Հայ-ադրբեջանական ռազմական բախում (սեպտեմբեր, 2010)
 | |
|---|---|
| Թվական | 2010 թվականի սեպտեմբերի 4 |
| Մասն է | Արցախյան հակամարտություն |
| Վայր |  Արցախ, Մարտակերտի շրջան |
| Արդյունք | Կողմերից յուրաքանչյուրը հայտարարում է իր հաղթանակի մասին։ Զորքերի շփման գիծը չի փոխվել։ |
| Հակառակորդներ | |
| Արցախ |  Ադրբեջան |
| Հրամանատարներ | |
|
| |
| Կողմերի ուժեր | |
|
| |
| Ռազմական կորուստներ | |
| չկա | 2 սպա |
Բախումներ Մարտակերտի շրջանում, ռազմական բախում Արցախի Հանրապետության պաշտպանության բանակի և Ադրբեջանի զինված ուժերի միջև, որը տեղի է ունեցել 2010 թվականի սպետեմբերի 4-ին Արցախի Հանրապետության Մարտակերտի շրջանում՝ արցախա-ադրբեջանական ուժերի շփման գծում։
Նախապատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Արցախի Հանրապետության Մարտակերտի շրջան Արցախյան ազատամարտի տարիներին եղել է ռազմական գործողությունների գոտում, որի ավարտից հետո (1994 թվականի մայիսի 12) այն դարձավ Ադրբեջանի և ԼՂՀ Զինված ուժերի շփման գծի սահմանային շրջաններից մեկը։ «Հրադադարի» ստորագրումից հետո շրջանում ավարտվեց ռազմական գործողությունների ակտիվ փուլը, որից հետո տարածաշրջանի կարգավիճակի հարցը որոշվում է բանակցությունների միջոցով։ Հայկական կողմը «դե յուրե» Արցախի Հանրապետության ճանաչման իր պահանջները կապում է Կոսովոյի նախադեպի հետ։ Ադրբեջանը ցանականում է տարածքները վերցնել իր ենթակայության տակ և այդ նպատակով մեծացնում է իր ռազմական բյուջեն, ըստ որոշ վերլուծաբանների սա է պատճառը, որ «ադրբեջանցիների մեծ մասը հարցի լուծումը տեսնում է ռազմական ճանապարհով»[1]։ Մինչ այս բախումներ էին տեղի ունեցել Մարտակերտի շրջանի Գետաշեն (Չայլու) գյուղի մոտ (Ռազմական բախում Չայլու գյուղի մոտ)
Մարտական գործողություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Միջազգային դիտորդները պարբերական վերահսկողություն են սահմանել հակամարտ զորքերի շփման գծում։ Շփման գծում մոնիտորինգի բացակայության հետևանքով կողմերից յուրաքանչյուրը ներկայացնում է իր վարկածը։
Ադրբեջանական տարբերակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Համաձայն ադրբեջանական կողմի ՊԲ-ն ստորաբաժանումները ցանկանալով օգոստոսի 31-ին կրած կորուստների համար վրեժխնդիր լինել Թերթերի շրջանի Չիլեբերթ գյուղի ուղղությամբ անցել են գրոհի[2]։ Սկսվել է մարտ, որի արդյունքում ադրբեջանական բանակը ունեցել է մեկ զոհ։ Նշվում է, որ ևս մեկ ադրբեջանցի զինվոր ստացած վնասվածքներից մահացել է հիվանդանոցում։ Այս կերպ ըստ ադրբեջանական տվյալների ադրբեջանի բանակը հրադադարի պահպանման ռեժիմի խախտման հետևանքով ունեցել է երկու զոհ[3]։
Մինչդեռ մի քանի ադրբեջանական ԶԼՄ-ներ հայտնում են հակասական տեղեկություններ։ Մասնավորապես ANS-PRESS լրտավական գործակալությունը հայտնում է, որ հայակական դիվերսիոն խումբը հարձակվել է Թերթերի շրջանի Հասանլայա գյուղի ուղղությամբ տեղակայված ադրբեջանական դիրքերի վրա։ Նաև նշվում է, որ այդ ամենի արդյունքում զոհվել է երկու ադրբեջանցի զինծառածող, իսկ մեկ զինծառայող վիավորվել է։ Ինչպես հայտնում է ANS TV բյուրոն
|
Երկու զոհվածները եղել են սպաներ, իսկ գրոհը ճնշելու ժամանակ սպաներից մեկի դիակը մնացել է սահմանի մյուս կողմում | 
|
: Իր հերթին ԱՊԱ գործակալությունը հղում անելով Ադրբեջանի ՊՆ-ին հայտնում է, որ հայերը Թերթերի շրջանի Չիլբերդ գյուղի մոտ տեղակայաված դիրքերի ուղղությամբ անցել են գրոհի։ Գործակալության հաղորդագրության մեջ ասվում է
|
|
Փոխհրաձգության ընթացքում մեր զինվորներից մեկը զոհվել է հայկական դիրքերին մոտ, ահավանականություն կա, որ դիակը գտնվում է հայակական կողմի մետ։ Մեկ զինծառայող վիրավորվել է։ - [3]
|
|
Հայկական տարբերակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Համաձայն Արցախի Հանրապետության պաշտպանության բանակի մամլո ծառայության սեպտեմբերի 4-ին ժամը 06:50 արցախա-ադրբեջանական շփման գծի հյուսիսարևելյան հատվածում ադրբեջանական զինված ուժերը ձեռնարկել են հետախուզա-դիվերսիոն ներթափանցման փորձ։ Սկսվել է մարտ, որի արդյունքում ադրբեջնական դիվերսիոն խումբը թողնելով մեկ զինծառայողի դիակ և կորուստներ կրելով նահանջել է։ Հայտարարության մեջ ասվում է՝
|
|
Պաշտպանության բանակի առաջապահ ստորաբաժանումների ձեռնարկած պատասխան գործողությունների արդյունքում սկսվել է մարտ, որի արդյունքում էլ մեկ դի թողնելով դիվերսիոն խումբը ետ է շպրտվել։ Խմբի անդամները փախուստի ժամանակ կանգնել են ականի վրա, կան վիրավորներ։ Հետախուզական տվյալներին հղում անելով ԼՂՀ ՊԲ-ի մամլո ծառայությունը հայտնում է, որ զոհվածներից մեկը ադրբեջնական բանակի հետախուզական վաշտերից մեկի հրամանատարն է, իսկ մյուսը եղել է դիպուկահար վաշտի հրամանատար։ Արցախյան կողմը կուրուստներ չունի - [5]:
|
|
Ինչպես տեղեկացնում են Արցախի պաշտպանական կառույցները, ադրբեջանցու դիակի մոտ հայտնաբերվել է խլացուցիչով ատրճանակ և ձեռնաշղթաներ, որը վկայում է այն մասին, որ հակառակորդը նպատակ է ունեցել ներխուժել Արցախ, կատարել դիվերսիոն գործողություններ և գերի վերցնել հայ զինվորների[5][6]։
Հետևանքները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- 2010 թվականի սեպտեմբերի 6-ին Արցախի նախագահ Բակո Սահակյանի հրամանով հարձակման ժամանակ վճռական գործողությունների դիմելու և պարտականությունների ճիշտ կատարման համար դիրքի զինծառայողները և հրամանատարները պարգևատրվել են «Արիության համար» շքանշանով, մասնավորապես՝ գնդացրորդ, Արցախի Հանրապետության պաշտպանության բանակի շարքային Խաչատուր Բաղդասարյանը և Արցախի Հանրապետության պաշտպանության բանակի շարքային, նռնականետորդ Արմեն Մանուկյանը[7]։
Արձագանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Պաշտոնական Երևանը տեղի ունեցածի վերաբերյալ կոչ է արել միջազգային հանրությանը համապատասխան գնահատական տալ Ադրբեջանի գործողություններին, որոնք, ինչպես կարծում են Հայաստանում, ուղղված են բանակցությունների ձախողմանը։ Մասնավորապես ՀՀ ԱԳՆ փոխնախարար Շավարշ Քոչարյանը հայտարարել է՝
|
|
Ժամանակն է համապատասխան գնահատական տալ Ադրբեջանի սադրիչ գործողությւոններին, որոնք ուղղված են բանակցային գործընթացի ձախողմանը[6]։ |
|
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Thomas de Waal // A Forever Smoldering Conflict in the Caucasus
- ↑ Министерство обороны Азербайджана: «Враг перешел в неожиданное наступление, один солдат стал шехидом, один ранен»(չաշխատող հղում)
- ↑ 3,0 3,1 3,2 ИА REGNUM // Азербайджан признал гибель двух своих военных в зоне карабахского конфликта
- ↑ News24.Az //Армяне перешли в атаку на тертерском направлении
- ↑ 5,0 5,1 ИА REGNUM // Минобороны Азербайджана предлагает свою версию событий в зоне карабахского конфликта
- ↑ 6,0 6,1 Версия Азербайджана: армяне напали и убили двоих военнослужащих
- ↑ Բակո Սահակյանը «Արիության համար» մեդալով պարգևատրել է ԼՂՀ ՊԲ զինվորականներին