Զառա Ռադերֆորդ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Զառա Ռադերֆորդ
անգլ.՝ Zara Rutherford
Դիմանկար
Ծնվել էհուլիսի 5, 2002(2002-07-05) (20 տարեկան)
ԾննդավայրԲրյուսել, Բելգիա
ՔաղաքացիությունFlag of Belgium.svg Բելգիա[1] և Flag of the United Kingdom (1-2).svg Միացյալ Թագավորություն[1]
ԿրթությունՍուրբ Սուիթանի դպրոց (2021)[2]
Մասնագիտությունօդաչու
Ծնողներհայր՝ Սեմ Ռադերֆորդ[1], մայր՝ Բեատրիս դե Սմեթ[3]
Կայքflyzolo.com
Commons-logo.svg Zara Rutherford Վիքիպահեստում

Զառա Ռադերֆորդ (անգլ.՝ Zara Rutherford, հուլիսի 5, 2002(2002-07-05), Բրյուսել, Բելգիա), բելգիացի-բրիտանացի օդաչու։ Զառան 19 տարեկանում դարձավ ամենաերիտասարդ կին օդաչուն, որ միայնակ թռիչք է կատարել աշխարհի շուրջ Նա իր հինգ ամիս տևած թռիչքը սկսել է, 2021 թվականի օգոստոսի 18-ին բելգիական Կորտրիկում և ավարտվել այնտեղ 2022 թվականի հունվարի 20-ին[4]։ Զառա Ռադերֆորդը նաև առաջին մարդն է, որ պտտվել է աշխարհի շուրջ գերթեթև ինքնաթիռով[5]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Զառա Ռադերֆորդը ծնվել է Բրյուսելում, բրիտանացի պրոֆեսիոնալ օդաչու Սեմ Ռադերֆորդի և բելգիացի սիրողական օդաչու և իրավաբան Բեատրիս դե Սմեթի ընտանիքում[6]։ Մանկության տարիներին Զառան ուղեկցել է հորը թռիչքների ժամանակ՝ երբեմն ճանապարհի մի մասը ինքն է վարել ինքնաթիռը[6]։ 14 տարեկանում նա սկսել է վերապատրաստվել որպես օդաչու և արտոնագիր ստացել 2020 թվականին[7]։ Ավարտել է Հեմփշիրի Վինչեստեր քաղաքի աղջիկների Սուրբ Սուիթանի դպրոցը (անգլ.՝ St Swithun's School)։ Ստացել է մաթեմատիկայի, բարձրագույն մաթեմատիկայի, տնտեսագիտության և ֆիզիկայի A մակարդակ[7][8]։

Միայնակ թռիչք աշխարհի շուրջ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նախապատրաստություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2021 թվականի հուլիսի 26-ին Վինչեստերի մոտ գտնվող Պոպհեմ օդանավակայանում կայացած մամուլի ասուլիսում Ռադերֆորդը հայտարարել ՝է իր հավակնության մասին՝ դառնալու ամենաերիտասարդ կին օդաչուն, որ 19 տարեկանում միայնակ կթռչի աշխարհի շուրջ[9]։ Նա ձգտել է գերազանցել ռեկորդը, որը նախկինում սահմանել էր աֆղանական ծագումով ամերիկացի օդաչու Շաեստա Ուայսը 2017 թվականին 30 տարեկանում[6][7][9]։ Բացի այս ռեկորդից, Զառան փորձել է գերազանցել ևս երկու ռեկորդ՝ դառնալ առաջին կինը, ով կպտտվի աշխարհի շուրջ գերթեթև ինքնաթիռով, և առաջին բելգիացին, ով միայնակ կպտտվի աշխարհի շուրջ մեկ շարժիչով ինքնաթիռով[10][11]։

Ռեկորդին հասնելու ջանքերը նպատակ ունեին նաև բարձրացնել գենդերային խզման մասին իրազեկությունը այնպիսի ոլորտներում, ինչպիսիք են STEM-ը (Գիտություն, Տեխնոլոգիա, Ճարտարագիտություն և Մաթեմատիկա ) և ավիացիան։ Նաև ուզում էր ոգեշնչել համար ավելի շատ կանանց և աղջիկների՝ ներգրավվելու STEM ոլորտներում[6][11]։ Նրա փորձին աջակցել են գլխավոր հովանավոր ICDSoft-ը (վեբ հոստինգի ծառայություն)[12], Ռիչարդ Բրենսոնի Virgin Group[13], բելգիական SafeSky ստարտափը և հոլանդական TMC Group ընկերությունը[14]։ Զառան նաև համագործակցել է Girls Who Code և Dreams Soar բարեգործական կազմակերպությունների հետ, որոնք նպատակ ունեն ոգեշնչել և օգնել կանանց և աղջիկներին ներգրավվել STEM ոլորտներում[11][13]։

Թռիչք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Shark.Aero Shark UL։ Նման ինքնաթիռով Զառա Ռադերֆորդը կատարել է իր ճամփորդությունը։

Ռադերֆորդը սկսել է իր թռիչքը Բելգիայի Կորտրիկ Վևելգեմ օդանավակայանից 2021 թվականի օգոստոսի 18-ին Shark UL ինքնաթիռով[10][11], որը նրան տրամադրել էր օդանավ արտադրող սլովակյան Shark. Aero[6][7][9]։ Կորտրեյկից նա թռել է Պոպհեմի օդանավակայան, որտեղ նա անցկացրեց մեկ ժամ մինչև Աբերդինի վրայով Շոտլանդիայի Վիկ քաղաք թռչելը[15][16]։ Հաջորդ օրը նա հինգ ժամ տևած թռիչքից հետո վայրէջք է կատարել Ռեյկյավիկում։

Շարունակելով իր ճանապարհորդությունը՝ Ռադերֆորդը կանգ է առել Գրենլանդիայում, Կանադայում, Միացյալ Նահանգների Արևելյան ափին, Բահամյան կղզիներում, Թերքս և Քայքոս կղզիներում, Բրիտանական Վիրջինյան կղզիներում, Կոլումբիայում, Պանամայում, Կոստա Ռիկայում, Մեքսիկայում, Միացյալ Նահանգների Արևմտյան ափին և Ալյասկայում[17]։ 2021 թվականի սեպտեմբերի 30-ին Ալյասկայի Նոմ քաղաք ժամանելուց հետո նա ստիպված էր մեկ շաբաթ սպասել ռուսական վիզայի երկարաձգմանը։ Երբ նրա անձնագիրը վերադարձել է Հյուսթոնում (Տեխաս) ռուսական հյուպատոսարանից, եղանակը վատացել էր, տեխնիկական սպասարկման կարիք կարիք է եղել և նա ստիպված սպասել է ևս երեք շաբաթ, մինչև կկարողանար անցնել Բերինգի նեղուցը[18]։ 2021 թվականի նոյեմբերի 1-ին, հաղթահարելով իր ճանապարհի կեսը նա հասել է Ռուսաստանի Անադիր բնակավայր[19]։ Հաջորդ օրը նա Անադիրից թռել է Մագադան, իսկ նոյեմբերի 9-ին կանգ է առել Այանում՝ ընդամենը 800 բնակիչ ունեցող գյուղում, որտեղ Wi-Fi չի եղել, իսկ բնակիչներից ոչ մեկը անգլերեն չի իմացել, Այստեղ նա սպասել է ձնաբքի պատճառով[18][20]։ Նոյեմբերի 30-ին Զառան հասել Խաբարովսկ, իսկ դեկտեմբերի 2-ին՝ Վլադիվոստոկ[17]։

Դեկտեմբերի 11-ին Ռուսաստանից մեկնելուց հետո Ռադերֆորդը մտադիր է եղել կանգառներ կատարել Չինաստանում, սակայն COVID-19-ի խիստ սահմանափակումների պատճառով նա ստիպված է եղել շրջանցել Ճապոնական ծովը և թռչել Հարավային Կորեա[18]։ Վեց ժամ տևած թռիչքի ընթացքում նա դժվարացել է կապ հաստատել Սեուլի ավիադիսպետչերների հետ և օգնության համար դիմել է KLM-ին, որն իր հաղորդագրությունները փոխանցել էօդային երթևեկության կառավարմանը և օգնել է նրան գտնել ճիշտ հաճախականությունները։ Նույն օրը նա վայրէջք է կատարել Գիմպոյում[21][22][23]։ Դեկտեմբերի 13-ին Զառան մեկնել է Մուան, իսկ հաջորդ օրը հետ թռել Թայպեյ[24][25]։ Դեկտեմբերի 16-ին Ռադերֆորդը վայրէջք է կատարել Ֆիլիպինների Պամպանգա նահանգի Քլարկ քաղաքում[26]։ Նա մտադիր է եղել երկրորդ կանգառը կատարել Դումագետեում, սակայն հաջորդ օրը ստիպված թռել է Կոտա Կինաբալու (Մալայզիա)՝ խուսափելու մոտեցող Ռայ թայֆունից[20][27]։

Կոտա Կինաբալուից հետո նա կանգ է առել Ինդոնեզիայի Կետապանգ և Ջակարտա քաղաքներում և Սինգապուրում[17]։ Դեկտեմբերի 27-ին Բանդա Աչեհ թռչելիս նա թռել է շատ մոտ փոթորկող ամպերին և տեսել կայծակ ինքնաթիռից մոտ 3 կիլոմետր հեռավորության վրա[18][28]։ Բանդա Աչեհից հետո նա կանգ է առել Կոլոմբոյում (Շրի Լանկա) և Կոիմբաթորում (Հնդկաստան)[29][30]։ Մումբայում ամանորյա կանգառից հետո[18], Ռադերֆորդը 2022 թվականը սկսել է Արաբական Միացյալ Էմիրություններում գտնվող Ալ Այնում[28] և Սաուդյան Արաբիայում՝ Ալ-Ռիադում և Թաբուկում, որտեղ նրան դիմավորել են Սաուդյան արքայազնը ու նախկին օդաչու և տիեզերագնաց Սուլթան իբն Սալման Ալ Սաուդը[31]. 2022 թվականի հունվարի 8-ին Եգիպտոսի Ալեքսանդրիա քաղաքում կանգ առնելուց հետո նա ժամանել է հունական Կրետե կղզի՝ Հերակլիոն[17]։

Ռադերֆորդը 2022 թվականի հունվարի 14-ին կանգառներ է կատարել Բուլղարիայի Սոֆիա մայրաքաղաքում և Սլովակիայի Սենիցայում, նախքան հունվարի 16-ին վայրէջք կատարեց Բենեշով (Չեխիա)[17]։ Հունվարի 19-ին նա վայրէջք է կատարել Գերմանիայի Ֆրանկֆուրտ-Էգելսբախ օդանավակայանում և 2022 թվականի հունվարի 20-ին ժամանել է Կորտրիկ՝ ավարտելով իր շուրջերկրյա ճանապարհորդությունը[17]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2021/07/27/belgisch-britse-van-19-wil-als-jongste-vrouw-solo-rond-de-wereld/
  2. ↑ Hoffman R. LinkedIn — 2003.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 https://www.vrt.be/vrtnws/en/2021/08/18/british-belgian-zara-19-wants-to-become-the-youngest-pilot-to/
  4. ↑ «Teenage pilot Zara Rutherford completes solo round-world record»։ BBC News։ 20 January 2022։ Արխիվացված է օրիգինալից 20 January 2022-ին։ Վերցված է 20 January 2022 
  5. ↑ Levaux Christian, Cotton Johnny (20 January 2022)։ «British-Belgian teen becomes youngest woman to fly solo round the world»։ Reuters (անգլերեն)։ Արխիվացված է օրիգինալից 20 January 2022-ին։ Վերցված է 21 January 2022 
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 Ives, Mike (25 August 2021)։ «Teenage Aviator Aims to Be Youngest Woman to Circle the Globe Solo»։ The New York Times։ Վերցված է 10 January 2022 
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 «Teenage pilot Zara Rutherford begins solo round-world record bid»։ BBC News։ 18 August 2021։ Վերցված է 10 January 2022 
  8. ↑ «Zara Embarks On World Record Flight Attempt»։ www.stswithuns.com։ 18 August 2021։ Վերցված է 10 January 2022 
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 PA Media (26 July 2021)։ «Student, 19, hopes to be youngest woman to fly solo around the world»։ The Guardian։ Վերցված է 10 January 2022 
  10. ↑ 10,0 10,1 El-Bawab, Nadine (15 December 2021)։ «Zara Rutherford tries to break record for youngest pilot to fly solo around the world»։ ABC News։ Վերցված է 18 December 2021 
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 Cairns, Rebecca (18 August 2021)։ «This teenage aviator hopes to be the youngest woman to fly solo around the world»։ CNN։ Վերցված է 10 January 2022 
  12. ↑ «ICDSoft Is the Main Sponsor of a World Record Attempt»։ www.icdsoft.com։ 14 August 2021։ Վերցված է 10 January 2022 ,
  13. ↑ 13,0 13,1 Branson, Holly (12 August 2021)։ «Supporting Zara Rutherford's solo flight around the world»։ Virgin Group։ Վերցված է 10 January 2022 
  14. ↑ «People Fly Technology - Fly Solo Around The World»։ tmc-employeneurship.com։ Վերցված է 10 January 2022 
  15. ↑ Ashworth, James (18 August 2021)։ «Zara Rutherford lands at Popham Airfield in record attempt»։ www.basingstokegazette.co.uk։ Վերցված է 10 January 2022 
  16. ↑ Hendry, Alan (20 August 2021)։ «Zara heading for Greenland in aviation record bid after stopping off in Wick»։ www.johnogroat-journal.co.uk։ Վերցված է 10 January 2022 
  17. ↑ 17,0 17,1 17,2 17,3 17,4 17,5 «Arrivals Board»։ FlyZolo.com։ Վերցված է 10 January 2021 
  18. ↑ 18,0 18,1 18,2 18,3 18,4 Pop, Valentina (7 January 2022)։ «A teen pilot flies around the world and into the record books»։ The Financial Times։ Վերցված է 10 January 2022 
  19. ↑ Wildes, Michael (3 November 2021)։ «Pilot Attempting Around-the-World Flight Hits Halfway Point»։ www.flyingmag.com։ Վերցված է 10 January 2022 
  20. ↑ 20,0 20,1 De Abreu, Kristine (16 December 2021)։ «Zara Rutherford Hurries to Malaysia Ahead of Super-Typhoon»։ explorersweb.com։ Վերցված է 10 January 2022 
  21. ↑ «Teen solo pilot gets an assist from KLM during around-the-world flight»։ nltimes.nl։ 12 December 2021։ Վերցված է 18 December 2021 
  22. ↑ Orban, André (12 December 2021)։ «Belgian-British teenager Zara Rutherford lands in Korea on her solo world tour with the help of a KLM pilot she wants to thank»։ www.aviation24.be։ Վերցված է 10 January 2022 
  23. ↑ «Teen aviator Zara Rutherford lands historic flight in Seoul»։ CNN Travel։ Վերցված է 18 December 2021 
  24. ↑ Everington, Keoni (15 December 2021)։ «Teen global aviator raves about Taiwanese bubble tea»։ Taiwan News։ Վերցված է 10 January 2022 
  25. ↑ Lee Hsin-Yin (15 December 2021)։ «Female teen aviator tests mettle in round-the-world flight»։ Focus Taiwan։ Վերցված է 10 January 2022 
  26. ↑ Matias Pizarro, Shirley (15 December 2021)։ «EXCLUSIVE: Eyeing Guinness record, teen Belgian lady pilot lands at Clark Airport»։ Manila Bulletin։ Վերցված է 10 January 2022 
  27. ↑ Abarro, Mico (16 December 2021)։ «Teen aviator on record solo flight skips 2nd stop in PH»։ ABS-CBNnews.com։ Վերցված է 10 January 2022 
  28. ↑ 28,0 28,1 Clarke, Kelly (4 January 2022)։ «Meet the teenage pilot who battled thunderstorms in her around-the-world solo flight»։ www.thenationalnews.com։ Վերցված է 10 January 2022 
  29. ↑ «Coimbatore-based company to sponsor British-Belgian teen pilot's bid to circle to globe»։ The Times of India։ 31 December 2021։ Վերցված է 10 January 2022 
  30. ↑ «Elgi supports Zara Rutherford in her quest to be the youngest woman to solo circumnavigate the globe»։ Elgi Equipments։ 30 December 2021։ Վերցված է 10 January 2022 
  31. ↑ «Youngest woman to fly solo around the world arrives in Saudi Arabia»։ Arab News։ 7 January 2022։ Վերցված է 10 January 2022 
Ֆոտո, վիդեո և աուդիո
Ինստագրամ (անգլ.)
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Զառա_Ռադերֆորդ&oldid=8240330» էջից