Զարանջ
| Բնակավայր | ||
|---|---|---|
| Զարանջ | ||
փուշթու՝ زرنج | ||
 | ||
| Երկիր | .svg){kind=small} Աֆղանստան | |
| Համայնք | Zaranj District? | |
| ԲԾՄ | 476 մետր | |
| Ժամային գոտի | UTC+4:30 | |
| ||
Զարանջ (փուշթու՝ زرنج, դարի՝ زرنج Zaranj), քաղաք Աֆղանստանի հարավ-արևմուտքում՝ Իրանի հետ սահմանին, Գաուդի-Զիրա ավազանում, Համուն լճից արևելք՝ Հելմանդ գետի դելտայում: Նիմրուզ գավառի վարչական կենտրոնն է: Զբաղեցնում է 48 քառակուսի կիլոմետր տարածք: 2015 թվականի տվյալներով բնակչության թվաքանակը եղել է 160 902[1][2][3]:
Քաղաքի արևմտյան մասում է գտնվում «Աբրեշում» («Մետաքս») սահմանային անցակետը[4][5][6], որի դիմաց՝ սահմանի հակառակ կողմում ընկած է Իրանի Սիստան և Բելուջստան նահանգի Միլաք բնակավայրի անցակետը[7]:
Զարանջն ունի առևտրային կարևոր նշանակություն. ավտոմայրուղիներով կապված է աֆղանական Լասկարգահ, Քանդահար, Ֆարահ քաղաքների և իրանական Զաբոլի հետ: Նրա միջով է անցնում Կենտրոնական, Արևելյան և Հարավային Ասիաները Մերձավոր Արևելքի հետ կապող երեք կարևոր առևտրուղիներից մեկը[8]: Ունի օդանավակայան:
Պատմություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Զարանջն ավելի քան 2.500 տարվա պատմություն ունի. եղել է Սաֆարիների արքայատոհմի մայրաքաղաքը (այդ տոհմի հիմնադիր Յաքուբ իբն ալ-Լայթ ալ-Սաֆարն այստեղ է ծնվել): Քաղաքն ընկած էր Մետաքսի ճանապարհի վրա:[9]։
Զարանջը, որ 1995-ից 2001 թվականներին վերահսկվում էր Թալիբանի կողմից, 2021 թվականի օգոստոսի 6-ին երկրորդ անգամ գրավվեց Թալիբանի կողմից։ Կառավարական զորքերը քաղաքը հանձնեցին Թալիբանին առանց մարտի[10]։
Կլիմա
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Քաղաքը գտնվում է արևադարձային անապատային կլիմայով բնութագրվող գոտում (Köppen climate classification-ի դասակարգմամբ՝ BWh)։ Ամառները չափազանց շոգ են, ձմեռները՝ զով: Ամենատաք ամիսը հուլիսն է՝ 34.9 °C (94.8 °F) միջին ջերմաստիճանով։ Ամենացուրտ ամիսը հունվարն է ՝ 7.5 °C (45.5 °F) միջին ջերմաստիճանով[11]։
Տեղումները սակավ են, մեծ մասամբ ընկնում են ձմռանը: Ձյուն հազվադեպ է տեղում. վերջին շրջանում դա տեղի է ունեցել 2016 թվականի նոյեմբերի 27-ին[12]:
| Զարանջի կլիմայական տվյալները | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ամիս | հունվ | փետ | մարտ | ապր | մայ | հուն | հուլ | օգոս | սեպ | հոկ | նոյ | դեկ | Տարի |
| Ռեկորդային բարձր °C (°F) | 24.1 (75.4) |
30.6 (87.1) |
37.0 (98.6) |
45.0 (113) |
51.0 (123.8) |
49.7 (121.5) |
49.3 (120.7) |
50.0 (122) |
49.7 (121.5) |
42.0 (107.6) |
36.0 (96.8) |
27.8 (82) |
51 (123.8) |
| Միջին բարձր °C (°F) | 14.3 (57.7) |
18.7 (65.7) |
25.0 (77) |
32.6 (90.7) |
37.3 (99.1) |
42.8 (109) |
42.5 (108.5) |
41.3 (106.3) |
37.0 (98.6) |
31.2 (88.2) |
23.1 (73.6) |
17.7 (63.9) |
30.29 (86.53) |
| Միջին օրական °C (°F) | 6.5 (43.7) |
10.0 (50) |
15.7 (60.3) |
23.3 (73.9) |
29.1 (84.4) |
33.4 (92.1) |
35.0 (95) |
32.3 (90.1) |
27.2 (81) |
21.9 (71.4) |
13.1 (55.6) |
8.7 (47.7) |
21.35 (70.43) |
| Միջին ցածր °C (°F) | 0.1 (32.2) |
2.9 (37.2) |
7.7 (45.9) |
14.7 (58.5) |
20.0 (68) |
25.2 (77.4) |
27.3 (81.1) |
24.9 (76.8) |
18.5 (65.3) |
12.3 (54.1) |
4.8 (40.6) |
0.7 (33.3) |
13.26 (55.87) |
| Ռեկորդային ցածր °C (°F) | −13.2 (8.2) |
−8.2 (17.2) |
−5.2 (22.6) |
1.0 (33.8) |
5.0 (41) |
16.0 (60.8) |
18.4 (65.1) |
13.2 (55.8) |
3.9 (39) |
−2.7 (27.1) |
−7.1 (19.2) |
−8.8 (16.2) |
−13.2 (8.2) |
| Տեղումներ մմ (դյույմ) | 19.7 (0.776) |
9.9 (0.39) |
11.2 (0.441) |
2.4 (0.094) |
0.6 (0.024) |
0.0 (0) |
0.0 (0) |
0.0 (0) |
0.0 (0) |
1.2 (0.047) |
1.4 (0.055) |
5.1 (0.201) |
51.5 (2.028) |
| Միջ. անձրևոտ օրեր | 3 | 2 | 2 | 2 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 1 | 1 | 11 |
| % խոնավություն | 55 | 50 | 44 | 40 | 35 | 29 | 28 | 29 | 33 | 41 | 49 | 54 | 40.6 |
| աղբյուր: NOAA (1969-1983)[13] | |||||||||||||
Պատկերասրահ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]-
Նիմրուզի նահանգապետի պաշտոնական ընդունարանը Զարանջում, 2011թ. -
Շինություն Զարանջում. 2015 -
Ավտոմայրուղիներից մեկը. 2009
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ «The State of Afghan Cities Report 2015». Վերցված է 2015 թ․ հոկտեմբերի 20-ին.
- ↑ «The State of Afghan Cities Report 2015». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հոկտեմբերի 31-ին. Վերցված է 2015 թ․ հոկտեմբերի 20-ին.
- ↑ «State of Afghan Cities report 2015 (Volume-I English)». unhabitat.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հոկտեմբերի 31-ին. Dostęp: 19.05.2020
- ↑ «Trade activities at Abresham crossing drastically down». Pajhwok Afghan News. 2023 թ․ հունվարի 31. Վերցված է 2023 թ․ հունվարի 31-ին.
- ↑ «Abresham Crossing Between Afghanistan & Iran Reopens After Nearly Two Weeks». Khaama Press. 2022 թ․ հուլիսի 19. Վերցված է 2023 թ․ հունվարի 31-ին.
- ↑ «Closure of Abrisham Crossing With Iran Creates Obstacles for Afghans». TOLOnews. 2022 թ․ հուլիսի 5. Վերցված է 2023 թ․ հունվարի 31-ին.
- ↑ «Иран закрыл КПП на границе с Афганистаном». ТАСС. 2021 թ․ օգոստոսի 6. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունիսի 6-ին. Վերցված է 2023 թ․ հունիսի 6-ին.
- ↑ «China stresses on reviving "Silk Road" in Afghanistan». Ariana News. 2016 թ․ մայիսի 8. Վերցված է 2023 թ․ հունվարի 31-ին.
- ↑ Von Claudine Nick-Miller (Hrsg.), Strategisches versus humanitäres Denken: das Beispiel Afghanistan
- ↑ tagesschau.de. «Afghanistan: Taliban erobern erstmals Provinzhauptstadt» (գերմաներեն). Վերցված է 2021-08-06-ին.
- ↑ Клімат Заранджа
- ↑ رامین (2016 թ․ նոյեմբերի 27). دهاقین، بارش برف در ولایت نیمروز را نوید خوب برای زراعت می دانند (պարսկերեն). Վերցված է 2024 թ․ մարտի 7-ին.
- ↑ «Zaranj Climate Normals 1969-1983». National Oceanic and Atmospheric Administration. Արխիվացված է օրիգինալից 2024 թ․ մայիսի 8-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 26-ին.
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Արխիվացված (Date missing) motca.gov.af (Error: unknown archive URL) (Afghanistan Ministry of Transport and Civil Aviation)
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Զարանջ» հոդվածին։ |
|
