Էդմունդ Լանդաու

Էդմունդ Լանդաու; գերմ.՝ Edmund Georg Hermann (Yehezkel) Landau
Ծնվել է	1877 փետրվարի 14; Գերմանիա
Մահացել է	փետրվարի 19, 1938 (տարիքը 61); Գերմանիա
Բնակության վայր(եր)	Բեռլին
Քաղաքացիություն	Գերմանական կայսրություն, Վեյմերական հանրապետություն, Երրորդ ռեյխ
Ազգություն	գերմանացի
Դավանանք	հուդայականություն
Մասնագիտություն	մաթեմատիկոս
Հաստատություն(ներ)	Գյոթեի համալսարան
Գործունեության ոլորտ	թվերի տեսություն
Անդամակցություն	Լեոպոլդինա, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա և Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիա
Ալմա մատեր	Բեռլինի համալսարան
Տիրապետում է լեզուներին	գերմաներեն, եբրայերեն և ֆրանսերեն
Գիտական ղեկավար	Լազեր ֆուկս, Ֆերդինանդ Ֆրոբենիուս
Եղել է գիտական ղեկավար	Գրետա Հերման, Վիլհելմ Դոյրաթ և Վերներ Վեբեր
Հայտնի աշակերտներ	Պաուլ Բեռնայս, Խարալդ Բոռ, Կարլ Լյուդվիգ Զիգել, Վոյտեխ Յառնիկ
Հայր	Leopold Landau
	Edmund Landau Վիքիպահեստում

Էդմունդ Գեորգ Գերման (Եզեկիլ) Լանդաու (գերմ.՝ Edmund Georg Hermann (Yehezkel) Landau), փետրվարի 14, 1877^[5]^[3]^[4], Բեռլին, Գերմանական կայսրություն^[2] - փետրվարի 19, 1938^[2]^[3]^[4], Բեռլին, Նացիստական Գերմանիա^[2]), գերմանացի մաթեմատիկոս, ով մեծ ներդրում է ունեցել թվերի տեսության մեջ (ավելի քան 250 աշխատություն և 7 գիրք)։

Բովանդակություն

1 Կենսագրություն
2 Գիտական գործունեությունը
3 Նվաճումները և պարգևները
4 Էդմունդ Լանդաուն և ֆերմայականները
5 Ծանոթագրություններ
6 Նայեք նաև
7 Հրատարակումներ
- 7.1 Գրքեր ռուսերեն լեզվով
- 7.2 Գրքեր անգլերեն լեզվով
8 Գրականություն
9 Հղումներ

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է բեռլինյան հրեա-բժիշկ պրոֆեսոր՝ Լեոպալդ Լանդաուի (1848-1920) ընտանիքում^[6], մայրը՝ Իոհաննա Յակոբը, սերում էր հայտնի բանկիրների տնից Յակոբ, շուրջ 16 տարի սովորել է բեռլինյան Ֆրանսիական գիմնազիայում(Collège Français), որը հաջողությամբ ավարտել է նախատեսվածից 2 տարի շուտ։ 1899 թ․ Ֆրոբենիուսի ղեկավարությամբ գրել և պաշտպանել է «Թվերի տեսություն» թեմայով թեզը, որից հետո դարձել է Բեռլինի համալսարանի դոցենտի կոչում։ Այդ տարիներին լույս է ընծայել մաթեմատիկական գլուխկոտրուկների 2 ժողովածու՝ կապված շախմատի հետ։ 1901 թ․ պաշտպանել է դոկտորական թեզը՝(habilitation thesis), Դիրիխլեի շարքերի մասին Անալիտիկ թվերի տեսություն մեջ։1905 թ․ ամուսնացել է նոբելյան մրցանակակիր Պաուլ Էրլիխի դստեր՝ Մարիաննա Էրլիխի հետ։

Գերման Մինկովսկիի մահից հետո 1909 թ․ ղեկավարել է նրա ամբիոնը ու դառնում է Գյոթեի համալսարանի մաթեմատիկայի պրոֆեսոր։ Այստեղ նա աշխատել է մինչև 1934 թ․, երբ ազգայնամոլները սկսեցին համալսարանը մաքրել «հրեա տարրերից»։ 1920֊ական թվականների վերջում գնացել է Պաղեստին և ընտրվել է Էյրուսալիմի Եվրոպական համալսարանի պրոֆեսոր, մասնակցել է Ինստիտուտ մաթեմատիկայի հիմնադրմանը, որտեղ կարդացել է եբրայերեն լեզվով առաջին դասախոսությունը։^[7]. 1934 թվականին ազգայնամոլների ճնշման տակ Լանդաուն ստիպված անցել է հանգստի։ Կյանքը շարունակել է Բեռլինում։ 1935 դասավանդել է Քեմբրիջի, 1937-1938 թ. Բրյուսելի համալսարաններում։ Վախճանվել է 1938 թվականին սրտի կաթվածից։

Գիտական գործունեությունը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լանդաուի հիմնական հայտնագործությունները վերաբերում են Անալիտիկ թվերի տեսությանը և Կոմպլեքս անալիզին։ Նրա աշխատությունների մեծ մասը վերաբերում է մաթեմատիկային։ Նա ուսումնասիրել է պարզ թվերի բաշխվածությունը և 1909 թ․ լույս է ընծայել երկհատորանի մենագրությունայս տեսության համակարգված շարադրանքով։ Լանդաուն ելույթ է ունեցել Քեմբրիջի հինգերորդ Մաթեմատիկոսների միջազգային կոնգրեսին (որտեղ ընտրվել է նախագահ)։ Նա թվարկել է չորս կարևոր չլուծված Լանդաուի պրոբլեմը, որոնցից ոչ մեկը ոչ մեկը լուծված չէ։ Լանդաուն մեծ ներդրում է ունեցել Ռիմանի ζ֊ֆունկցիա։ 1930 թ․ հրատարակեց «Անալիզի հիմունքներ» գիրքը (Grundlagen der Analysis), որը մինչ օրս համարվում է առարկայի դասական շարադրանքը։ Ամբողջ ֆունկցիայի հատուկ կետերի մասին թեորեմը անվանել են Լանդաուի անունով։Դիրիխլեի շարքերի տեսության մեջ Լանդաուն ապացուցեց, որ կետը $s=\sigma _{0}$ համարվում է հատուկ $f(s)=\sum \limits _{n=1}^{\infty }\color {Red}{\frac {a_{n}}{n^{s}}}$ , если $\sigma _{0}$ ֆունկցիայի համար, եթե $\sigma _{0}$ ֊ն $f(s)$ ֊ի զուգամիտության աբսցիսն է համարվում։

Լանդաուի ամենահայտնի աշակերտներից են․

Նվաճումները և պարգևները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1924 թ․ Լանդաուն ընտրվել է Լոնդոնի մաթեմատիկական ընկերության պատվավոր անդամ։ Շատ եվրոպական երկրների Ակադեմիաների արտասահմանյան անդամ է, այդ թվում Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի արտասահմանյան թղթակից֊անդամ(1924) և արտասահմանյան պատվավոր անդամ է АН СССР (1932)։