Զարիա, Զարիյա[1] (անգլ.՝ Zaria), քաղաք, որը գտնվում է Նիգերիայի հյուսիսային հատվածի Կադունա նահանգում։ Բնակչությունը՝ 408 198 մարդ (2006)։ Բնակեցված է հաուս ժողովրդով, նախկինում կոչվել է Զազաու և պատկանել է հաուսայի յոթ քաղաք պետություններից մեկին։ Քաղաքում է գտնվում Զազաու էմիրի նստավայրը։
Զարիան, Զազաու անունով, եղել է Զազաու էմիրության մայրաքաղաքը, սակայն բնակավայրը եղել է դեռևս մինչև էմիրության ստեղծումը[2]։ 1450-ական թվականներին այստեղ տարածվել է իսլամը, ինչը կապված էր տրանսսահարյան առևտրի զարգացման հետ։ Առևտրականները քարավաններով աղ էին բերում, ստանալով դրա դիմաց հացահատիկ և ստրուկներ։
XV և XVI դարերի ընթացքում էմիրությունը դարձել է Սոնգայ թագավորության հարկատու, 1805 թվականին գրավվել է Ֆուլբերի կողմից։ 1901 թվականին Ֆրեդերիկ Լագարդի հրամանատարությամբ բրիտանական զորքերը գրավել են քաղաքը։
Զազաուի հետ է կապված XV դարի առասպելական հաուսական մուսուլմանական ռազմիկ թագուհի Ամինան։
Smith, Michael G. (1960) Government in Zazzau 1800—1950 International African Institute by the Oxford University Press, London, OCLC 293592; reprinted in 1964 and 1970.
Նիգերիա
