անալիզին։ Նրա աշխատությունների մեծ մասը վերաբերում է մաթեմատիկային։ Նա ուսումնասիրել է պարզ թվերի բաշխվածությունը և 1909 թ․ լույս է ընծայել երկհատորանի մենագրությունայս տեսության համակարգված շարադրանքով։ Լանդաուն ելույթ է ունեցել Քեմբրիջի հինգերորդ Մաթեմատիկոսների միջազգային կոնգրեսին (որտեղ ընտրվել է նախագահ)։ Նա թվարկել է չորս կարևոր չլուծված Լանդաուի պրոբլեմը, որոնցից ոչ մեկը ոչ մեկը լուծված չէ։ Լանդաուն մեծ ներդրում է ունեցել Ռիմանի ζ֊ֆունկցիա։ 1930 թ․ հրատարակեց «Անալիզի հիմունքներ» գիրքը (Grundlagen der Analysis), որը մինչ օրս համարվում է առարկայի դասական շարադրանքը։ Ամբողջ ֆունկցիայի հատուկ կետերի մասին թեորեմը անվանել են Լանդաուի անունով։Դիրիխլեի շարքերի տեսության մեջ Լանդաուն ապացուցեց, որ կետը համարվում է հատուկ , если ֆունկցիայի համար, եթե ֊ն ֊ի զուգամիտության աբսցիսն է համարվում։

  

Լանդաուի ամենահայտնի աշակերտներից են․

Նվաճումները և պարգևները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1924 թ․ Լանդաուն ընտրվել է Լոնդոնի մաթեմատիկական ընկերության պատվավոր անդամ։ Շատ եվրոպական երկրների Ակադեմիաների արտասահմանյան անդամ է, այդ թվում Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի արտասահմանյան թղթակից֊անդամ(1924) և արտասահմանյան պատվավոր անդամ է АН СССР (1932

Էդմունդ Լանդաուն և ֆերմայականները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լանդաուին շատ են անհանգստացրել «Ֆերմայականները»,որոնք փորձում էին ապացուցել Ֆերմայի Մեծ թեորեմը և ցանկանում էին ստանալ նախատեսված մեծ մրցանակը։ Որպեսզի հիմնական աշխատանքից չշեղվի, Լանդաուն պատվիրեց մի քանի հարյուր բլանկներ հետևյալ տեքստով. «Հարգելիս...:Շնորհակալ եմ Ֆերմայի Մեծ թեորեմի ձեռագիր ապացույցի համար,առաջի սխալը գտնվում է էջ ... -ում ... տողում ...» Նա իր ասպիրանտներին հանձնարարել է գտնել սխալը և լրացնել բաց թողնվածը

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Find A Grave — 1996.
  2. Segal S. L. https://books.google.fr/books?id=GC7aBAAAQBAJ&pg=PAPR454Princeton University Press, 2014. — ISBN 978-1-4008-6538-3
  3. 3,0 3,1 3,2 Czech National Authority Database
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  5. Mathematics Genealogy Project — 1997.
  6. Mathematics Genealogy Project — 1997.
  7. Mathematics Genealogy Project — 1997.
  8. Mathematics Genealogy Project — 1997.
  9. 9,00 9,01 9,02 9,03 9,04 9,05 9,06 9,07 9,08 9,09 9,10 9,11 9,12 9,13 9,14 9,15 9,16 9,17 9,18 9,19 9,20 9,21 9,22 9,23 9,24 9,25 9,26 9,27 9,28 9,29 9,30 9,31 Mathematics Genealogy Project — 1997.
  10. 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 10,5 Ландау Эдмунд Георг Герман // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  11. 11,0 11,1 11,2 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
  12. Евгений Беркович. «Символы Ландау Archived 2009-01-25 at the Wayback Machine.» (журнальный вариант).
  13. Дербишир, Джон. Простая одержимость. Бернхард Риман и величайшая нерешенная проблема в математике. — Астрель, 2010. — С. 282-285. — 464 с. — ISBN 978-5-271-25422-2

Նայեք նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հրատարակումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրքեր ռուսերեն լեզվով[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Ландау Э. Основы анализа. — М.: ИЛ, 1947.
  • Ландау Э. Введение в дифференциальное и интегральное исчисление. — 2-е изд. — М.: КомКнига, 2005. — ISBN 5-484-00092-0

Գրքեր անգլերեն լեզվով[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]